Τα
ζεύγη των αντιθέτων Μέρος ΙΙ
(Αρέσκεια-απαρέσκεια, έλξη-απώθηση, αγάπη-μίσος κ.λπ.)
Ξύπνιος
ύπνος είναι η κατάσταση ταύτισης, γοητείας και ονειροπολήματος στην διάρκεια
της ημέρας, που εμπεριέχει την ξεχασιά του Είναι μας, της ίδιας μας της
Ύπαρξης, και την ταύτιση με τις εξωτερικές μορφές και τις δημιουργίες του νου
(σκέψεις, φαντασίες, συναισθήματα, συγκινήσεις, παρορμήσεις).
Η
πνευματικότητα δεν έχει σκοπό να μας βοηθήσει να κάνουμε τον ύπνο μας (συνειδησιακό ύπνο) πιο ευχάριστο, Δεν έχει δηλαδή σκοπό να κάνουμε ένα λίφτνγκ στον νου μας για να ζήσουμε μια πιο ευχάριστη για το εγώ ζωή, αλλά να υπερβούμε το ευχάριστο και το δυσάρεστο και να ζούμε στο κέντρο της Ύπαρξης μας που είναι πέρα από το σώμα και τον νου και όλα τα ζεύγη των αντιθέτων.
Σκοπός
της πνευματικής ζωής και άσκησης είναι να βγούμε από τον συνειδησιακό ύπνο και
να αφυπνιστούμε στην αληθινή μας φύση, την ζωντανή σιωπηλή παρουσία μέσα μας
(Συνειδητότητα), που είναι πάντα ξύπνια, ελεύθερη ειρηνική και ευδαιμονούσα.
Είναι να ζούμε σε ενότητα και αρμονία μέσα και έξω, να δημιουργούμε και να
εκφράζουμε τις θεϊκές αρετές και τα ταλέντα μας για το καλό όλων.
Το
μεγαλύτερο εμπόδιο στην αφύπνιση είναι ότι ξεχνάμε τον αληθινό εαυτό μας και
ταυτιζόμαστε με το σώμα και το νου και με οτιδήποτε άλλο συμβαίνει μέσα μας
αλλά και έξω από εμάς
Και
ταυτιζόμαστε γιατί γοητευόμαστε (και συγκεκριμένα το κατώτερο
ρατζασοταμασικό εγώ μας με το οποίο είμαστε ταυτισμένοι) από τις σκέψεις
μας, τις ιδέες μας, τις απόψεις μας, τα συναισθήματα μας, από αυτό που
αισθανόμαστε, αυτό που βλέπουμε, αυτό που ακουμπάμε, που μυρίζουμε, που
γευόμαστε, από το ευχάριστο και το απολαυστικό.
Η
βασική τάση του κατώτερου ρατζασοταμασικού εγώ μας είναι να επιθυμεί, να
ταυτίζεται και να προσκολλάται στο ευχάριστο και το απολαυστικό και να
αποστρέφεται και να απεχθάνεται το δυσάρεστο και το επώδυνο. Και οι πρωταρχικές
αυτόματες συγκινησιακές αντιδράσεις του, είναι η αρέσκεια, η έλξη, η αγάπη (δεν
αναφέρομαι στην πραγματική αγάπη) για το ευχάριστο και το απολαυστικό και
αντίθετα η απαρέσκεια, η απώθηση και η δυσαρέσκεια για το δυσάρεστο και το
επώδυνο. Στις περισσότερες όμως των περιπτώσεων το τι είναι ευχάριστο και τι είναι
δυσάρεστο είναι μια υποκειμενική αντίληψη, που σχετίζεται με τις συνήθειες, τον
προγραμματισμό και την γκουνική ιδιοσυστασία (ποια γκούνα κυριαρχεί στον νου)
του κατώτερου νου και όχι σε κάποιες αντικειμενικές αξίες. Τα ίδια πράγματα σε
άλλους είναι ευχάριστα ή απολαυστικά και σε άλλους αδιάφορα ή δυσάρεστα.
Καθώς
λοιπόν είμαστε ταυτισμένοι με τις αισθητηριακές αντιλήψεις και τις
νοητικοσυναισθηματικές αντιδράσεις του κατωτέρου νου μας, πηγαίνουμε
σχεδόν συνέχεια σαν το εκκρεμές πέρα δώθε, από την αρέσκεια στην
απαρέσκεια, από την ευχαρίστηση στη δυσαρέσκεια, από την γοητεία και τον
ενθουσιασμό στην απογοήτευση, απ’ την χαρά στην λύπη κ.λπ. και από την μια
στιγμή στην άλλη χαιρόμαστε, απογοητευόμαστε, απολαμβάνουμε, δυσαρεστούμαστε,
γελάμε, αγχωνόμαστε, εκνευριζόμαστε, θυμώνουμε, και πάει λέγοντας.
