ΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ, ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΙΣ ~ Άτμαν Νιτυανάντα

ΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ, ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΙΣ 

Είναι το συναίσθημα και η επιθυμία που κινούν το νου και προκαλούν τις σκέψεις και όχι το αντίθετο. Από την στιγμή που ενεργοποιηθεί το συναίσθημα από κάποιο αισθητηριακό ερέθισμα ή κάποια σκέψη επίσης, κινητοποιείται ο νους και αρχίζει μια μηχανική αυτόματη ροή σκέψεων. Δημιουργείται έτσι ένας φαύλος κύκλος ανάμεσα στις σκέψεις και τα συναισθήματα στον οποίο το συναίσθημα δυναμώνει τις σκέψεις και οι σκέψεις το συναίσθημα. Αλλά το καύσιμο που κρατάει το νου σε κίνηση είναι το συναίσθημα. Επειδή το συναίσθημα είναι πολύ πιο γρήγορο και λεπτοφυές από την σκέψη είναι πολύ δύσκολο να το αντιληφθεί κανείς την στιγμή που αρχίζει να εκδηλώνεται.Απαιτούνται χρόνια διαλογισμού, αυτοπαρατήρησης, υψηλό επίπεδο εγρήγορσης από στιγμή σε στιγμή, μη ταύτιση με το νου και την καρδιά, αγνός σαττβικός νους, αλλά και υψηλό επίπεδο στην ικανότητα της διάκρισης για να μπορέσει να πιάσει κάποιος το συναίσθημα στην πρώτη του κίνηση.

Υπάρχουν επίσης πολλά παραδείγματα που αποδεικνύουν  ότι το συναίσθημα προηγείται της σκέψης και ότι είναι η κινητήριος δύναμη της σκέψης, αλλά εδώ θα περιοριστώ μόνο σε δυο τρία. Τα μωρά στους πρώτους μήνες της ζωής τους δεν έχουν σκέψεις αλλά έχουν συναισθήματα. Αυτό αποδεικνύει ότι το συναίσθημα δεν βασίζεται και δεν προκαλείται από τις σκέψεις. Τα θηλαστικά ζώα επίσης έχουν συναισθήματα αλλά δεν έχουν σκέψεις. Τέλος το συναισθηματικό κέντρο λειτουργεί πολύ πιο γρηγορά από το νοητικό κέντρο. Δηλαδή η αντίδραση του συναισθηματικού κέντρου είναι πού πιο άμεση και γρήγορη από αυτή του νοητικού κέντρου.

Όμως η σκέψη μπορεί να αποτελέσει τον σπινθήρα ενεργοποίησης του συναισθήματος ή της επιθυμίας, (όπως επίσης και οποιοδήποτε ερέθισμα από τις 5 αισθήσεις οπτικό, ακουστικό, οσμή, κλπ.), και αφού το ενεργοποιήσει τότε το συναίσθημα προκαλεί τις μηχανικές-παρορμητικές σκέψεις τις οποίες δεν μπορούμε (ή πολύ δύσκολα μπορούμε) να ελέγξουμε και να σταματήσουμε. Όσο πιο δυνατό είναι το συναίσθημα ή η επιθυμία τόσο πιο δύσκολο είναι να σταματήσουμε το νου και τις σκέψεις..

Θυμηθείτε για παράδειγμα τι συμβαίνει όταν είστε αρκετά θυμωμένοι. Μπορείτε να ελέγξετε το νου σας; Όχι. Όταν έχει εγερθεί μέσα σας δυνατά κάποια επιθυμία μπορείτε να σταματήσετε το νου να σκέπτεται αυτό που επιθυμείτε; Όχι. Όταν είστε πολύ στεναχωρημένοι μπορείτε να σταματήσετε το νου σας να κάνει μαύρες σκέψεις; Όχι.

Μόλις καταλαγιάσει το συναίσθημα ή η επιθυμία τότε ησυχάζει και ο νους.

Συνεπώς αν κάποιος θέλει να ελέγξει το νου πρέπει να δουλέψει συστηματικά με τις επιθυμίες και τα συναισθήματα του, που είναι ενέργειες  κρυσταλλωμένες στο ενεργειακό του σώμα. Αλλιώς μπορεί να προσπαθεί πολλά  χρόνια να ελέγξει το νου και τις σκέψεις και να προσπαθεί να πετύχει βαθύ διαλογισμό χωρίς να  έχει σοβαρά αποτελέσματα.

