Ομ! Τι είναι η αφύπνιση - Atman NItyananda

Τι είναι η αφύπνιση

Η αφύπνιση δεν είναι κάποια εμπειρία έκστασης, ούτε σχετίζεται με ενοράσεις, ανώτερες διαστάσεις, ανώτερα πεδία και άλλα παρόμοια. Είναι η διαισθητική συνειδητοποίηση ότι είμαστε το φως της Συνειδητότητας, που είναι το πάντα παρόν σιωπηλό υπόβαθρο κάθε εμπειρίας.

Παρότι χρειάζεται προετοιμασία του νου μέσω συστηματικής άσκησης και πειθαρχιών, η αφύπνιση δεν επιτυγχάνεται με κάποια τεχνική, αλλά συμβαίνει αυθόρμητα κάποια στιγμή με την χάρη του Θεού.

Σε κάποιες ελάχιστες περιπτώσεις η αφύπνιση συνέβη χωρίς να προηγηθεί άσκηση, όπως στην περίπτωση του Ράμανα Μαχάρσι αλλά από ότι γνωρίζουμε είχε φτάσει σε ένα υψηλό επίπεδο συνείδησης και αγνότητας μέσα από άσκηση στην προηγούμενη του ενσάρκωση.

Οι λόγοι που δεν συνειδητοποιούμε ότι είμαστε η Συνειδητότητα είναι η μη αγνότητα του νου, η εξωστρέφειας του νου, η ταύτιση μας με το εγώ, το σώμα, τις σκέψεις και τα συναισθήματα, η απροσεξία και η έλλειψη διάκρισης.

Καθώς μέσα από την άσκηση και τον διαλογισμό θα αυξάνεται η ικανότητα σας να είσαστε όλο και πιο σταθερά σε επίγνωση της εσωτερικής σιωπηλής παρουσίας και δεν θα ταυτίζεστε με τις σκέψεις και τα συναισθήματα, θα συνειδητοποιήσετε κάποια στιγμή ότι δεν είσαστε το σώμα, οι σκέψεις και τα συναισθήματα ή οτιδήποτε άλλο νομίζατε για τον εαυτό σας, αλλά η πάντα παρούσα εσωτερική σιωπηλή παρουσία της επίγνωσης (το φως της Συνειδητότητας) που είναι το σταθερό σιωπηλό υπόβαθρο των σκέψεων, των συναισθημάτων και των αισθητηριακών αντιλήψεων.

Η συνειδητοποίηση ότι η εσωτερική σιωπηλή παρουσία της Συνειδητότητας είναι αυτό που πραγματικά είμαστε, είναι η πραγματική αφύπνιση.

Τέλος, θα ήθελα να τονίσω ότι η αφύπνιση δεν είναι η τελική κατάσταση του πενυματικού δρόμου γνωστή ως απελευθέρωση, φώτιση, θέωση ή αυτοπραγμάτωση. Με την αφύπνιση μπαίνουμε στην ουσία της πνευματικής ζωής και της πορείας μας προς την απελευθέρωση και την πλήρη συνειδητή ένωση μας με το παγκόσμιο Πνεύμα της ζωής (Θεός, Μπράμαν, απόλυτη Συνειδητότητα).

Διατροφή και Σεξουαλικότητα ¬ Atman Nityananda

Διατροφή και Σεξουαλικότητα

Η διατροφή και η σεξουαλικότητα είναι από τους βασικότερους παράγοντες που επηρεάζουν την σωματική, την ψυχική μας υγεία, αλλά και την πνευματική μας ανάπτυξη και τελείωση. Γι’ αυτό τον λόγο χρειαζόμαστε ορθή γνώση και εκπαίδευση για να τρώμε υγιεινά και να έχουμε αρμονική και υγιή σεξουαλική ζωή. Η σωστή διατροφή και η αρμονική σεξουαλική ζωή δημιουργούν το υπόβαθρο για να αναπτύξουμε όλο το δυναμικό μας σε συναισθηματικό, νοητικό επίπεδο, αλλά και να αφυπνιστούμε σε ανώτερα επίπεδα Συνειδητότητας και να πετύχουμε την πνευματική μας τελείωση. 

