Από την
θεωρητική γνώση στην πράξη και στην γνώση από άμεση εμπειρία
Η αυτογνωσία, η πνευματικότητα και η φιλοσοφία δεν είναι η
συσσώρευση γνώσεων ούτε η πολυμάθεια. Όποιος έχει πολλές θεωρητικές γνώσεις
αλλά δεν έχει επιφέρει μια ουσιαστική αλλαγή στον ψυχισμό του, δεν έχει
συνειδητή επαφή ή επίγνωση του Είναι του και δεν ζει σε αρμονία με αυτό, δεν
είναι ένας σοφός αλλά ένας δοκησίσοφος ή σοφιστής και τίποτα παραπάνω.
Η αυτογνωσία (πνευματικότητα και η φιλοσοφία) είναι η
σε βάθος μελέτη του εαυτού μας μέσω της ενδοσκόπησης, της αυτοπαρατήρησης και
της διερευνητικής με διάκριση προσοχής βασισμένη στην γνώση αυτών που έφτασαν
στην τελείωση και την απελευθέρωση (αυτοπραγμάτωση,
φώτιση), είναι η ριζική αλλαγή και
μεταμόρφωση του κατώτερου εαυτού μας (σώμα, ενέργεια, νους, διάνοια) και η
συνειδητοποίηση της αληθινής μας φύσης, και η εδραίωση μας σε Αυτήν. Τελικός
σκοπός να ταυτιστούμε πλήρως με αυτήν και να την εκφράσουμε πλήρως σε αυτήν την
διάσταση μέσα από το νου την καρδιά και το σώμα.
Επισημαίνω σε όλους εσάς τους ειλικρινείς αναζητητές της αλήθειας
και της πνευματικότητας ότι δεν πρόκειται να αλλάξει η ζωή σας απλά
συσσωρεύοντας γνώσεις και πληροφορίες, Η θεωρητική γνώση πρέπει να γίνει
κατανόηση, πράξη και άμεση εμπειρία. Αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος να ζούμε
αληθινά και ουσιαστικά, και να φτάσουμε στην απελευθέρωση ( αυτοπραγμάτωση, φώτιση).
Σήμερα την εποχή του
διαδικτύου λόγω της αμεσότητας και της ταχύτητας της πληροφορίας μπορούμε να
αποκτήσουμε γνώσεις-πληροφορίες πολύ ευκολότερα και άμεσα από ότι στο παρελθόν.
Οι γνώσεις είναι σημαντικές αλλά από μονές τους δεν είναι αρκετές
να αλλάξουν ουσιαστικά την ζωή σας. Επιπλέον οι πολλές ή οι αντικρουόμενες
πληροφορίες μπορεί να φέρουν περισσότερο σύγχυση πάρα να σας βοηθήσουν,
ιδιαίτερα αν δεν έχετε το χρόνο ή την ικανότητα να τις 'χωνέψετε' επαρκώς.
Μπορεί να πελαγώσετε μέσα σε ένα ωκεανό πληροφοριών που δέχεται ο νους σας σε
μικρό χρονικό διάστημα, και οι οποίες (η
συντριπτική πλειοψηφία αυτών των πληροφοριών) είναι αδύνατον να
αξιοποιηθούν εξ αιτίας του όγκου αλλά και της διαφορετικότητας.
Διαβάζετε στο διαδίκτυο τόσα πολλά πράγματα, τα οποία με μια πρώτη
ματιά δεν είναι εύκολο να γνωρίζετε και
να διακρίνετε αν είναι σωστά. Επίσης είναι δύσκολο (λόγου το όγκου) να τα χωνέψετε να τα κατανοήσετε επαρκώς και να τα
ζήσετε στην πράξη.
Όσο και να σας φαίνεται υπερβολικό μπορείτε να πάθετε ότι ακριβώς
με το φαγητό. Το φαγητό μπορεί να χωνευτεί καλά, όταν πεινάμε, όταν είναι σε
σωστή ποσότητα και το μασάμε καλά. Αλλιώς γίνεται βάρος στο στομάχι και
μετατρέπεται σε τοξίνες. Το ίδιο μπορείτε να πάθετε με τις πνευματικές
γνώσεις-πληροφορίες από το διαδίκτυο αλλά και τα βιβλία. Να πάθετε δηλαδή
νοητική δυσπεψία και αντί για βοήθεια οι γνώσεις να γίνουν εμπόδιο στην εξέλιξη σας.
Ένα άλλο θέμα που σχετίζεται με τις γνώσεις που παίρνουμε από το
διαδίκτυο, είναι ότι πολύ εύκολα πλέον όποιος θέλει μπορεί να κάνει μια
ιστοσελίδα ή ένα κανάλι στο youtube και να ανεβάζει ποστ ή να κάνει ομιλίες.
Φυσικά αυτό δεν είναι κάτι κακό στον εαυτό του. Αλλά το κατά πόσο αυτά που λέει
είναι αξιόπιστα ή όχι, για να τα αξιολογήσουμε και να καταλήξουμε για την ορθότητα τους και την
ωφελιμότητα τους χρειάζεται γνώση, διάκριση και χρόνος. Χωρίς επαρκή μελέτη, διερεύνηση
και εμβάθυνση, δεν γίνεται να αξιολογήσουμε κάτι σωστά.
