Friday, October 12, 2012

Οι έξι βασικοί μηχανισμοί της επιθυμίας ~ Atman Nityananda


Οι έξι βασικοί μηχανισμοί της επιθυμίας 

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΚΑΚΗΣ ΔΙΑΘΕΣΗΣ:

Αν νοιώθαμε ελεύθεροι, ευτυχισμένοι και πλήρεις δεν θα είχαμε κανένα λόγο να θέλουμε κάτι ή να έχουμε επιθυμίες για απόκτηση αντικειμένων και ακόμη περισσότερο καμία επιθυμία για οποιαδήποτε αισθησιακή απόλαυση, οι οποίες έτσι και αλλιώς είναι αιτία δυστυχίας.

Εγείρονται οι επιθυμίες μέσα μας επειδή νοιώθουμε άδειοι, ανικανοποίητοι, βαριεστημένοι, αποκομμένοι από το όλον, δηλ. τη ζωή και το θεϊκό πνεύμα. Όταν δεν είμαστε συνειδητοί της εσωτερικής μας Αλήθειας (Συνειδητότητα, Θεός), δεν μπορούμε να βιώσουμε ευτυχία, πληρότητα, ελευθερία, ειρήνη. Ο λόγος που δεν μπορούμε να είμαστε συνειδητοί της Αλήθειας είναι η ανάπτυξη του εγώ και της επιθυμίας στον ψυχισμό μας .

Νοιώθουμε άδειοι, βαριεστημένοι, ανικανοποίητοι κ.λπ. εξ αιτίας του εγώ και της επιθυμίας. Η επιθυμία και το  εγώ δημιουργούν μέσα μας αυτές τις καταστάσεις για να μας οδηγήσουν ξανά στην αναζήτηση της απόλαυσης. Είναι φυσικό όταν δεν νοιώθουμε καλά να αναζητήσουμε κάτι που θα μας κάνει να νοιώσουμε καλύτερα. Για το εγώ το καλύτερα είναι κάποιου είδους απόλαυση, με βασικές εδώ και αιώνες το φαγητό, το σέξ και το ποτό. Σήμερα όμως έχουμε εφεύρει πάρα πολλούς νέους τρόπους απόλαυσης και αποχαύνωσης γενικότερα. Έτσι για να βγούμε από την κατάσταση αυτή αναζητούμε κάτι που θα μας δώσει κάποια απόλαυση.

Αυτός είναι και ο πρώτος μηχανισμός της επιθυμίας. Μας προκαλεί αρχικά μια δυσάρεστη ψυχική διάθεση και στην συνέχεια μας οδηγεί στο να βρούμε κάποια απόλαυση για να βγούμε από αυτή την δυσάρεστη κατάσταση.

Επίσης όταν βρισκόμαστε και σε άλλες δυσάρεστες ψυχολογικές καταστάσεις εκτός από τις παραπάνω προσπαθούμε και πάλι με παρόμοιο τρόπο να βγούμε από αυτές και να ξεσκάσουμε όπως το λέμε. Συμβαίνει και πάλι δηλαδή να κάνουμε κάτι ευχάριστο και απολαυστικό για να ξεχάσουμε την δυσάρεστη κατάσταση. Αυτό όμως δεν οδηγεί πουθενά, παρά μόνο στην συσσώρευση ψυχολογικών προβλημάτων στο υποσυνείδητο που σταδιακά αυξάνουν την δυστυχία μας.

Η εκπλήρωση κάποιας επιθυμίας για απόλαυση, στη συνέχεια ο πόνος, η κενότητα, η βαρεμάρα κ.λπ. και τανάπαλιν είναι ένας φαύλος κύκλος ο οποίος δημιουργήθηκε από τον καιρό που άνθρωπος έχασε την πρωταρχική κατάσταση ενότητας με το παγκόσμιο πνεύμα της ζωής (Συνειδητότητα, Θεός). Αυτό που στη θρησκεία αναφέρεται συμβολικά ως η πτώση των πρωτοπλάστων.

Θα έλεγα πως δεν έχει και τόση σημασία η ιστορία του πράγματος. Αυτό που επείγει είναι να συνειδητοποιήσουμε τι πραγματικά συμβαίνει εδώ και τώρα στον ψυχισμό μας και μέσα από συστηματική άσκηση να ελευθερωθούμε από όλα αυτά που μας κρατάνε φυλακισμένους στις αισθήσεις και τις μορφές και μας προκαλούν πόνο και δυστυχία.

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ  ΣΑΓΗΝΗΣ, ΠΑΡΟΡΜΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΙΕΣΗΣ :

Όταν νοιώθουμε κάποια από τις καταστάσεις που ανέφερα λίγο πριν (δηλ. άδειοι, βαριεστημένοι, ανικανοποίητοι ) είναι βέβαιο ότι θα επακολουθήσει μια κίνηση στο νου μας για την αναζήτηση κάποιου αντικειμένου ή δραστηριότητας. Ο νους υποταγμένος στον μηχανισμό της επιθυμίας θα προσπαθήσει να σκεφτεί κάτι που θα μας βγάλει από αυτή την κατάσταση και θα μας δώσει κάποια ευχαρίστηση ή ικανοποίηση.

Ανάλογα με τις περιστάσεις της στιγμής μπορεί να αναδυθεί και να κυριαρχήσει στο ψυχισμό μας η κατάλληλη για τις περιστάσεις επιθυμία. Τότε η βαρεμάρα και η αίσθηση κενού που νοιώθαμε δίνουν τη θέση τους στην παρόρμηση της επιθυμίας. Ο πόθος για απόλαυση αναδύεται από την μνήμη και προβάλλεται μέσω της φαντασίας στο αντικείμενο του πόθου με σκοπό να μας σαγηνεύσει και να μας κάνει να ενδώσουμε. Ο πόθος μέσω της ταύτισης και  της προβολής  μας ξεγελά κάνοντας να φαίνεται ότι η απόλαυση ενυπάρχει στο αντικείμενο (ενώ στην πραγματικότητα είναι μέσα στο ψυχισμό μας). Μαζί με την σαγήνη ο πόθος προσλαμβάνει και την μορφή της παρόρμησης για να μας ωθήσει να κινηθούμε και να αποκτήσουμε το αντικείμενο της απόλαυσης.

Αν υπάρχει δυνατότητα άμεσης ικανοποίησης της επιθυμίας και δεν υπάρχει κάποια θέληση από εμάς να της αντισταθούμε, η επιθυμία δεν μας πιέζει για να ενδώσουμε στην εκπλήρωση της. Λειτουργεί μόνο η παρόρμηση που μας ωθεί να την εκπληρώσουμε.

Επίσης μπορεί ταυτόχρονα με την παρόρμηση μπορεί να υπάρχει ανησυχία, εκνευρισμός και ανυπομονησία μέχρι να εκπληρωθεί η επιθυμία, εκτός και αν όλα είναι ευνοϊκά και δεν φαίνεται να υπάρχει κάτι που να μπορεί να ματαιώσει την εκπλήρωση της.

Όσο πιο έντονη είναι η ορμή της επιθυμίας τόσο πιο έντονα είναι η ανησυχία και ο φόβος μήπως ματαιωθεί για κάποιο λόγο.

Όταν για κάποιο λόγο προσπαθήσουμε να αντισταθούμε στην επιθυμία με σκοπό να ματαιώσουμε την εκπλήρωση της όπως για παράδειγμα όταν για λόγους υγείας πρέπει να κόψουμε κάποια φαγητά που ήταν η αδυναμία μας τότε η ψυχολογική πίεση που ασκεί πάνω μας ( στο νου και στο συναίσθημα μας) είναι δυνατή, έως βασανιστική για να μας κάνει να υποφέρουμε και να αναγκαστούμε να ενδώσουμε. 

Αν δεν ενδώσουμε εύκολα τότε η επιθυμία στο ανοιγόκλεισμα ενός ματιού προσλαμβάνει εναλλάξ μια την βασανιστική της μορφή και μια την σαγηνευτική της μορφή. Από την μια δηλαδή μας σαγηνεύει μέσω της φαντασίας και της μνήμης, δίνοντας μας μια πρόγευση της απόλαυσης και αμέσως μετά γίνεται μια αφόρητη βασανιστική πίεση. Η επιθυμία συνεχίζει αυτήν την εναλλαγή από την σαγήνη στην πίεση την μέχρι να μας κάνει να υποχωρήσουμε και να ενδώσουμε στην απόλαυση.  