Η σεξουαλική ενστικτώδης επιθυμία και η ενστικτώδης επιθυμία για φαγητό εξ αιτίας της άγνοιας και της ασυνειδησίας μετατρέπονται σταδιακά σε ψυχολογικές επιθυμίες και καθώς μεγαλώνουν μέσα μας εκδηλώνονται ως πάθος, προσκόλληση και εθισμός. Οι δύο θεμελιώδεις επιθυμίες για αισθητηριακή ηδονή, η λαγνεία (πάθος για σεξουαλική ηδονή) και η λαιμαργία (το πάθος για απόλαυση μέσω του φαγητού) μας δίνουν απόλαυση αλλά και πολύ πόνο και δυστυχία γιατί γίνονται πάθος, προσκόλληση και εθισμός και κάνουν το ενεργειακό μας πεδίο βαρύ και πυκνό. Όσο πιο πολύ δυναμώνουν αυτές οι επιθυμίες (προσκολλήσεις, εθισμοί) τόσο πιο βαρύ και πυκνό κάνουν το ψυχικό ενεργειακό μας πεδίο και τόσο πιο πολύ κυριαρχούν στον νου και σκοτεινιάζουν την διάνοια και αυτό εμποδίζει το να βιώσουμε την ειρήνη και την ευδαιμονία της πνευματικής μας φύσης. 

Στην πραγματικότητα η λαγνεία και η λαιμαργία δεν είναι απλά επιθυμίες αλλά προκολλήσεις και εθισμοί. Τι σημαίνει αυτό; Ότι υποφέρουμε όταν δεν ικανοποιούντια και ότι μεγάλο μέρος του χρονου το μυαλό μας είναι απασχολημένο με σκέψεις και φαντασίες που σχετίζονται με αυτές τις απολαύσεις, ανεξάρτητα από το πόσο συνειδητοί είμαστε από αυτό ή όχι.

Και οι δύο αυτές επιθυμίες-προσκολλήσεις μας δίνουν λίγη ψευδασθησιακη απόλαυση και γίνονται αιτία για προβλήματα υγείας, μιζέρια, πόνο και δυστυχία. Πόνο και δυστυχία όχι μόνο για εμάς αλλά και για τους άλλους, για τα ζώα και τον πλανήτη, για ατομικά και συλλογικό πόνο και παρακμή. 

Εξ αιτίας της λαιμαργίας σε πολλές περιπτώσεις παρότι ξέρουμε ότι κάποιες τροφές πειράζουν την υγεία μας, τις τρώμε είτε επειδή δεν μπορούμε να αντισταθούμε στην ορμή του πόθου για απόλαυση, είτε οικειοθελώς απλά και μόνο για λίγη ψευδαισθητική απόλαυση. Επίσης τρώμε πολύ περισσότερο από ότι μπορούμε να χωνέψουμε, τρώμε πριν χωνέψουμε το προηγούμενο γεύμα ή τσιμπολογούμε κάθε τόσο απλά για να βιώσουμε λίγο απόλαυση την οποία πολλές φορές χρησιμοποιούμε για να ξεπεράσουμε ένα δυσάρεστο συναίσθημα, την βαρεμάρα, ΄την αίσθηση έλλειψης, ανικανοποίητου κ.λπ.. (το ίδιο κάνουμε και με την σεξουαλική απόλαυση). 

Σε περίπτωση που προσπαθήσουμε να αντισταθούμε στην παρόρμηση της λαιμαργίας και της λαγνείας επίσης γίνονται μια ανυπόφορη δυσαρέσκεια, ανησυχία, ένταση, μια πιεστική ψυχαναγκαστική κατάσταση (μεγαλύτερη ή μικρότερη ανάλογα την κατάσταση) την οποία δεν αντέχουμε και για να απαλλαγούμε από αυτή την ανυπόφορη κατάσταση ενδίδουμε τελικά στην παρόρμηση. 

Αν τρώμε μόνο όταν πεινάμε, αν τρώμε το κατάλληλο φαγητό (ανάλογα με τις συνθήκες, την εποχή, τις ανάγκες μας και την ιδιοσυγκρασία μας), στην κατάλληλη ποσότητα και με τον κατάλληλο τρόπο (με ηρεμία, συγκέντρωση, ευγνωμοσύνη, και χωρίς ταύτιση και φαντασιώσεις) τότε αυτή η δράση είναι αρμονική (σαττβική) και βοηθάει στην υγεία μας και επίσης η ευχαρίστηση που βιώνουμε είναι φυσική (είναι δηλαδή αυτή που αντιστοιχεί στη διαδικασία του φαγητού χωρίς την παρέμβαση της λαιμαργίας). 