Επιπλέον η πνευματικότητα είναι και αυτή σήμερα μέρος της μόδας
και της κατανάλωσης. Υπάρχουν αρκετοί* που υπόσχονται φαστφούντ αφύπνιση, που
υπόσχονται μεγάλες αλλαγές και αφύπνιση χωρίς προσπάθεια και άσκηση, και γενικά
χωρίς κόπο (το πιο τρελό που έχω δει στο
διαδίκτυο είναι σεμινάριο για αφύπνιση σε 24 ώρες). Τι άλλο θέλει το εγώ
μας. Γρήγορα και εύκολα (άκοπα)
αποτελέσματα. Αυτό μπορεί να γοητεύει το εγώ μας αλλά δεν έχει καμία σχέση με
την πραγματικότητα.
Σχόλιο
Υπάρχουν αρκετοί*: Υπάρχουν
επίσης και αυτοί που μετά από κάποια χρόνια άσκησης και επαφής με κάποιο
δάσκαλο έχουν κάνει λίφτινγκ στις παραδοσιακές διδασκαλίες και παρουσιάζουν
μόνο το μέρος που είναι ελκυστικό για τον νου και παραλείπουν σημαντικές
πλευρές της άσκησης και της πνευματικής ζωής.
Επίσης μπορεί αναρτούν ποστ και κείμενα με λανθασμένες θέσεις σε
σημαντικά θέματα της πνευματικής ζωής και άσκησης.
Επισημαίνω παρά ταύτα, ότι η ευθύνη της δικής μας πραγματικότητας
και των επιλογών μας είναι πάντοτε δική μας, και όχι αυτών που διδάσκουν ή
γράφουν και των άλλων γενικώς. Μπορεί αυτοί που διδάσκουν να έχουν την ευθύνη
γι’ αυτά που λένε και κάνουν, αλλά δεν έχουν ευθύνη που εμείς τους πιστεύουμε
και ακολουθούμε τις οδηγίες τους. Αν γοητευόμαστε ή 'ξεγελιόμαστε' από
επιφανειακές διδασκαλίες και δασκάλους με εγωϊκή συμπεριφορά οι αιτίες είναι
μέσα μας. Δεν έχει νόημα να ρίχνουμε την ευθύνη σε κανέναν για ότι βιώνουμε,
διότι εμείς είμαστε υπεύθυνοι για την πραγματικότητα μας την οποία δημιουργούμε
μέσα από συνειδητές και ασυνείδητες επιλογές, πράξεις και συμπεριφορές. Εκείνοι
απλά κάνουν σύμφωνα με την κατανόηση και την γνώση ή την άγνοια τους. Εμείς θα
πρέπει να μάθουμε να ακούμε την καρδιά μας και να αναπτύξουμε την διάκριση για
να αντιληφθούμε περί τίνος ακριβώς πρόκειται.
Είναι καλό να είμαστε ανοικτοί στο καινούργιο και το διαφορετικό
αλλά ταυτόχρονα προσεκτικοί, και να μάθουμε να ακούμε την καρδιά μας και να
βάζουμε σε δράση την διάκριση και την κοινή λογική. Και λέω την κοινή λογική
γιατί σχετικά με την πνευματικότητα
υπάρχει πολύ φαντασία και παράνοια, καθώς επίσης άγνοια, ημιμάθεια, 'κλείσιμο'
και φανατισμός.
Όσοι αρχίζουν να ασχολούνται με την πνευματικότητα ή ασχολούνται
ήδη κάποιο διάστημα, δεν σημαίνει ότι αυτόματα ή αυτοδίκαια είναι σε καλύτερο
επίπεδο συνειδητότητας από ότι πριν ασχοληθούν με την πνευματικότητα.
Συνεχίζουν να έχουν το ίδιο εγώ, τους ίδιους προγραμματισμούς, να κουβαλάνε το
ίδιο ενεργειακό φορτίο που είχαν, και επίσης συνεχίζουν να μην έχουν ξεκάθαρη
γνώση σε πολλά θέμα που αφορούν τον εαυτό τους, την αυτογνωσία, την πνευματική
ζωή και άσκηση. Προφανώς συμβαίνουν αλλαγές μέσα τους (στο βαθμό που ασκούνται ειλικρινά και συστηματικά), αλλά αυτό δεν
είναι αρκετό για να έχουν μια βαθιά και καθαρή θέαση των πραγμάτων περί της
πνευματικής ζωής και ότι σχετίζεται με αυτή.
Παρά ταύτα επισημαίνω ότι με την κατάλληλη εσωτερική στάση
μπορούμε να μαθαίνουμε από όλους και όλα. Όλα στην ζωή είναι μια ευκαιρία για
μάθηση. Αλλά από την άλλη δεν βρίσκω σκόπιμο να χάνουμε τον χρόνο μας
σερφάροντας στο διαδίκτυο για να συσσωρεύουμε απλά γνώσεις και να γεμίζουμε τον νου μας εντυπώσεις. Είναι προτιμότερο να επικεντρωθούμε σε κάτι και να
εμβαθύνουμε σε αυτό.
