Ο ΕΞΑΓΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΝΟΥ, Ο ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΣ & Η ΦΩΤΙΣΗ ~ Atman Nityananda / Μπαγκαβάντ Γκίτα

 

Ο ΕΞΑΓΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΝΟΥ, Ο ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΣ  &  Η ΦΩΤΙΣΗ

Αποσπάσμαστα από τα κεφάλαια II, III, V της Μπαγκαβάντ Γκίτα 

Mετάφραση & σχόλια Atman Nityananda 

Η μετάφραση δεν έγινε από το πρωτότυπο στα σανσκριτικά αλλά από τρεις διαφορετικές μεταφράσεις της Μπαγκαβάντ Γκίτα. Πρόκειται για την Μπαγκαβάντ Γκίτα σε μετάφραση και σχόλια του  Σουάμι Σιβανάντα, την Μπακαβάντ Γκίτα των εκδόσεων Gita press και την Μπακαβάντ Γκίτα στα Ελληνικά του Θεόδωρου Παντουβά εκδόσεις Καρδαμίτσα. 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ

Ο Αρτζουνα είπε:

36. Τι όμως, σπρώχνει τον άνθρωπο να κάνει την αμαρτία, ακόμα κι άθελα του, σαν ν' αναγκάζεται με τη βία;

Ο Ευλογημένος Κύριος (Κρίσνα) είπε:

37. Αυτό είναι η επιθυμία*, αυτό είναι η οργή* (θυμός), που γεννιέται από τον γκούνα ράτζας*, το μεγάλο κακό που κατατρώγει τα πάντα. Μάθε, πως αυτό (η επιθυμία)είναι ο εχθρός εδώ.

ΣΧΟΛΙΟ: 

Επιθυμία: Βλέπουμε ότι ο Κρίσνα οριοθετεί ξεκάθαρα ότι η επιθυμία και ο θυμός είναι οι βασικές αιτίες, τα βασικά ελαττώματα που οδηγούν τον άνθρωπο στην αμαρτία (παραβίαση των νόμων και του Ντάρμα) και τελικά, στην ανισορροπία, την ασθένεια, την δυστυχία και στα δεσμά των επαναγεννήσεων στην ψευδαισθησιακή υλική δημιουργία.

Η πρωταρχική αμαρτία είναι η ταύτιση με το σώμα και η ψευδαισθησιακή αίσθηση που έχουμε ότι είμαστε το εγώ-σώμα που είναι ξεχωριστό από τον Θεό και τον κόσμο. Αυτή η ανάπτυξη του ψευδαισθησιακού εγώ και της ταύτισης με το σώμα και το νου οφείλεται στην επιθυμία με πρώτη και ρίζα όλων των άλλων επιθυμιών, την επιθυμία για σεξουαλική απόλαυση με οργασμό.

Θυμός:  Στην στροφή 62, Κεφ.ΙΙ ο Κρίσνα λέει ότι ο θυμός προέρχεται από την επιθυμία. Από την προσωπική έρευνα που έκανα στον εαυτό μου πάνω από 25 χρόνια βρήκα ότι ο θυμός δεν προέρχεται απλά από την επιθυμία αλλά είναι τροποποίηση της ίδιας της επιθυμίας, με το ίδιο τρόπο που το γάλα γίνεται γιαούρτι κάτω από κάποιες προϋποθέσεις όπως το νερό, μετατρέπεται σε ατμό, υγρασία, πάγο και χιόνι. Και όχι μόνο αυτό αλλά όλα τα ελαττώματα και τα αρνητικά συναισθήματα είναι τροποποιήσεις της επιθυμίας και μόνο. Η επιθυμία όπως ένας χαμαιλέοντας μετατρέπεται σε θυμό, μίσος, φόβο, απληστία, ζήλια, υπερηφάνεια, ματαιοδοξία, ανυπομονησία, στεναχώρια, αγωνία κ.λπ.  Την επιθυμία και όλα αυτά τα αρνητικά χαρακτηριστικά τα οποία ονόμασαν στην Ελληνική μυθολογία ως Μέδουσα και Λερναία Ύδρα τα έχω ονομάσει ως vital ego. (Δες the vital sheath) γιατί η φύση τους είναι ενεργειακή και σχετίζεται περισσότερο με το ψυχικό πράνα.

Ποιότητα (Γκούνα) ράτζας*: Σύμφωνα με την Αγιουρβέδα οτιδήποτε υπάρχει στο σύμπαν έχει σαν βάση τις τρεις πρωταρχικές ποιότητες, τις τρείς γκούνας (σάττβα-ράτζας-τάμας). Οι γκούνας είναι βασικές ενέργειες-ποιότητες και της δικής μας φύσης ως ανθρώπινα όντα. Η πνευματική μας ανάπτυξη σχετίζεται άμεσα με τις τρεις γκούνας.