Θα δώσουμε πολλές μάχες μέχρι τελικά να καταφέρουμε να κυριαρχήσουμε στον μηχανισμό της επιθυμίας και να διαλύσουμε τις διάφορες εκφράσεις του (λαγνεία, λαιμαργία, ματαιοδοξία, φιλοδοξία, ζήλια, απληστία, φιλαργυρία κ.λπ.).

Παρότι η εξάλειψη της επιθυμίας είναι ο πιο δύσκολος στόχος στην πνευματική άσκηση να πραγματικά το θέλουμε και είμαστε αποφασιστικοί, με σωστή γνώση, κατάλληλη προετοιμασία και συστηματική άσκηση να αντιμετωπίσουμε τον μηχανισμό της επιθυμίας αποτελεσματικά και σταδιακά να πετύχουμε την διάλυση της.

Οι επιθυμίες εκδηλώνονται περιοδικά με κάποια συχνότητα. Όσο πιο δυνατές είναι τόσο πιο έντονα και πιο συχνά εκδηλώνονται. Έρχονται σαν κύματα άλλοτε πιο δυνατά και άλλοτε πιο μικρά.

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ:

Όταν κάποια επιθυμία δεν μπορεί να εκπληρωθεί αμέσως για διάφορους λόγους τότε μπορεί να λειτουργήσει ο μηχανισμός της αντικατάστασης. Ψάχνει δηλαδή ο μηχανισμός της επιθυμίας να βρει κάτι άλλο που θα μας δώσει κάποια ευχαρίστηση ή απόλαυση σαν αντικατάστατο αυτής.

Το φαγητό συνήθως είναι ο πιο εύκολη δυνατότητα για αντικατάσταση της απόλαυσης. Είναι αυτό που η επιθυμία και το εγώ βρίσκουν πιο συχνά σαν διέξοδο για να αντικαταστήσουν κάποια επιθυμία που δεν εκπληρώθηκε.

Το φαγητό έστω και στιγμιαία είναι η εύκολη λύση, διότι εύκολα έχουμε πρόσβαση σε αυτό και είναι κοινωνικά αποδεκτό.

Έτσι για παράδειγμα αν θέλω αναγνώριση (Κενοδοξία) και δεν την έχω, ή θέλω ερωτική απόλαυση και δεν την έχω ( λαγνεία), τότε το αντικαθιστώ με φαγητό.

Η αντικατάσταση κάποιας απόλαυσης μπορεί να συμβεί και για άλλους λόγους. Για παράδειγμα παραιτούμαι από την λαιμαργία μου να τρώω πολύ φαγητό για να επιδεικνύω στους άλλους το καλλίγραμμο σώμα μου ή να καυχιέμαι για τη δύναμη της εγκράτειας.

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ

Συμβαίνει πολύ συχνά να συνεχίζουμε την μία απόλαυση μετά την άλλη διότι ως γνωστό η επιθυμίες για απόλαυση είναι ακόρεστες και ποτέ πραγματικά δεν ικανοποιούνται. Προσωρινά λίγο ανακουφιζόμαστε από τις δυσάρεστες ψυχολογικές καταστάσεις απολαμβάνοντας λίγη ψευδαισθησιακή απόλαυση. Αυτό είναι όλο.

Έτσι για παράδειγμα μετά την απόλαυση της λαιμαργίας επειδή το στομάχι μας πια δεν χωράει άλλο φαγητό, η επιθυμία στρέφεται σε κάποια άλλη απόλαυση π.χ. τσιγάρο, σέξ, ποτό κ.λπ.

Το εγώ δεν ενδιαφέρεται αν όλα αυτά τελικά καταστρέφουν την σωματική και ψυχική μας υγεία. Ακόρεστα επιδίδεται σε υπερβολές και πολλές φορές ξεπερνάει και τα όρια της αντοχής των αισθήσεων και του σώματος.

Οι ασθένειες έχουν σαν κύρια αιτία την λειτουργία του εγώ και των επιθυμιών στο ψυχισμό μας, διότι για να ικανοποιήσουν τις απατηλές τους ορέξεις κακομεταχειρίζονται σώμα, νου, αισθήσεις και ενέργεια. Μπορεί να μου πείτε ότι και οι κακές περιβαλλοντικές συνθήκες είναι επίσης σοβαροί παράγοντες που βλάπτουν την υγεία μας. Η απάντηση είναι ναι πράγματι είναι αλλά οι κακοί περιβαλλοντικοί παράγοντες στην πλειοψηφία τους είναι δημιουργημένοι από το εγώ και τις επιθυμίες. Όλα τα περιβαλλοντικά προβλήματα της εποχής μας είναι δημιούργημα ανθρώπων που είναι κυριευμένοι από την απληστία για χρήμα, δόξα, φήμη, πλούτο και απολαύσεις.

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΘΥΜΟΥ ΚΑΙ ΘΛΙΨΗΣ

Την μη εκπλήρωση της επιθυμίας συνοδεύουν ο θυμός και η θλίψη. Στην πραγματικότητα αυτές οι δύο ψυχολογικές καταστάσεις δεν είναι τίποτε άλλο παρά τροποποιήσεις της επιθυμίας.

Η ίδια η επιθυμία όταν εμποδίζεται η εκπλήρωση της μεταμορφώνεται σε θυμό και επιτίθεται σε αυτόν ο οποίος της είναι εμπόδιο.

Είναι αδύνατον να εξαλείψουμε το θυμό από τον ψυχισμό μας χωρίς ταυτόχρονα να εξαλείψουμε και την πηγή του που είναι η επιθυμία.

Αν τελικά η εκπλήρωση της επιθυμίας ματαιωθεί, τότε τον θυμό ακολουθούν η απογοήτευση και η θλίψη.

Η δύναμη του θυμού και της θλίψης είναι ανάλογη της δύναμης της επιθυμίας και της προσκόλλησης σε αυτή.

Όσο πιο δυνατή η επιθυμία τόσο και πιο δυνατός ο θυμός και η θλίψη.

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΦΟΒΟΥ

Ο φόβος είναι επίσης συνοδός της επιθυμίας. Ο φόβος εκδηλώνεται είτε πριν αποκτήσουμε αυτό που επιθυμούμε, είτε αφού αποκτήσουμε αυτό που επιθυμούμε.

Ο φόβος μπορεί να πάρει την μορφή της ανησυχίας, της αγωνίας ή του άγχους. Ανησυχούμε δηλαδή μήπως κάτι πάει στραβά και ματαιώσει την εκπλήρωση αυτού που επιθυμούμε και αν το αποκτήσουμε υπάρχει φόβος μήπως χάσουμε αυτό που επιθυμούμε.

Σαν παράδειγμα θα αναφέρω εδώ το πρώτο ραντεβού με κάποιον-α που ερωτευθήκαμε. Όλο αυτό το κτυποκάρδι και η αγωνία δεν είναι τίποτε άλλο ο φόβος μήπως άλλαξε γνώμη και ματαιωθεί το ραντεβού, αν μας αποδέχεται, αν του αρέσουμε κ.λπ. Αν τελικά φτιάξουμε αυτή τη σχέση φοβόμαστε (αγωνιούμε, ανησυχούμε ) και κυρίως στην αρχή όσο το πάθος είναι ακόμη δυνατό μήπως κάποια στιγμή χάσουμε το πρόσωπο που μας έδινε αυτό που επιθυμούσαμε. Στην περίπτωση αυτή θα χάσουμε την ερωτική απόλαυση και πιθανόν συναισθηματική κάλυψη. Σε άλλες περιπτώσεις επιπλέον, χρήματα, ασφάλεια και αποδοχή.
 -----


Τέλος όλες οι εγωϊκές τάσεις και τα αρνητικά συναισθήματα δεν είναι τίποτα άλλο παρά τροποποιήσεις της ίδιας της επιθυμίας. Αρέσκεια, απαρέσκεια, δυσαρέσκεια, έλξη, απώθηση, ανυπομονησία, ζήλια, φθόνος, λαγνεία, λαιμαργία, φιλαργυρία, γοητεία, απογοήτευση, ματαιοδοξία, κενοδοξία, απληστία, προσκόλληση είναι από τις κυριότερες εκφράσεις.