Παρόμοια με την διατροφή και η επιθυμία για σεξουαλική απόλαυση μπορεί να εκφραστεί με ένα αρμονικό και σαττβικό τρόπο ή με ένα ενστικτώδη τρόπο, μέσα από το πάθος ή το υπερβολικό πάθος και την διαστροφή. Η σεξουαλική επιθυμία καταλήγει λόγω της ασυνειδησίας και της άγνοιας να γίνει λαγνεία και πάθος (ένα βαρύ σκοτεινό ενεργειακό πεδίο) και να λειτουργεί ανεξέλεγκτα στον νου μας και να μας προκαλεί συγκινησιακή ανισορροπία, προβληματικές σχέσεις, πόνο και δυστυχία. Το εγώ και το πάθος της λαγνείας χρησιμοποιεί τον νου για να σκεφτεί και να φανταστεί εικόνες λάγνες, την λογική για να βρει τρόπους και μεθόδους ώστε να αποκτήσει το αντικείμενο της επιθυμίας (άνδρα ή γυναικά αντίστοιχα), ή να βρει μια ποικιλία τρόπων για να ικανοποιηθεί, όπως για παράδειγμα τα φετίχ, οι ομαδικές συνευρέσεις, η ανταλλαγή συντρόφων και η πορνογραφία μεταξύ άλλων. Χρησιμοποιεί δηλαδή η λαγνεία τα μάτια για να δει λάγνες εικόνες, τα αυτιά για να ακούσει λάγνους ήχους και την φαντασία για να διεγείρει την σεξουαλική ενέργεια και να βιώσει την σεξουαλική ηδονή και σε πολλές περιπτώσεις με ένα διεστραμμένο τρόπο (βίαιη σεξουαλικότητα, παιδοφιλία, ζωοφιλία, κ.λπ.). 

Σύμφωνα με τις τρεις ποιότητες-ενέργειες της δημιουργίας (σάττβα-ράτζας-τάμας), υπάρχουν οι σαττβικές τροφές, οι ρατζασικές και οι ταμασικές, καθώς και ο σαττβικός, ο ρατζασικός και ο ταμασικός τρόπος να τρώμε. Παρόμοια και στη σεξουαλικότητα υπάρχει ο σαττβικός τρόπος να κάνουμε έρωτα (με αγάπη, τρυφερότητα, προσοχή, και ο ταντρικός), ο ρατζασικός (παθιασμένος) και ο ταμασικός (ενστικτώδης) και ο ρατζασοταμασικός (διεστραμμένος). Επίσης η ποιότητα της σεξουαλικής ενέργειας μπορεί να είναι σάττβα, ράτζας ή τάμας ανάλογα με την αγνότητα του νου και της καρδιάς και την πνευματική ανάπτυξη του ανθρώπου. 

Κεντρικός στόχος της πνευματικής ζωής είναι να αναπτύξουμε στον νου μας το σάττβα και να εξαλείψουμε το ράτζας και το τάμας γιατί μόνο ένας σαττβικός νους μπορεί να αντανακλά καθαρά την ειρήνη, την πληρότητα και την ευδαιμονία του Είναι μας. Σημαντικό μέρος της διαδικασίας αυτής σχετίζεται με την διατροφή και με την σεξουαλικότητα. Είναι κεντρικός στόχος να εργαζόμαστε συστηματικά για την διάλυση της λαιμαργίας και της λαγνείας και ταυτόχρονα η διατροφή μας και η σεξουαλικότητα να γίνουν σαττβικής φύσης. Θα πρέπει να επιδιώκουμε να τρώμε σαττβικές τροφές, να τρώμε με ένα σαττβικό τρόπο και να κάνουμε έρωτα με σαττβικό τρόπο. Στην πνευματική ζωή κεντρικός σκοπός είναι να εξαγνίσουμε και να μετατρέψουμε την σεξουαλική ενέργεια σε πνευματική ενέργεια γιατί αυτό μας δίνει την απαραίτητη ενέργεια για να αναπτύξουμε τις ανώτερες καταστάσεις συνείδησης. Για να το πετύχουμε αυτό απαιτείται να διατηρούμε την ενέργεια, να μην χάνουμε την δηλαδή μέσω των οργασμών και να ελευθερωθούμε πλήρως από την επιθυμία για σεξουαλική απόλαυση που σημαίνει ότι κάποια στιγμή θα πρέπει να εγκαταλείψουμε την σεξουαλική απόλαυση και όλη η σεξουαλική ενέργεια να τρέφει τα ανώτερα κέντρα (τσάκρας), τον εγκέφαλο και τον νου. 

