ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ ΜΑΣ (Συνοπτικά) ~ Άτμαν Νιτυανάντα

ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ ΜΑΣ (Συνοπτικά) 

Ως άνθρωποι έχουμε δύο βασικά επίπεδα ύπαρξης που είναι διακριτά μεταξύ τους ως ο αληθινός μας, αθάνατος Εαυτός (Άτμαν, Ψυχή, Πνεύμα, Συνειδητότητα) και ο θνητός υλικοενεργειακός εαυτός που αποτελείται από πέντε επικαλύμματα ή τρία σώματα*. Επάνω σε αυτή την θεώρηση της ύπαρξης μας, (βασισμένη στην Αντβάϊτα Βεδάντα και την Σάνκια) αναλύω παρακάτω τα διάφορα επίπεδα της ύπαρξης μας. Έχω προσθέσει επίσης γνώσεις για τον θνητό υλοενεργειακό εαυτό μας από την Αγιουρβέδα ( που είναι τμήμα των Βεδών), που είναι σημαντικές και  για την διατήρηση καλής υγείας αλλά και την πνευματική άσκηση. 

Σε αυτό το άρθρο η ανάλυση είναι σύντομη γιατί έχει σκοπό να δώσει μια συνολική εικόνα για το τι είμαστε ως άνθρωποι.  Σε άλλα άρθρα αναλύονται πολύ περισσότερο κάποιες από τις απόψεις του κατώτερου μας εαυτού αλλά και ο ανώτερος. Η γνώση αυτών είναι σημαντική γιατί μέρος της άσκησης για την αφύπνιση είναι η διάκριση ανάμεσα στον αληθινό  μας εαυτό και τον ψευδαισθησιακό ή κατώτερο, ανάμεσα στον αιώνιο, αμετάβλητο, άμορφο, αγέννητο, αναίτιο Εαυτό μας (Άτμαν, Συνειδητότητα, Ψυχή) και τον προσωρινό, θνητό που αποτελείται από τρία σώματα τα οποία αναλύονται ως εξής:

ΑΝΩΤΕΡΟΣ ΕΑΥΤΟΣ - Ο ΑΛΗΘΙΝΟΣ  ΜΑΣ ΕΑΥΤΟΣ 

Συνειδητότητα, Ψυχή ή Πνεύμα ( Άτμαν ή Μπράμαν) 

Ο ΚΑΤΩΤΕΡΟΣ ΜΑΣ ΕΑΥΤΟΣ

1. Σώμα
2. Πράνα (Ζωτική ενέργεια). Φυσικό και η ψυχικό Πράνα. Σεξουαλική ενέργεια
3. Μάνας-Manas (Εξωτερικός νους),
4. Μπούντι-Buddhi ( Ευφυία, Διάνοια). Η κατώτερη διάνοια και η ανώτερη διάνοια
5. Αχάμκαρα-Ahamkara (Εγώ, η ψευδαισθησιακή ταυτότητα),
6. Τσίττα-Chitta (Υποσυνείδητο, Μνήμη, γενικό πεδίο του νου
7. Αιτιατό σώμα

Αυτά απαρτίζουν τα ΤΡΙΑ ΣΩΜΑΤΑ ΩΣ ΕΞΗΣ:

1. ΦΥΣΙΚΟ ΣΩΜΑ: το αποτελούν το φυσικό σώμα μαζί με το φυσικό πράνα
2. ΑΣΤΡΙΚΟ ή ΛΕΠΤΟΦΥΕΣ ΣΩΜΑ: το αποτελούν το ψυχικό πράνα, το Μάνας, το Μπούντι, ο Αχάμκαρα και το Τσίττα
3. ΑΙΤΙΑΤΟ ΣΩΜΑ

ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ ΜΑΣ

 1. ΣΩΜΑ:
 