Μπορεί λοιπόν αυτό που διαβάζετε να σας φαίνεται με την πρώτη
ματιά ωραίο, ελκυστικό, ευχάριστο, αλλά δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι και
σωστό. Δεν σημαίνει βέβαια ότι η πρώτη εντύπωση είναι πάντα λάθος, αλλά ακόμη
και έτσι να είναι, θεωρώ ως ορθή στάση να μην δέχεστε τα πράγματα ως σωστά
χωρίς διερεύνηση και μελέτη. Επιπλέον ότι είναι σωστό γενικώς δεν σημαίνει
αυτόματα ότι είναι ωφέλιμο για εσάς. Γιατί μπορεί να είναι κάτι σωστό, αλλά όχι
απαραίτητα και ωφέλιμο για εσάς στην παρούσα φάση της ζωής σας ή και γενικώς.
Συμβαίνει όπως και στην τροφή. Μια τροφή μπορεί να είναι φρέσκια
και υγιεινή γενικώς, αλλά παρά ταύτα να μας βλάπτει αν αυτή η τροφή δεν είναι η
κατάλληλη για την ιδιοσυγκρασία μας, δεν είναι κατάλληλη για την εποχή (π.χ. παγωτό το καταχείμωνο) ή στην παρούσα κατάσταση της υγείας μας.
Παρόμοια ισχύει και για τις πνευματικές γνώσεις. Μια ορθή γνώση δεν σημαίνει
ότι σας είναι ωφέλιμη στις παρούσες συνθήκες ή ότι είναι κατάλληλη για εσάς.
Μην δέχεστε λοιπόν με ευκολία ως αλήθεια ότι διαβάζετε στο
διαδίκτυο, βιβλία, βίντεο κ.λπ.. Ακόμη και αυτό το βιβλίο που διαβάζετε τώρα
μην το δέχεστε άκριτα. Πρώτα από όλα παρατηρείστε και δείτε τι νιώθετε
διαβάζοντας το, αλλά επίσης στοχαστείτε σε αυτά που διαβάζετε, προσπαθήστε να
τα κατανοείστε τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό και μετά δεχτείτε τα στο σύνολο τους
ή μερικώς. Δεχτείτε μέσα σας ως αλήθεια (ως
σχετική αλήθεια, λαμβάνοντας πάντα υπόψη την σχετικότητα των πραγμάτων)
μόνο αυτό το μέρος το όποιο κατανοείτε και το άλλο αφήστε το στην άκρη προς το
παρόν.
Γιατί αν την πάρουμε μια λανθασμένη ιδέα ως σωστή και την δεχτούμε
μέσα μας ως αλήθεια, ή επίσης μια σωστή ιδέα αν την έχουμε καταλάβει λάθος
μπορεί να μας οδηγήσει σε περιπέτειες. Δεν σημαίνει πάντα κάτι φοβερό αλλά το
λιγότερο χάσιμο χρόνου και ενέργειας. Θυμίζω ότι αυτό δεν ισχύει μόνο για ότι
διαβάζετε στο διαδίκτυο αλλά οτιδήποτε μαθαίνετε από βιβλία, την τηλεόραση,
βίντεο, από φίλους, γνωστούς κ.λπ.
Επισημαίνω για άλλη μια φορά, ότι ακόμη και κατάλληλη να είναι για
εμάς μία γνώση, χωρίς στοχασμό, εμπέδωση και άσκηση η γνώση δεν θα μας ωφελήσει
σε τίποτα. Και όταν μαζεύετε πολλές σωστές γνώσεις στο νου σας, είναι σαν να
έχετε μια ωραία σαλάτα σε φωτογραφία αλλά όχι ζωντανή για να την φάτε. Και όσο
περισσότερες γνώσεις τόσο πιο δύσκολο να επιλέξουμε ποιες θα εφαρμόσουμε από
αυτές.
Αν η γνώση δεν διερευνηθεί και δεν εμπεδωθεί με συνεχή στοχασμό σε συνδυασμό με άσκηση
σταθερή και συστηματική, ώστε να γίνει μια μεταμορφωτική δύναμη, τότε απλά
παραμένει ως μια πληροφορία στο νου ανάμεσα σε πολλές άλλες.
Για να το καταλάβετε καλύτερα, ένα παράδειγμα είναι η γνώση ότι
όλα είναι παροδικά και φθαρτά σε αυτό τον κόσμο. Όλοι το γνωρίζουν αυτό, αλλά
πόσοι είναι αυτοί που ζουν αυτήν την
γνώση στην πράξη; Ζω στην πράξη αυτήν την γνώση σημαίνει ότι αυτή η γνώση με
βοηθά να αποταυτίζομαι από στιγμή σε στιγμή από το εγώ μου, τα αρνητικά
συναισθήματα τις επιθυμίες τις προσκολλήσεις, να τα εξαλείφω και να
ελευθερώνομαι από αυτά και να εστιάζομαι στο αιώνιο μέσα μου.
