Τι είναι ροή και πώς είναι όταν βρίσκεσαι σε ροή; ~ Άτμαν ΝΙτυανάντα

 

Τι είναι και πώς είναι να βρίσκεσαι σε ροή;

Η ροή είναι η κατάσταση που έχει παρατηρηθεί σε αθλητές, μουσικούς, χορευτές και όχι μόνον, και η οποία σύμφωνα με την περιγραφή της αντιστοιχεί με αυτό που στις πνευματικές διδασκαλίες λέγεται Σαμάντι. Η ροή είναι κάτι που συμβαίνει χωρίς να το επιδιώκουν οι αθλητές κ.λπ., και επιτυγχάνεται κυρίως μέσα από μια δράση, με την απορρόφηση του νου στην δράση. Ενώ το Σαμάντι επιδιώκεται σκόπιμα από τους πνευματικούς ασκητές και επιτυγχάνεται κυρίως με την εγκατάλειψη κάθε δράσης καθήμενοι σε μια ακίνητη θέση. Υπάρχουν όμως και παραδόσεις και διδασκαλίες που χρησιμοποιούν για την επίτευξη του Σαμάντι κάποια δράση όπως για παράδειγμα ο χορός των Δερβίσηδων στην παράδοση των Σούφι.

Οι ψυχολόγοι ισχυρίζονται πως η κατάσταση ροής μπορεί να συμβεί μόνο όταν είναι πολύ ενδιαφέρουσα η δραστηριότητα και ο ασκούμενος έχει πολύ υψηλό κίνητρο και πολύ υψηλή ικανότητα εκτέλεσης της δραστηριότητας. Πράγματι αυτοί οι παράγοντες είναι πολύ σημαντικοί, οι σημαντικότεροι για αθλητές, χορευτές, κ.λπ., αλλά από την εμπειρία μου μιλώντας δεν είναι αποκλειστικές για να μπει κάποιος σε κατάσταση ροής ή Σαμάντι. Μπορούμε να μπούμε σε κατάσταση ροής ακόμη και όταν αυτό που κάνουμε δεν έχει τις παραπάνω προϋποθέσεις. Δηλαδή, μπορούμε να είμαστε σε ροή ακόμη και όταν περπατάμε, μιλάμε, πλένουμε πιάτα, κ.λπ. Φυσικά αυτό για να συμβεί χρειάζονται γνώση και ικανότητες οι οποίες μπορούν να αποκτηθούν με αυτό που λέμε γενικά πνευματική άσκηση.

Ο Csíkszentmihályi αποκάλεσε τη ροή "το μυστικό της ευτυχίας". Παρόμοια το Σαμάντι για τους πνευματικούς αναζητητές είναι η επιδιωκόμενη κατάσταση για να βιώσουν έκσταση, πληρότητα,  ειρήνη και ελευθερία δίχως όρια.

Djokovic

Οι ψυχολόγοι περιγράφουν πως αυτοί που βρίσκονται στην κατάσταση ροής, βρίσκονται σε μια κατάσταση έντονης συγκέντρωσης, οι σκέψεις τους εστιάζονται στην εμπειρία και όχι στον εαυτό τους. Ότι η δραστηριότητα γίνεται χωρίς ηθελημένη προσπάθεια, ότι έχουν τον έλεγχο της κατάστασης, μια σαφή αίσθηση κατεύθυνσης (σαφείς στόχους) και η εμπειρία δεν είναι σωματικά ή διανοητικά κουραστική. Επίσης ότι χάνουν την αίσθηση του χρόνου, ή έχουν μια συμπυκνωμένη αντίληψη του χρόνου (ότι ο χρόνος φαίνεται να περνάει γρήγορα) και αισθάνονται σαν να υπάρχει μια συγχώνευση των πράξεων τους και της επίγνωσής τους. 'Ότι έχουν μειωμένη αίσθηση του εαυτού ή ακόμη και ότι χάνουν την αίσθηση του εαυτού τους. 

Παρόμοια το Σαμάντι είναι μια κατάσταση βαθιάς απορρόφησης του νου στο αντικείμενο συγκέντρωσης, στην οποία υπάρχει παντελής έλλειψη προσπάθειας και αίσθησης του δρών (χάσιμο της αίσθησης εγώ) και συνοδεύτε από υπέρβαση της αίσθησης του χρόνου, αίσθηση ελευθερίας και απερίγραπτης ομορφιάς (βαθιά ειρήνη , ευδαιμονία, ελευθερία).  

