Η φαινομενική ταύτιση της Συνειδητότητας με το σώμα και τον νου και η αυτοέρευνα ~ Atman Nityananda

Η φαινομενική ταύτιση της Συνειδητότητας με το σώμα και τον νου και η αυτοέρευνα

Σε αυτό το θέμα, θα επικεντρωθώ στην ταύτιση και στην προβολή (που είναι από τα σημαντικά θέματα της Γκιάνα Γιόγκα και της Αντβάϊτα Βεδάντα), και το πώς η Συνειδητότητα (που είναι αυτό που αληθινά Είμαστε) ταυτίζεται (φαινομενικά) με το σώμα, τον νου και το εγώ και έτσι αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα ανάποδα. Αντί δηλαδή να έχουμε επίγνωση ότι είμαστε η Συνειδητότητα που εκδηλώνεται μέσα από ένα σώμα και είναι ένα με την παγκόσμια Συνειδητότητα (Θεός, Μπράμαν), νομίζουμε ότι είμαστε το σώμα το οποίο έχει δική του αυτόνομη Συνειδητότητα ανεξάρτητη από την παγκόσμια Συνειδητότητα. Λέγοντας το ίδιο με ένα τρόπο πιο κοντά στην χριστιανική παράδοση, νομίζουμε ότι είμαστε ένα σώμα που έχει μια Ψυχή (της οποίας μάλιστα τη φύση αγνοούμε) την οποία πρέπει να σώσουμε. Στην πραγματικότητα όμως είμαστε μια Ψυχή (εννοώ την Πνευματική μας αρχή, την Συνειδητότητα, γιατί η λέξη ψυχή χρησιμοποιείται ποικιλοτρόπως) η οποία έχει ενσαρκωθεί σε ένα σώμα και η οποία βέβαια δεν χρειάζεται να την σώσουμε, αφού είναι αθάνατη, αιώνια, ακατάστρεπτη, πάντα τέλεια, ειρηνική, ελεύθερη και ευδαιμονούσα. Αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι να διαλύσουμε την ψευδαίσθηση ότι είμαστε το σώμα και να εξαλείψουμε το εγώ (σε όλες του τις εκφράσεις) που δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι είμαστε το σώμα και δεν μας επιτρέπει να έχουμε πλήρη και αδιάλειπτη επίγνωση και βίωση της ειρήνης, της ελευθερίας, της πληρότητας και της ευδαιμονίας της αληθινής μας φύσης (Συνειδητότητα, Ψυχή, Πνεύμα).

Η διερεύνηση της ταύτισης είναι ο πιο άμεσο τρόπος να διακρίνουμε ότι η ταύτιση ανάμεσα στην Συνειδητότητα με το σώμα, το εγώ και το νου είναι ψευδαισθησιακή. Μέσα από την μελέτη ή την ακρόαση της διδασκαλίας από κάποιο δάσκαλο, τον στοχασμό και την αυτοέρευνα μπορούμε να αναγνωρίσουμε την αληθινή μας φύση, να αφυπνιστούμε από την ψευδαίσθηση ότι είμαστε το σώμα και να συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε η ζωντανή σιωπηλή παρουσία (Συνειδητότητα) και τελικά να εδραιωθούμε σε αυτή. 

Στην ταύτιση που εξετάζουμε εδώ σε σχέση με τον εαυτό μας, δύο πράγματα διαφορετικής φύσης (Συνειδητότητα και σώμα-νους) φαίνονται σαν ένα, και έτσι νομίζουμε ότι η Συνειδητότητα ανήκει στο σώμα και ότι ως σώμα είμαστε συνειδητοί. Και όχι μόνο βλέπουμε τα δύο σαν ένα (δηλαδή την Συνειδητότητα να ανήκει στο σώμα και τον νου) αλλά έχουμε και λάθος αντίληψη σχετικά με το ποιο από τα δύο είμαστε. Έτσι αντί να αντιλαμβανόμαστε ότι είμαστε η Συνειδητότητα, αντιλαμβανόμαστε ότι είμαστε το σώμα-νους. 