Για να γίνει ζωντανή και δυναμική αυτή η γνώση και να μας βοηθήσει
πρακτικά θα πρέπει να στοχαστούμε ξανά
και ξανά στην παροδικότητα των πραγμάτων για αρκετό διάστημα, για να
κατανοήσουμε τις διαφορές απόψεις της, και βέβαια να την εφαρμόζουμε στην πράξη,
δηλαδή να προσπαθούμε να μην ταυτιζόμαστε κι προσκολλόμαστε σε πράγματα,
πρόσωπα και καταστάσεις που είναι παροδικά και φθαρτά, αλλά να εστιαζόμαστε στο
αιώνιο και αμετάβλητο που είναι η ψυχή μας. Στοχαζόμενοι καθημερινά στην
παροδικότητα και εφαρμόζοντας την στην πράξη, η γνώση αυτή παραμένει πάντα φρέσκια στην μνήμη μας, για χρήση την κάθε στιγμή, μέχρι να φτάσει το
σημείο να γίνεται αυτόματα που είναι και το ζητούμενο σε κάθε τι που
ασκούμαστε. Να γίνει δηλαδή η γνώση ζωντανή δύναμη και έξις, όπως έλεγε και ο
Αριστοτέλης. Μόνο τότε αυτή η γνώση γίνεται μεταμορφωτική δύναμη και μπορεί να
μας βοηθήσει να ελευθερωθούμε από τις εγωϊκές τάσεις.
Όταν για παράδειγμα νοιώσουμε δυσαρέσκεια ή θυμό για κάτι που μας
είπαν ή κάτι που μας συνέβη, αν έχουμε εμβαθύνει στην ιδέα της παροδικότητας
των πραγμάτων μπορεί να την χρησιμοποιήσουμε για να απαλλαγούμε από το δυσάρεστο αυτό συναίσθημα,
θυμούμενοι εκείνη τη στιγμή ότι όλα πέρανε και ότι τελικά στο τέλος τίποτα δεν
θα μείνει από αυτά, και ότι περισσότερο αξία έχει να εστιαστούμε σε αυτό που
είναι αληθινό και αιώνιο (η αγάπη, η
ειρήνη, η ευδαιμονία της ψυχής). Επίσης μπορούμε να σκεφτούμε ότι αφού το
συναίσθημα θα καταλαγιάσει κάποια στιγμή έτσι κι αλλιώς από μόνο του, (μπορεί να είναι μετά από μικρό ή μεγάλο χρονικό διάστημα) αφού είναι
παροδικό όπως όλα της φαινομενικής ζωής, τότε γιατί να μην το αφήσουμε να φύγει
τώρα αμέσως; Τι θα μας ωφελήσει να το διατηρήσουμε μέσα μας ακόμη περισσότερο;
Αυτή η αναρώτηση μαζί με την εγρήγορση και τον αυτοστοχασμό του Είναι μας, θα
μας ελευθερώνει κάθε φορά όλο και πιο γρήγορα (σύμφωνα με το πόσο το ασκούμε και το καλλιεργούμε) από τα κατώτερα
συναισθήματα και τις παρορμήσεις.
Με την επανάληψη αυτής της διαδικασίας στην πράξη, την κατανόηση
που θα προκύψει από την άσκηση και την εμπειρία, θα μετατραπεί αυτή η γνώση σε
πραγματική μεταμορφωτική δύναμη μέσα μας. Αντίθετα αν δεν το κάνουμε αυτό, αυτό
που θα συμβεί είναι ότι θα έχουμε την γνώση ότι όλα είναι παροδικά και φθαρτά,
αλλά θα συνεχίζουμε να ζούμε σαν να μην πεθάνουμε ποτέ και να ταυτιζόμαστε και
να προσκολλόμαστε στις ψευδαισθήσεις του νου μας και τα πράγματα της εξωτερικής
φαινομενικής πραγματικότητας.
Άλλες σημαντικές γνώσεις, τις οποίες πρέπει να κατανοήσουμε και να
κάνουμε πράξη ώστε να μεταμορφωθούμε είναι: 1. η αξία μας δεν εξαρτάται από το
τι γνώμη έχουν ή το τι πιστεύουν οι άλλοι για εμάς, 2. η ευτυχία δεν εξαρτάται
από αυτά που έχουμε, 3. οι επιθυμίες για απολαύσεις και υλιστικές επιδιώξεις και
απολαύσεις είναι η αιτία της δυστυχίας μας, 4. δεν είμαστε το σώμα αλλά αθάνατη αιώνια
Συνειδητότητα (εσωτερική σιωπηλή παρουσία, Άτμαν).
Το ίδιο ισχύει και για τις γνώσεις που σχετίζονται με τις
πρακτικές όπως για παράδειγμα ο διαλογισμός, η αυτοπαρατήρηση με απόσπαση, η
εξάσκηση της διάκρισης, το σταμάτημα της ταύτισης με τις εγωϊκές τάσεις, η
πραναγιάμα, οι πρακτικές για την διάλυση των εγωϊκών τάσεων κ.λπ..