Στα σανσκριτικά γκούνας σημαίνει «εκείνο που δεσμεύει» επειδή αν κατανοηθούν λάθος μας δεσμεύουν στον εξωτερικό κόσμο. Οι τρεις γκούνας είναι οι πιο λεπτοφυείς ποιότητες της φύσης που αποτελούν το υπόβαθρο της ύλης, της ζωής και του νου. Όλα τα αντικείμενα του σύμπαντος συνίστανται από διάφορους συνδυασμούς αυτών των τριών γκούνας.

Παρακάτω αναφέρω σε περίληψη τα χαρακτηριστικά των τριών γκούνας

 

ΣΑΤΤΒΑ

Είναι η ποιότητα της ευφυΐας, της αρετής, της καλοσύνης, και φέρνει αρμονία, ισορροπία, σταθερότητα. Έχει μια κίνηση προς τα μέσα και προς τα πάνω και επιφέρει το ξύπνημα της συνείδησης. Μας δίνει ευτυχία και ικανοποίηση που έχουν διάρκεια. Είναι η αρχή της διαύγειας, της ευρείας αντίληψης και της ειρήνης. Είναι η δύναμη της αγάπης που ενώνει όλα τα πράγματα σε ένα.

ΡΑΤΖΑΣ

Είναι η ποιότητα της αλλαγής, της δράσης και της αναταραχής. Είναι η δύναμη του πάθους που επιφέρει ανησυχία και διαμάχη (σύγκρουση). Έχει μια κίνηση προς τα έξω και αναζητά τη δράση και τις αισθησιακές απολαύσεις. Προκαλεί ανησυχία, αναστάτωση και θολώνει τη κατανόηση. Η ράτζας φέρνει απληστία, έλλειψη ικανοποίησης, πόνο και δυστυχία. Αναζητά δύναμη, χρήμα, εξουσία, φήμη.

ΤAMAΣ

Είναι η ποιότητα της βραδύνοιας, του σκότους και της αδράνειας. Είναι η δύναμη της άγνοιας που παρεμποδίζει την ορθή δράση και επιβραδύνει τα πράγματα. Έχει μια κίνηση προς τα κάτω και είναι αιτία αποσύνθεσης και διάσπασης. Το τάμας φέρνει άγνοια και πλάνη στο νου, νωθρότητα, τεμπελιά, υπερβολικό ύπνο, προκαλεί αναισθησία και χάσιμο της επαγρύπνησης. Είναι η αρχή του υλισμού και της ασυνειδησίας η οποία καλύπτει τη συνειδητότητα μας. 

 …………………………

38. 'Οπως σκεπάζεται η φωτιά από τον καπνό, κι ένας καθρέπτης απ την σκόνη, όπως σκεπάζεται το έμβρυο από το άμνιο (ο υμένας που περιβάλει το έμβρυο), έτσι σκεπάζεται Αυτό (ο Ατμαν) από την επιθυμία. 

ΣΧΟΛΙΟ: 

Η επιθυμία σκεπάζει τον Ατμαν ο οποίος είναι πιο λεπτοφυής ακόμη και από το κενό διάστημα. Η επιθυμία που είναι ένα ενεργειακό πεδίο μας εμποδίζει με διάφορους τρόπους να έχουμε καθαρή επίγνωση του Ατμαν που είναι η θεϊκή μας φύση, αθάνατη, αιώνια, αμετάβλητη, πάντα ειρηνική και ευδαιμονούσα και ένα με τη παγκόσμια Συνειδητότητα (Μπράμαν) αυτό που αποκαλούμε Θεός.

Η επιθυμία με την δόνηση που παράγει, κάνει το νου εξωστρεφή και χονδροειδή, δημιουργεί ταύτιση, συνεχή κίνηση του νου, συναισθηματική ταραχή.  

39. Σκεπασμένη είναι η Γνώση απ’ αυτόν τον αιώνιο εχθρό του Σοφού, την αχόρταγη φωτιά της επιθυμίας.

40. Οι αισθήσεις, το μάνας και το μπούντι λένε ότι είναι η έδρα της επιθυμίας. Με αυτά παραπλανά τον κάτοικο του σώματος σκεπάζοντας την Γνώση (δεν μας επιτρέπει να έχουμε επίγνωση του Ατμαν). 

ΣΧΟΛΙΟ: 

ΝΟΥΣ:  Σύμφωνα με την Σάνκια και την Γιόγκα αυτό που γενικά ονομάζουμε νους ονομάζεται το τετραπλό εσωτερικό όργανο ή Ανταχκαράνα..

Ονομάζεται τετραπλό εσωτερικό όργανο (Ανταχκαράνα) γιατί έχει τέσσερις απόψεις: Αχάμκαρα (Εγώ ή εγωϊσμός), Μάνας (εξωτερικός νους, αισθητηριακός νους, μηχανική σκέψη, συγκινησιακός νους), Μπούντι (Διάνοια, που έχει την ικανότητα να αποφασίζει, να διακρίνει, να αναλύει, να συνθέτει, να συμπεραίνει, να παρατηρεί με απόσπαση τα περιεχόμενα του μάνας κ.λπ.), και Τσίττα (μνήμη, υποσυνείδητο).