Επιπλέον, εξ αιτίας της προβολής που συνδυάζεται με την ταύτιση, τα χαρακτηριστικά του ενός προβάλλονται στο άλλο και το αντίστροφο. Δηλαδή, τα χαρακτηριστικά της Συνειδητότητας, όπως η αθανασία προβάλλεται στο σώμα, και τα χαρακτηριστικά του σώματος και του νου στην Συνειδητότητα. Εξ αιτίας αυτής της προβολής της αθανασίας που ανήκει στην Συνειδητότητα στο σώμα, έχουμε την αίσθηση ότι δεν θα πεθάνουμε ποτέ. Αν και βλέπουμε καθημερινά ανθρώπους να πεθαίνουν, αν και γνωρίζουμε ότι κάποια στιγμή θα πεθάνουμε ως σώμα, παρά ταύτα έχουμε την αίσθηση της αθανασίας, νοιώθουμε ότι δεν θα πεθάνουμε ποτέ. Η αθανασία ανήκει στην Συνειδητότητα ενώ η θνησιμότητα στο σώμα. Αλλά εξ αιτίας της προβολής της αθανασίας της Συνειδητότητας στο σώμα και της ταύτισης, έχουμε την ψευδαίσθηση ότι δεν θα πεθάνουμε ως σώμα. 

Θυμίζω ότι η ταύτιση της Συνειδητότητας με το σώμα και τον νου είναι φαινομενική, αλλά παρά ταύτα μας κάνει να έχουμε τελείως λανθασμένη αντίληψη για τον εαυτό μας και αυτό γίνεται αιτία να υποφέρουμε. Στην φαινομενική ταύτιση δύο πράγματα φαίνονται σαν ένα, παρότι δεν έχουν πραγματική επαφή μεταξύ τους. 

Για να σας γίνει περισσότερο ξεκάθαρο και κατανοητό αυτό το είδος ταύτισης, θα αναφέρω μερικά παραδείγματα από τον φυσικό κόσμο ώστε.

Η κρυστάλλινη σφαίρα 

Όταν πίσω από μια διάφανη κρυστάλλινη σφαίρα, υπάρχει ένα αντικείμενο χρώματος μπλε, τότε φαίνεται ότι η κρυστάλλινη σφαίρα σαν να είναι μπλε. Παρότι η σφαίρα είναι και παραμένει διάφανη δημιουργείται σε εμάς η ψευδαίσθηση ότι είναι χρώματος μπλε. Παρότι η σφαίρα και το μπλε αντικείμενο δεν έχουν επαφή μεταξύ τους φαίνονται σαν να είναι ένα. Αν βλέπαμε για πρώτη φορά την σφαίρα και αν δεν ήμασταν αρκετά προσεκτικοί μπορεί προς στιγμήν να πιστεύαμε ότι η σφαίρα είναι μπλε και μόνο αν την κοιτάγαμε πιο προσεκτικά θα αντιλαμβανόμασταν ότι κάναμε λάθος και ότι ήταν μια αυταπάτη που την βλέπαμε μπλε.

Ο γαλάζιος ουρανός

Όταν δεν υπάρχουν σύννεφα βλέπουμε τον ουρανό γαλάζιο και νομίζουμε ότι ο ουρανός είναι γαλάζιος. Αλλά ο ουρανός δεν έχει χρώμα, είναι κενός χώρος, άχρωμος και άμορφος. Καθώς όμως αντανακλά το φως του ήλιου στην ατμόσφαιρα φαίνεται στα μάτια μας μόνο το μπλε χρώμα του ηλιακού και φωτός και ταυτόχρονα δημιουργείται η ψευδαίσθηση ότι το μπλε χρώμα ανήκει στον ουρανό, γι’ αυτό λέμε ο ουρανός είναι γαλάζιος, ενώ είναι διάφανος στην πραγματικότητα. Υπάρχει δηλαδή ταύτιση του κενού χώρου με το γαλάζιο χρώμα του ηλιακού φωτός και φαίνονται σαν ένα. Ο ίδιος ουρανός το βράδυ που δεν υπάρχει ηλιακός φως φαίνεται μαύρος. Βέβαια ούτε μπλε είναι, ούτε μαύρος, απλά φαίνεται σαν μπλε ή μαύρος ανάλογα με το αν υπάρχει ηλιακό φως ή όχι. 