  
Όλος αυτός ο μηχανισμός της επιθυμίας που περιγράψαμε σε αυτό αλλά και το προηγούμενο άρθρο (Το εγώ ως επιθυμία για απόλαυση) είναι η ρίζα αιτία όλων των δεινών και των δυστυχιών που βιώνει ο άνθρωπος στη ζωή σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο.

Είναι βέβαιο ότι όποια και να είναι η επιθυμία που ικανοποιήσαμε γρήγορα θα βρεθούμε ξανά στις καταστάσεις τις βαρεμάρας της ανίας, του ανικανοποίητου. Είναι βέβαιο ότι μέσα από τις επιθυμίες και τις απολαύσεις ισχυροποιείται ο μηχανισμός του εγώ σε όλες του τις εκφράσεις, θυμός, φόβος, απληστία, κακία, υπερηφάνεια, αλαζονεία, πονηριά, μνησικακία κ.λπ.  Και όλα αυτά μαζί είναι η αιτία που έχουμε δημιουργήσει ένα κόσμο, ασθενειών, λοιμών, πολέμων, βίας, εκμετάλλευσης, δυσαρμονίας, φόβου, ανισορροπίας και τελικά δυστυχίας. Αντί να είμαστε σαν μια μεγάλη οικογένεια και να απολαμβάνουμε τα αγαθά της ζωής μέσα στο μέτρο και την αρμονία ζούμε αντιμαχόμενοι ο ένας τον άλλο για προσωπικά οφέλη και φιλοδοξίες.

Τελικά μέσα σε ένα φαύλο κύκλο απόλαυσης, επιθυμίας και πόνου σπαταλάμε την  ενέργεια και τα χρόνια μας, απεμπολώντας για λίγα αργύρια την δυνατότητα μας να απολαμβάνουμε την ευδαιμονία του πνεύματος και να δημιουργήσουμε ένα παράδεισο επάνω στη γη.


Wednesday, October 3, 2012

Το εγώ ως επιθυμία για απόλαυση ~ Atman Nityananda


ΤΟ ΕΓΩ ΩΣ ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΓΙΑ ΑΠΟΛΑΥΣΗ
O μηχανισμός της επιθυμίας και της απόλαυσης

Θα ήθελα να ξεχωρίσω τις επιθυμίες σε δύο βασικές κατηγορίες. Αυτές που σχετίζονται άμεσα με τις απολαύσεις μέσω των αισθήσεων και των λειτουργιών του σώματος και αυτές που σχετίζονται με αποκτήματα, επιτεύξεις, φήμη, δόξα, κ.λπ.

Εδώ θα ασχοληθούμε με τις επιθυμίες για απολαύσεις όπως λαιμαργία, λαγνεία, ποτό, τσιγάρο, καφές, θεάματα κ.λπ. Θα δούμε πως λειτουργεί ο νους, το εγώ, η παρόρμηση της επιθυμίας και όλος ο μηχανισμός που μας οδηγεί ψυχαναγκαστικά στην εκτέλεση της επιθυμίας. Ο μηχανισμός είναι παρόμοιος και στις επιθυμίες για πλούτο, δόξα, φήμη κ.λπ. διότι πηγάζει από το μηχανισμό της απόλαυσης.

Η απόλαυση με πρώτη την σεξουαλική είναι η αιτία της δημιουργίας του εγώ και της επιθυμίας. Όλες οι άλλες απολαύσεις και επιθυμίες δεν είναι τίποτε άλλο παρά τροποποιήσεις και παράγωγα της επιθυμίας για σεξουαλική απόλαυση.

Αν και η επιθυμία ήδη βρίσκεται μέσα μας σε εμβρυακή μορφή (ως σπόρος ο οποίος σταδιακά θα βλαστήσει και θα γίνει δένδρο) από τις προηγούμενες ενσαρκώσεις και αναπτύσεται σταδιακά από τα πρώτα χρόνια της ζωής μας, η ανάπτυξη του γίνεται ραγδαία με την σεξουαλική απόλαυση. Σύμφωνα με τις γραφές αλλά και απόψεις διάφορων  μεγάλων πνευματικών δασκάλων η πτώση από την πνευματική μας κατάσταση οφείλεται στην σεξουαλική πράξη με οργασμό, αλλά δεν θα επεκταθώ άλλο σε αυτό αφού το θέμα αφορά το πως αναπτύσεται και λειτουργεί η επιθυμία μέσα μας.

Η σεξουαλική απόλαυση μετρέπεται σε πόθο να ξαναβιώσουμε την ίδια απόλαυση. Αυτός ο πόθος γίνεται παρόρμηση να κινηθούμε και να βρούμε το αντικείμενο που ποθούμε δηλαδή γίνεται επιθυμία. Ταυτόχρονα με την επιθυμία δημιουργείται και η ψευδαίσθηση του εγώ, δηλαδή η αίσθηση ότι είμαι το σώμα. Έτσι δημιουργείται η ψευδαίσθηση ότι εγώ το σώμα-νους που με ονομάσαν για παράδειγμα Γιάννη ή Μαρία επιθυμώ την τάδε ή κάποια άλλη απόλαυση, ενώ στην πραγματικότητα η επιθυμία έχει πάρει την μορφή του εγώ και εκδηλώνεται μέσα στον ψυχισμό μας ασυνείδητα και παρορμητικά.
Το επιθυμείν που συμβαίνει μηχανικά και ασυνείδητα γίνεται 'Εγώ επιθυμώ'. Η ίδια η επιθυμία δημιουργεί την αίσθηση του εγώ και έτσι μέσα από αυτή την ψευδαίσθηση μπορεί ανενόχλητα να εκπληρώνεται και να εκφράζεται. Γινόμαστε με αυτόν τον τρόπο δέσμιοι της παρόρμησης της επιθυμίας για απόλαυση, θεωρώντας λανθασμένα ότι εμείς συνειδητά επιλέγουμε τα αντικείμενα της επιθυμίας.

Η επιθυμία και ο πόθος για σεξουαλική απόλαυση επειδή είναι αδύνατο να ικανοποιείται συνεχώς για διάφορους περιοριστικούς παράγοντες μεταφέρονται από το σεξ στα άλλα αντικείμενα όπως φαγητό, ποτό, τσιγάρο κ.λπ. και σε επιθυμία για φήμη, δόξα, χρήματα, ανωτερότητα. Σταδιακά αναπτύσεται η προσκόλληση προς τα αντικείμενα και ο εθισμός στις απολαύσεις. Αυτός ο μηχανισμός βέβαια δεν αναπτύχθηκε σε μια ενσάρκωση. Ξεκίνησε το καιρό της πτώσης του ανθρώπου από την πρωταρχική πνευματική του κατάσταση (συμβολικά το καιρό του Αδάμ και της Εύας), και μεσα από διαδοχικές επαναγεννήσεις αναπτύχθηκε και έγινε δεύτερη φύση μας. Έτσι σε αυτή την κατάσταση της λήθης που ζούμε σήμερα, εκλαμβάνουμε ως εαυτό μας το παρασιτικό 'εγώ' και όλες του τις εκφράσεις (επιθυμίες, πάθη, αρνητικά συναισθήματα και ελαττώματα) αντί της Συνειδητότητας που είναι η αληθινή μας ταυτότητα. Ο μηχανισμός του εγώ και της επιθυμίας έχει καταλάβει όλα τα κέντρα λειτουργίας της ανθρώπινης φύσης και λειτουργεί μέσα μας ανεξάρτητα από τη λογική, τη θέληση  και τη συνείδηση μας.  Σπάνιες είναι οι περιπτώσεις που εκφράζεται σήμερα στους ανθρώπους η συνειδητότητα χωρίς την παρεμβολή του εγώ, για αυτό και τα προβλήματα στην ανθρωπότητα σήμερα έχουν διογκωθεί υπερβολικά. Ο κόσμος είναι σαν ένα ηφαίστειο που μπορεί να εκραγεί από στιγμή σε στιγμή.

Μαζί με την επιθυμία αναπτύσσονται η αρέσκεια και η απαρέσκεια, η έλξη και η απώθηση προς τα αντικείμενα. Αν είμασταν παρατηρητικοί θα βλέπαμε ότι κάθε στιγμή, θέλουμε ή δεν θέλουμε κάτι, μας αρέσει ή δεν μας αρέσει κάτι, θέλουμε να βρεθούμε κοντά σε κάτι ή να αποφύγουμε κάτι.