· τα 5 χοντροειδή στοιχεία (αιθέρας, φωτιά, αέρας, νερό, γή),

·  οι 7 ιστοί (πλάσμα-Rasa, αίμα-Rakta, Μύες-Mamsa, λίπος-Meda, Οστά-asthi
μυελός των οστών και των νεύρων-Majja, αναπαραγωγικά υγρά-Shukra,

· τα 3 ντόσας (Βάτα, Πίττα, Κάφα / Vata, Pitta, Kapha ) , Διάβασε για τις ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΙΔΙΟΣΥΓΚΡΑΣΙΕΣ -TA 3 DOSHAS
· τα διάφορα συστήματα οργάνων (αναπνευστικό, νευρικό, καρδιαγγειακό ή κυκλοφορικό, μυοσκελετικό-ερειστικό και μυϊκό, ενδοκρινικό, λεμφικό, ουροποιητοικό, πεπτικό, καλυπτήριο, αναπαραγωγικό. 

· οι 3 λεπτοφυείς ενέργειες Πράνα, Τέτζας, Ότζας (Prana, Tejas και Ojas) είναι λεπτοφυείς μορφές των τριών ντόσας Vata, Pitta και Kapha που διατηρούν την ζωτικότητα και ελέγχουν τις ψυχοσωματικές λειτουργίες. Μέσα από την πνευματική άσκηση ενεργοποιούν το υψηλότερο πνευματικό δυναμικό μας. Δεν είναι απλώς δυνάμεις του φυσικού σώματος, αλλά και του αστρικού και του αιτιατού. Διάβασε για τα PRANA,TEJAS AND OJAS (Αγγλικά) 

 · οι 5 αισθήσεις αντίληψης (1. μάτια: όραση, 2. αυτιά: ακοή, 3. μύτη: όσφρηση, 4. δέρμα: αφή, 5. στόμα: γεύση). 

· τα 5 όργανα δράσης (1. στόμα-ομιλία, 2.σεξουαλικά όργανα-ερωτική πράξη, αναπαραγωγή, 3. χέρια: εργασίες-επιδεξιότητες, 4. πόδια: μετακίνηση-επιδεξιότητες, 5. ουρητήρας-ορθό: αποβολή άχρηστων ουσιών.

Σκοπός μας είναι να διατηρούμε το σώμα υγιές για να μπορούμε να ασκούμε τα καθημερινά μας καθήκοντα και τους στόχους σε σχέση με αυτή την ενσάρκωση και να ασκούμαστε απρόσκοπτα για την επίτευξη της αυτοπραγμάτωσης. Η υγεία επιτυγχάνεται με το να διατηρούμε σε ισορροπία τα τρία ντόσας, μέσα από την σωστή διατροφή, την άσκηση, τις σωστές σχέσεις, τον επαρκή ύπνο και την ορθή χρήση του σώματος, των αισθήσεων και του νου. 

2.     ΠΡΑΝΑ (Ζωτική ενέργεια) και Σεξουαλική ενέργεια

Οι δύο κύριες απόψεις του Πράνα είναι η φυσικό και η ψυχικό (ζωτική ενέργεια). 

Το φυσικό πράνα σχετίζεται με τις λειτουργίες του φυσικού σώματος και το ψυχικό πράνα με τις ψυχολογικές λειτουργίες.  


Τα συναισθήματα, οι συγκινήσεις και η επιθυμία είναι εκφράσεις του ψυχικού πράνα. Η απαλλαγή μας από αρνητικά συναισθήματα και τις επιθυμίες σχετίζεται με τον εξαγνισμό του ψυχικού πράνα. Επειδή τα συναισθήματα και οι συγκινήσεις είναι εκδηλώσεις του ψυχικού πράνα, μπορούμε να αλλάξουμε την συναισθηματική μας κατάσταση και να εξαλείψουμε τα αρνητικά συναισθήματα με ενεργειακές θεραπείες και τεχνικές (όπως το EFT) που εστιάζονται στην ενέργεια.