Μόνο με ένα αγνό νου ελεύθερο από επιθυμίες και πάθη και εμποτισμένο με την εξαχνωμένη σεξουαλική ενέργεια μπορούμε να πετύχουμε τα ανώτερα Σαμάντι μέσα από τα οποία επιτυγχάνεται η πλήρης διάλυση του εγώ και η απελευθέρωση (φώτιση, αυτοπραγμάτωση). 

Η ΓΙΟΓΚΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ / ΣΑΝΚΙΑ ΓΙΟΓΚΑ - Μπακαβάντ Γκίτα

 

Η ΓΙΟΓΚΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ /  ΣΑΝΚΙΑ ΓΙΟΓΚΑ

Απόσπασμα από το δεύτερο κεφάλαιο της Μπακαβάντ Γκίτα

στροφές από 51 εως το τέλος, 72

~~~~

51. Οι σοφοί έχοντας ισορροπημένο νου, έχοντας απαρνηθεί τους καρπούς της δράσης*, και ελεύθεροι απ’ τα δεσμά της γέννησης, φτάνουν σε μια κατάσταση που είναι επάνω από όλους τους πόνους (πετυχαίνουν την ύψιστη κατάσταση της ευδαιμονίας).

ΣΧΟΛΙΟ: έχοντας απαρνηθεί τους καρπούς της δράσης*: Η προσκόλληση στους καρπούς των δράσεων είναι η αιτία της επαναγέννησης. Ο άνθρωπος πρέπει να ενσαρκωθεί σε ένα καινούργιο σώμα για να απολαύσει τους καρπούς των δράσεων του. Αν οι πράξεις γίνονται για χάρη του Θεού, χωρίς επιθυμία για τον καρπό, κάποιος ελευθερώνεται από τα δεσμά της γέννησης και του θανάτου και πετυχαίνει την αθάνατη ευδαιμονία.

52. Όταν η διάνοια (Μπούντι) σου διαπεράσει (ξεφύγει πέρα από) τον ιστό της πλάνης*, τότε θα αποκτήσεις τη αδιαφορία για ότι έχει ακουστεί και για ότι πρόκειται να ακουστεί (για τις απολαύσεις αυτού του κόσμου αλλά και των άλλων).

ΣΧΟΛΙΟ: Ο ιστός της πλάνης είναι η ταυτοποίηση του Εαυτού με το σώμα και το νου. Έχουμε δηλαδή την ψευδαίσθηση ότι είμαστε το σώμα και όχι ο αθάνατος Εαυτός ή Άτμαν που η φύση Του είναι απόλυτη Ύπαρξη- απόλυτη Συνειδητότητα- απόλυτη Ευδαιμονία (Σάτσιταναντα).

53. Όταν η διάνοια (Μπούντι) σου, αν και είναι σε σύγχυση από τις αντικρουόμενες αναφορές των γραφών, σταθεί σταθερή και αμετακίνητη στον Εαυτό-Ατμαν (Σαμάντι) θα φτάσεις στην Γιόγκα (παντοτινή ένωση με το Θεό -Αυτοπραγμάτωση).

Ο Αρτζούνα είπε:

54. Ποια είναι ω Κεσαβά (Ομορφομάλλη), τα χαρακτηριστικά εκείνου που είναι σταθερός στη σοφία* και εδραιωμένος στο Σαμάντι (υπερσυνειδησιακή κατάσταση); Κάποιος που είναι σταθερός στη σοφία πως μιλάει, πως κάθεται και πως βαδίζει;

ΣΧΟΛΙΟ: σταθερός στη σοφία*: είναι σε αδιάλειπτη επίγνωση του Μπράμαν και έχει επίγνωση της ταύτισης του με Αυτό, δηλαδή έχει πλήρη επίγνωση ότι είναι το Μπράμαν)

Ο Ευλογημένος Κύριος είπε:

55. Όταν ο άνθρωπος παραιτηθεί εντελώς, ω Αρτζούνα, από όλες τις επιθυμίες* του νου* (που δημιουργεί νους του), και είναι ικανοποιημένος μέσα στον Εαυτό του, με τον Εαυτό (Άτμαν), τότε λέγεται ότι είναι σταθερός στη σοφία.

ΣΧΟΛΙΟ: επιθυμίες*: Όλες οι απολαύσεις του κόσμου είναι χωρίς αξία για ένα φωτισμένο σοφό ο οποίος είναι ικανοποιημένος πάντοτε με τον αθάνατο Εαυτό (Άτμαν).