Αν δεν είμαστε στις καταστάσεις που ανέφερα λίγο πριν, τότε συνήθως νοιώθουμε βαρεμάρα, μια αίσθηση ανικανοποίητου, μια αίσθηση κενού, ότι κάτι μας λείπει. Αυτά επίσης είναι τροποποιήσεις και εκφράσεις τις επιθυμίας. Αυτές οι εκφράσεις της επιθυμίας σκοπό έχουν να μας κάνουν να νοιώσουμε δυσάρεστα και να αναγκαστούμε να αναζητήσουμε κάτι ευχάριστο ή απολαυστικό έτσι ώστε να βγούμε από  αυτή την δυσάρεστη κατάσταση. Με αυτό τον τρόπο η επιθυμία κινητοποιεί το νου και τα όργανα αίσθησης και δράσης στο να βρουν και να αποκτήσουν το αντικείμενο της απόλαυσης έτσι ώστε ο πόθος για απόλαυση να ικανοποιηθεί για άλλη μια φορά. Για λίγο η απόλαυση μας δίνει κάποια ικανοποίηση και ανακούφιση από τις δυσάρεστες καταστάσεις που ανέφερα πριν ή άλλες δυσάρεστες καταστάσεις, αλλά μετά από λίγο νοιώθουμε κενοί και με τις ίδιες δυσάρεστες καταστάσεις να μας βασανίζουν.

Αυτός ο μηχανισμός λειτουργεί μηχανικά μέσα μας σαν ένας φαύλος κύκλος του οποίου είμαστε μαριονέτες και σκλάβοι μέχρι να συνειδητοποιήσουμε με κάποιο τρόπο ότι αυτό δεν οδηγεί πουθενά, ή μάλλον ότι φέρνει πόνο και δυστυχία. Αν θέλουμε να ελευθερωθούμε από αυτό τον ψυχαναγκαστικό μηχανισμό της επιθυμίας για απόλαυση μπορούμε να το πετύχουμε με συστηματική καθημερινή άσκηση. Ελεύθεροι από επιθυμνίες και εγώ θα επιστρέψουμε στην φυσική μας κατάσταση που είναι η ενότητα με το παγκόσμιο πνεύμα  της ζωής, που η φύση του είναι αιώνια Ύπαρξη, Ειρήνη, Μακαριότητα, Ελευθερία.

Με την επιθυμία αναπτύσονται σταδιακά και όλα τα αρνητικά χαρακτηριστικά του εγωικού μηχανισμού όπως  ο φόβος, ο θυμός, η απληστία, η ανυπομονησία, η απληστία, η αλαζονεία, η υπερηφάνεια, η ζήλεια, κ.λπ. τα οποία πολύ εύστοχα ονόμασε ο Έκχαρτ Τόλλε σώμα-πόνος (pain-body). Ο κατάλογος των ψυχολογικών ελαττωμάτων είναι μακρύς. Όμως όλα αυτά δεν είναι τίποτε άλλο παρά τροποποιήσεις και παράγωγα της επιθυμίας για απόλαυση.

Στο σχήμα παρακάτω βλέπουμε ότι το κέντρο του εγώ μας είναι ο πόθος για απόλαυση (lust) ο οποίος διαφοροποιείται και παίρνει τρεις εκφράσεις: 
1.      Επιθυμία (desire)
2.      Η αίσθηση ότι είμαι το σώμα (Iness)
3.  Το σώμα-πόνος (pain-body, χρησιμοποιώ αυτόν τον ορισμό που ΄τον καθιέρωσε ο Εκχαρτ Τόλλε) που εννοεί το σύνολο των ελατωμάτων και αρνητικών συναισθημάτων (θυμός, φόβος, ζήλεια, απληστία, κενοδοξία κ.λπ.),  
Στο παρακάτω σχήμα βλέπουμε ακόμη πιο αναλυτικά πως το εγώ αναπτύσεται στις κυριότερες εκφράσεις του.

Η απόλαυση βιώνεται σαν μια ενεργειακή, συναισθηματική και νοητική κατάσταση και εκπληρώνεται μέσω του σώματος, των αισθήσεων, του αισθησιακού νου, του κατώτερου συγκινησιακού κέντρου και του μολυσμένου από το πάθος ψυχικού πράνα.

Ο αισθησιακός νους είναι δυαδικός κινείται στα δύο αντίθετα άκρα και οδηγείται σε υπερβολές. Η λειτουργία του είναι μηχανική και δεν έχει την ικανότητα να αξιολογήσει τις εμπειρίες και τις συνέπειες που έχουν. Μαζί με το μολυσμένο από το πάθος ψυχικό πράνα κοιμίζουν την διάνοια (την λογική) και την βάζουν στην υπηρεσία τους.
 Η διάνοια είναι αυτό που κάνει επί της ουσίας τον άνθρωπο να διαφέρει από τα υπόλοιπα έμβια όντα. Έχει την ικανότητα να κάνει υπολογισμούς, λογικούς συνειρμούς, να στοχάζεται, να κατανοεί και να βγάζει συμπεράσματα. Έχει την ικανότητα να αντιλαμβάνεται την αλήθεια εκεί που οι αισθήσεις μας εξαπατούν και να διακρίνει τι είναι σωστό και τι  λάθος τι αληθινό και τι όχι. Επάνω από όλα όμως όταν η διάνοια είναι αγνή και ελεύθερη από το εγώ μέσα σε αυτή λάμπει το πνευματικό φως, η εσωτερική μας Αλήθεια και ζούμε την ενότητα με αυτό που αποκαλούμε Θεό.

Όμως η διάνοια υπνωτισμένη από το εγώ και τις επιθυμίες αντί να αντανακλά το φως της συνείδησης χρησιμοποιείται από τον αισθησιακό νου και το ψυχικό πράνα για να ανακαλύπτει όλο και καινούργιους τρόπους για διαφορετική και πιο έντονη απόλαυση ή για να δικαιολογεί τις υπερβολές, τις ιδιοτροπίες και τις κτηνωδίες τους.

Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα ο άνθρωπος να κινείται μόνο στα κατώτερα επίπεδα της ύπαρξης του, που σχετίζονται με το ένστικτο της επιβίωσης, της αναπαραγωγής, της ασφάλειας και της ικανοποίησης μέσω των αισθήσεων, κυρίως το φαγητό και το σέξ. Ο σύγχρονος τεχνολογικός πολιτισμός του δίνει τη δυνατότητα να ικανοποιεί τις κατώτερες έξεις και τις τάσεις του με πολυποίκιλο τρόπο. Αντί η τεχνολογία και η ενέργεια να χρησιμοποιούνται για την ευημερία του συνόλου της ανθρωπότητας, εξυπηρετούν κυρίως τις αυξημένες επιθυμίες των ‘πολιτισμένων’. 

Η υπερβολική ανάπτυξη του εγώ και των επιθυμιών στο ψυχισμό των γήϊνων σήμερα τους έχει μετατρέψει σε μηχανές. Βρισκόμενοι σε αυτό το χαμηλό επίπεδο ύπαρξης υπνωτισμένοι από τις ηδονές των αισθήσεων ξέχασαν το σκοπό για  τον οποίο δημιουργήθηκαν, δηλαδή να συνειδητοποιήσουν την θεϊκή τους φύση και να εκφράσουν όλες τις θεϊκές  ποιότητες, δυνατότητες και αρετές σε αυτό το φυσικό κόσμο. 

Καθώς οι άνθρωποι σήμερα όλο και περισσότερο λειτουργούν μέσα από το εγώ και την επιθυμία συμβαίνει όλο και περισσότερο ένας να φοβάται τον άλλο ή να τον βλέπει σαν μέσο να ικανοποιήσει τις επιθυμίες και τις ανάγκες του.  

Τα αποτελέσματα αυτής της συμπεριφοράς είναι πια ολοφάνερα. Ο πόνος, η δυστυχία, οι πόλεμοι, οι συγκρούσεις, οι σωματικές και ψυχικές ασθένειες είναι αυτά που κυριαρχούν σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο σε όλο τον κόσμο αντί της ειρήνης, της αγάπης, της αρμονίας, της υγείας της ευημερίας και της αληθινής ευτυχίας.