Το πράνα έχει πέντε κύριες απόψεις: (Πράνα, Απάνα, Ουντάνα, Σαμάνα και Βυάνα). Το φυσικό πράνα σχετίζεται με τις φυσιολογικές λειτουργίες του σώματος και το ψυχικό με τις ψυχολογικές (συγκινησιακές και νοητικές).  

Υπάρχει και το ανώτερο ή πρωταρχικό Πράνα που σχετίζεται με τους πνευματικούς κόσμους. Είναι αυτό που λένε Άγιο Πνεύμα στη Χριστιανική θρησκεία, Θεϊκή Μητέρα ή Μαχασάκτι στην ανατολή.  Διαβάστε για τα 5 πράνας εδώ  Secrets of the Five Pranas (Αγγλικά) 

Σκοπός της πνευματικής άσκησης είναι να μην σπαταλάμε την ενέργεια άσκοπα, να καθαρίζουμε τη ενέργεια με διάφορες τεχνικές, να την διατηρούμε σε ισορροπία και να προσλαμβάνουμε καθαρή ενέργεια από σαττβικές τροφές, σαττβικές εντυπώσεις, επαφή με την φύση, πραναγιάμα και  διαλογισμό. 

Η σεξουαλική ενέργεια:  Η σεξουαλική ενέργεια είναι η πιο θεμελιώδης έκφραση της κοσμικής ενέργειας, γιατί μέσω αυτής γεννιέται και υπάρχει ολόκληρο το σύμπαν.

Στον άνθρωπο η σεξουαλική ενέργεια παίζει πολύ σημαντικό ρόλο γιατί σχετίζεται με την αναπαραγωγή και τη διατήρηση του είδους μας, την απόλαυση, την υγεία μας σωματική και νοητική, αλλά παίζει εξέχοντα ρόλο και στην πνευματική ανάπτυξη.

Η σεξουαλική ενέργεια είναι η πιο βαθιά δεξαμενή της ενέργειας μας. Οι δυναμικοί άνθρωποι έχουν δυνατή σεξουαλική ενέργεια. Στα σεξουαλικά υγρά (σπέρμα και τα κολπικά υγρά) βρίσκονται αποθηκευμένες οι πιο λεπτοφυείς ουσίες-ενέργειες Ότζας και Τέτζας, (Ojas & Tejas ), που είναι πολύ σημαντικές για την διατήρηση της καλής υγείας, την ψυχική και συναισθηματική ισορροπία και αρμονία και την επίτευξη ανώτερων επιπέδων Συνειδητότητας. Οι ανώτερες νοητικές λειτουργίες αναπτύσσονται πλήρως όταν αυτές οι ενέργειες μέσω πνευματικών πρακτικών και διαλογισμού διαποτίζουν τον εγκέφαλο και τον νου.

Στο ψυχικό επίπεδο η σεξουαλική ενέργεια σχετίζεται με την αφύπνιση της Σάκτι -Κουνταλίνι (Kundalini Shakti.) και την ενεργοποίηση και πλήρη αφύπνιση των επτά κύριων τσάκρας. 

Ο στόχος της γιόγκα είναι η διατήρηση της σεξουαλικής ενέργειας, ο εξαγνισμός της και η μετατροπή της, προκειμένου να ενεργοποιηθούν τα τσάκρα, να αναζωογονηθεί ο νους και η διάνοια και να αφυπνιστεί η Σάκτι -Κουνταλίνι Αυτό μπορεί να γίνει ή με πλήρη αγαμία ή με εξάσκηση της τάντρα γιόγκα, που συμπεριλαμβάνει μεταξύ άλλων την ερωτική πράξη χωρίς οργασμό και την μετατροπή της σεξουαλικής ενέργειας.  