του νου*: η λέξη νους εδώ αναφέρεται στο μάνας. Σε αυτή την στροφή όπως και σε όλες τις άλλες που αναφέρεται η λέξη νους αναφέρεται στο μάνας που είναι μια από τις τέσσερις απόψεις ή επίπεδα του Ανταχκαράνα (εσωτερικό όργανο). Αυτό που ονομάζουμε νους, συνήθως είναι γενικό και απροσδιόριστο και δεν ανταποκρίνεται στο τι πραγματικά είναι ο νους. Για αυτό και υπάρχει μια σύγχυση γύρω από τη φύση του νου.

Αν και υπάρχουν διάφορες σχολές σκέψης για το τι ακριβώς είναι ο νους η πιο γνωστή είναι αυτή της Σάνκια και της Γιόγκα που αναφέρονται στο νου ως το τετραπλό εσωτερικό όργανο (Ανταχκαράνα) το οποίο έχει τέσσερις απόψεις: Αχάμκαρα (Εγώ ή εγωϊσμός), Μάνας (εξωτερικός, αισθητηριακός και συγκινησιακός νους), Μπούντι (Διάνοια, που έχει την ικανότητα να αποφασίζει, να διακρίνει, να αναλύει, να συνθέτει, να συμπεραίνει, να παρατηρεί με απόσπαση τα περιεχόμενα του μάνας κ.λπ.), και Τσίττα (μνήμη, υποσυνείδητο). Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τον όρο Νους αντί για Ανταχκαράνα εννοώντας όμως το σύνολο και όχι μια άποψη του Ανταχκαράνα αλλά αυτό ενέχει τον κίνδυνο της λανθασμένης κατανόησης.

56. Αυτός που ο νους του δεν ταράζεται (δεν ενοχλείται, δεν αναστατώνεται) από τις αντιξοότητες (δυστυχίες), που δεν επιθυμεί τις απολαύσεις*, που είναι ελεύθερος από προσκόλληση* είναι ελεύθερος από  φόβο και θυμό, αυτός λέγεται σοφός με σταθερή σοφία.

ΣΧΟΛΙΟ: ελεύθερος από προσκόλληση*: Είναι αδιάφορος για τα αντικείμενα των αισθήσεων. Δεν τα αναζητεί όταν δεν τα έχει και δεν νοιάζεται αν χάσει αυτά που έχει.

δεν επιθυμεί τις απολαύσεις*: δεν επιζητεί τις εφήμερες χαρές και απολαύσεις που προέρχονται από τα αντικείμενα των αισθήσεων και τα επιτεύγματα.

57. Αυτός που δεν προσκολλάται σε τίποτε, που ούτε χαίρεται ούτε μισεί (απεχθάνεται), όταν του τύχει κάτι ευχάριστο ή κάτι δυσάρεστο η σοφία του είναι σταθερή.

58. Αυτός που όταν αποτραβάει τις αισθήσεις του από τα αντικείμενα των αισθήσεων, όπως η χελώνα αποτραβάει τα μέλη της απ’ όλες τις μεριές, τότε η σοφία του γίνεται σταθερή.

59. Τα αντικείμενα των αισθήσεων απομακρύνονται από τον εγκρατή, αλλά παραμένει όμως μια πολύ ανεπαίσθητη επιθυμία γι αυτά. Αλλά και αυτή η επιθυμία εξαφανίζεται από αυτόν όταν δει τον Ύψιστο.

60. Οι διεγερμένες αισθήσεις, ω γιε της Κούντι, βίαια παρασύρουν ακόμη και το νου ενός σοφού (που έχει γνώση του Ατμαν και διάκριση), αν και αγωνίζεται να τις ελέγξει*.

ΣΧΟΛΙΟ: και αγωνίζεται να τις ελέγξει*: είναι σε εγρήγορση και προσπαθεί να ελέγξει τις αισθήσεις του και να καταλαγιάσει το νου του.

Ακόμη και ένας προχωρημένος γιόγκι, που έχει γνώση του Άτμαν και διάκριση, αν αφήσει τις αισθήσεις του ανεξέλεγκτες έστω και για λίγο μπορεί να είναι αιτία να αναστατωθεί ο νους του και να είναι δύσκολο να τον καθυποτάξει και να τον επαναφέρει σε κατάσταση ηρεμίας και να τον συγκεντρώσει στον Ατμαν.