Το αντίτιμο της ηδονιστικής ζωής είναι πόνος και δυστυχία σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Και σήμερα πια τόσο πολύ έχουν αναπτυχθεί αυτά στον ψυχισμό του ανθρώπου που τον κρατάνε υπνωτισμένο και αιχμαλωτισμένο στην αρπάγη τους, παρά τα βάσανα και τους πόνους που του προκαλούν.


Τα εγώ και ο μηχανισμός της απόλαυσης πυροδοτούνται συνήθως από κάποιο εξωτερικό ερέθισμα ή από κάποια ανάμνηση. Ο νους ταυτίζεται με κάποιο εξωτερικό ερέθισμα που μπορεί να είναι κάτι που είδαμε ή ακούσαμε, (στο δρόμο, στο σπίτι, στην δουλειά, στην τηλεόραση, από φίλους, περιοδικά, σινεμά κ.λπ.) και εγείρεται από το υποσυνείδητο μια νοητική, ενεργειακή και συγκινησιακή κατάσταση από προηγούμενη ανάλογη εμπειρία. Βιώνουμε έτσι την ανάμνηση της ευχαρίστησης ή απόλαυσης που βιώσαμε τις προηγούμενες φορές και ταυτόχρονα ο νους κάνει κάποιες σκέψεις σχετικά με αυτό. Μαζί με αυτό έρχεται και η παρόρμηση να βρούμε το αντικείμενο που θα μας δώσει ανάλογη εμπειρία, ευαχαρίστης ή απόλαυσης. Αυτή η παρόρμηση να κινηθούμε να βρούμε το αντικείμενο είναι αυτό που ονομάζουμε επιθυμία.

Αυτή άλλοτε μπορεί να είναι πολύ δυνατή μέχρι και βασανιστική και αδύνατο να της αντισταθούμε και άλλοτε ήπια ή μέτρια. Η δύναμη της επιθυμίας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Αναφέρω μερικούς: οι εμπειρίες προηγούμενων ζωών, η κατάσταση του νου μας, αν είναι δηλαδή σαττβικός, ρατζασικός ή ταμασικός, η επανάληψη αλλά και η δύναμη με την οποία αφεθήκαμε σε προηγούμενες αισθησιακές εμπειρίες σε αυτή τη ζωή, η εκπαίδευση και η αγωγή που λάβαμε από το σπίτι, το σχολείο, την κοινωνία, η δύναμη της θέλησης μας.

Άν η επιθυμία κυριαρχήσει στον ενεργειακό και ψυχολογικό μηχανισμό (πράνα, νου και καρδιά) χρησιμοποιεί τον πρακτικό νου τα αισθητήρια όργανα και τα όργανα δράσης για να βρει το αντικείμενο που θα επιτρέψει στο εγώ (που και αυτό είναι στην ουσία τροποποίηση της σεξουαλικής απόλαυσης) να ξαναζήσει την ίδια ευχαρίστηση που έζησε και στο παρελθόν ή ακόμη και μεγαλύτερη απόλαυση.

Ο αισθησιακός νους και το εγώ μας δημιουργούν σχεδόν πάντοτε την ψευδαίσθηση και την προσδοκία ότι η απόλαυση που θα πάρουμε από το αντικείμενο του πόθου αυτή τη φορά θα είναι καλύτερη- ανώτερη- δυνατότερη, ότι θα κρατήσει περισσότερο ότι θα νοιώσουμε πραγματικά ευτυχισμένοι και ικανοποιημένοι. Αυτό που συμβαίνει όμως συνήθως είναι ότι μαζί με την ψευδαισθησιακή απόλαυση ανακουφιζόμαστε για λίγο από την πίεση και την παρόρμηση της επιθυμίας και καθώς ησυχάζει και ηρεμεί ο νους για λίγο μπορεί να βιώσουμε λίγο από την ευτυχία του Θεϊκού μας Είναι.

Μέσα από τα αντικείμενα μπορεί να βιώσουμε λίγη απόλαυση και πιθανόν ελάχιστη ευτυχία  αλλά πλήρη και καθαρή ευτυχία (μακαριότητα, ευδαιμονία) αδύνατον.  Την λιγοστή αυτή απόλαυση και χαρά μπορούμε να τα βιώνουμε για όσο διάστημα το σώμα, τα όργανα των αισθήσεων είναι ακόμη νέα και υγιή και για όσο δεν έχουν αναπτυχθεί αρκετά οι ψυχικές παρενέργειες των απολαύσεων που είναι ο θυμός, ο φόβος, η θλίψη, η ζήλεια, το μίσος, η πονηρία, η απληστία η εγωλατρία και όλα τα άλλα γνωστά σε όλους μας αρνητικά ψυχολογικά χαρακτηριστικά που είναι οι αιτίες πόνου, δυστυχίας και ασθένειας.

Δεν μπορούμε να ελευθερωθούμε από το μηχανισμό της επιθυμίας για όσο λειτουργούμε κυρίως μέσα από τον αισθησιακό και αισθητηριακό νου, διότι αυτός δεν είναι προικισμένος με την λογική και την διάκριση και δεν έχει τη ικανότητα να δει την πραγματική εικόνα της κατάστασης. Δεν μπορεί να δει τι πραγματικά συμβαίνει όταν απολαμβάνουμε τα αντικείμενα των αισθήσεων, ούτε βέβαια τα αποτελέσματα και τις συνέπειες αυτών.

Αυτό μπορεί να το κάνει μόνο η διάνοια μέσω της διάκρισης, της αυτοέρευνας, της παρατήρησης, της ανάλυσης, και της λογικής, όταν δρα ελεύθερη από την αισθησιακό νου και το γεμάτο πάθος ψυχικό πράνα. Δυστυχώς όμως η διάνοια είναι κάτω από τον επιρροή του αισθησιακού νου, των συναισθημάτων και του ενεργειακού μηχανισμού. Έτσι αντί να είναι ο σύμβουλος μας και βοηθός μας χρησιμοποιείται από τον κατώτερο νου και τα εγώ για να ικανοποιήσει τις ανάγκες τους. Για αυτό το λόγο οι πλειοψηφία των ανθρώπων χρειάζεται γνώση και βοήθεια από άλλους που έχουν ήδη διατρέξει το μονοπάτι ή φωτισμένους δασκάλους. Με τη σωστή καθοδήγηση αλλά κύρια με τη προσωπική μας προσπάθεια και θέληση μπορούμε να ελευθερωθούμε από αυτό τον μηχανισμό που μας κρατά δέσμιους σε μια ψευδαίσθηση που κυρίως μας δίνει πόνο και λίγη ευχαρίστηση. 

Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΘΥΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΟΛΑΥΣΗΣ

Ας δούμε τώρα πιο αναλυτικά πως λειτουργεί ο εγωικός μηχανισμός της επιθυμίας και της απόλαυσης. Η γνώση αυτή θα μας κάνει πιο ικανούς να αντιμετωπίσουμε το εγώ και τις επιθυμίες και να τα εξαλείψουμε από το ψυχισμό μας. Απαιτείται βέβαια συνεχής επαγρύπνηση και αυτοπαρατήρηση καθώς και σταθερή αποφασιστικότητα και θέληση να απαλλαγούμε από αυτές της χαμηλής δόνησης ενέργειες που εν αγνοία μας ή όχι θρέψαμε και αναπτύξαμε στον ψυχισμό μας. 
Το εγώ και οι επιθυμίες αναπτύσονται με την ταύτιση, τη φαντασία, την προβολή και τη σύνδεση των εμπειριών μεταξύ τους.

Αν είμασταν συνεχώς σε επαγρύπνηση και απορροφημένοι στην εσωτερική μας Αλήθεια, ο εγωικός μηχανισμός της επιθυμίας και της απόλαυσης δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει. Σε αυτή την κατάσταση αυτεπίγνωσης της εσωτερικής μας Αλήθειας θα βιώναμε συνεχώς την πληρότητα, την ειρήνη και την ευδαιμονία της αληθινής μας ύπαρξης που η φύση της είναι αιώνια Ύπαρξη, Συνειδητότητα, Ευδαιμονία.
Σήμερα όμως καθώς ο εγωικός μηχανισμός έχει δυναμώσει υπερβολικά στον ψυχισμό μας μια τέτοια συνεχής απορρόφηση στο κέντρο της συνειδητότητας μας είναι αδύνατη.