Το ίδιο συμβαίνει με τα νερά της θάλασσας. Φαίνονται γαλάζια ενώ το νερό είναι διαφανές.

Το σινεμά

Στο σινεμά βλέπουμε επάνω στην οθόνη το παιχνίδισμα του φωτός, που δημιουργείται καθώς το φως του προβολέα περνάει μέσα από το φιλμ. Όλα τα πρόσωπα που βλέπουμε στην οθόνη και όλα όσα συμβαίνουν δεν είναι τίποτε άλλο παρά κίνηση του φωτός. 

Παρά ταύτα εμείς νομίζουμε ότι οι ηθοποιοί της οθόνης, χαίρονται, λυπούνται, φοβούνται θυμώνουν κ.λπ. και μαζί με αυτούς χαιρόμαστε, λυπόμαστε, στεναχωριόμαστε και εμείς.

Αυτό συμβαίνει, γιατί προβάλλονται σε αυτές τις ψεύτικες εικόνες τις δημιουργημένες από το φως, από το εγώ μας οι δικές μας συναισθηματικές, συγκινησιακές και ενεργειακές αντιδράσεις. Ταυτιζόμαστε με τα πρόσωπα της ταινίας και προβάλουμε σε αυτά τις δικές μας επιθυμίες, τα συναισθήματα, την απόλαυση ή τον πόνο μας και έτσι δύο τελείως διαφορετικά και ανεξάρτητα μεταξύ τους πράγματα, δηλαδή τα πρόσωπα τα δημιουργημένα από το φιλμ και το φως και τα δικά μας συναισθήματα γίνονται αντιληπτά σαν ένα. Και είναι τόσο δυνατή αυτή η ταύτιση και η προβολή, που παρότι γνωρίσουμε ότι όλα όσα βλέπουμε είναι απλά φως και τα πρόσωπα της οθόνης δεν βιώνουν απολύτως τίποτα, εμείς τα αντιλαμβανόμαστε σαν να είναι ζωντανά και ότι βιώνουν επιθυμίες, συναισθήματα, κ.λπ.. Στην πραγματικότητα όμως βιώνουμε τα δικά μας συναισθήματα, συγκινήσεις, επιθυμίες κ.λπ., που προβάλλονται αυτόματα από το εγώ μας στα εικονικά πρόσωπα της ταινίας. 

Το ίδιο βέβαια κάνουμε και στην καθημερινή ζωή, με τους συνανθρώπους μας αλλά και τα ζώα. Οι ψυχολογικές μας καταστάσεις (εγωϊκές τάσεις, συναισθήματα κ.λπ.) προβάλλονται επάνω στους άλλους και νομίζουμε ότι αυτό που βιώνουμε εμείς ανήκει στους άλλους. Αυτό είναι από τις πιο σημαντικές απόψεις του συνειδησιακού ύπνου που βρίσκεται σχεδόν όλη η ανθρωπότητα, και αιτία παρεξηγήσεων, συγκρούσεων και δυστυχίας.

Αν στην ταινία που γνωρίζουμε ότι είναι κάτι ψεύτικο είναι τόσο δυνατή η προβολή και η ταύτιση, σκεφτείτε πόσο πιο δυνατή είναι η προβολή και η ταύτιση που συμβαίνει μέσα μας, μεταξύ του σώματος και της Συνειδητότητας.