Το Μάνας-Manas (νους), 

το Μπούντι-Buddhi (Ευφυία, Διάνοια), 
ο Αχάμκαρα-Ahamkara (Εγώ, η ψευδαισθησιακή ταυτότητα) και 
το Τσίττα-Chitta (Υποσυνείδητο, Μνήμη, γενικό πεδίο του νου), 
αποτελούν το τετραπλό εσωτερικό όργανο το οποίο ονομάζεται ΑΝΤΑΧΚΑΡΑΝΑ 

Το Ανταχκαράνα είναι φτιαγμένο από τα 5 λεπτοφυή στοιχεία (Τανμάτρας) και απ΄ τη φύση του είναι σαττβικό. ‘Ομως εξ αιτίας της άγνοιας και της ταύτισης του με τα αντικείμενα των αισθήσεων και την ανάπτυξη του εγώ ‘μολύνεται’ από τις ράτζας και τάμας γκούνας. Σκοπός της πνευματικής άσκησης είναι να εξαλείψουμε τις ράτζας και τάμας γκούνας από αυτό και να τον επαναφέρουμε στην σαττβική του κατάσταση.

3.      ΜΑΝΑΣ ο εξωτερικός νους

Έχει διάφορες λειτουργίες. Κάνει πραγματικά μια τεράστια εργασία. Συντονίζει την λειτουργία των 5 αισθήσεων πρόσληψης και 5 αισθήσεων της δράσης. Συντονίζει τις θεληματικές κινήσεις του σώματος και τις εναρμονίζει με τις αισθήσεις. Με το μάνας σχετίζονται, το εγώ, οι κατώτερες συγκινήσεις και οι μηχανικές σκέψεις. Ο μάνας φέρνει μέσω των αισθήσεων εξωτερικές πληροφορίες από τον κόσμο στην διάνοια και την Συνειδητότητα, και εκτελεί τις εντολές που παίρνει από την διάνοια. Δυστυχώς εξ αιτίας του εγώ ο μάνας λειτουργεί ανεξέλεγκτα και ασυνείδητα. Και αυτό είναι η κύρια αιτία κάθε δυσαρμονίας, ασθένειας και της δυστυχίας μας. 

Σκοπός της πνευματικής άσκησης είναι να εξαγνίσουμε το νου (μάνας),  να τον θέσουμε υπό το έλεγχο μας (να τον κάνουμε συγκεντρωμένο, σταθερό ) και στην υπηρεσία της διάνοιας και της Συνειδητότητας. Το να τρέφουμε τον νου με σαττβικές εντυπώσεις (μαζί με τις πνευματικές πρακτικές) και να αποφεύγουμε τις ρατζασικές και ταμασικές είναι από του βασικότερους τρόπους να εξαγνίσουμε το νου. 

4. Η ΔΙΑΝΟΙΑ- ΜΠΟΥΝΤΙ / Η κατώτερη διάνοια και η ανώτερη διάνοια 

Εδώ είναι η πραγματική δύναμη του ανθρώπου και αυτό που τον κάνει να ξεχωρίζει ουσιαστικά από όλα τα άλλα έμβια όντα. Η διάνοια έχει τις ικανότητες που χρειαζόμαστε για να πετύχουμε την αυτοπραγμάτωση. 

Αν και η διάνοια είναι μία έχει δύο επίπεδα λειτουργίας. Όταν είναι εξωστρεφής και λειτουργεί κάτω από την κυριαρχία του εγώ, δυσλειτουργεί και λειτουργεί πολύ περιορισμένα. Όταν λειτουργεί ανεξάρτητα από το ρατζασοταμασικό εγώ και σε επαφή με την Συνειδητότητα τότε  λειτουργεί σύμφωνα με τη φύση της και αναπτύσει πλήρως όλες τις λειτουργίες της.

