Η διαδικασία και η
επίτευξη της Γιόγκα
Γιόγκα ονομάζεται η ένωση της ατομικής Συνειδητότητας ή Ψυχής (Άτμαν,)
με την συμπαντική Συνειδητότητα ή Ψυχή (Μπράμαν, Πνεύμα, Θεός), αλλά λέμε
γιόγκα και την άσκηση ή την διαδικασία μέσω της οποίας φτάνουμε στην επίγνωση
της ταυτότητα της Ψυχής μας (Άτμαν) με το Θεϊκό Πνεύμα (Μπράμαν).
Υπάρχουν διάφορες πρακτικές και ασκήσεις που μας βοηθούν να
πετύχουμε την Γιόγκα (την ένωση) και σύμφωνα με τον Πατάντζαλι για να πετύχουμε
την Γιόγκα απαιτείται μια διαδικασία η οποία έχει οκτώ στάδια ή σκαλοπάτια*.
Το έκτο είναι η συγκέντρωση, το έβδομο ο διαλογισμός και το έκτο το Σαμάντι. Τα
πρώτα πέντε στάδια (Γιάμα, Νιγιάμα, Ασάνα, Πραναγιάμα, Πρατυαχάρα προετοιμάζουν
τον νου για τα τρία τελευταία στάδια που είναι τα εσωτερικά στάδια της Γιόγκα.
Η Γιόγκα είναι δυνατή όταν έχουμε αναπτύξει αρκετά την απόσπαση και την
συγκέντρωση, διότι αυτές οι ικανότητες μας επιτρέπουν να κάνουμε επιτυχώς
διαλογισμό που είναι ουσιαστικά το κύριο μέσο να βιώσουμε την εσωτερική μας
φύση. Η όλη διαδικασία κορυφώνεται στο Νιρβικάλπα Σαμάντι όπου ο νους
συγχωνεύεται στην πηγή του την Συνειδητότητα και διαλύεται τελείως το
εγώ.
Όλη λοιπόν η διαδικασία της άσκησης της γιόγκα είναι μια προετοιμασία
του εσωτερικού οργάνου που λέγεται Antakharana (Ανταχκαράνα, το τετραπλό όργανο
επειδή έχει τέσσερις απόψεις: Μάνας-manas (εξωτερικός νους), Μπούντι-Buddhi
(διάνοια), Αχάκμαρα-Ahamkara (Εγώ) και το Τσίττα-chitta (υποσυνείδητο) για να
μπορούμε να πετύχουμε τον βαθύ διαλογισμό και το Σαμάντι. (Διάβασε
περισσότερα για το Ανταχκαράνα εδώ:ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ ΜΑΣ )
Όλες οι πρακτικές όπως η ασάνας, η πραναγιάμα, τα κίρταν, λατρευτικές
τελετές, η μελέτη των ιερών κειμένων, ο στοχασμός, ο έλεγχος των αισθήσεων και
του νου, η ανάπτυξη και εξάσκηση της διάκρισης (Viveka) και της μη προσκόλλησης
(vairagya) κ.λπ. προετοιμάζουν τον νου, ώστε να γίνει ικανός να διαλογίζεται
και να επιτύχει την κατάσταση του Σαμάντι, αφού μέσω του Σαμάντι
συνειδητοποιείται πλήρως ότι είμαστε Θεϊκή Ψυχή και ένα με τον Θεό.
Το πρώτο και σημαντικότατο στάδιο της γιόγκα (ως διαδικασία) είναι να
εξαγνιστεί το Ανταχκαράνα μέσα από διάφορες πρακτικές (που
επιλέγονται σύμφωνα με τις ανάγκες του καθένα και ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία,
την ωριμότητα, την κλίση και τις νοητικές και συναισθηματικές ικανότητες του),
προκειμένου ο νους να γίνει ένα κατάλληλο εργαλείο για βαθύ διαλογισμό,
αυτο-έρευνα και την επίτευξη του Σαμάντι.
Με λίγα λόγια:
~ Η γιόγκα είναι δυνατή μόνο όταν είμαστε σε θέση να διαλογιζόμαστε
βαθιά.
~ Ο διαλογισμός είναι δυνατός όταν ο νους είναι εσωστρεφής, διαυγής
ήρεμος, φωτεινός, σταθερός και εστιασμένος.