41. Για αυτό, πρώτα τις αισθήσεις υποτάσσοντας, πάταξε αυτό το κακό, τον καταστροφέα της γνώσης και της άμεσης εμπειρίας.

ΣΧΟΛΙΟ: 

Στην πραγματικότητα η κυριαρχία και ο έλεγχος των αισθήσεων και του νου πάνε μαζί, δεν μπορεί να γίνει το ένα χωρίς το άλλο. Δεν μπορούμε να ελέγξουμε τις αισθήσεις χωρίς να ελέγξουμε το νου και δεν μπορούμε να ελέγξουμε το νου χωρίς να ελέγξουμε τις αισθήσεις. Αυτό το θέμα είναι τεράστιο και έχει πολλές απόψεις και προεκτάσεις διότι όλη η εργασία που έχουμε να κάνουμε στην πνευματική μας πορεία έχει να κάνει κύρια με τον έλεγχο και εξαγνισμό του νου, και χωρίς αυτά δεν μπορούμε να κάνουμε καμία σημαντική πρόοδο. Για τον έλεγχο, τον εξαγνισμό και την καθυπόταξη του νου (από αφέντης να γίνει υπηρέτης μας), σημαντικό ρόλο παίζει και ο έλεγχος και η σωστή χρήση των αισθήσεων. Αν οι αισθήσεις αφήνονται να τρέχουν ανεξέλεγκτα προς τα αντικείμενα των αισθήσεων είναι πολύ δύσκολο ή μάλλον αδύνατον να ελέγξουμε και να εξαγνίσουμε τον νου. 

42. Λένε ότι οι αισθήσεις είναι ανώτερες (από το σώμα). Από τις αισθήσεις ανώτερο είναι το μάνας και από το Μάνας το Μπούντι . Μα και από το Μπούντι ανώτερος είναι Αυτός (ο Ατμαν ο αθάνατος Εαυτός). 

ΣΧΟΛΙΟ: 

 Εδώ γίνεται μια ιεράρχηση ανάμεσα στα διάφορα επίπεδα της ύπαρξης μας. Δεν υπάρχει κάτι ανώτερο από τον Ατμαν (Συνειδητότητα). Ο Ατμαν είναι η πρωταρχική αρχή και πηγή όλων όσων υπάρχουν. Από αυτό όλα πηγάζουν, έχουν ζωή και λειτουργούν. Αφού λοιπόν όλα πηγάζουν από τον Ατμαν και λειτουργούν εξ αιτίας και για χάρη του Ατμαν, δεν υπάρχει τίποτα ανώτερο από Αυτόν. Επίσης δεν υπάρχουν δύο αρχές παρά μόνο μια ο Ατμαν ( ονομάζεται η Συνειδητότητα σε σχέση με τον άνθρωπο) ή Μπράμαν ( ονομάζεται η Συνειδητότητα σε σχέση με το σύμπαν). 

43. Έτσι, ξέροντας Αυτόν (τον Ατμαν) που είναι ανώτερος απ’ το μπούντι (διάνοια), γαληνεύοντας τον εαυτό σου (αισθήσεις, μάνας, μπούντι) με τον Ατμαν, πάταξε τον δυσκολονίκητο εχθρό, την επιθυμία! 

ΣΧΟΛΙΟ: 

 Όταν προσηλωθούμε πλήρως στον Ατμαν, δηλαδή το κέντρο της ύπαρξης μας, που σημαίνει πως όλη μας η προσοχή είναι στραμμένη στην εσωτερική σιωπή, στην σιωπηλή παρουσία, τότε οι αισθήσεις, το μάνας και το μπούντι καταλαγιάζουν και γαληνεύουν διότι δεν μπορούν να λειτουργήσουν χωρίς προσοχή δηλαδή χωρίς Συνειδητότητα. Η προσοχή δεν είναι τίποτα άλλο παρά η αντανάκλαση της Συνειδητότητας (Ατμαν) στο μπούντι. Όλα εμφανίζονται και λειτουργούν μέσα στο πεδίο της αντανακλώμενης στο μπούντι Συνειδητότητας. Δεν υπάρχει εμπειρία χωρίς προσοχή και επίγνωση. Οπότε αν αποτραβήξουμε την προσοχή από τις αισθήσεις, το μάνας και το μπούντι και την στρέψουμε ολοκληρωτικά στην κενή περιεχομένου και μορφών σιωπή (Ατμαν) τότε αυτά γαληνεύουν διότι δεν μπορούν να λειτουργήσουν χωρίς προσοχή. Αυτός είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να γαληνέψουμε το νου και να μην τον επιτρέπουμε να κινείται συνεχώς προς τα αντικείμενα και να προσκολλάται σε αυτά και να τα επιθυμεί. Είναι επίσης ο μοναδικός τρόπος να αποκτήσουμε επίγνωση της αληθινής μας φύσης να αφυπνιστούμε από την ψευδαίσθηση ότι είμαστε το σώμα και το εγώ και να βιώνουμε αδιάλειπτα την ειρήνη, την πληρότητα και ευδαιμονία του Ατμαν, του αληθινού Εαυτού μας. 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ

62. Όταν ο άνθρωπος σκέπτεται τα αντικείμενα τότε (ο νους του) γοητεύεται από αυτά και προσκολλάται σε αυτά. Από την προσκόλληση γεννιέται η επιθυμία και από την επιθυμία (την ανεκπλήρωτη)  γεννιέται ο θυμός.