Πηγαίνουμε
πέρα δώθε (από την αρέσκεια στην απαρέσκεια και από την ευχαρίστηση στην
δυσαρέσκεια, κ.λπ.) όπως το εκκρεμές και σπανίως, και ελάχιστες στιγμές
είμαστε στο κέντρο μας όπου πάντα υπάρχει πληρότητα ειρήνη, ελευθερία
μακαριότητα.
Για
να ελευθερωθούμε από την μιζέρια και την δυστυχία του εγώ και να εδραιωθούμε
στην αληθινή μας φύση, την ζωντανή σιωπηλή παρουσία, (Ψυχή, Άτμαν,
Συνειδητότητα, Πνεύμα) πρέπει να υπερβούμε αυτά τα αντίθετα ψυχολογικά
ρεύματα (αρέσκεια-απαρέσκεια κ.λπ.) του αισθητηριακού ρατζασοταμασικού νου και
του εγώ μας. Τα ψυχολογικά ζεύγη των αντιθέτων είναι τρόποι έκφρασης του
ίδιου του εγώ το οποίο σαν χαμαιλέοντας μεταμορφώνεται συνεχώς και προσλαμβάνει
διάφορες μορφές, με κύριες την επιθυμία και την σταθερή αίσθηση είμαι ο σώμα.
Είναι
απαραίτητο να ασκηθούμε συστηματικά για να εξαλείψουμε τα ζεύγη της
αρέσκειας και της απαρέσκειας, της έλξης και της απώθησης που εκφράζονται
σχεδόν συνεχώς μέσα μας.
Κατ΄
αρχάς θα πρέπει να στοχαστούμε επάνω σε αυτό το θέμα της αρέσκειας και
της απαρέσκειας και των λοιπών ζευγών και να κατανοήσουμε τουλάχιστον σε κάποιο
βαθμό ότι αυτές οι αυτόματες αντιδράσεις δεν είναι δικές (δεν ανήκουν
στην αληθινή μας φύση) αλλά αναπτύχθηκαν στον ψυχισμό μας μέσα από το
μηχανικό και ασυνείδητο τρόπο ζωής και την αλληλεπίδραση των αισθήσεων και του
εξωτερικού νου με τα αντικείμενα των αισθήσεων. Θα πρέπει επίσης μέσω της
άσκησης να αποκτήσουμε σταδιακά απόσταση από αυτές τις μηχανικές
αντιδράσεις, που είναι πρωτίστως συγκινησιακής φύσης και να αποταυτιστούμε από
αυτές, γιατί όσο τις νοιώθουμε ως δικές μας αντιδράσεις, ως κομμάτι του εαυτού
μας, δεν θα μπορέσουμε να κάνουμε κάποια σοβαρή εργασία με αυτές και να τις
εξαλείψουμε. Πως να εξαλείψουμε κάτι που θεωρούμε εαυτό μας; Πρέπει να
γίνει αντιληπτό μέσω της συνεχούς αυτεπίγνωσης, αυτοπαρατήρησης, της εντατικής
προσοχής και της διάκρισης ότι αυτές οι συγκινησιακές αντιδράσεις είναι ένας
μηχανικός και αυτόματος μηχανισμός που λειτουργεί ανεξάρτητα από την θέληση
μας.
Αυτά
τα ζεύγη των αντίθετων είναι από τις κύριες εκφράσεις του κατώτερου
ρατζασοταμασικού εγώ και μαζί με την επιθυμία μας κρατούν ταυτισμένους με το
σώμα τον νου αλλά και τα αντικείμενα των αισθήσεων, και θα πρέπει να τις
αντιμετωπίσουμε συστηματικά για να κατορθώσουμε να σπάσουμε την
μηχανικότητα, την γοητεία και την ταύτιση με τις μορφές. Όσο αντιδρούμε
μηχανικά και αυτόματα με αρέσκεια και απαρέσκεια σε σχέση με οτιδήποτε
ερχόμαστε σε επαφή μέσω των αισθήσεων και επίσης με ότι αναδύεται στον ψυχισμό
μας, και ταυτιζόμαστε με αυτές τις συγκινησιακές παρορμήσεις, θα παραμένουμε
έρμαια των διαθέσεων του κατώτερου εγώ και θα υποφέρουμε τις συνέπειες των
μηχανικών κινήσεων του νου.