Το Σαμάντι είναι η ύψιστη κατάσταση μέσω της οποίας ερχόμαστε σε πλήρη συνειδητή ένωση με το Θεό και βιώνουμε την ελευθερία, την ειρήνη, την πληρότητα και την ευδαιμονία του Θεού. Το παρατεταμένο Σαμάντι είναι επίσης το μέσο να διαλυθεί το εγώ και να επιτευχθεί η πλήρης και αδιάλειπτη ένωση με τον Θεό. Αυτό που λέμε θέωση, φώτιση, αυτοπραγμάτωση ή απελευθέρωση. 

Η βαθμιαία βήμα- βήμα αύξηση της άσκησης ~ Άτμαν Νιτυανάντα

 Η βαθμιαία βήμα- βήμα αύξηση της άσκησης

Η βασική ιδέα σε σχέση με την αύξηση της ποσότητας άσκησης είναι να αυξάνουμε τον χρόνο άσκησης βαθμιαία και όχι απότομα. Αυξάνουμε κατά μερικά λεπτά τον χρόνο άσκησης όταν νοιώθουμε άνετα με το χρόνο πρακτικής που κάνουμε μέχρι τώρα και μπορούμε να την ακολουθούμε σταθερά καθημερινά. Εφόσον ακολουθούμε σταθερά για ένα δύο μήνες τότε μπορούνε να αυξήσουμε λίγο τον χρόνο άσκησης κατά λίγο.

Για παράδειγμα κάνουμε 30’ λεπτά πρωινή άσκηση για ένα ή δύο μήνες, και βλέπουμε πως δεν έχουμε πρόβλημα στο να τον ακολουθούμε σταθερά καθημερινά αυξάνουμε τον χρόνο της πρακτικής κατά 3’-5’ λεπτά, σύνολο 35’ λεπτά. Εξασκούμαστε για ένα ή δύο μήνες για 35’ λεπτά και στην συνέχεια αυξάνουμε και πάλι τον χρόνο πρακτικής κατά 2’-5’ λεπτά σύνολο 40’ λεπτά και ούτω καθεξής. Το ίδιο κάνουμε και για την βραδινή άσκηση.

Θα ήθελα να επισημάνω πως αυτά τα 3-5’ λεπτά άσκησης προστίθενται στον χρόνο μιας ή δύο πρακτικών. Για παράδειγμα μπορούμε να αυξήσουμε τον συνολικό χρόνο άσκησης του πρωϊνού προγράμματος αυξάνοντας κατά 5’ λεπτά την επανάληψη του μάντρα ή εναλλακτικά μπορούμε να αυξήσουμε κατά 3’ λεπτά το μάντρα και κατά 2’ λεπτά την πραναγιάμα. Το ίδιο κάνουμε και με το βραδινό πρόγραμμα άσκησης, θυμίζω όμως ΄πως μπορούμε να διαθέσουμε τα λεπτά αυτά σε όποια πρακτική θέλουμε.

 

Οι απότομες αλλαγές στην αύξηση χρόνου πρακτικής ή ο πολύς χρόνος άσκησης από την αρχή το πιθανότερο είναι να μας προκαλέσουν πίεση και πιθανόν να επιφέρουν το σταμάτημα της άσκησης αν πιεστούμε πολύ και εκεί που πηγαίναμε για πολλά να χάσουμε και τα λίγα. Βέβαια, το τι είναι πολύ και τι λίγο είναι διαφορετικό για τον καθένα και θα πρέπει ο καθένας να κάνει την δική του αξιολόγηση και να αποφασίσει πόσο χρόνο θα αφιερώνει καθημερινά για την πρωινή και βραδινή άσκηση.

 

Θυμίζω επίσης πως η πρακτική δεν τελειώνει με την πρωινή άσκηση αλλά συνεχίζεται σε όλη την διάρκεια της ημέρας όπου προσπαθούμε να παραμένουμε σε εγρήγορση, σε αυτεπίγνωση (επίγνωση της εσωτερικής σιωπηλής παρουσίας), σε αυτοπαρατήρηση, να επαναλαμβάνουμε το όνομα του Θεού ή ένα μάντρα, να ελέγχουμε τις αισθήσεις και τον νου, προσπαθούμε να μην ταυτιζόμαστε με τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις εξωτερικές καταστάσεις, κ.λπ..

 

Επισημαίνω επίσης πως είναι πολύ πιο σημαντική η σταθερότητα και η συνέχεια στην άσκηση παρά το να κάνουμε μία μέρα πολλή άσκηση, μετά καθόλου, μετά λίγο και ούτω καθ’ εξής. Με ασταθή και με διαλλείματα άσκηση δεν μπορούμε να έχουμε σημαντικά αποτελέσματα