63.  Από το θυμό γεννιέται η σύγχυση, από τη σύγχυση το χάσιμο της μνήμης*, από το χάσιμο της μνήμης ο παραλογισμός (το χάσιμο της διάκρισης και της λογικής) και από το χάσιμο της διάκρισης ο άνθρωπος χάνεται.

ΣΧΟΛΙΟ: 

Όσο το ενδιαφέρον μας και η προσοχή μας είναι στραμμένα προς τα έξω είναι αδύνατον αποφύγουμε την ταύτιση, την προσκόλληση και την επιθυμία για να απολαύσουμε τα αντικείμενα των αισθήσεων. Εξ αιτίας της επιθυμίας ο νους παραμένει αεικίνητος, ανήσυχος και ταραγμένος. Και σε αυτή την κατάσταση είναι αδύνατον να τον ελέγξουμε και να τον προσηλώσουμε σταθερά στην πηγή του τον Ατμαν και να βιώσουμε την ειρήνη, την πληρότητα και την ευδαιμονία που είναι η φύση του Ατμαν.

Με όπλα την διάκριση, την απόσπαση, την απάρνηση και την αδιαφορία για τα αντικείμενα των αισθήσεων και τον διακαή πόθο να γνωρίσουμε και να αποκτήσουμε επίγνωση της ειρήνης και της ευδαιμονίας που είμαστε, προσπαθούμε να προσηλώσουμε την προσοχή και την διάνοια μας (μπούντι) στο κέντρο της ύπαρξης μας, εκεί που συνεχώς λάμπει το φως του Ατμαν χωρίς τις παρεμβολές των μορφών και των νοητικών και συγκινησιακών διακυμάνσεων. Εκεί στην βαθιά σιωπή της ύπαρξης δεν μπορούν να υπάρξουν ούτε οι μορφές, ούτε οι σκέψεις, ούτε τα συναισθήματα, διότι είναι ένα πεδίο πάνω και πέρα από αυτά. Όταν κατοικούμε συνειδητά εκεί, μόνο ειρήνη, μακαριότητα, πληρότητα και ελευθερία βιώνουμε. Ο πόνος και η δυστυχία μπορεί να υπάρχουν μόνο στο σώμα και το νου, στον Ατμαν βασιλεύουν μόνο η ευδαιμονία , η ειρήνη, η ελευθερία.

Στην επόμενη στροφή (61) του δεύτερου κεφαλαίου ο Κρίσνα του κάνει ξεκάθαρο ότι πρέπει να αποτραβήξει ο γιόγκι το νου του από τις αισθήσεις και να τον προσηλώσει σταθερά σε Αυτόν.

61. Γι’ αυτό διατηρώντας υπό έλεγχο όλες τις αισθήσεις, ας παραμένει με το νου του συγκεντρωμένο σε Μένα*. Εκείνος που οι αισθήσεις του είναι κάτω από έλεγχο η σοφία είναι σταθερή.

ΣΧΟΛΙΟ: 

Ας παραμένει με το νου του συγκεντρωμένο σε Μένα*: ας παραμένει σε σταθερή στάση διαλογιζόμενος σε Μένα. Ας αφοσιωθεί ολόκαρδα σε Μένα, έχοντας νου και καρδιά συγκεντρωμένα σε Μένα.

Ο Κρίσνα δεν είναι κάτι διαφορετικό από τον Ατμαν τον αληθινό μας Εαυτό. Υπάρχει μια Συνειδητότητα η οποία ενυπάρχει και διαποτίζει τα πάντα από το μικρότερο ως το μεγαλύτερο. Αυτή η Συνειδητότητα σε σχέση με τον άνθρωπο την ονομάζουμε  Ατμαν και σε σχέση με το Σύμπαν Μπράμαν ή Θεό στις θρησκείες. Κάποια όντα όπως ο Κρίσνα, ο Ιησούς, ο Βούδας, ο Χεϊρακάν Μπάμπατζι είναι καθαρά κανάλια και εκφραστές αυτής της Συνειδητότητας. Οι άνθρωποι χρειάζεται να εξαγνιστούν και να διαλογιστούν σε αυτή την Συνειδητότητα με σκοπό να συνειδητοποιήσουν ότι είναι αυτή η Συνειδητότητα και να την εκφράσουν πλήρως μέσα τους αλλά και στον κόσμο όπως αυτά τα θεϊκά όντα που προανέφερα.