Ακόμη και ένας σοφός αν αφεθεί και επιτρέψει τις αισθήσεις του να προσηλωθούν για παράδειγμα στη θέα μιας γυναίκας τότε ο νους μπορεί να αναστατωθεί και να ζητάει την ικανοποίηση της σεξουαλικής επιθυμίας. Ο νους σε αυτή την κατάσταση γίνεται ανήσυχος, σκέπτεται ασταμάτητα τα αντικείμενο της επιθυμίας του και ταυτόχρονα υπάρχει έντονη συγκινησιακή φόρτιση και ταραχή στο επιθυμητικό.  Το ίδιο μπορεί να συμβεί αν αφεθεί στην ανάμνηση κάποιας γυναίκας. Από τη στιγμή που εγερθεί μέσα του η μηχανισμός της επιθυμίας εξ αιτίας της θέασης μιας γυναίκας ή της αναάμνησης και της φαντασίας είναι δύσκολο ακόμη και για έναν σοφό (προχωρημένο ασκούμενο που έχει γνώση του Ατμαν και διάκριση) να καταλαγιάσει το νου εξ αιτίας της συγκινησιακής φόρτισης που οφείλεται στον πόθο και πάθος για σεξουαλική απόλαυση.

61. Γι αυτό διατηρώντας υπό έλεγχο όλες τις αισθήσεις, ας παραμένει με το νου του συγκεντρωμένο σε Μένα*. Εκείνος που οι αισθήσεις του είναι κάτω από έλεγχο η σοφία είναι σταθερή.

ΣΧΟΛΙΟ: ας παραμένει με το νου του συγκεντρωμένο σε Μένα: ας παραμένει σε σταθερή στάση διαλογιζόμενος σε Μένα. Ας αφοσιωθεί ολόκαρδα σε Μένα, έχοντας νου και καρδιά συγκεντρωμένα σε Μένα.

Ο μόνος τρόπος να είμαστε σε επίγνωση του Ατμαν και να βιώνουμε την ειρήνη και την ευδαιμονία είναι να έχουμε τον νου μας εστιασμένο πλήρως στον Ατμαν. Μπορούμε να εστιάσουμε εύκολα το νου όταν είναι ήρεμος και αδιάφορος για τα αντικείμενα των αισθήσεων. Οι επιθυμίες γεννιούνται στο νου εξ αιτίας της επαφής του με αυτά μέσω των αισθήσεων και με την προϋπόθεση βέβαι ότι ακόμη δεν έχει πεθάνει εντελώς στο νου ο πόθος για απόλαυση. Ο πόθος στη θέα των αντικειμένων γίνεται η δύνακμη της παρόρμησης (επιθυμία) που κινεί το νου και το σώμα για να αποκτήσουν και να έρθουν σε επαφή με το αντικείμενο του πόθου.

Για όσο οι αισθήσεις αφήνονται ελεύθερες να κινούνται προς τα αντικείμενα των αισθήσεων είναι δύσκολο να σταματήσουμε την παρόρμηση της επιθυμίας να εκφραστεί και η οποία είναι η αιτία που αναστατώνει το κατώτερο συγκινησιακό κέντρο και κινεί τον νου, κάνοντας  να σκέπτεται ασταμάτητα τα αντικείμενα των αισθήσεων. Για αυτό για να ελέγξουμε το νου είναι απαραίτητη προϋπόθεση ο έλεγχος των αισθήσεων. Έλεγχος σημαίνει ότι δεν επιτρέπουμε τις αισθήσεις να κινούνται ανεξέλεγκτα και να αντιλαμβάνονται ότι θέλουν.  Επιτρέπουμε στις αισθήσεις να έρχονται σε επαφή μόνο με αυτό που βοηθάει τον εξαγνισμό και τον έλεγχο του νου. Όταν όμως βρισκόμαστε σε χώρους όπου υπάρχουν διάφορα ερεθίσματα που μπορεί να διεγείρουν και να αναστατώσουν το νου (π.χ. Λαγνείας, λαιμαργίας) τότε θα πρέπει να είμαστε σε βαθιά την αυτεπίγνωση, σε εντατική  πρατυαχάρα (αποτράβηξη του νου απο τις αισθήσεις) και την απόσπαση από τα αντικείμενα έτσι ώστε να μην επιτρέψουμε να συμβεί η ταύτιση και  η διέγερση του μηχανισμού της επιθυμίας.

62. Όταν ο άνθρωπος σκέπτεται τα αντικείμενα τότε (ο νους του) γοητεύεται από αυτά και προσκολλάται σε αυτά. Από την προσκόλληση γεννιέται η επιθυμία και από την επιθυμία (την ανεκπλήρωτη)  γεννιέται ο θυμός.

