Η παρατήρηση των συγκινήσεων
Επειδή οι σκέψεις παράγονται από τις επιθυμίες, τα συναισθήματα και τις παρορμήσεις (συγκινησιακή φύση), και επειδή το κατώτερο εγώ είναι συγκινησιακής φύσης, είναι απαραίτητο να εμβαθύνουμε στην αυτοπαρατήρηση της συγκινησιακής μας φύσης.
Πρέπει να γίνουμε ικανοί να αντιλαμβανόμαστε από στιγμή σε στιγμή τι αναδύεται στο συγκινησιακό μας επίπεδο όσο γίνεται πιο γρήγορα και να μην ταυτιζόμαστε με αυτό, ώστε να μπορούμε να το παρατηρήσουμε με προσοχή και διάκριση, για να αποκτήσουμε ξεκάθαρη αντίληψη της φύσης του, αλλά και του λόγου που αναδύεται. Να δούμε πως προκαλεί τις σκέψεις και πώς ταυτίζεται με τις σκέψεις, και συνεπώς κάνει και εμάς να ταυτιζόμαστε με τις σκέψεις.
Είναι απαραίτητο να γίνουμε ικανοί στο να αντιλαμβανόμαστε και να παρατηρούμε από απόσταση τον συγκινησιακό μας κόσμο. Χωρίς αυτό δεν μπορούμε να προχωρήσουμε στην αυτογνωσία, και στην εξάλειψη του εγώ.
Για να το πετύχουμε αυτό, χρειάζεται να παραμένουμε επάγρυπνοι και σε επαφή με την εσωτερική σιωπή και να είμαστε σε επιφυλακή της καρδιάς και του νου.
Μόνο όταν έχουμε αναπτύξει αρκετά την ικανότητα να παραμένουμε σε εγρήγορση και επίγνωση της εσωτερικής σιωπής θα μπορούμε να αντιλαμβανόμαστε έγκαιρα τις συγκινησιακές αντιδράσεις και να μην ταυτιζόμαστε με αυτές. Έτσι και δεν γινόμαστε δέσμιοι αυτών, αλλά επιπλέον μπορούμε να τις παρατηρήσουμε, να τις ερευνήσουμε, να τις κατανοήσουμε μια να στις εξαλείψουμε.
Μέχρι τότε, θα πρέπει να μάθουμε να αποταυτιζόμαστε από τις συγκινήσεις, ώστε να μην χανόμαστε τελείως σε αυτές, και έτσι να είμαστε σε θέση να τις μελετήσουμε να τις κατανοήσουμε και να τις εξαλείψουμε με διάφορες μεθόδους. Όταν πια είμαστε ταυτισμένοι με την οποιαδήποτε συγκινησιακή εκδήλωση, γίνεται πιο δύσκολα η όλη διαδικασία έρευνας, παρατήρησης και εξάλειψης, από ότι όταν την αντιλαμβανόμαστε έγκαιρα και δεν ταυτιζόμαστε. Παρά την δυσκολία όμως, μπορούμε να εργαστούμε με την μελέτη, την έρευνα, την κατανόηση και την εξάλειψη των συγκινήσεων, όμως στην πιο χοντροκομμένη του μορφή. Για να εργαστούμε με τις πιο λεπτοφυείς συγκινησιακές καταστάσεις, θα πρέπει να μην αντιλαμβανόμαστε έγκαιρα τις συγκινησιακές καταστάσεις, στην αρχή τους και αυτό απαιτεί εμβάθυνση στην επίγνωση της εσωτερικής σιωπής (αυτεπίγνωση) και σταθερότητα στο να παραμένουμε σε αυτεπίγνωση.
Η εμβάθυνση και σταθερότητα στην αυτεπίγνωση, επιτυγχάνεται με καθημερινό (πρωί και βράδυ) διαλογισμό ή αυτοέρευνα (Βιτσάρα), αλλά και συνεχή εξάσκηση σε όλο την διάρκεια της ημέρας να είμαστε σε αυτεπίγνωση.