Ας πάρουμε για παράδειγμα τον διαλογισμό. Διαβάζουμε τι είναι
διαλογισμός, ποιος είναι ο σκοπός που κάνουμε διαλογισμό, ποια είναι τα οφέλη
του, ποια είναι τα βήματα και ο τρόπος να κάνουμε διαλογισμό και ποιες οι πιθανές δυσκολίες και τα εμπόδια που θα
συναντήσουμε. Αφού διαβάσουμε και κατανοήσουμε τα βασικά σημεία ξεκινάμε να
κάνουμε τις πρώτες προσπάθειες. Μέσα από τις προσπάθειες μας, αποκτούμε άμεση
εμπειρία σχετικά με αυτά που διαβάσαμε
για τον διαλογισμό, όπως είναι η σταθερότητα και η ακινησία στην στάση του
σώματος, η ρύθμιση της αναπνοής, το μάντρα κ.λπ., αλλά κυρίως αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε πως κινείται η
ενεργεία μέσα μας, πως λειτουργεί ο νους και τα συναισθήματα, πως ταυτιζόμαστε
με τις σκέψεις, τα συναισθήματα, το εγώ, πως νοιώθουμε ακριβώς όταν υπάρχει η
τάση της υπνηλίας, ή της πολλής ανησυχίας στον νου μας, κ.λπ.
Σταδιακά μέσα από την
άσκηση γινόμαστε όλο και πιο ικανοί να καθόμαστε περισσότερο χρόνο ακίνητοι
στην ίδια στάση, μπορούμε να συγκεντρώνουμε το νου καλύτερα, μαθαίνουμε πως ο
νους ξεφεύγει και γιατί ξεφεύγει από το σημείο συγκέντρωσης και μαθαίνουμε πως
να τον επαναφέρουμε αβίαστα στο σημείο συγκέντρωσης, βρίσκουμε επίσης τρόπους για
να αντιμετωπίζουμε μια-μια τις δυσκολίες και τα εμπόδια ώστε να εμβαθύνουμε στο
διαλογισμό. Ξαναδιαβάζουμε τις οδηγίες, εφαρμόζουμε, παρατηρούμε, στοχαζόμαστε
κατανοούμε, βρίσκουμε λύσεις,
διορθώνουμε, ασκούμαστε και ούτω καθεξής. Αυτό είναι μια συνεχής διαδικασία
μέχρι να τελειοποιήσουμε τον διαλογισμό. Η εμβάθυνση στον διαλογισμό βέβαια
εξαρτάται και από την εργασία μας για
τον εξαγνισμό του νου και την διάλυση των εγωϊκών τάσεων. Η εργασία της
διάλυσης των εγωϊκών τάσεων, ο εξαγνισμός του νου και της καρδιάς και ο
διαλογισμός είναι αλληλένδετα και το ένα
βοηθάει να αναπτυχθεί το άλλο. Ούτε το ένα ούτε το άλλο από μόνο του
είναι αρκετό για να προχωρήσουμε στον πνευματικό δρόμο. Λίγες είναι οι
προχωρημένες ψυχές που μπορούν να έχουν τον διαλογισμό ως κύρια ή μοναδική
πρακτική.
Είναι προφανές ότι στο διαδίκτυο, στα βιβλία και αλλού, θα βρείτε
χίλιες δυο γνώσεις, ιδέες και πρακτικές που σχετίζονται με την αυτογνωσία, την πνευματικότητα,
την εσωτερική μεταμόρφωση, αλλά όλες αυτές για να είναι ωφέλιμες θα πρέπει να
τις ερευνήσετε, να τις κατανοήσετε, να τις αξιολογήσετε, να τις συνδέσετε μεταξύ
τους αλλά να τις συνδέσετε και με το πρόγραμμα που πιθανόν ήδη εφαρμόζετε. Η
σύνδεση των γνώσεων μεταξύ τους, είναι από τα πιο σημαντικά πράγματα για να
είναι αποτελεσματικές σε πρακτικό επίπεδο. Σωστά ασύνδετα πράγματα μεταξύ τους
επίσης δεν φέρνουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Όπως και στο γλυκό, δεν είναι
αρκετό να βάλουμε τα σωστά υλικά όπως νάνε, αλλά λέμε ότι πρέπει να δέσει το
γλυκό. Δηλαδή για να πετύχει το γλυκό,
χρειάζονται τα κατάλληλα υλικά,
μια καλή συνταγή αλλά και η
κατάλληλη διαδικασία για να ενώσουμε τα υλικά σωστά. Χρειάζεται δηλαδή να
εφαρμόσουμε κατάλληλα την συνταγή.
Το ίδιο ισχύει και στην πνευματικότητα. Από όλες τις
γνώσεις-πληροφορίες που μαθαίνετε πρέπει να επιλεχτούν οι γνώσεις οι
κατάλληλες, να έχετε μια μεθοδολογία για να τις συνδυάσετε μεταξύ τους και να
τις εφαρμόσετε με σωστό τρόπο.
Συνοπτικά θα μπορούσαμε να κωδικοποιήσουμε αυτή την διαδικασία από
τη θεωρητική γνώση στην πράξη ως εξής:
·
Θεωρητική γνώση (Πληροφορία)
·
στοχασμός-διερεύνηση,
·
κατανόηση,
·
δράση (άσκηση),
·
άμεση εμπειρία,
·
επανεκτίμησης της γνώσης και εμβάθυνση της κατανόησης
·
συνέχεια δράσης (άσκησης) και εμβάθυνση της άμεσης εμπειρίας,
·
και ούτω καθεξής
Καθώς συνεχίσουμε την άσκηση έχουμε μια συνεχή κυκλική εναλλαγή
ανάμεσα στην κατανόηση, την δράση και την εμπειρία η οποία μας οδηγεί σε
βαθύτερη κατανόηση και αντίληψη, αποτελεσματικότερη άσκηση, βαθύτερη και
πληρέστερη εμπειρία.