Ανακεφαλαιώνοντας, όπως στην περίπτωση της γυάλινης σφαίρας, η σφαίρα και το χρώμα φαίνονται σαν να είναι ένα, έτσι και η Συνειδητότητα, το σώμα και το εγώ φαίνονται σαν ένα. Όπως τα συναισθήματα μας και οι ηθοποιοί της οθόνης, ενώ είναι δύο διαφορετικά πράγματα και δεν έχουν επαφή μεταξύ τους φαίνονται σαν ένα, έτσι το σώμα μας, το εγώ και η Συνειδητότητα αν και δεν έχουν επαφή μεταξύ τους φαίνονται σαν ένα και επιπλέον τα χαρακτηριστικά του ενός προβάλλονται στο άλλο.

Έτσι, ενώ εμείς ως Συνειδητότητα είμαστε ανέγγιχτοι από ότι συμβαίνει στο σώμα και στον νου (σκέψεις, συναισθήματα, επιθυμίες κ.λπ.), εξ αιτίας της ταύτισης με το σώμα, και την ψευδαισθησιακή αίσθηση ότι είμαστε το σώμα νομίζουμε ότι εμείς πονάμε, κουραζόμαστε, πεινάμε, διψάμε, φοβόμαστε, στεναχωριόμαστε, θυμώνουμε, αγχωνόμαστε, κ.λπ. Αν και ως Συνειδητότητα είμαστε ανέγγιχτοι από ότι συμβαίνει στο σώμα και τον νου και επίσης είμαστε ειρηνικοί, πλήρεις και μακάριοι, για όσο δεν έχουμε επίγνωση ότι είμαστε η Συνειδητότητα που είναι πέρα από όλα, θα αντιλαμβανόμαστε το κάθε τι που συμβαίνει στο σώμα και στο νου ότι συμβαίνει σε εμάς.

Όσοι ζουν ταυτισμένοι με το σώμα (η συντριπτική πλειοψηφία της ανθρωπότητας) εκλαμβάνουν τον εαυτό τους ως το σώμα, και έτσι όταν πονάει το σώμα λένε πονάω, όταν κουράζεται το σώμα λένε κουράστηκα, όταν πεινάει το σώμα λένε πεινάω κ.λπ. Εκλαμβάνουν δηλαδή τις ανάγκες και καταστάσεις του σώματος σαν να είναι του Εαυτού τους. Επίσης η ταύτιση δεν περιορίζεται στο σώμα αλλά και σε ότι συμβαίνει μέσα σε αυτό, δηλαδή στα συναισθήματα, τις επιθυμίες, τις σκέψεις κ.λπ.. Οπότε όταν ο νους νυστάζει λένε νυστάζω, όταν ο νους είναι αφηρημένος λένε είμαι αφηρημένος, όταν ο νους αγχώνεται λένε είμαι αγχωμένος, είμαι θυμωμένος κ.λπ.. Επειδή τα αρνητικά συναισθήματα είναι εκφράσεις του ίδιου το εγώ (το εγώ και ο θυμός δεν είναι δύο διαφορετικά πράγματα), όταν εκδηλώνονται, ενδυναμώνουν την ταύτιση με το σώμα. Αντίθετα όταν εκδηλώνονται μέσα μας θετικά συναισθήματα, όπως η συμπόνια, η χαρά και η αγάπη, η ταύτιση με τα σώμα και το εγώ χάνει δύναμη. Όταν εκδηλώνεται η ανιδιοτελής αγάπη μέσα μας, το εγώ δεν μπορεί να εκδηλωθεί, καταλαγιάζει πλήρως.