Ο μόνος τρόπος να είμαστε σε επίγνωση του Ατμαν και να βιώνουμε την ειρήνη και την ευδαιμονία είναι να έχουμε τον νου μας εστιασμένο πλήρως στον Ατμαν. Μπορούμε να εστιάσουμε εύκολα το νου όταν είναι ήρεμος και αδιάφορος για τα αντικείμενα των αισθήσεων. Οι επιθυμίες γεννιούνται στο νου εξ αιτίας της επαφής του με αυτά μέσω των αισθήσεων και με την προϋπόθεση βέβαια ότι ακόμη δεν έχει πεθάνει στο νου ο πόθος για απόλαυση. Ο πόθος στη θέα των αντικειμένων γίνεται η δύναμη της παρόρμησης (επιθυμία) που κινεί το νου και το σώμα για να αποκτήσουν και να έρθουν σε επαφή με το αντικείμενο του πόθου. 

Για όσο οι αισθήσεις αφήνονται ελεύθερες να κινούνται προς τα αντικείμενα των αισθήσεων είναι δύσκολο να σταματήσουμε την παρόρμηση της επιθυμίας να εκφραστεί και η οποία είναι η αιτία που αναστατώνει το κατώτερο συγκινησιακό κέντρο και κινεί τον νου, κάνοντας  να σκέπτεται ασταμάτητα τα αντικείμενα των αισθήσεων. Για αυτό τον λόγο για να ελέγξουμε το νου είναι απαραίτητη προϋπόθεση ο έλεγχος των αισθήσεων. Έλεγχος σημαίνει ότι δεν επιτρέπουμε τις αισθήσεις να κινούνται ανεξέλεγκτα και να αντιλαμβάνονται ότι θέλουν.  Επιτρέπουμε στις αισθήσεις να έρχονται σε επαφή μόνο με αυτό που βοηθάει τον εξαγνισμό και τον έλεγχο του νου. Όταν όμως βρισκόμαστε σε χώρους όπου υπάρχουν διάφορα ερεθίσματα που μπορεί να διεγείρουν και να αναστατώσουν το νου (π.χ. Λαγνείας, λαιμαργίας) τότε θα πρέπει να είμαστε σε βαθιά την αυτεπίγνωση, σε εντατική  πρατυαχάρα (αποτράβηγμα  του νου από τις αισθήσεις και την απόσπαση του από τα αντικείμενα) έτσι ώστε να μην επιτρέψουμε να συμβεί η ταύτιση και η διέγερση του μηχανισμού της επιθυμίας.

Όταν καταφέρουμε να εξαγνίσουμε και να κάνουμε το νου μας σαττβικό, τότε  μπορούμε χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια να τον προσηλώνουμε στον Ατμαν και τότε πραγματικά κάνουμε γιόγκα και προχωράμε σταθερά προς την Αυτοπραγμάτωση και την θέωση. 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ V

20. Εδραιωμένος στο Μπράμαν, με σταθερή την διάνοια (μπούντι), χωρίς πλάνη, ο γνώστης του Μπράμαν ούτε χαίρεται όταν του τυχαίνουν (ή αποκτά) ευχάριστα, ούτε ταράζεται (θλίβεται) όταν του τυχαίνουν δυσάρεστα.

21. Με τον εαυτό του (με τον νου του) να μην προσκολλάται στις εξωτερικές επαφές (αντικείμενα), βρίσκει την ευτυχία εκείνη που βρίσκεται στον Εαυτό (Άτμαν). Σε Γιόγκα με το Μπράμαν* (σε ένωση με το Μπράμαν μέσω συνεχούς προσήλωσης στο Μπράμαν), αποκτά ατέλειωτη ευτυχία. 

ΣΧΟΛΙΟ:  

Ατμαν ονομάζεται ο ατομικός πνευματικός μας Εαυτός, και Μπράμαν ο παγκόσμιος Εαυτός (Θεός κατά τις θρησκείες). Αλλά καθώς ο ατομικός Εαυτός και ο παγκόσμιος είναι ταυτόσημοι πολλές φορές χρησιμοποιούνται  ο όρος Ατμαν και Μπράμαν  ο ένας αντί του άλλου. 

22. Οι απολαύσεις που γεννιούνται από τις επαφές (του νου με τα αντικείμενα των αισθήσεων) δεν είναι παρά γεννήτορες πόνου*, γιατί έχουν αρχή και τέλος, ω γιε της Κούντι. Οι σοφοί δεν βρίσκουν χαρά σε αυτές.

ΣΧΟΛΙΟ: 

Οι απολαύσεις γεννούν πόνο όχι μόνο γιατί έχουν αρχή και τέλος αλλά γιατί δημιουργούν προσκόλληση, απληστία, λαιμαργία, λαγνεία, φιλοδοξία, κενοδοξία …. κ.λπ. και επίσης τα αρνητικά συναισθήματα όπως θυμός, φόβος, ανυπομονησία, μίσος, ζήλεια, στεναχώρια, …κ.λπ.. Αυτές οι ψυχολογικές καταστάσεις από τη φύση τους είναι επώδυνες όταν εκδηλώνονται μέσα μας. Προκαλούν επίσης ασθένειες στο σώμα και το νου.