Η άμεση εμπειρία οδηγεί στην βαθύτερη κατανόηση η οποία κάνει πιο
αποτελεσματική την άσκηση, που με την σειρά της εμβαθύνει την εμπειρία και αυτή η διαδικασία
τελειώνει με την τελειοποίηση αυτού που ασκούμε ή αυτού που θέλουν να
αναπτύξουμε μέσα μας..
Τα επίπεδα που περνάμε μέσα από αυτήν την διαδικασία εφαρμογής της
γνώσης στην πράξη μπορούμε να τα διαχωρίσουμε αδρά: του 1. αρχάριου, 2. βασικό,
3. ενδιάμεσο, 4. προχωρημένο, 5. αυτοματοποίησης, 6. τελειοποίησης. (Διάβασε για τα στάδια αναλυτικά στο τέλος του άρθρου*)
Φυσικά κανείς δεν γεννήθηκε με την ικανότητα να γνωρίζει τι
ακριβώς πρέπει να κάνει πάντοτε, ούτε με την ικανότητα να τα κάνει όλα με τη μία σωστά και τέλεια.
Αυτό είναι αδύνατον. Τα λάθη είναι αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας μάθησης,
και μας δίνουν υλικό για να διευρύνουμε τις γνώσεις μας και τις ικανότητες μας,
με την προϋπόθεση ότι δεν απογοητευόμαστε και κολλάμε στα λάθη μας, ότι είμαστε
προσεκτικοί και παρατηρητικοί για να δούμε τι κάνουμε λάθος, τι δεν
καταλαβαίνουμε, ποιος προγραμματισμός ή εγωϊκή τάση μας εμποδίζει να δράσουμε
σωστά, και να έχουμε την θέληση να προσπαθήσουμε για να ξεπεράσουμε τις
αδυναμίες μας και να βρούμε λύση. Επίσης θεωρώ πολύ σημαντικό (απαραίτητο σύμφωνα με την εμπειρία μου)
να βρείτε κάποιο δάσκαλο, κάποιο
προχωρημένο μαθητή, κάποιο κέντρο (που θα εμπιστευτείτε) για να σας
βοηθήσει να ακολουθήσετε κάποια μέθοδο, για να μπορέσετε να βάλετε σε τάξη τις
γνώσεις σας, να έχετε ένα χάρτη για μπορείτε να αξιολογείτε τα 'πράγματα', να
λύσετε απορίες και αμφιβολίες, για να αφήσετε στην άκρη όσα δεν χρειάζονται και
να εστιαστείτε στα απαραίτητα και να ασκηθείτε συστηματικά.
Το να ακολουθείτε συστηματικά κάποια διδασκαλία, κάποια
μεθοδολογία στην άσκηση σας, θα σας βοηθήσει επίσης στο να επιλέγετε τι θα
ψάχνετε να βρείτε στο διαδίκτυο. Να μην κοιτάτε δηλαδή γενικώς πνευματικές
αναρτήσεις αλλά να γίνετε συγκεκριμένοι
σε αυτό που ψάχνετε, σε αυτό που θέλετε να μάθετε και θέλετε να αναπτύξετε και
που βέβαια σχετίζεται άμεσα με αυτό που έχετε επιλέξει να εφαρμόζετε στην
καθημερινή σας άσκηση.
Αν δεν γίνουμε συστηματικοί
και κοιτάμε στο διαδίκτυο χωρίς να
ξέρουμε τι ψάχνουμε και τι θέλουμε να κάνουμε, το διαδίκτυο και οι πνευματικές
αναρτήσεις μπορεί να είναι ένα ωραίο χόμπι για να περνάμε την ώρα μας ευχάριστα
( πολύ ανώτερο βέβαια από το να χάνουμε
το χρόνο μας σε ταινίες, τηλεόραση, ποδόσφαιρο, κ.λπ.) και να έχουμε επίσης
κάποιες τονωτικές και ενθαρρυντικές στιγμές αλλά δεν θα μας βοηθήσει ιδιαίτερα
να αλλάξει ριζικά η ζωή μας.
Αν μέχρι τώρα δεν έχετε βρει κάποιο δάσκαλο, κάποιο κέντρο και
κάποια μεθοδολογία, τότε η αναζήτηση στο διαδίκτυο μπορεί να σας βοηθήσει να
βρείτε κάτι που θα νοιώσετε από καρδίας ότι είναι για εσάς. Θυμίζω όμως ότι για
να το βρούμε (όπως και για οτιδήποτε άλλο στην ζωή μας), το πιο σημαντικό είναι
το πόσο πολύ θέλουμε να γνωρίσουμε την αλήθεια και να ελευθερωθούμε από τις
ψευδαισθήσεις μας και το εγώ μας. Αν διψάτε πραγματικά για να την αλήθεια και
όχι απλά να κάνετε πιο ευχάριστη τη ζωή σας, θα βρείτε τελικά αυτό που είναι
για εσάς (τουλάχιστον για την παρούσα
φάση της εξέλιξης σας). Η βαθιά δίψα μας για την αλήθεια είναι ο μαγνήτης
που θα έλξει πρόσωπα και καταστάσεις και τελικά να βρούμε αυτό που θα μας
βοηθήσει να προχωρήσουμε ουσιαστικά στην αυτογνωσία, στην αλήθεια, στην ειρήνη,
στην πληρότητα, στην ενότητα και στην ελευθερία.