Η αυτοέρευνα (Βιτσάρα), έχει σκοπό να ερευνήσουμε την ψυχολογία μας, ώστε να αντιληφθούμε (διακρίνουμε) ότι η Συνειδητότητα (εσωτερική σιωπηλή παρουσία) είναι ξεχωριστή από το σώμα, από το εγώ, από τα συναισθήματα και τις σκέψεις και να συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε η Συνειδητότητα, η οποία είναι πάντα ειρηνική και ευδαιμονούσα, και ανέγγιχτη από ότι συμβαίνει στο σώμα και στον νου. Για να επιτευχθεί αυτό απαιτείται να ασκούμαστε καθημερινά με ειλικρίνεια και ζήλο στην αυτοέρευνα, με συνεχή μελέτη, στοχασμό, διερευνητική εστιασμένη προσοχή και διάκριση.

Η εξάλειψη του εγώ ο εαυτός μου ~ Άτμαν Νιτυανάντα

Ο Περσέας σκοτώνει το εγώ, που συμβολίζεται από το τέρας της Μέδουσας

Η εξάλειψη του εγώ ο εαυτός μου

Αν είσαι το εγώ* πως μπορείς να εξαλείψεις το εγώ; Αδύνατον. 

Σχόλιο

Αν είσαι το εγώ*: αν είσαι ταυτισμένος με το εγώ, γιατί στην πραγματικότητα δεν είσαι το εγώ, αλλά η εσωτερική σιωπηλή παρουσία (Συνειδητότητα, Πνεύμα, Ψυχή, Άτμαν).

Πρέπει να αποκτήσεις απόσταση από αυτό που νομίζεις ότι είσαι. Και για να το πετύχεις αυτό, απαιτείται συνεχής από στιγμή σε στιγμή εφαρμογή της  διάκρισης, εμβάθυνση στην αυτεπίγνωση και πολλές ώρες διαλογισμός κάθε μέρα.

Και αυτά είναι δυνατά όταν προετοιμαστείς και έχεις αγνό νου.

Για να εξαγνιστεί ο νους και να αναπτυχθεί η διάκριση και η συγκέντρωση απαιτούνται αυτοπειθαρχίες και σταθερή άσκηση για εξαγνισμό του νου: επανάληψη μάντρα και του ονόματος του Θεού, προσευχή, πραναγιάμα, μελέτη ιερών κειμένων όπως η Μπαγκαβάτ Γκίτα, ανιδιοτελή υπηρεσία, λατρεία, απομόνωση, άσκηση σε ιερά μέρη και κέντρα δασκάλων, σεξουαλική αγνότητα, έλεγχο του νου και των αισθήσεων κ.λπ.

Στην υπομονή θα κερδίσετε τις ψυχές σας (Κατά Λουκά 21.19).

ΔΙΑΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΘΕΟ ΙΙ ~ Άτμαν Νιτυανάντα

Διαλογίζομαι σημαίνει Είμαι συνειδητά στο κέντρο μου και βιώνω την ουσία μου.

Δέκα λεπτά διαλογισμού πρωί και βράδυ είναι πιο σημαντικά από τόνους θεωρίες ή συζητήσεις για τον Θεό.

Ο διαλογισμός στην ταυτότητα μας με τον Θεό, μας φέρνει στο κέντρο της ύπαρξης μας όπου βιώνουμε την άχρονη, άμορφη Ύπαρξη, που είναι ταυτόχρονα ο Εαυτός μας και ο Θεός όλων.

Επαναλαμβάνουμε (για όσο χρόνο θέλουμε) αργά τα παρακάτω λόγια από καρδιάς, διεισδύοντας όλο και περισσότερο στο κέντρο της ύπαρξης μας. Στο τέλος εγκαταλείπουμε τα λόγια και μένουμε σε επίγνωση του κέντρου της ύπαρξης μας

ΔΙΑΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΘΕΟ

Πατέρα μου και Θεέ μου, πηγή φωτός, αγάπης, και ειρήνης, σε χαιρετίζω με όλη μου την καρδιά, με όλη μου την ψυχή και με όλη μου την διάνοια και σου απευθύνομαι ολόψυχα.