63.  Από το θυμό γεννιέται η σύγχυση, από τη σύγχυση το χάσιμο της μνήμης*, από το χάσιμο της μνήμης ο παραλογισμός (το χάσιμο της διάκρισης και της λογικής) και από το χάσιμο της διάκρισης ο άνθρωπος χάνεται.

ΣΧΟΛΙΟ: χάσιμο της μνήμης*: Ταυτιζόμαστε με τα αντικείμενα και τα περιεχόμενα του νου (τις νοητικές προβολές, σκέψεις, φαντασίες και τα συναισθήματα) και ξεχνάμε τον Εαυτό μας. Χάνουμε έτσι την συνειδητή επαφή με το κέντρο της ύπαρξης μας και ξεχνάμε επίσης  όλα αυτά που σχετίζονται με την αρετή, την σύνεση, την αρμονία, το καθήκον και συμπεριφερόμαστε κάτω από την επίδραση του πάθους.

Ο θυμός επιπλέον θολώνει το νου και την διάνοια (Μπούντι, Buddhi) και το να χάσει την ικανότητα της διάκρισης που μας επιτρέπει να διακρίνουμε το καλό από το κακό και να αντιληφθούμε την κατάσταση με καθαρότητα. Έτσι δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι πραγματικά συμβαίνει, ποια είναι πραγματικά η κατάσταση, πως έχουν τα πράγματα, εξ αιτίας της σύγχυσης που βρίσκεται ο νους και η διάνοια (Buddhi). Χάνουμε επίσης την ικανότητα να σκεφτούμε λογικά και να δράσουμε σύμφωνα με αυτό που απαιτεί η περίσταση. Αντί αυτού αντιδρούμε παρορμητικά και παράλογα κάτω από την επίδραση του πάθους κάνοντας και λέγοντας πράγματα τα οποία είναι καταστροφικά και για εμάς και για τους άλλους και που συνήθως όταν καταλαγιάσει ο θυμός μετανιώνουμε για αυτά.

Αυτός που βρίσκεται σε θυμό επιτίθεται σε αυτούς που είναι εμπόδιο στο δρόμο του ή τον ενοχλούν με κάποιο τρόπο, τους βλέπει σαν εχθρούς και θέλει να τους κάνει κακό. Θέλει να τους σταματήσει ώστε να μην τον εμποδίζουν να πραγματοποιήσει αυτό που θέλει και επίσης θέλει να τους κάνει να πονέσουν όπως πονάει κι αυτός ή και ακόμη περισσότερο.

64. Αλλά ο άνθρωπος που έχει αυτοκυριαρχία (έχει κυριαρχήσει στο νου και τις αισθήσεις), που κινείται ανάμεσα στα αντικείμενα των αισθήσεων με τις αισθήσεις πειθαρχημένες και ελεύθερος από έλξη και αποστροφή (προς τα αντικείμενα των αισθήσεων) αποκτά την ειρήνη.

65. Σε αυτή τη ειρήνη, όλοι οι πόνοι τελειώνουν, γιατί η διάνοια (Buddhi) ενός ανθρώπου με γαλήνιο νου σύντομα γίνεται σταθερή (και εδραιώνεται στον Εαυτό (Συνειδητότητα, -Ατμαν, η σιωπηλή παρουσία).

66. Ο μή-αυτοκυριαρχημένος (αυτός που δεν έχει κυριαρχήσει στο νου-μάνας, και τις αισθήσεις) δεν μπορεί να έχει σταθερή διάνοια (Μπούντι), και στον μή-αυτοκυριαρχημένο που δεν έχει  σταθερή διάνοια δεν είναι δυνατή η προσήλωση στον Ατμαν (διαλογισμός), και σε αυτόν που δεν μπορεί να προσηλωθεί δεν μπορεί να έχει ειρήνη στο νου, και στον άνθρωπο που δεν έχει ειρήνη πως μπορεί να υπάρξει ευτυχία;

67. Όπως ο άνεμος παρασύρει το πλοίο στη θάλασσα, έτσι και οι αισθήσεις παρασύρουν τη διάνοια αυτού που ο νους του προσκολλάται  και ακολουθεί τις περιπλανώμενες αισθήσεις.

68. Γι αυτό ω πάνοπλε Αρτζούνα, η διάνοια (Μπούντι), εκείνου του οποίου οι αισθήσεις έχουν αποτραβηχτεί τελείως από τα αντικείμενα, είναι σταθερή.