Δεν αποκλείεται επίσης αν τύχει και νοιώσετε έλξη για κάποιον
μεγάλο δάσκαλο (όπως συνέβη και στην δική μου περίπτωση) να δοκιμαστείτε
ποικιλοτρόπως για το πόσο σίγουροι είστε στην καρδιά σας, για να εμπιστευτείτε
τον δάσκαλο και να ακολουθήσετε τις οδηγίες του. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να
μάθετε να ακούτε και να εμπιστεύεστε την καρδιά σας (εννοώ την ψυχή σας). Είναι επίσης απαραίτητο επίσης να αναπτύξετε
την διάκριση ώστε να μπορείτε να διακρίνετε αν το μήνυμα είναι της καρδιάς σας
ή όχι. Αυτή η διάκριση είναι από τα πιο σημαντικά πράγματα στον πνευματικό
δρόμο που είναι γεμάτος δοκιμασίες. Αλλά το πιο σημαντικό όλων είναι βέβαια η
ειλικρίνεια του σκοπού (να θέλεις την
αλήθεια και όχι κάτι άλλο) και η ειλικρινής προσπάθεια.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Επίπεδα ανάπτυξης ικανοτήτων & πρακτικών
Η κάθε ικανότητα ή τεχνική
ξεκινούν από ένα αρχικό επίπεδο ικανότητας εκτέλεσης ή ανάπτυξης και φτάνουν
στο επίπεδο αυτοματοποίησης και της τελειοποίησης.
Χοντρικά χωρίζουμε την
ανάπτυξη σε 5 στάδια:
·
Αρχικό στάδιο
·
Βασικό στάδιο
·
Ενδιάμεσο στάδιο
·
Προχωρημένο στάδιο
·
Αυτοματοποίησης
·
Τελειοποίησης
Είναι δύσκολο να προσδιορίσει κανείς με ακρίβεια πότε περνάμε από
το ένα επίπεδο στο άλλο κα δεν είναι και απαραίτητο. Αυτό απλά είναι ένας
τρόπος να έχουμε ένα μέτρο για να καταλάβουμε που περίπου βρισκόμαστε και όχι
για να ταυτιστούμε με αυτό και να το κάνουμε ένα πρόβλημα ούτε για να
υπερηφανευόμαστε ότι είμαστε προχωρημένοι. Η υπερηφάνεια είναι από τα
μεγαλύτερα εμπόδια μαζί με την επιθυμία για απόλαυση στην πνευματική μας
τελείωση. Και το εγώ της υπερηφάνειας εύκολα μετατρέπει και την πνευματική
άσκηση ως μέσο για να νοιώσει σπουδαίο
και τρανό. Το εγώ είναι πολυδαίδαλο και πολυμήχανο και χρειάζεται μεγάλη
ικανότητα διάκρισης για να καταλάβει κανείς τα παιχνίδια του κι να
απελευθερωθεί από αυτά. Η διάκριση βέβαια αναπτύσσεται καθώς εξαγνίζεται ο νους
και εμβαθύνουμε στον διαλογισμό, αλλά απαιτείται να είμαστε συνεχώς από στιγμή
σε στιγμή σε εγρήγορση και διερευνητική αυτοπαρατήρηση για να ανακαλύψουμε τις
λεπτοφυείς εκφάνσεις του εγώ μας και να τις εξαλείψουμε με την προσευχή και το
όνομα του Θεού.
Αρχικό στάδιο
Ξεκινά κάποιος κάποια πρακτική με το να διαβάσει σχετικά με αυτή,
να συμμετέχει σε κάποιο σεμινάριο και να κάνει τις πρώτες προσπάθειες για να
την εφαρμόσει. Αυτό είναι το αρχικό επίπεδο.
Βασικό στάδιο
Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα εφαρμογής και μελέτης της
πρακτικής, στο οποίο συνεχίζουμε να μαθαίνουμε γύρω από την πρακτική αλλά και
την εφαρμόζουμε καθημερινά αποκτούμε το βασικό επίπεδο στο οποίο έχουμε πλέον
την απαραίτητη βασική γνώση σχετικά με την πρακτική για να μπορούμε να την
εφαρμόζουμε και να εξασκούμε επαρκώς. Σε αυτό το στάδιο μπορεί να υπάρχει ακόμη
αντίσταση στο να κάνουμε την πρακτική, τεμπελιά, αμφιβολίες για την
αποτελεσματικότητα της κ.λπ. Σε αυτό το στάδιο χρειαζόμαστε ακόμη πληροφορίες
και βοήθεια από εξωτερικές πηγές (βιβλία, δασκάλους κ.λπ.).