Για
να ζούμε σε επίγνωση της ζωντανής σιωπηλής παρουσίας μέσα μας, για να ζούμε με
ειρήνη, ενότητα και πληρότητα θα πρέπει να αποστασιοποιηθούμε από αυτά τα ζεύγη
των αντιθέτων (όπως επίσης και από τις άλλες εγωϊκές τάσεις) και σιγά-σιγά μέσω
συστηματικής εργασίας να τα εξαλείψουμε από τον ψυχισμό μας
Μέρος
της εργασίας της εξάλειψης της αρέσκειας και της απαρέσκειας και των λοιπών
ζευγών είναι να αναπτύξουμε την αδιαφορία για τις αισθητηριακές απολαύσεις. Η
δύναμη της γοητείας που ασκούν στο νου μας οι μορφές είναι μεγάλη, και
επίσης μεγάλη είναι και η δύναμη της συνήθειας και της αδράνειας.
Δεν
υπάρχουν έτοιμες λύσεις και απαντήσεις για όλα τα πράγματα που σχετίζονται με
την πνευματική άσκηση και τις δυσκολίες που μας παρουσιάζονται σε αυτήν την
διαδικασία μεταμόρφωσης. Πρέπει να είμαστε σε συνεχή εγρήγορση και να χρησιμοποιούμε
την ευφυΐα και την εφευρετικότητα μας για να βρίσκουμε τρόπους να ξεπεράσουμε
την αδράνεια που μας εμποδίζει να κάνουμε άσκηση και την γοητεία που ασκούν τα
αντικείμενα στο νου μας και ταυτόχρονα να βρούμε τρόπους να μην ξεχνάμε
τον Εαυτό μας, την ζωντανή σιωπηλή παρουσία μέσα μας. Αν ξεχνάμε την
εσωτερική σιωπή, τότε συμβαίνει άμεσα και αυτόματα η ταύτιση με τον νου και τα
αντικείμενα. Αυτές οι δυο κατευθύνσεις άσκησης, δηλαδή το να σταματάμε
την ταύτιση και την γοητεία που ασκούν οι μορφές στο νου μας και να θυμόμαστε
την εσωτερική σιωπηλή παρουσία, βοηθούν η μια την άλλη. Όταν θυμόμαστε το Είναι
μας, (ανάλογα με την βαθύτητα και την καθαρότητα με την οποία είμαστε
επικεντρωμένοι στην εσωτερική σιωπή) δεν γοητευόμαστε και δεν
ταυτιζόμαστε εύκολα με τις μορφές και όσο σταματάμε την γοητεία και την ταύτιση
με τις μορφές (με διαφόρους τρόπους και με την διάκριση) τόσο περισσότερο
μπορούμε να είμαστε σε επίγνωση του Είναι μας.
Σε
αυτήν την εργασία όπως και στην πνευματική άσκηση γενικότερα έχω τονίσει
επανειλημμένα ότι είναι κεφαλαιώδους σημασίας να αυξήσουμε την σάττβα γκούνα
στον νου και να εξαλείψουμε την τάμας πρωτίστως και την ράτζας.
Η
ράτζας γκούνα είναι η δύναμη της γοητείας, της επιθυμίας, του πάθους και της
προσκόλλησης και η τάμας γκούνα είναι η δύναμη της αδράνειας, της αντίσταση,
της τεμπελιάς και της λανθασμένης αντίληψης. Σάττβα είναι η αρμονία, η
ισορροπία, το φως και η καθαρή αντίληψη.
Η
ράτζας και η τάμας γκούνας προκαλούν την ταύτιση, την γοητεία, τον
συνειδησιακό ύπνο, την αδράνεια, την ανησυχία, το πάθος, την εξωστρέφεια, την
απόλαυση και την δυστυχία, ενώ η σάττβα την απόσπαση, την ευτυχία, την
γαλήνη, την αρμονία, την διάκριση και την αυτεπίγνωση.
Ανεξαρτήτως
της μεθόδου και της πνευματικής ατραπού που μπορεί να ακολουθείτε, η επαφή
με την σάττβα γκούνα και η μετατροπή του νου σας σε σάττβα είναι ο θεμέλιος
λίθος της μεταμόρφωσης και της αφύπνισης σας.
Είναι
άκρως απαραίτητη η αύξηση της σάττβα γκούνα με κάθε δυνατό τρόπο (διάβασε
ο Σαττβικός τρόπος ζωής) για να μπορέσουμε να αναπτύξουμε τις ικανότητες
και τις αρετές που απαιτούνται για να εξαλείψουμε την αρέσκεια την απαρέσκεια
και όλα τα άλλα ζεύγη από τον ψυχισμό μας. Το ίδιο βέβαια ισχύει και για όλες
τις εγωϊκές τάσεις.
Κεντρικός
στόχος της πνευματικής μας άσκησης είναι να αποβάλουμε την τάμας και την ράτζας
γκούνας από το νου μας και να αυξήσουμε την σάττβα μέχρι να μετατρέψουμε
τον νου ολοκληρωτικά σε σάττβα. Σάττβα είναι ο κλειδί της υγείας και της
πνευματικής μας μεταμόρφωσης και αφύπνισης.