 Η κατώτερη διάνοια: Στην κατώτερη διάνοια ανήκουν οι πεποιθήσεις, τα δόγματα, οι πίστεις η ξεχωριστότητα, οι διαχωρισμοί, η διαίρεση, η αβαθής μεροληπτική σκέψη, η κατώτερη λογική η επηρεασμένη από τις συγκινήσεις. Λειτουργεί κάτω από την επίδραση του εγώ για αυτό στην πραγματικότητα λειτουργεί ως υπηρέτης του εγώ παρά σαν υπηρέτης της Ψυχής. Η επιστημονική πρόοδος και η τεχνολογία οφείλεται σε αυτό το μέρος της διάνοιας και σε μερική συμμετοχή της ανώτερης διάνοιας.  Στην διάνοια βρίσκεται η  ικανότητα της λογικής, το να αποφασίζουμε και να έχουμε διάκριση αλλά κάτω από την επίδραση του εγώ αυτά λειτουργούν πολύ περιορισμένα.

Ανώτερη διάνοια: Σε αυτή βρίσκεται η ανώτερη ευφυΐα μας, η διάκριση ανάμεσα στο αληθινό και το μη αληθινό, η συναίσθηση των λαθών μας, αυτό που λέμε συνείδηση συνήθως. Η αποσπασμένη παρατήρηση, η ανώτερη λογική, η διαισθησιακή γνώση και η ικανότητα να αποφασίζουμε αλλά με καθαρότητα και σε αρμονία με τη ψυχή μας. Επίσης η δύναμη της θέλησης ελεύθερης από το εγώ.

Το σημαντικότερο έργο της πνευματικής εργασίας γίνεται από την διάνοια γι αυτό πρέπει να την ελευθερώσουμε από τις επιρροές του ρατζασοταμασικού εγώ και του μάνας, να εγκαταλείψουμε λανθασμένες πεποιθήσεις και πίστεις και να την εξασκούμε ώστε να αναπτύξουμε πλήρως τις δυνατότητες της.

5. ΑΧΑΜΚΑΡΑ -Ahamkara / ΤΟ ΕΓΩ

Το Εγώ είναι η ψευδαισθησιακή μας ταυτότητα. Το εγώ μαζί με τις τρείς γκούνας (σάττβα-ράτζας-τάμας) δημιουργούν την ταύτιση με το σώμα και μας κάνουν να ξεχνάμε τον αληθινό μας Εαυτό. Και πιο συγκεκριμένα είναι το ρατζασοταμασικό εγώ (όχι το σαττβικό) που δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι είμαστε το σώμα και στρέφει το νου προς τα αντικείμενα των αισθήσεων και αναζητεί την απόλαυση και τις επίγειες επιτυχίες. 

Συνοπτικά, η απόλαυση, η επιθυμία για απόλαυση, η ξεχωριστότητα από το όλον, ο φόβος, η ψευδαίσθηση 'είμαι το σώμα' και η ψυχαναγκαστική ανάγκη να νιώθουμε ανώτεροι, είναι η βάση πάνω στην οποία αναπτύσσεται όλος ο εγωικός μηχανισμός. 

Μερικές από τις εκφράσεις του ρατζασοταμασικού εγώ -σε έναν ατέλειωτο κατάλογο- είναι:

Θυμός, επιθετικότητα, μίσος, υπερηφάνεια, απληστία, φιλαργυρία, λαγνεία, λαιμαργία, φιλοδοξία, κατάκριση, ανυπομονησία, φλυαρία, υπερκαταναλωτισμός, θλίψη, ζήλια, απαισιοδοξία, σύγκριση, παράπονα, πικρία, κατάθλιψη, ενοχές, βαρεμάρα, έλλειψη ικανοποίησης, έλλειψη πληρότητας, ανησυχία, άγχος, κατανάλωση καπνού και αλκοόλ, χρήση ναρκωτικών και εθισμοί σε αυτά, τελειομανία, εργασιομανία, έλεγχος των άλλων, κυριαρχία στους άλλους, κακοποίηση ανθρώπων-ζώων-περιβάλλοντος, μυθομανία, παράνοια, μεγαλομανία, καχυποψία, συκοφαντία, ψέμα, αρέσκεια-απαρέσκεια, έλξη-απώθηση… 

Σκοπός της πνευματικής άσκησης είναι να διαλύσουμε το εγώ και να συνειδητοποιήσουμε την αληθινή μας φύση (Άτμαν - Συνειδητότητα).  