Επειδή από την μια μεριά τα συναισθήματα είναι πολύ δυνατά και είμαστε σχεδόν πάντα ταυτισμένοι με αυτά και από την άλλη η διάνοια (buddhi, -Μπούντι)  έχει την ικανότητα αν την εκπαιδεύσουμε να αποσπαστεί από τα συναισθήματα και να λειτουργήσει χωρίς την επιρροή των συναισθημάτων η εργασία με τον εαυτό μας έχει ως κέντρο την διάνοια.

Οι  μηχανικές σκέψεις και οι αυτοματοποιημένες συμπεριφορές οφείλονται στον εγωικό μηχανισμό και στην κρυσταλλωμένη στο αστρικό σώμα συναισθηματική ενέργεια και επιθυμία που κάνουν  τον νου να σκέφτεται ψυχαναγκαστικά και με συγκεκριμένο τρόπο και μας σπρώχνουν παρορμητικά σε συγκεκριμένες επαναλαμβανόμενες μηχανικές συμπεριφορές και δράσεις.

Αυτός ο συγκινησιακός και νοητικός προγραμματισμός συμβαίνει κυρίως στην παιδική ηλικία (και συνδέεται βέβαια με τις προηγούμενες ενσαρκώσεις) αλλά αυξάνεται σταδιακά με τις εμπειρίες της ζωής. Ένα παιδί για παράδειγμα που του κάνουν παρατηρήσεις με άσχημο τρόπο οι γονείς του μπροστά σε άλλους και νοιώθει ντροπή θα κρυσταλλώσει στο ενεργειακό του σώμα αυτήν την ενέργεια της ντροπής η οποία θα αποθηκευτεί με συγκεκριμένα οπτικά και ακουστικά ερεθίσματα και τις σκέψεις που έκανε εκείνες τις στιγμές. Οπότε όταν από κάποιο ερέθισμα ενεργοποιηθεί αυτό το ενεργειακό συναισθηματικό πεδίο τότε αυτόματα στο νου θα έρχονται ανάλογες σκέψεις και εικόνες που σχετίζονται με αυτό το συναίσθημα. Και σε αυτή την περίπτωση δεν είναι οι σκέψεις που δημιουργούν το συναίσθημα της ντροπής αλλά ακριβώς το αντίθετο είναι το συναίσθημα που προκαλεί την μηχανική κίνηση των σκέψεων.

Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για την επιθυμία που είναι συγκινησιακής φύσης. Είναι η επιθυμία που μέσω της φαντασίας κινεί τον νου και μας κάνει να σκεφτόμαστε ψυχαναγκαστικά το αντικείμενο της επιθυμίας.Μόλις ικανοποιηθεί η επιθυμία τότε ησυχάζει ο νους και καταλαγιάζουν οι σκέψεις. Την επιθυμία μπορεί να διεγείρουν κάποια σκέψη ή κάποιο αισθητηριακό ερέθισμα, κάτι που είδαμε, ακούσαμε, μυρίσαμε κ.λπ.  Η επιθυμία επίσης είναι η αιτία όλων των αρνητικών συναισθημάτων. Αλλά αυτό το αναλύω πιο διεξοδικά στο άρθρο Η ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΒΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΑΡΝΗΤΙΚΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ.

"Η επιθυμία είναι μια λειτουργία του συγκινησιακού νου. Έχει την δύναμη να κάνει τον νου εξωστρεφή. Η επιθυμία είναι το καύσιμο, η σκέψη είναι η φωτιά. Η φωτιά των σκέψεων διατηρείται από το καύσιμο της επιθυμίας".

"... η ατέρμονη αλυσίδα (σαμσάρα τσάκρα) αποτελείται από τρία συστατικά, επιθυμία, σκέψη και δραστηριότητα. Η επιθυμία διεγείρει σκέψεις και οι σκέψεις οδηγούν στην δράση, (για την εκπλήρωση της επιθυμίας)."

"Όταν η επιθυμία ενός ανθρώπου δεν εκπληρώνεται και όταν κάποιος σταθεί εμπόδιο στην εκπλήρωση της, ο άνθρωπος θυμώνει. Η επιθυμία μετατρέπεται σε θυμό. Ο θυμός είναι μόνο μια τροποποίηση ή μια όψη της επιθυμίας. Ο θυμός είναι η ίδια η επιθυμία. "

"Όλες οι κακές ιδιότητες και ενέργειες προέρχονται από το θυμό."