~ Ο νους δεν μπορεί να έχει τις παραπάνω
ικανότητες όταν δεν είναι αγνός και το υποσυνείδητο (chitta) είναι
προγραμματισμένο και περιορισμένο από διάφορες σαμσκάρας (Samskaras)
και βάσανας (Vasanas).
Σχόλιο: σαμσκάρας και
βάσανας*:
σαμσκάρας: σαμσκάρας είναι οι εντυπώσεις που καταγράφονται στο
υποσυνείδητο την στιγμή της εμπειρίας, οι οποίες είναι φορτισμένες με κάποιο
συναίσθημα, επιθυμία, παρόρμηση εξ αιτίας της ταύτισης μας με αυτό που
συμβαίνει και που οφείλεται βέβαια στο κατώτερο ρατζασοταμασικό εγώ που είναι η
αιτία όλων των ταυτίσεων.
βάσανας: οι σαμσκάρας δεν παραμένουν αδρανείς μέσα στο
υποσυνείδητο μας (δηλαδή μόνο ως μνήμη της εμπειρίας) αλλά είναι ζωντανές
ψυχολογικές μορφοποιήσεις οι οποίες μετατρέπονται σε βάσανας, δηλαδή σε τάσεις
που μας ωθούν να επαναλάβουμε στο μέλλον, ίδιες οι παρόμοιες συμπεριφορές και
δράσεις.
Ο εξαγνισμός του νου περιλαμβάνει δύο θεμελιώδεις διαδικασίες:
1. Εξάλειψη των ήδη αποθηκευμένων στο υποσυνείδητο (chitta) σαμσκάρας και βάσανας και
2. το σταμάτημα της δημιουργίας νέων σαμσκάρας και βάσανας στο
υποσυνείδητο (chitta).
Για να σταματήσουμε την δημιουργία νέων σαμσκάρας και βάσανας πρέπει να αναπτύξουμε την πρατυαχάρα
(Pratyahara, έλεγχος και αποτράβηγμα των αισθήσεων από τα αντικείμενα των
αισθήσεων), με τη βοήθεια της διάκρισης, της αυτο-έρευνας (Vichara) και της
απάθεις και μη-προσκόλλησης ( vairagya), καθώς επίσης ο έλεγχος του νου (sama),
η αυτεπίγνωση, η ανάπτυξη της στάσης του παρατηρητή και η μη ταύτιση με τις
σκέψεις και τα συναισθήματα.
Για να εξαλείψουμε τις σαμσκάρας και
τις βάσανας που είναι ήδη αποθηκευμένα στο υποσυνείδητο
(chitta) χρειάζεται καθημερινή εντατική και ειλικρινής άσκηση (σάντανα-Sadhana)
που περιλαμβάνει πρακτικές όπως η Τζάπα Νάμα (επανάληψη του ονόματος του Θεού),
η επανάληψη μάντρα, λατρευτικά τραγούδια (κίρταν), προσευχή, πραναγιάμα,
αυτο-έρευνα, αυτοπαρατήρηση, στοχασμό, διαλογισμό και πρακτικές εξαγνισμού όπως
η προσευχή, το EFT, το Ρέικι, η μέθοδος σεντόνα Sedona, τα ανθοϊάματα του Μπάχ,
κλπ.
Αυτές οι δύο διαδικασίες θα εξαγνίσουν το υποσυνείδητο (chitta) και θα
κάνουν τον εξωστρεφή νου σε ένα νου-γιόγκικο, δηλαδή ένα νου εσωστρεφή, απαθή
στις εξωτερικές επιρροές, διαυγή, ήρεμο, σταθερό και εστιασμένο. αυτός ο νους
είναι σε θέση να συγκεντρώνεται και να διαλογίζεται αβίαστα και χωρίς
περισπασμούς στην πηγή του, στην ουσία μας ή αληθινό Εαυτό (Άτμαν).
Όταν καταφέρουμε να καλλιεργήσουμε ένα γιόγκικο νου, τότε φτάνουμε στο
αποκορύφωμα της γιόγκα που είναι να εστιάσουμε την άσκηση μας κυρίως στον
διαλογισμό και στο Σαμάντι. Σε αυτό το στάδιο περνάμε τον περισσότερο χρόνο σε
διαλογισμό και Σαμάντι ώσπου τελικά σε βαθύ Νιρβικάλπα Σαμάντι να διαλυθεί
πλήρως και για πάντα το εγώ (σε όλες τις απόψεις του) και να συνειδητοποιήσουμε
πλήρως ότι είμαστε αγνή Θεϊκή Ύπαρξη και Συνειδητότητα (Άτμαν ή
Μπράμαν).