Το εγώ από τη φύση του οδηγεί την επίγνωση μας προς τα έξω και προς τα κάτω ώστε να μπορέσει να γευτεί τα αντικείμενα των αισθήσεων. Το εγώ έχει ταμασική και ρατζασική φύση. Η ταμασική δόνηση κοιμίζει και θολώνει την διάνοια ενώ η ρατζασική την στρέφει προς τα αντικείμενα. Έτσι  αντί η διάνοια να είναι ήρεμη, διαυγής, αντιληπτική και να προσηλώνεται στο εσωτερικό μας φως, ακολουθεί τις επιταγές της επιθυμίας και στρέφεται προς τα αντικείμενα των αισθήσεων, με αποτέλεσμα αντί να βιώνουμε την ευδαιμονία της Ύπαρξης, να βιώνουμε την ψευδαίσθηση των απολαύσεων μαζί με πολύ πόνο και δυστυχία.

Μέσα από πνευματική άσκηση όμως είναι δυνατόν να απαλλαγούμε από το εγώ και τις επιθυμίες και να επανακτήσουμε την ελευθερία, την ειρήνη και την ευδαιμονία που είναι η πραγματική μας φύση.

Για να εξηγήσω τον μηχανισμό της επιθυμίας θα χρησιμοποιήσω ως παράδειγμα τη λαιμαργία,  γιατί είναι αυτό που όλοι έχουμε και από τα πιο δύσκολα να εξαλείψουμε, καθώς σχετίζεται με την επιβίωση μας. Αν θέλαμε για παράδειγμα να κόψουμε το τσιγάρο αλλά και να απαλλαγούμε από το αντίστοιχο εγώ και το ενεργειακό πεδίο που έχουμε δημιουργήσει σχετικά με αυτό θα ήταν πιο εύκολο (το πόσο δύσκολο ή εύκολο είναι σχετικό και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες) γιατί δεν είναι απαραίτητο να ξαναπιούμε τσιγάρο για να ζήσουμε. Όμως καθώς είμαστε υποχρεωμένοι να τρώμε καθημερινά η λαιμαργία έχει την δυνατότητα να τρέφεται και να διατηρείται στον ψυχισμό μας μέσα από την εμπειρία του καθημερινού φαγητού.

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι το εγώ τρέφεται με την φαντασία, την ταύτιση και την προβολή της απόλαυσης στα αντικείμενα (δεν υπάρχει απόλαυση στα αντικείμενα). Ο νους προβάλει την απόλαυση σε αυτά και δημιουργεί μια σύνδεση ανάμεσα στο αντικείμενο και το αισθητήριο ερέθισμα που παίρνει από αυτό με την απόλαυση και την ικανοποίηση που προβάλει σε αυτό. Σε αυτή την υπνωτική κατάσταση ταύτισης κάθε φορά που έχουμε την ίδια ή παρόμοια εμπειρία απόλαυσης αυτός ο σύνδεσμος μεταξύ αντικειμένου και απόλαυσης δυναμώνει καθώς και η καταγραφή τους στο υποσυνείδητο ως ενργειακό πεδίο. Αυτά γίνονται μια ψυχολογική οντότητα μέσα μας και λειτουργούν ανεξάρτητα από τη συνειδητή μας θέληση και την λογική μας.
                                

ΠΩΣ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΕΙΤΑΙ Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΘΥΜΙΑΣ
                 ΚΑΙ ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΤΟΥ


Ο μηχανισμός της επιθυμίας λειτουργεί σε όλους εκτός από τους φωτισμένους που είναι ελεύθεροι από τις επιθυμίες και το εγώ και βιώνουν συνεχώς την ειρήνη, την πληρότητα και την ευδαιμονία του πνεύματος. Το υποσυνείδητο τους είναι καθαρό από μνήμες, εγώ, επιθυμίες κ.λπ. και τα αισθητηριακά ερεθίσματα που φθάνουν σε αυτούς μέσω των αισθήσεων δεν προκαλούν καμία αλλαγή στην συνειδητότητα τους.  

Ο μηχανισμός της επιθυμίας ενεργοποιείται μέσω κάποιου ερεθίσματος 
 Το ερέθισμα αυτό μπορεί να είναι εξωτερικό ή εσωτερικό:

1. ΕΡΕΘΙΣΜΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ: Η επιθυμία μπορεί να ενεργοποιηθεί από κάποιο αισθητήριο ερέθισμα που φτάνει στο νου μέσω των αισθήσεων, (εικόνα, ήχος, οσμή, αφή, γεύση). Οποιοδήποτε εικόνα, ήχος, οσμή κ.λπ., οποιαδήποτε στιγμή μπορεί να διεγείρει την επιθυμία και αυτή να μας ωθήσει να την ικανοποιήσουμε. 

2. ΕΡΕΘΙΣΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ: Η επιθυμία ενεργοποιείται επίσης μέσω της ανάμνησης κάποιου αντικειμένου απόλαυσης, κάποιας σκέψης, εικόνας, συναισθήματος κλπ.. Στην περίπτωση αυτή το ερέθισμα θα επαναφέρει από την μνήμη και μέσω της φαντασίας στο συνειδητό το αντικείμενο της επιθυμίας.

  Αμέσως  μετά το ερέθισμα και την ενεργοποίηση της επιθυμίας μπορούν να συμβούν τα παρακάτω:

1. Ταύτιση - εκπλήρωση της επιθυμίας.
2. Άμεση απόρριψη και παραίτηση και μη εκπλήρωση της 
3.  Συνδιαλλαγή για το αν θα την εκπληρώσουμε ή όχι

 ΤΑΥΤΙΣΗ-ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ 
 
 Σε αυτή την πρώτη περίπτωση ανήκει η πλειοψηφία της ανθρωπότητας. Το εγώ και οι επιθυμίες χρησιμοποιούν το ενεργειακό πεδίο, την φαντασία το νου, τα αισθητήρια όργανα και τις λειτουργίες του σώματος για να εκδηλωθούν. 

Ο άνθρωπος σε αυτή την περίπτωση ταυτίζεται πλήρως με την επιθυμία και προσπαθεί να την εκπληρώσει όσο γίνεται πιο γρήγορα. Δεν έχει καμία επίγνωση τι πραγματικά συμβαίνει στο ψυχισμό του και οδηγείται από την ορμή της επιθυμίας προς το αντικείμενο της απόλαυσης. Το χειρότερο είναι ότι νομίζει πως η επιθυμία και η εκπλήρωση της είναι δική του επιλογή.

Σε περίπτωση που δεν υπάρχει εκείνη τη στιγμή η δυνατότητα να εκπληρωθεί η επιθυμία για διάφορους λόγους, τότε αναβάλλεται η εκπλήρωση της για αργότερα ή αν υπάρχει η δυνατότητα μεταφέρεται η επιθυμία σε άλλο αντικείμενο.

Ταυτόχρονα με την επιθυμία εγείρεται η ανησυχία και ο φόβος μήπως για κάποιο λόγο ματαιωθεί η εκπλήρωση της. Επίσης όταν κάτι ή κάποιος μπουν εμπόδια στην εκπλήρωση της, η ίδια η επιθυμία μεταμορφώνεται σε εκνευρισμό, δυσαρέσκεια ή θυμό και επιτίθεται σε αυτόν που μας εμποδίζει να την εκπληρώσουμε.

Ο φόβος και ο θυμός είναι τα πρώτα παιδιά που γεννιούνται με την επιθυμία, μαζί με την αρέσκεια, την απαρέσκεια, την προσκόλληση και την απληστία. Προσκόλληση είναι η κατάσταση να υποφέρουμε ακόμη και στην ιδέα ότι μπορεί να χάσουμε αυτό που μου δίνει απόλαυση. Απληστία είναι η κατάσταση στην οποία νοιώθω ψυχαναγκαστικά να έχω όλο και περισσότερο από αυτό που απολαμβάνω, (π.χ. όλο και περισσότερο φαγητό, ποτό, χρήματα, σεξ, γνώσεις, αποκτήματα, κ.λπ.).

Η ΦΑΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΔΙΑΛΛΑΓΗ 

Στην δεύτερη περίπτωση ανήκουν οι άνθρωποι της ζωής αλλά και οι πνευματικοί ασκητές.