~ Swami Sivananda 

Οι λανθασμένες πεποιθήσεις και τα πιστεύω μας, μας οδηγούν επίσης σε λάθος συμπεριφορές αλλά σύμφωνα με την εμπειρία από την έρευνα του εαυτού μου, βρήκα ότι οι λανθασμένες πεποιθήσεις και τα πιστεύω δεν θα δημιουργούσαν σημαντικό πρόβλημα αν πίσω από αυτά δεν βρισκόταν ο εγωικός μηχανισμός ο οποίος από τη φύση του είναι 'ΤΟ πρόβλημα.

Για παράδειγμα η πίστη σε μια θρησκεία δεν θα γινόταν πρόβλημα αν δεν σχετιζόταν με την ανασφάλεια, την ανάγκη για έλεγχο και δύναμη, τον φανατισμό, τον θυμό, τον φόβο και την χαμηλή αυτοαξία. Μπορεί να βρούμε πιστούς με μεγάλη πιστή στη θρησκεία τους αλλά καθόλου φανατικούς και μισαλλόδοξους και το αντίθετο. Η διαφορά οφείλεται στο πόσο δυνατό είναι το εγώ τους και τα αρνητικά τους συναισθήματα.

Βέβαια υπάρχουν και πιστεύω του τύπου, «είμαι μόνο το φυσικό σώμα και δεν υπάρχει τίποτα άλλο έξω από αυτό, ούτε ψυχή, ούτε Θεός». Αυτά παίζουν σπουδαίο ρολό στο αξιακό μας σύστημα αλλά και στον τρόπο που σκεπτόμαστε και ζούμε αλλά πάρα ταύτα υπάρχουν άνθρωποι που δεν πιστεύουν στον Θεό και ζουν πολύ πιο ισορροπημένα από κάποιους άλλους που πιστεύουν. Υπάρχουν λοιπόν  πιστεύω ή πεποιθήσεις που επηρεάζουν την σκέψη και συμπεριφορά μας αλλά και πάλι το κεντρικό πρόβλημα βρίσκεται στο ποσό δυνατό είναι το εγώ μας.

Υπάρχει μια τεράστια γκάμα διαφορετικών πεποιθήσεων. Άλλες από αυτές μπορεί να παίζουν σπουδαιότερο ρολό στον τρόπο σκέψης μας και συμπεριφοράς και άλλες λιγότερο. Πάρα ταύτα κάποιος με  ανοικτό και φωτεινό νου (σαττβικό ως επί το πλείστον) είναι έτοιμος να αμφισβητήσει την εγκυρότητα των πιστεύω του και να βρει την αλήθεια, ενώ αντίθετα κάποιος με άκαμπτο σκοτεινό νου (ταμασορατζασικό νου) φοβάται να δει την αλήθεια και να εγκαταλείψει την ψευδαίσθηση και το λάθος.

Κατά την άποψη μου λοιπόν οι σκέψεις μας, οι αντιδράσεις μας και οι συμπεριφορές μας οφείλονται κυρίως στο ποσό δυνατό εγώ έχουμε αναπτύξει, ποσό μπλοκαρισμένη από αρνητικά συναισθήματα είναι η συναισθηματική μας ζωή, πόσο δυνατές είναι οι επιθυμίες (για απολαύσεις, δύναμη, φήμη, αποκτήματα, άνεση κ.λπ.) και πόσο σάττβα έχουμε στον ψυχισμό μας και στον νου. Διότι η ισορροπημένη λειτουργία του νου άρα και η ισορροπημένη συμπεριφορά και δράση εξαρτώται από την ελευθέρια του νου να λειτουργεί χωρίς την επίδραση των αρνητικών συναισθημάτων (θυμός, μίσος, φανατισμός, ζήλεια, φόβος, κ.λπ. ), των εγωϊκών τάσεων (απληστία, κενοδοξία, φιλοδοξία, επιθυμία για δύναμη, φιλαργυρία, λαιμαργία, λαγνεία κ.λπ.) και την καθαρότητα του, δηλαδή πόσο πολύ σάττβα έχει και πόσο ελεύθερος είναι από τάμας και ράτζας.