23. Αυτός που είναι ικανός ακόμη και εδώ, σε αυτό τον κόσμο, πριν ελευθερωθεί από το σώμα του(πριν πεθάνει), να αντισταθεί στην παρόρμηση της επιθυμίας και του θυμού, αυτός είναι ένας Γιόγκι, είναι ένας ευτυχισμένος άνθρωπος.

24. Αυτός που είναι πάντοτε ευτυχισμένος μέσα του (μέσω της ταύτισης του με τον Ατμαν), που χαίρεται μέσα του (με την ευτυχία που προέρχεται από τον Ατμαν), που είναι φωτισμένος μέσα του (που ο νους του έχει φωτιστεί με το φως -Συνειδητότητα- του Ατμαν), ένας τέτοιος Γιόγκι γίνεται Μπράμαν, και πετυχαίνει την απόλυτη ελευθερία* (Μόκσα),  

ΣΧΟΛΙΟ: 

Πετυχαίνει την ελευθερία απ' τον πόνο και την δυστυχία που προέρχεται απ' την επιθυμία και την προσκόλληση στα αντικείμενα των αισθήσεων, ελευθερία απ’ την γέννηση και το θάνατο και την βίωση άπειρης και αιώνια ειρήνης, ελευθερίας και μακαριότητας. 

25. Τον Νιρβάνα του Μπράμαν* πετυχαίνουν εκείνοι οι ρίσις (σοφοί, άγιοι),  οι αυτοκυριαρχημένοι, που οι αμαρτίες τους εξαλείφτηκαν, που η αντίληψη της δυαδικότητας* έχει εξαλειφτεί, που έχουν σκοπό τους την ευημερία όλων των όντων. 

ΣΧΟΛΙΟ: 

Την Νιρβάνα του Μπράμαν* πετυχαίνουν:  Πετυχαίνουν την κατάσταση της απόλυτης ειρήνης, πληρότητας, ελευθερίας και ευδαιμονίας.

Που η αντίληψη της δυαδικότητας* έχει εξαλειφτεί : Αυτοί που μέσα και έξω βλέπουν και βιώνουν μόνο την ειρήνη και την ευδαιμονία του Μπράμαν. Όπου και να στρέψουν το βλέμμα τους, σε όλα τα αντικείμενα και σε όλα τα όντα βλέπουν μόνο το μη-δυαδικό, το ένα χωρίς δεύτερο Μπράμαν (Θεό). Βιώνουν πάντοτε και αδιάλειπτα την ειρήνη και την ευδαιμονία του Μπράμαν ανεξάρτητα με το τι υπάρχει στο πεδίο αντίληψης τους. 

Αυτοί που έχουν ίση ματιά (που βλέπουν όλα το ίδιο). Σε αυτούς ένα κομμάτι γης, μια πέτρα και ένα κομμάτι χρυσό είναι το ίδιο. Ο φιλικός (αυτός που τους φέρεται φιλικά) και ο μη-φιλικός είναι το ίδιο, ένας βραχμάνος με πολύ γνώση και ταπεινότητα, μια αγελάδα, ένα σκυλί, ένας ζητιάνος είναι το ίδιο,  γιατί σε όλα βλέπουν το Μπράμαν. 

Αυτοί δεν βλέπουν καμία διαφορά ανάμεσα σε μια πέτρα και ένα κομμάτι χρυσό, ανάμεσα σε φίλους και εχθρούς, ανάμεσα στους δίκαιους και τους άδικους γιατί σε όλα βλέπουν το Μπράμαν. Βιώνουν δηλαδή συνεχώς την ειρήνη και την ευδαιμονία του Μπράμαν ανεξάρτητα από την ποιότητα και τα χαρακτηριστικά των εξωτερικών αντικειμένων και των ανθρώπων. 

Αυτοί που παραμένουν τα ίδιο και στον έπαινο και την αποδοκιμασία και στο ευχάριστο και το δυσάρεστο γιατί έχει διαλυθεί ολοκληρωτικά από τον ψυχισμό τους ο εγωισμός τους και όλα του τα παρακλάδια (θυμός, μίσος, φόβος, κ.λπ.) και έχουν ταυτιστεί πλήρως με το Μπράμαν, έτσι βιώνουν αδιάλειπτα την ειρήνη και την ευδαιμονία του Μπράμαν ανεξάρτητα από το πώς τους φέρονται οι άλλοι και από τις ευχάριστες ή δυσάρεστες καταστάσεις που τους παρουσιάζονται.  

26. Εκείνοι που είναι ελεύθεροι από την επιθυμία και το θυμό, οι αυτοκυριαρχημένοι, που έχουν ελέγξει τις σκέψεις τους, και που έχουν συνειδητοποιήσει τον Εαυτό (Ατμαν, Μπράμαν), το Νιρβάνα του Μπράμαν (η ειρήνη και η Ευδαιμονία του Μπράμαν) είναι παρούσα παντού. 