Οι πρώτοι μπορεί να μπουν στην διαδικασία να συλλογιστούν για λίγο αν θα εκπληρώσουν την επιθυμία ή όχι, για λόγους υγείας, για ηθικούς ή κοινωνικούς λόγους και οι ασκητές πιθανόν για τους ίδιους λόγους αλλά κυρίως γιατί θέλουν να ελευθερωθούν από τον ψυχαναγκαστικό μηχανισμό του εγώ και της επιθυμίας και να βιώσουν την μακαριότητα, την ειρήνη και την ελευθερία του πνεύματος και να ενωθούν για πάντα με την παγκόσμια Συνειδητότητα (Θεό).

Στους κοσμικούς ανθρώπους παραδείγματα γνωστά σε όλους είναι η προσπάθεια των καπνιστών να απαλλαγούν από το κάπνισμα και τον εθισμό τους σε αυτό, οι αλκοολικοί που προσπαθούν α κόψουν το ποτό και αυτοί που θέλουν να αδυνατίσουν προσπαθώντας να ελαττώσουν το φαγητό. Κάποιοι το πετυχαίνουν κάποιοι όχι. Σε αυτούς επειδή δεν κάνουν ουσιαστική άσκηση για να μεταμορφώσουν το νου τους και να διαλύσουν την  επιθυμία συμβαίνει αρκετές φορές να ξαναρχίζουν μετά από καιρό το τσιγάρο που με το τόσο κόπο έκοψαν ή ξαναρχίζουν να τρώνε λαίμαργα και να ξαναβάζουν κιλά. Τα κίνητρα τους για να κόψουν την κακή τους συνήθεια είναι κυρίως η κακή υγεία ή ο φόβος μιας πιθανής σοβαρής ασθένειας ή η ανάγκη για αποδοχή από τους άλλους και όχι μια βαθιά ανάγκη για μεταμόρφωση σε ένα ανώτερο επίπεδο Συνειδητότητας.

 Αν είμαστε επάγρυπνοι και ο μηχανισμός της επιθυμίας γίνει αντιληπτός από το συνειδητό νου και την διάκριση έγκαιρα, τότε μπορεί να ματαιώσουμε την εκπλήρωση της επιθυμίας άμεσα. Αυτό είναι και το καλύτερο.

 Όταν όμως δεν είμαστε αρκετά επάγρυπνοι για να ελέγχουμε το νου, την καρδιά και τις αισθήσεις μας επαρκώς, μπορεί να αντιληφθούμε την εκδήλωση της επιθυμίας αφού έχει κυριαρχήσει στο ενεργειακό, νοητικό και συναισθηματικό μας κέντρο. Στην περίπτωση αυτή για τους κοσμικούς ανθρώπους που δεν έχουν μάθει τεχνικές για να αντιμετωπίσουν τις διάφορες ψυχολογικές καταστάσεις είναι δύσκολο να αποφύγουν την εκπλήρωση της.

Οι πνευματικοί ασκητές που έχουν αρκετή εμπειρία και έχουν ασκηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορούν έστω και με καθυστέρηση να ματαιώσουν την εκδήλωση της επιθυμίας. 

Οι προχωρημένοι ασκούμενοι έχουν αναπτύξει αρετές, τεχνικές και διάφορες ικανότητες, οι οποίες τους επιτρέπουν να αντιληφθούν έγκαιρα τι συμβαίνει στον ψυχισμό τους, ελέγχουν συστηματικά το νου και τις αισθήσεις και με αυτόν τον τρόπο δεν δίνουν χώρο στον μηχανισμό της επιθυμίας να κυριαρχήσει στον ψυχισμό τους. Αλλά ακόμη και αν κάποια στιγμή από απροσεξία κάποια επιθυμία κάνει έντονη την εκδήλωση της μπορούν να την καταλαγιάσουν έστω και δύσκολα.

Στις αρχές της πνευματικής μας πορείας είναι φυσικό να αποτυγχάνουμε πολλές φορές και να πέφτουμε εύκολα θύματα στα τεχνάσματα αλλά και την ορμή της επιθυμίας. Αυτό πρέπει να το δεχτούμε ωε μέρος της πορείας μας για να μην χάνουμε άσκοπα ενέργεια σε ενοχές, θλίψη και άλλα παρόμοια παιχνίδια του εγώ. Αλλά ταυτόχρονα κάθε φορά που πέφτουμε θα πρέπει να κάνουμε όλο και κάτι περισσότερο ώστε να είμαστε πιο έτοιμοι την επόμενη φορά που θα ξαναεμφανιστεί η επιθυμία. Είναι γεγονός ότι αν δουλεύουμε συστηματικά με αποφασιστικότητα και ειλικρίνεια θα γινόμαστε όλο και πιο ικανοί να αντιλαμβανόμαστε την εκδήλωση της επιθυμίας όλο και νωρίτερα, και έτσι θα είναι εύκολο να σταματάμε την εκδήλωση της αλλά θα έχουμε και την δύναμη και την διάκριση να την σταματήσουμε ακόμη και αν εκδηλωθεί με δύναμη. Επιπλέον θα μπορούμε κάθε φορά να διαλύουμε κατά κάτι από το ενεργειακό της πεδίο και έτσι να αδυνατίζει σιγά-σιγά και να μην μπορεί πλέον να εκδηλωθεί και στο τέλος να την εξαλείψουμε  ολοκληρωτικά.

Αν προσπαθήσουμε να αντισταθούμε στην ορμή της επιθυμίας, η επιθυμία χρησιμοποιεί δύο τρόπους για να κάμψει την αντίσταση της θέλησης μας.

Πρώτος. Χρησιμοποιεί τον νου και τη σκέψη για να παρουσιάζει έντεχνα διάφορα επιχειρήματα για να μας πείσει να ενδώσουμε στην εκπλήρωση της. Είναι πολύ πανούργα και κάνει να φαίνονται τα επιχειρήματα λογικά και πειστικά.
Δεύτερος: Αυτός ίσως είναι και ο πιο δυνατός και αποτελεσματικός. Η ίδια η επιθυμία (που είναι κάποιας μορφής ενέργεια) μεταμορφώνεται σε μια πολύ δυσάρεστη και δυσβάσταχτη αίσθηση η οποία μας κάνει να υποφέρουμε. Είναι μια κατάσταση που δύσκολα μπορώ να περιγράψω, αλλά είναι πολύ ανυπόφορη, σαν ένα μικρό βασανιστήριο, και για να γλυτώσουμε από αυτό το βασανιστήριο προτιμάμε να ενδώσουμε και να την ικανοποιήσουμε.
Στην πραγματικότητα σε αυτή την φάση η επιθυμία με μεγάλη ταχύτητα εναλλάσσει με μεγάλη ταχύτητα  τα δύο προσωπεία της. Μια παίρνει την μορφή της απόλαυσης για να μας δελεάσει να απολαύσουμε το αντικείμενο και μια την μορφή της πίεσης και του βασανιστηρίου. Αυτό γίνεται συνέχεια μέχρι να μας κουράσει και να εγκαταλείψουμε την μάχη, να παραδοθούμε και να την εκπληρώσουμε.

Θα δούμε αμέσως παρακάτω σε ένα πίνακα πως η λαιμαργία με διάφορα επιχειρήματα προσπαθεί να κάμψει την θέληση μας, να σκοτεινιάσει την διάκριση μας και να μας κάνει να ενδώσουμε στην εκπλήρωση της.

Στην πραγματικότητα γίνεται μια ψυχολογική μάχη ανάμεσα στο συνειδητό νου, την λογική και την διάκριση και το μηχανισμό της επιθυμίας (το ρατζασοταμασικό εγώ, το
id που έλεγε ο Δρ. Φρόυντ) για το ποιος θα επικρατήσει. Σε άλλες περιπτώσεις κερδίζει η διάνοια και η συνειδητή θέληση οπότε έχουμε απόρριψη της εκπλήρωσης της επιθυμίας και σε άλλες κερδίζει η επιθυμία.

Αυτό εξαρτάται από το πόσο προχωρημένος είναι κανείς πνευματικά, πόσο έχει δηλαδή εξαγνιστεί στο νου και την καρδιά, πόσο επαφή έχει με το κέντρο του, την αληθινή του φύση (ζωντανή σιωπηλή παρουσία) , το κίνητρο, το πόσο αποφασισμένος είναι να υπερβεί τις επιθυμίες και τα πάθη του, την δύναμη της θέλησης του, την πίστη του στο Θεό αλλά και τις συνθήκες εκείνης της στιγμής.