Ενδιάμεσο
στάδιο
Στο ενδιάμεσο στάδιο που έρχεται μετά από αρκετό διάστημα
εξάσκησης υπάρχει μια άνεση στην εφαρμογή της άσκησης, αλλά την εφαρμόζουμε
καλύτερα στο δικό μας χώρο όπου έχουμε συνηθίσει και οι συνθήκες μας είναι
γνωστές και συνηθισμένες. Ήδη έχουμε δει αποτελέσματα και έτσι έχουν φύγει οι
περισσότερες αμφιβολίες. Αυξήθηκε επίσης η ικανότητα να διακρίνουμε πιο καθαρά
τι μας εμποδίζει να την εφαρμόσουμε σωστά και να βρούμε λύσεις, αλλά ακόμη
χρειαζόμαστε κάποια εξωτερική βοήθεια και καθοδήγηση.
Προχωρημένο
στάδιο
Στο προχωρημένο στάδιο έχουμε πλέον μεγάλη ικανότητα και άνεση
στην εκτέλεση της άσκησης, η ανάγκη για εξωτερική βοήθεια και πληροφόρηση είναι
πολύ μικρή. Η συγκέντρωση μας και η αποτελεσματικότητα εφαρμογής είναι υψηλές
καθώς επίσης και η ικανότητα να αναγνωρίζουμε τις ατέλειες και τα εμπόδια αλλά
και η ικανότητα να βρίσκουμε λύσεις και τρόπους αποτελεσματικούς να ξεπερνάμε
τα εμπόδια και να βελτιωνόμαστε όλο και περισσότερο. Επίσης μπορούμε να κάνουμε
την άσκηση αποτελεσματικά και σε συνθήκες διαφορετικές από αυτές που συνήθως
ασκούμαστε.
Στάδιο
αυτοματοποίησης
Το στάδιο της
αυτοματοποίησης στη ουσία ήδη ξεκίνησε κάποια στιγμή από το προηγούμενο στάδιο
και θα έλεγα ότι είναι η κορύφωση του προηγούμενου σταδίου. Σε αυτό η τεχνική
εκτελείται με ακρίβεια και χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια. Η ικανότητα μας στο να
εφαρμόζουμε την τεχνική ή την ικανότητα δεν επηρεάζεται (ή επηρεάζεται
ελάχιστα) από τις εξωτερικές συνθήκες. Η ικανότητα να χειριζόμαστε το νου ή το
σώμα (ανάλογα με τη φύση της άσκησης) είναι άριστη, καθώς επίσης και η
ικανότητα να βρίσκουμε λύσεις σε σχέση με αυτό. Δεν χρειαζόμαστε πλέον
ανατροφοδότηση, πληροφόρηση ή βοήθεια από έξω (ποτέ όμως να μην είμαστε
απόλυτοι, αν κρίνουμε ότι χρειαζόμαστε βοήθεια δεν διστάζουμε να τη
ζητήσουμε). Όσον αναφορά τις ικανότητες
ή τις αρετές, αυτές έχουν γίνει δεύτερη φύση μας, τις εκδηλώνουμε αυθόρμητα και
φυσικά. Όπως για παράδειγμα μιλάμε με άνεση τη μητρική μας γλώσσα έτσι γίνεται
και με μια ικανότητα για την οποία εργαστήκαμε συστηματικά για πολλά χρόνια.
Αυτό που είναι άσκηση για ένα μαθητή είναι αρετή για τον σοφό ή τον άγιο.
Στάδιο
τελειοποίησης
Σε σχέση με τις αρετές, αυτές τελειοποιούνται με την διάλυση του
εγώ και την φώτιση. Χωρίς το εγώ και σε
πλήρη ένωση με το Είναι μας, όλες οι αρετές τελειοποιούνται και εκδηλώνονται
φυσικά αφού εκδηλώνεται μέσα μας χωρίς παραμόρφωση το Πνευματικό Φως και η
θέληση του Πνεύματος.
Όσον αφορά τις πρακτικές ή τις τεχνικές, η ικανότητα μας να τις
εφαρμόζουμε φτάνει στο ύψιστο δυνατόν επίπεδο. Σχετικά με την ικανότητα μας να
διαλογιζόμαστε (που είναι και η πιο σημαντική πρακτική και αυτή που αφιερώνουμε
σχεδόν όλο μας το χρόνο στο αποκορύφωμα της πνευματικής μας πορείας) αυτή
φτάνει στο αποκορύφωμα της και ολοκληρώνεται με το Νιρβικάλπα Σαμάντι και την
τέλεια απορρόφηση του νου στο Είναι μας. Σε βαθύ συνεχές Νιρβικάλπα Σαμάντι
επιτυγχάνεται η πλήρης διάλυση του εγώ και η τέλεια ενότητα και εμπειρία της
Πνευματικής μας φύσης.
Τέλος να θυμίσω ότι οι ασκήσεις είναι μέσο και όχι αυτοσκοπός, και
πολλοί είναι αναζητητές που ταυτίζονται με το μέσον και ξεχνούν το σκοπό που
είναι η απελευθέρωση από το εγώ και η πλήρη συγχώνευση του νου μας με την
Πνευματική μας φύση.
Απόσπασμα από
το άρθρο: Η ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ
~~~