Άνοιξε τον νου και την καρδιά μου να συνειδητοποιήσω ότι Είμαι Ένα με Σένα, ότι η Ύπαρξη σου είναι η Ύπαρξη μου, ότι Είμαστε Ένα.
Πατέρα μου και Θεέ μου, Είμαι Ένα με Σένα, η Ύπαρξη σου είναι η Ύπαρξη μου, Είμαστε Ένα.

Υπάρχεις και όλα Υπάρχουν, Είσαι και όλα Είναι.
Υπάρχω και όλα υπάρχουν, Είμαι και όλα Είναι.
Είμαι ένα με Σένα, Είμαστε Ένα.

Είσαι αιώνια Ύπαρξη, αγνό Φως- Συνειδητότητα, άπειρη Ευδαιμονία.
Είμαι αιώνια Ύπαρξη, αγνό Φως- Συνειδητότητα, άπειρη Ευδαιμονία.
Είμαι ένα με Σένα, Είμαστε Ένα.

Όλα είναι Ένα,
Όλοι Είμαστε Ένα,
μόνο Εσύ Υπάρχεις
και Είμαι ένα με Σένα,
Είμαστε Ένα.

~~~

ΦΙΛΑΛΗΘΕΙΑ, ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΙΑ, ΣΥΝΕΠΕΙΑ ~ Atman Nityananda

ΦΙΛΑΛΗΘΕΙΑ, ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΙΑ, ΣΥΝΕΠΕΙΑ

Το δεν έχω χρόνο για πρακτική είναι ένας από τους συνηθέστερους τρόπους αυτοδικαιολόγησης και αυτοεξαπάτησης. Είναι υποκρισία και ψέμα να λέμε, δεν έχω χρόνο για πρακτική.

Κάντε μια πρόσθεση, του χρόνου που χαλάτε στο τηλέφωνο, στο κινητό, στο διαδίκτυο, στην τηλεόραση, στις εφημερίδες, στα περιοδικά, σε άσκοπες κουβέντες και συζητήσεις, κ.λπ., και θα διαπιστώσετε ότι έχετε πάρα πολύ χρόνο, αλλά λίγη η ελάχιστη όρεξη για πρακτική. Για όσα πράγματα μας ενδιαφέρουν βρίσκουμε χρόνο και για όσα δεν μας ενδιαφέρουν δεν βρίσκουμε, αυτός είναι ο κανόνας.  Συνεπώς μόνο αν μας ενδιαφέρει ειλικρινώς, μπορούμε να βρούμε χρόνο για να ασχοληθούμε με τον εαυτό μας, να δούμε τι γίνεται μέσα μας, να βάλουμε μια τάξη στον εσωτερικό μας κόσμο και να ερευνήσουμε τι πραγματικά είμαστε πέρα από το σώμα και την μάσκα της προσωπικότητας και του εγώ. 

Η αναβλητικότητα είναι επίσης ένας άλλος τρόπος να αυτοεξαπατόμαστε και να μην κάνουμε πρακτική. Λέμε θα κάνω πρακτική λίγο αργότερα αφού τελειώσω στα γρήγορα κάτι που έχω να κάνω τώρα, αλλά όταν έρθει το λίγο αργότερα, έχουμε κάτι άλλο να κάνουμε, ή είμαστε πια κουρασμένοι, οπότε το αφήνουμε για λίγο αργότερα ή για αύριο. Το άστο για αργότερα, φέρνει ένα άλλο άστο για αργότερα και το αύριο ένα νέο αύριο, και έτσι ποτέ δεν έρχεται η ευλογημένη ώρα να μπούμε μέσα μας, για να βάλουμε κάποια τάξη  στον νου μας και να έρθουμε σε επαφή με την ψυχή μας. 