Καθώς προχωρά κανείς όμως στο πνευματικό του αγώνα θα κυριαρχεί στον μηχανισμό της επιθυμίας όλο και πιο συχνά όλο και πιο εύκολα. Αυτό συμβαίνει γιατί με την άσκηση θα έχει καταφέρει να διαλύσει και να αδυνατίσει την δύναμη της επιθυμίας, θα έχει ισχυροποιήσει την θέληση του, θα έχει περισσότερο έλεγχο στις αισθήσεις και το νου. Θα επικρατεί στον νου του η σάττβα ποιότητα έναντι της ράτζας και της τάμας και έτσι οι επιθυμίες δεν έχουν το ενεργειακό υπόβαθρο που χρειάζονται για να εκδηλωθούν εύκολα.

Επίσης ο νους του θα έχει περισσότερο διαύγεια, σταθερότητα, συγκέντρωση, αυτοπαρατήρηση, περισσότερο αδιαφορία για τα εγκόσμια αλλά και ταυτόχρονα θα έχει αρχίσει να απολαμβάνει την εσωτερική ειρήνη, πληρότητα και ευτυχία έστω και σε κάποιο μικρό βαθμό.

Συνεπώς μετά την ΣΥΝΔΙΑΛΛΑΓΗ έχουμε δύο περιπτώσεις:

1.      Παραίτηση. Να παραιτηθούμε από το να την εκπληρώσουμε, να καταφέρνουμε να καταλαγιάσουμε την επιθυμία και να επιστρέψουμε στην ειρήνη
2.      Να δώσουμε την συγκατάθεση μας (να ενδώσουμε)  και να την εκπληρώσουμε.

 Ας δούμε στον παρακάτω πίνακα σχηματικά τα τεχνάσματα και τα επιχειρήματα που χρησιμοποιεί το εγώ στο στάδιο της ΣΥΝΔΙΑΛΛΑΓΗΣ για να μας κάνει να ενδώσουμε στην απαίτηση του αλλά και τι μας βοηθάει να αντιμετωπίσουμε την επιθυμία και να ματαιώσουμε την εκπλήρωση της. Εδώ αναφέρομαι στο εγώ της λαιμαργίας αλλά η διαδικασία είναι παρόμοια με όλες τις επιθυμίες : 

ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗ
ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ
Επιχειρήματα  του εγώ για να ενδώσουμε στην επιθυμία
Για να παραιτηθούμε από την παρόρμηση της επιθυμίας πρέπει:
1.      Έχω το δικαίωμα
2.      Αν δεν χαρώ τι ζωή τότε τι ζω.
3.      Άλλα είναι που πειράζουν.
4.      Λίγο είναι δεν πειράζει.
5.      Θα είναι το τελευταίο.
6.      Νοιώθω αδύναμος πρέπει να φάω
7.      Χρειάζομαι βιταμίνες κ.λπ.
8.      Αν δεν φάω θα αρρωστήσω, ή θα πεθάνω.
9.      Αν δεν φάω δεν μπορώ να εργαστώ, να κοιμηθώ κ.λπ.
10.  Έχω ένταση και με το φαγητό θα ηρεμήσω.
11.  Σήμερα είχα επιτυχία αξίζει να αμειφτώ.
12.  Είμαι χαρούμενος πρέπει να το γιορτάσω.
13.  Το αξίζω μετά από τόση ταλαιπωρία
14.  Αφού μου το προσφέρουν πρέπει να το πάρω.
15.  Κρίμα να το πετάξω.
16.  Το έχω πληρώσει θα το φάω,
1.      Να έχουμε υψηλό κίνητρο. Κάποιο ανώτερο σκοπό.
2.      Να θέλουμε πραγματικά να ελευθερωθούμε από την επιθυμία.
3.      Να είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε τα πάντα για να το πετύχουμε.
4.      Να έχουμε γνώση για τη φύση της επιθυμίας και του νου.
5.      Να γνωρίζουμε τεχνικές και μεθόδους.
6.      Να αναπτύξουμε την αυτεπίγνωση, την διάκριση και την αποσπασμένη αυτοπαρατήρηση
7.      Να αντέχουμε στην πίεση που μας ασκεί η επιθυμία.
8.      Να έχουμε δυνατή θέληση
9.       Να νοιώθουμε ικανοποίηση και χαρά από άλλα πράγματα.
  
 ΑΜΕΣΗ ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ

 Στην περίπτωση των προχωρημένων γιόγκι συνήθως υπάρχει αταραξία και απόρριψη της επιθυμίας ήδη από την αρχή. Ο μηχανισμός γίνεται αντιληπτός πολύ εύκολα και στην πραγματικότητα σταματά εν τη γενέσει του. Ο προχωρημένος γιόγκι έχει διαλύσει το μεγαλύτερο μέρος των επιθυμιών και έχει αδυνατίσει σε μεγάλο βαθμό εναπομείναντες επιθυμίες.

Ο μηχανισμός της επιθυμίας έχει χάσει τη δύναμη του και δεν μπορεί να κυριαρχήσει στις νοητικές, συναισθηματικές και ένστικτες λειτουργίες, ούτε να κάμψει τη θέληση του. Δύσκολα χάνει την αυτοκυριαρχία και τον αυτοέλεγχο του, αλλά και αν ακόμη για λίγο συμβεί αυτό, πολύ εύκολα επιστρέφει σε κατάσταση εσωτερικής ειρήνης και αταραξίας. Σίγουρα δεν έχει φτάσει στην απελευθέρωση αλλά είναι πολύ κοντά σε αυτή. 

Μπορούμε όμως όλοι μας να απορρίπτουμε την επιθυμία απ' την αρχή τουλάχιστον σε κάποιες περιπτώσεις και σταδιακά να αυξάνουμε αυτή την ικανότητα και σε συχνότητα και σε ποιότητα. Δηλαδή να είμαστε όλο και πιο επάγρυπνοι ώστε να αντιλαμβανόμαστε έγκαιρα την επιθυμία πριν γίνει μεγάλο κύμα, ώστε να είναι εύκολο να την σταματήσουμε. Αυτό απαιτεί να αναπτύξουμε την αυτεπίγνωση και τον διαλογισμό ώστε να έχουμε μια άγκυρα να πιαστούμε και να μην ταυτιζόμαστε εύκολα  με την φαντασία, τις σκέψεις και το συναίσθημα. Επιπλέον θα πρέπει να διαλύουμε τις διάφορες επιθυμίες με διαφορές τεχνικές ώστε να χάνουν δύναμη και να μην μπορούν να μας  ταυτίσουν. αυτό είναι μια μακριά διαδικασία που απαιτεί υπομονή, επιμονή, αποφασιστικότητα και φιλόπονη συστηματική και ειλικρινή εργασία.

Μόνο στους φωτισμένους δεν εγείρονται πια επιθυμίες αφού έχει διαλυθεί σε αυτούς όλος η μηχανισμός και το ενεργειακό πεδίο της επιθυμίας. Επίσης όταν φθάνουν σε αυτούς ερεθίσματα αισθητηριακά μέσω των αισθήσεων παραμένουν φυσικά και αβίαστα σε ειρήνη και αταραξία, ενωμένοι με την εσωτερική τους Αλήθεια, το αθάνατο πνεύμα της ζωής, που είναι η ίδιο σε όλους και είναι αυτό που αποκαλούμε Θεό.

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι δημιουργούμε το πεπρωμένο μας μέσα από τις σκέψεις, τις επιθυμίες και τις πράξεις μας. Όλα αυτά που ζούμε σήμερα καλά και άσχημα, είναι το αποτέλεσμα αυτών που έχουμε κάνει, σκεφτεί και επιθυμήσει στο παρελθόν.

Η ΕΞΗ ΓΙΝΕΤΑΙ ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΥΣΗ ΜΑΣ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΤΟ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ ΜΑΣ

Η σειρά που συμβαίνει η σκλαβιά στην ύλη

· ΕΜΠΕΙΡΙΑ
· ΤΑΣΗ
· ΣΥΝΗΘΕΙΑ
· ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ
· ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ 

Οι καλές συνήθειες (π.χ. καθημερινή προσευχή καθορισμένες ώρες της ημέρας) δεν μας δεσμεύουν αλλά μας βοηθούν να υπερνικήσουμε τις κακές και να  απελευθερωθούμε.

Συνεχίζεται στο επόμενο άρθρο:  Οι μηχανισμοί της επιθυμίας