ΣΧΟΛΙΟ: 

Σε αυτή την στροφή μέσα σε τρεις γραμμές ο Κρίσνα δίνει την πεμπτουσία της πνευματικότητας. Ο τελικός στόχος το ανθρώπου είναι να συνειδητοποιήσει ότι είναι η Συνειδητότητα (Ατμαν, Μπράμαν) και όχι το σώμα και  ο νους, και να εδραιωθεί σε αυτή μέσω της συνεχούς προσήλωσης που οδηγεί στον βαθύ διαλογισμό και το σαμάντι. Μας λέει επίσης ότι η φύση του Μπράμαν είναι αυτή της ειρήνης και της ευδαιμονίας. Το Μπράμαν ή Συνειδητότητα είναι η αιώνια πηγή ειρήνης, ελευθερίας και μακαριότητας.

Η προϋπόθεση για να βιώσει πλήρως την ευδαιμονία και την ειρήνη του Ατμαν είναι να εξαγνίσει το νου του από τις επιθυμίες, τον θυμό και να έχει προσηλωμένο το νου του στον Ατμαν. Οι λέξεις εξαγνίσει, διαλύσει ή ελευθερωθεί από την επιθυμία και το θυμό σημαίνουν το ίδιο πράγμα και για την ακρίβεια να διαλυθεί η ενέργεια της επιθυμίας και του θυμού οι οποίες είναι κρυσταλλωμένες στο αστρικό σώμα και στο νου. 

Αλλά γιατί αναφέρεται ο Κρίσνα μόνο στο θυμό και τις επιθυμίες και όχι στα τόσα άλλα ελαττώματα του νου; Σε άλλα κεφάλαια και στροφές αναφέρει βέβαια και την απληστία, τον φόβο, την προσκόλληση καθώς επίσης την αρέσκεια και την απαρέσκεια, την έλξη και την αποστροφή.

Αλλά παρά ταύτα αν διαβάσουμε προσεκτικά όλη την Μπακαβάντ Γκίτα θα δούμε ότι κύρια εστιάζεται στην επιθυμία και για αυτό όλες οι οδηγίες που δίνει είναι πως θα ελέγξουμε τις αισθήσεις και το μάνας για να μην αναπτυχθούν μέσα μας οι επιθυμίες για τα αντικείμενα αλλά και η προσκόλληση  σε αυτά.

Αναφέρεται κύρια στην επιθυμία πρώτον, διότι αυτή είναι που ψυχαναγκαστικά και παρορμητικά στρέφει την προσοχή και το νου προς τα έξω και δεν μας επιτρέπει να τον προσηλώσουμε στον Ατμαν. Δεύτερον επειδή η επιθυμία είναι που κάνει το νου να κινείται συνεχώς, να είναι ταραγμένος και αναστατωμένος με συνέπεια και να μην μπορούμε να τον γαληνέψουμε και να τον προσηλώσουμε στον Ατμαν. Και τέλος γιατί η επιθυμία είναι η γενεσιουργός αιτία όλων των άλλων ελαττωμάτων που αναπτύσσονται στον ψυχισμό μας, με πρώτα και καλύτερα αυτά που ανέφερα παραπάνω, δηλαδή τον θυμό, την απληστία, τον φόβο, την προσκόλληση καθώς επίσης την αρέσκεια και την απαρέσκεια, την έλξη και την αποστροφή καθώς και την υπερηφάνεια που συνοδεύεται από την αλαζονεία, την φιλοδοξία και την κενοδοξία.

Η επιθυμία και όλα τα παράγωγα της, δημιουργούν ένα βαρύ ενεργειακό πεδίο που σαν μια πυκνή ομίχλη κρύβει τον ήλιο του Ατμαν (εμποδίζουν την επίγνωση του και την βίωση της ειρήνης και ευδαιμονίας) και ταυτόχρονα δημιουργούν ανισορροπίες σε όλα τα επίπεδα (σωματικό, ενεργειακό, συναισθηματικό, νοητικό, διανοητικό), ασθένειες και δυστυχία.  

Στις επόμενες δυο στροφές μας δίνει οδηγίες για τον διαλογισμό (Ντυάνα), αλλά μας ξαναθυμίζει ότι η προϋπόθεση της απελευθέρωσης ή της αυτοπραγμάτωσης εκτός από την συνεχή προσήλωση του νου στον Ατμαν είναι και η εξάλειψη της επιθυμίας, του θυμού και του φόβου και φυσικά εννοείται όλων των άλλων ελαττωμάτων αφού όπως προείπα όλα τα ελαττώματα είναι τροποποιήσεις και παράγωγα της επιθυμίας.  Για την εξάλειψη των ελαττωμάτων απαιτείται μια ολοκληρωμένη πνευματική άσκηση που περιλαμβάνει μια ποικιλία ασκήσεων, μεθόδων και τεχνικών. 