Αυτή η βαθιά
συνειδητοποίηση είναι ο απώτερος στόχος της Γιόγκα και ο λόγος που
ενσαρκωνόμαστε σε ανθρώπινα σώματα. Συνειδητοποιώντας πλήρως τον αληθινό μας
Εαυτό, θα ζούμε σε ενότητα με τον Θεό και με όλη τη ζωή. Θα είμαστε
ελεύθεροι από κάθε δυστυχία και ελεύθεροι από τον κύκλο της γέννησης και του
θανάτου και θα βιώνουμε αδιάλειπτα χωρίς προσπάθεια την ειρήνη, την ευδαιμονία
και την αιώνια ελευθερία του Πνεύματος!
Σχόλιο
οκτώ στάδια ή σκαλοπάτια*:
1. Γιάμα-Yama:
Κανόνες συμπεριφοράς
2. Νιγιάμα-Niyama:
Τήρηση πνευματικών κανόνων
3. Ασάνα Asana: Στάση σώματοςγια διαλογισμό
4. Πραναγιάμα-Pranayama: Ο έλεγχος του πράνα μέσω της αναπνοής,
5. Πρατυαχάρα-Pratyahara: Ο έλεγχος και το αποτράβηγμα των αισθήσεων από τα αντικείμενα των αισθήσεων, η
αποστασιοποίηση από τα εξωτερικά ερεθίσματα,
6. Συγκέντρωση-Dharana: Η εστίαση του νου σε ένα σημείο,
7. Διαλογισμός-Dhyana: Η αβίαστη ή χωρίς προσπάθεια, προσήλωση
του νου στο αντικείμενο διαλογισμού. Στην Γιόγκα κύριο αντικείμενο
διαλογισμού είναι ο εσώτερος ή αληθινός Εαυτός (το Άτμαν, Συνειδητότητα,
εσωτερική σιωπηλή παρουσία),
8. Σαμάντι-Samadhi : Η Υπερσυνειδησιακή κατάσταση. Η
τέλεια απορρόφηση του νου στον Άτμαν, κατά την οποία εξαφανίζεται η δυαδικότητα
υποκειμένου αντικειμένου και βιώνεται αυθόρμητα η ευδαιμονία του Θεϊκού μας
Είναι (Άτμαν, Συνειδητότητα, Πνεύμα, Ψυχή, Είναι).
Η πρακτική της
Γιάμα περιλαμβάνει
1. Μη-βία,
(Αχίμσα -Ahimsa): Να
μην ασκούμε βία σε κανένα ον, με την σκέψη, τα λόγια και το σώμα,
2. Φιλαλήθεια,
(Σάτυα-Saty)a: Να λέμε την
αλήθεια,
3. Μη
κλέψιμο, (Αστέγια-Asteya): Να μην
αφαιρούμε από του άλλους τα αποκτήματα τους
4. Σεξουαλική
αγνότητα, (Μπραχματσάρια-Brahmacharya): Αγνότητα
στην σκέψη, τα λόγια και το σώμα, (διάβασε περισσότερα στο κεφάλαιο για την
σεξουαλικότητα).
5. Μη
επιθυμία και απληστία για αποκτήματα, (Απαριγκράχα-Aparigraha)
Αυτές οι πέντε συμπεριφορές είναι τα θεμέλια για να
πετύχουμε την Γιόγκα (την ένωση με τον Θεό)
Η Νιγιάμα έχει
πέντε κανόνες
1. Εσωτερική
και εξωτερική Αγνότητα, (Σόουτσα-Saucha): Εσωτερική
αγνότητα: αγνότητα ενέργειας, νου και καρδιάς και εξωτερική αγνότητα:
καθαριότητα του σώματος),
2. Ικανοποίηση,
(Σαντόσα-Santosha): Να βιώνεις
ικανοποίηση με αυτά που έχεις, ανεξάρτητα από τις εξωτερικέ συνθήκες,
3. Αυτοπειθαρχία, (Τάπας-Tapas) ,
4. Μελέτη πνευματικών βιβλίων και επανάληψη μάντρα,
(Σβαντάγια-Svadhyaya)
5. Αφοσίωση
και παράδοση στο Θεό (Ισβάρα Πραντιντάνα-Ishvara-Pranidhana).
~~~
Διάβασε
περισσότερα σχετικά με τις σαμσκάρας (Samskaras) και βάσανας στο άρθρο:
ση 