Διαβάστε στην ιστοσελίδα μου ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΕΓΩ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΓΚΟΥΝΑΣ αλλά και πολλά άλλα άρθρα σχετικά με τη φύση του εγώ και της επιθυμίας.

6. ΤΣΙΤΤΑ-Chitta (Υποσυνείδητο με 49 επίπεδα, Μνήμη, γενικό πεδίο του νου).  

Το Τσίττα-Chitta είναι το γενικό πεδίο του νου, ο πυρήνας θα λέγαμε του νου. Το Τσίττα είναι καταγραμένες όλες οι μνήμες εμπειριών: αισθητηριακές, συναισθηματικές, νοητικές, κινητικές και ενστικτώδης μνήμες.

Στο Τσίττα υπάρχουν όλα τα συναισθηματικά τραύματα καθώς και όλοι οι νοητικοί και συναισθηματικοί προγραμματισμοί. Αυτοί οι προγραμματισμοί επηρεάζουν την αντίληψή μας και τη λειτουργία του Μάνας (εξωτερικός νους) και του Μπούντι (Διάνοια) και μας εμποδίζουν να έχουμε τις ανώτερες εμπειρίες της Συνειδητότητας (άνευ όρων αγάπη, την ευτυχία, την αρμονία, την ειρήνη κλπ). 

Η αγάπη και οι εκφράσεις της: οι συμπάθεια, συμπόνια, η καλοσύνη και η αφοσίωση σχετίζονται με το Τσίττα, αλλά δεν μπορούν να εκφραστούν ελεύθερα, επειδή το Τσίττα είναι περοιορισμένο από τους προγραμματισμούς του εγώ (νοητικούς, συναισθηματικούς, ενεργειακούς). 

Σκοπός της πνευματικής άσκησης είναι να αναπτύξουμε τη μνήμη και να δημιουργήσουμε θετικές συνήθειες. Είναι να καθαρίσουμε το Τσίττα από όλες τις εγωϊκές τάσεις, τους προγραμματισμούς και τα ασυνείδητα νοητικά και συγκινησιακά πρότυπα, ώστε να αντανακλά με καθαρότητα την Συνειδητότητα για να λειτουργεί σε αρμονία με αυτή.    

7. ΑΙΤΙΑΤΟ ΣΩΜΑ

Σε αυτό βρίσκονται οι ρίζες-αιτίες του εγώ, αλλά και όλες οι εμπειρίες που περάσαμε σε αυτή την ζωή και σε προηγούμενες σαν σπόροι. Σε αυτό βρίσκεται ότι πρόκειται να εκδηλώσουμε μελλοντικά. Από αυτό εξαρτάται η γέννηση του σώματος και του νου. Λέγεται το σώμα της ευδαιμονίας γιατί αντανακλά την ευδαιμονία του Θεϊκού μας Είναι ή Άτμαν (Συνειδητότητα). Ανάλογα με την αγνότητα του βιώνουμε περισσότερο ή λιγότερο καθαρά την ευδαιμονία του Άτμαν.   

Σκοπός της πνευματικής άσκησης είναι να εξαλείψουμε τις ράτζας και τάμας γκούνας από το αιτιατό σώμα και όλες τις ρίζες-αιτίες του εγώ.

ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΤΗΤΑ- Ψυχή ή Πνεύμα ( Άτμαν ή Μπράμαν)

Η Συνειδητότητα είναι ο αληθινός μας Εαυτός, η πηγή, η αρχή και το τέλος όλων. Αν και δεν έχει χαρακτηριστικά όπως οι μορφές παρά ταύτα ονομάζεται ως Σατ-τσιτ-ανάντα (Sat-chit-ananda), που σημαίνει απόλυτη Ύπαρξη-Συνειδητότητα-Ευδαιμονία. Η ατομική συνειδητότητα (Άτμαν) και η συπαντική συνειδητότητα (Μπράμαν) είναι ταυτόσιμες. Δεν υπάρχουν δηλαδή δύο Συνειδητότητες, και η φαινομενικά ατομική συνειδητότητα δεν είναι τμήμα ή μερος της συμπαντικής. Η μία και μοναδική χωρίς δεύτερη συμπαντική συνειδητότητα εξ αιτίας του ατομικού νου φαίνεται να είναι ατομική. Η συνειδητότητα αν και διαποτίζει και διαπερνάει τα πάντα είναι πέρα από την δημιουργία και ανέγγιχτη από οτιδήποτε συμβαίνει σε αυτή. Είναι η πηγή της σχετικής μας ύπαρξης (σώμα, πράνα, ανταχκαράνα- νους, αιτιατό σώμα) και ο τελικός σκοπός μας, δηλαδή η συνειδητοποίηση ότι είμαστε Συνειδητότητα.  Όλα τα πνευματικά μονοπάτια από την ανατολή στην δύση και από το βορρά στο νότο έχουν σαν προορισμό την επίγνωση της αληθινής μας φύσης.

 Σκοπός της πνευματικής άσκησης είναι η συνειδητοποίηση ότι είμαστε η Συνειδητότητα και όχι το σώμα και  ο νους που νομίζουμε ότι έιμαστε εξ αιτίας της άγνοιας κα της ανάπτυξης του εγώ.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

από πέντε επικαλλύματα ή τρία σώματα*.

 Σύμφωνα με την Αντβάϊτα Βεδάντα ο κατώτερος μας εαυτός αποτελείται από τρία σώματα ή πέντε επικαλύμματα. 

ΤΑ ΠΕΝΤΕ ΕΠΙΚΑΛΥΜΜΑΤΑ Ή ΚΟΣΑΣ ΕΙΝΑΙ

1. Αναμάγια κόσα - Annamaya Kosha  (το κόσα της τροφής)
2. Πραναμάγια κόσα - Pranamaya kosha ( το κόσα της ενέργειας)
3. Μανόμαγια κόσα - Manomaya kosha  ( το κόσα του μάνας, ο εξωτερικός νους)
4. Βιγναμάγια κόσα - Vijnanamaya kosha  ( το κόσα της Διάνοιας)
5. Ανανταμάγια κόσα - Anandamaya kosha  ( το κόσα της Ευδαιμονίας)

ΤΑ ΤΡΙΑ ΣΩΜΑΤΑ ΕΙΝΑΙ

1. ΦΥΣΙΚΟ  -   Το Annamaya Kosha αποτελεί το ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΣΩΜΑ
2. ΑΣΤΡΙΚΟ  -Τα τρια κόσας Pranamaya kosha - Manomaya kosha - Vijnanamaya kosha αποτελούν το ΑΣΤΡΙΚΟ ΣΩΜΑ
3. ΑΙΤΙΑΤΟ - Το Anandamaya kosha   αποτελεί το ΑΙΤΙΑΤΟ ΣΩΜΑ

~~~~~~~~~```

Το Μάνας-Manas (Εξωτερικός νους, αισθητηριακός, συγκινησιακός), 
το Μπούντι-Buddhi ( Ευφυία, Διάνοια), 
ο Αχάμκαρα-Ahamkara (Εγώ, η ψευδαισθησιακή ταυτότητα) και 
το Τσίττα-Chitta (Υποσυνείδητο, Μνήμη, γενικό πεδίο του νου) 

  ονομάζονται στην Βεδάντα, Ανταχκαράνα, το τετραπλό εσωτερικό όργανο.