69. Αυτό που είναι νύκτα για όλα τα όντα, σε αυτό (στον Ατμαν-Εαυτός) ο αυτοκυριαρχημένος είναι ξύπνιος (είναι αφυπνισμένος), και σε αυτό που όλα τα όντα είναι ξύπνια (ο κόσμος), είναι νύκτα για το σοφό (Μούνι) που βλέπει.

ΣΧΟΛΙΟ: Ο σοφός ζει στον Εαυτό -Ατμαν. Η διάνοια του είναι προσηλωμένη στον Ατμαν και έχει συνεχή επίγνωση αυτού. Αυτό είναι μέρα για αυτόν. Όταν δεν είναι τελείως απορροφημένος στον Ατμαν, αντιλαμβάνεται τα εγκόσμια φαινόμενα σαν μια αντανάκλαση μέσα στην επίγνωση, (όπως η αντανάκλαση του νερού στην έρημο), αυτό είναι σαν νύκτα για αυτόν.

Ο συνηθισμένος άνθρωπος δεν έχει επίγνωση της αληθινής του φύση -Ατμαν. Έτσι η ζωή στον Εαυτό είναι σαν νύκτα γι αυτόν. Αυτός εμπειράται και προσκολλάται στα αντικείμενα των αισθήσεων, αυτό είναι μέρα για αυτόν.

70. Αποκτά τη γαλήνη αυτός που δεν τον κυριεύουν οι επιθυμίες αν και μπαίνουν μέσα του*, όπως και ο ωκεανός παραμένει γαλήνιος (ατάραχος) αν και τα νερά των ποταμών χύνονται συνεχώς μέσα του από όλες τις μεριές, αλλά όχι ο άνθρωπος που τον κυριεύουν οι επιθυμίες.

ΣΧΟΛΙΟ: οι επιθυμίες μπαίνουν μέσα του*: Αυτό που εισέρχεται στο νου από έξω δεν είναι βέβαια οι επιθυμίες, αλλά οι αισθητηριακές αντιλήψεις, οι εικόνες, οι ήχοι, οι οσμές κ.λπ. οι οποίες και είναι η αιτία να εγερθούν οι επιθυμίες στο νου. Για να εγερθούν όμως οι επιθυμίες εκτός από τα αισθητήρια ερεθίσματα, είναι προϋπόθεση επίσης ένας νους μη-αγνός, ένας νους που ακόμη είναι ζωντανά ο πόθος και το πάθος. Μόνο σε ένα μη-αγνό ρατζασοταμασικό  νου, στην παρουσία των αντικειμένων των αισθήσεων γεννιέται η επιθυμία να τα αποκτήσει για να τα γευτεί και να τα απολαύσει.

Σε αυτόν όμως που έχει κυριαρχήσει και εξαγνίσει το νου του, που έχει ένα σαττβικό νου, που είναι προσηλωμένος στον Ατμαν με σταθερότητα αν και μπορεί να αντιλαμβάνεται τα αντικείμενα των αισθήσεων δεν εγείρεται καθόλου η επιθυμία για αυτά.

71. Αυτός ο άνθρωπος που έχοντας εγκαταλείψει  όλες τις επιθυμίες, κινείται χωρίς δίψα (πόθο) για απολαύσεις, ελεύθερος από την αίσθηση το «εγώ» και «το δικό μου», αυτός πετυχαίνει την ειρήνη.

72. Αυτή είναι η κατάσταση του Μπράμαν (Μπραμική κατάσταση, -η Αιώνια κατάσταση), ω γιε της Πρίτχα. Πετυχαίνοντας την κάποιος δεν πλανάται πια (έχει υπερνικήσει την πλάνη). Όντας εδραιωμένος σε αυτή, έστω και την τελευταία στιγμή της ζωής του, πετυχαίνει την ενότητα με τον Μπράχμαν*.

ΣΧΟΛΙΟ: ενότητα με τον Μπράμαν*: Αυτός γίνεται ένα με το Μπράμαν, όπως τα νερά του ποταμού όταν εισρεύσουν στη θάλασσα χάνουν την ξεχωριστότητα τους και γίνονται ένα με αυτή. Από τη στιγμή που τα νερά του ποταμού χυθούν μέσα στη θάλασσα ενώνονται πλήρως με τα νερά της θάλασσας και είναι αδύνατον πλέον να τα διαχωρήσεις.

~~~

Έτσι έχει στις Ουπανισάδες της ένδοξης Μπαγκαβάντ Γκιτά, της επιστήμης του Αιώνιου, του ιερού κείμενου της Γιόγκα, ο διάλογος ανάμεσα στον Σρι Κρίσνα και τον Αρτζούνα, ο δεύτερος διάλογος με τίτλο:

«Σάνκια Γιόγκα, η Γιόγκα της γνώσης  »