"Η πρώτη και μεγαλύτερη νίκη είναι να
κυριαρχήσουμε τον εαυτό μας"
~ Πλάτων
Η ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ
ΤΑΥΤΙΣΗΣ ΜΕ ΤΟ ΣΩΜΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΗΣΜΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΑΛΗΘΙΝΟΥ ΜΑΣ ΕΑΥΤΟΥ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΕΓΩ
Το εγώ μαζί με τις ποιότητες (γκούνας) ράτζας και τάμας είναι αυτά
που προκαλούν την ταύτιση με το σώμα και κάθε άλλη ταύτιση και μας κάνουν
να ξεχνάμε τον αληθινό Εαυτό μας.
Και πιο συγκεκριμένα είναι το ρατζασοταμασικό εγώ που δημιουργεί την
ψευδαίσθηση ότι είμαστε το σώμα, στρέφει το νου προς τα αντικείμενα των
αισθήσεων και αναζητεί την απόλαυση και τις επίγειες επιτυχίες.
Ο νους και το εγώ (που είναι μέρος του Ανταχκαράνα*, τετραπλό
εσωτερικό όργανο) προέρχονται από τις τρεις ποιότητες (γκούνας, σάττβα-ράτζας-τάμας) οι
οποίες είναι και οι θεμελιώδεις ενέργειες που τα αποτελούν.
Η ποιότητα λειτουργίας του νου και του εγώ εξαρτάται από την
ποιότητα που υπερτερεί σε αυτά. Κάθε γκούνα έχει συγκεκριμένες ιδιότητες και ο
νους λειτουργεί και εκφράζεται ανάλογα με την γκούνα που κυριαρχεί σε αυτόν.
Ένας από τους κύριους στόχους της πνευματικής άσκησης είναι η αύξηση της σάττβα
ποιότητας στον νου αφού τα ελαττώματα, τα κατώτερα συναισθήματα και η μη
ανάπτυξη των ανώτερων ικανοτήτων του νου οφείλονται στην παρουσία της τάμας και
ράτζας ποιότητας στον νου. Τελικός στόχος είναι ο νους να γίνει τελείως
σαττβικός και τελικά να υπερβούμε και το σάττβα και να ενωθούμε με την Θεϊκή
μας φύση.
Η καλή γνώση των τριών ποιοτήτων (γκούνας) είναι μεγάλης σημασίας
και μεγάλη βοήθεια στο να κατανοήσουμε και να ελέγξουμε τον νου. Η γνώση των
γκούνας θα μας βοηθήσει να ακολουθήσουμε ένα ένας σαττβικό τρόπο ζωής σε όλα τα επίπεδα (σώμα, ενέργεια, συγκίνηση, νους) που είναι θεμελιώδης στην πνευματική ζωή. Μόνο όταν ακολουθούμε ένα σαττβικό τρόπο διαβίωσης μπορούμε να αναπτύξουμε τις διάφορες ικανότητες και αρετές, να
διαλύσουμε τα διάφορα εγωϊκά ελαττώματα και να αναπτύξουμε την ικανότητα μας
στην αυτεπίγνωση και τον διαλογισμό.
Η καθημερινή άσκηση και ένας σαττβικός τρόπος ζωής είναι η βάση
για την πνευματική μας μεταμόρφωση και την Αυτοπραγμάτωση.
ΣΧΟΛΙΑ
Ανταχκαράνα*, το τετραπλό εσωτερικό όργανο:
Οι τέσσερις απόψεις του Ανταχκαράνα ( ή του Νου με την γενική του
έννοια) είναι:
1. Μάνας-Manas (νους),
2. Μπούντι-Buddhi ( Ευφυία, Διάνοια),
3. Αχάμκαρα-Ahamkara (Εγώ, η ψευδαισθησιακή ταυτότητα),
4. Τσίττα-Chitta (Υποσυνείδητο, Μνήμη, γενικό πεδίο του νου).
Κάθε μία από τις παραπάνω απόψεις έχει συγκεκριμένες δυνατότητες
και λειτουργίες και η λειτουργία τους επηρεάζεται άμεσα από την ποιότητα (γκούνα) που
κυριαρχεί σε αυτά. Η φυσική κατάσταση του νου είναι να λειτουργεί με το σάττβα.
Το ράτζας και το τάμας είναι σαν τοξίνες για το νου (εδώ χρησιμοποιώ τη λέξη
νου για όλα τα επίπεδα το νου)
Η πρώτη άποψη του Ανταχκαράνα, το μάνας
μεταφράζεται στις δυτικές διαλέκτους με την λέξη νους (στα ελληνικά νους, στα
αγγλικά mind, στα ισπανικά mente). Αλλά το μάνας δεν αναφέρεται σε όλον τον νου, παρά σε ένα μέρος του. Το Μπούντι-Buddhi ( Ευφυία, Διάνοια), ο Αχάμκαρα-Ahamkara (Εγώ, η ψευδαισθησιακή ταυτότητα) και το Τσίττα-Chitta (Υποσυνείδητο, Μνήμη, γενικό πεδίο του νου), είναι οι άλλες απόψεις του νου στην γενική έννοια του όρου.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΟ Ανταχκαράνα διάβασε στο άρθρο
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Σας προτείνω να διαβάσετε και να μελετήσετε το εγώ, το νου και τις
διάφορες απόψεις και εκφράσεις του για να έχετε ένα χάρτη να κινηθείτε. Χωρίς
αυτόν το χάρτη θα χάσετε άσκοπα χρόνο και ενέργεια καθώς επίσης θα
παραπλανηθείτε ευκολότερα από το εγώ και θα πέφτετε στις παγίδες του.
Αυτός που θέλει να προχωρήσει στην αυτογνωσία χρειάζεται να μάθει
καλά πως λειτουργεί ο νους του να τον εξαγνίζει και να αναπτύξει όλες τις
ικανότητες του πλήρως. Γνώση σε συνδυασμό με συνεχή φιλόπονη άσκηση είναι οι
δυο βασικές προϋποθέσεις για την αυτογνωσία.
Επίσης θα πρέπει να μελετήσετε κείμενα σχετικά με τη φύση του
αληθινού σας Εαυτού για να αναπτύξετε την διάκριση ανάμεσα στον αληθινό σας
Εαυτό και τον απατηλό που είναι απαραίτητη για την αυτεπίγνωση και την
αφύπνιση.
Σε όσους θέλουν να γνωρίσουν σε βάθος την ψυχολογία και τον νου
προτείνω το βιβλίο:
"Ayurveda and the Mind-
The healing of consciousness" of Δρ. David Frawley
Ένα απόσπασμα του βιβλίου μπορείτε να βρείτε στον παρακάτω
σύνδεσμο