Αν δεν βρίσκουμε χρόνο για πρακτική, αν δεν βρίσκουμε χρόνο να ασχοληθούμε με τον εαυτό μας (με τον εσωτερικό εαυτό μας), ας είμαστε ειλικρινείς, είναι γιατί μας ενδιαφέρουν άλλα πράγματα πιο πολύ, είναι γιατί τεμπελιάζουμε, είναι γιατί δεν καιγόμαστε για την αλήθεια και τον Θεό, είναι γιατί δεν θέλουμε να χάσουμε το χουζούρι μας, την βόλεψη μας και την 'καλοπέραση', (τρόπους του λέγειν καλοπέραση, γιατί μες την φυλακή του εγώ πραγματική καλοπέραση δεν υπάρχει).

Η φιλαλήθεια, η ειλικρίνεια και η συνέπεια είναι από τις πρώτες αρετές που θα πρέπει να αναπτύξουμε, για να κάνουμε συστηματική άσκηση, που είναι ο μόνος τρόπος να ελευθερωθούμε από τους προγραμματισμούς, τις δυστροπίες και τις ψευδαισθήσεις του εγώ, την μιζέρια, την δυστυχία και το ίδιο το εγώ, να δημιουργήσουμε εσωτερική αρμονία και να δούμε και να βιώσουμε το εσωτερικό φως, την εσωτερική μας αλήθεια, που είναι ειρήνη, αγάπη, ευδαιμονία. 

Το κατώτερο εγώ είναι μια πολλαπλότητα ~ Atman Nityananda

Ο Περσέας σκοτώνει το εγώ, που συμβολίζεται από το τέρας της Μέδουσας

ΤΟ ΚΑΤΩΤΕΡΟ ΕΓΩ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΠΟΛΛΑΠΛΟΤΗΤΑ

Το κατώτερο εγώ είναι μια πολλαπλότητα και όχι απλό όπως πολλοί μπορεί να πιστεύουν. Δεν είναι άλλο το εγώ, άλλο η επιθυμία, άλλο η υπερηφάνεια, άλλο η ζήλια, ο θυμός κ.λπ., δεν είναι δηλαδή όλα αυτά διαφορετικά πράγματα μεταξύ τους, αλλά απόψεις του εγώ.  Το εγώ (ανάλογα με τις περιστάσεις) προσλαμβάνει την μορφή της επιθυμίας, της υπερηφάνειας, της ζήλιας, του θυμού, της λαγνείας, της λαιμαργίας, κ.λπ., κατά τον ίδιο τρόπο που το νερό, παίρνει την μορφή του νερού, του ατμού, του πάγου, του χαλαζιού, του σύννεφου, κ.λπ..

Κύριες απόψεις του είναι η αίσθηση εγώ είμαι το σώμα, η επιθυμία (σεξ, φαγητό, χρήματα, δόξα, φήμη, πλούτος, ανέσεις), η υπερηφάνεια, η απληστία, ο θυμός, ο φόβος και τα δίπολα αρέσκεια-απαρέσκεια, έλξη-αποστροφή.

Για αυτό στην μυθολογία συμβόλισαν το εγώ με την Μέδουσα και την Λερναία Ύδρα που ήταν το καθένα ένα τέρας με πολλά κεφάλια, που συμβολίζουν την πολλαπλή φύση του εγώ.

Συνεπώς εξάλειψη του εγώ σημαίνει και εξάλειψη όλων των ελαττωμάτων και εξάλειψη όλων των ελαττωμάτων σημαίνει και εξάλειψη του εγώ, τα δύο είναι ένα.

Όσοι ισχυρίζονται ότι ακόμη και αν εξαλείψουμε το εγώ,  μπορεί να συνεχίζει για παράδειγμα ο θύμος μέσα μας, έχουν άγνοια της φύσης του εγώ και προφανώς είναι περαπλανημένοι από το εγώ.

Όποιος είναι ελεύθερος από το εγώ, είναι ελεύθερος και από την επιθυμία, την υπερηφάνεια, τον θυμό και όλα τα υπόλοιπα ελαττώματα και το αντίστροφο.