Η Αμμα διαλογιζόμενη

Η Αμμα διαλογιζόμενη

27. Κλείνοντας έξω (όλες) τις εξωτερικές επαφές (τα αντικείμενα των αισθήσεων), και προσηλώνοντας το βλέμμα ανάμεσα στα φρύδια, κάνοντας ίσες την εισπνοή και την εκπνοή (τον απάνα και τον πράνα), που κινούνται μέσα στα ρουθούνια. 

ΣΧΟΛΙΟ:  

Αποτραβώντας το νου από τις αισθήσεις σημαίνει ότι σταματάμε να προσλαμβάνουμε αισθητήριες εντυπώσεις (εικόνες και ήχους κυρίως αλλά και την επαφή με το σώμα μας και οσμές) αλλά επίσης ότι σταματάμε και να σκεφτόμαστε τα αντικείμενα των αισθήσεων. Δεν έχει νόημα να κλείσουμε απλά τα μάτια μας και να βάλουμε τάπες στα αυτιά μας και την μύτη μας και να σκεφτόμαστε συνεχώς τα αντικείμενα των αισθήσεων και οτιδήποτε άλλο που σχετίζεται με τον έξω κόσμο.

Επίσης μας δίνει μια σημαντική οδηγία για την αναπνοή.  Μας λέει να εξισορροπήσουμε την εισπνοή και την εκπνοή. Όταν η αναπνοή γίνει ρυθμική, ήρεμη και ισορροπημένη τότε και το πράνα (φυσικό και ψυχικό) γίνεται ήρεμο και σταθερό, και έτσι γαληνεύει και ο νους και γίνεται σταθερός αφού είναι το πράνα που κινεί τον νου..

Αναπνοή, πράνα, νους και σεξουαλική ενέργεια είναι στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους και ο έλεγχος ενός από αυτά βοηθάει τον έλεγχο των άλλων. Ο έλεγχος της αναπνοής είναι ίσως ο πιο εύκολος τρόπος να ηρεμήσουμε και να ελέγξουμε το νου και το συναίσθημα.  

28. Με τις αισθήσεις, το νου (μάνας), τη διάνοια (μπούντι) πάντοτε υπό έλεγχο, έχοντας την απελευθέρωση σαν ύψιστο σκοπό του, ελεύθερος από επιθυμία, φόβο και θυμό, ο σοφός στ’ αλήθεια είναι απελευθερωμένος για πάντα.

ΣΧΟΛΙΟ: 

 Εδώ μας τονίζει την σημασία να έχουμε ως ύψιστο σκοπό την απελευθέρωση. Διότι μόνο όταν βάζουμε επάνω από όλα την γνώση της αλήθειας και την απελευθέρωση από τις αισθητηριακές απολαύσεις και εμπειρίες γενικότερα μπορούμε να ελέγξουμε τις αισθήσεις, το νου (μάνας) και την διάνοια (μπούντι). 

Μόνο όταν ποθούμε διακαώς την Αλήθεια και την απελευθέρωση μπορούμε να κάμψουμε την αντίσταση του νου και να τον κάνουμε να εγκαταλείψει τις επιθυμίες για απολαύσεις. Και μόνο όταν εγκαταλείψει τις επιθυμίες ο νους τότε μπορούμε εύκολα να τον ελέγξουμε και να τον προσηλώσουμε στον Ατμαν.  

Εδώ επίσης μας ξαναθυμίζει ότι προϋπόθεση της απελευθέρωσης είναι η εξάλειψη της επιθυμίας, του θυμού και του φόβου τα οποία είναι οι πρωταρχικές ενέργειες που σκλαβώνουν το νου και μας κάνουν υπόδουλους της ύλης και των απολαύσεων που σχετίζονται με αυτή. 

29. Γνωρίζοντας πως ‘Εγώ, ο Μέγας Κύριος όλων των κόσμων και φίλος όλων των όντων Είμαι αυτός που απολαμβάνει τις θυσίες και τις αυτοπειθαρχίες,  αποκτά την ειρήνη. 

ΣΧΟΛΙΟ:  

Αυτός που μετά πολλά χρόνια άσκησης, αυτοπειθαρχίας και εξαγνισμού αποκτά γνώση από άμεση εμπειρία-επίγνωση, Αυτού (του Μπράμαν) που ήταν-είναι και θα είναι η πηγή αλλά και ο αποδέκτης όλων αυτών των θυσιών και προσπαθειών, αυτός αποκτά την αιώνια ειρήνη. 

Βλέπουμε ότι η ειρήνη είναι η ύψιστη κατάσταση, που δεν είναι απλά η απουσία ταραχής και φασαρίας αλλά η ίδια η φύση της Θεϊκής Ύπαρξης που δεν μπορεί να περιγραφεί με κανένα τρόπο στο επίπεδο του νου. Επιπλέον, αυτή η ειρήνη βιώνεται ως μακαριότητα, ελευθερία και πληρότητα χωρίς όρια.