Η σεξουαλικότητα και η πνευματική ζωή ~ Σουάμι Σιβανάντα

Η σεξουαλικότητα και η πνευματική ζωή

του Σουάμι Σιβανάντα

Ο άνθρωπος έχει χίλιες δυο επιθυμίες. Αλλά η κεντρική και ισχυρότερη επιθυμία του είναι η σεξουαλική. Η θεμελιώδης επιθυμία είναι η ορμή να βρεί ένα σύντροφο. Όλα εξαρτώνται από αυτή τη βασική και κεντρική επιθυμία. Η επιθυμία για χρήματα, τα παιδιά, τα ακίνητα, τα σπίτια, τα ζώα, κλπ., ακολουθούν.

Η σεξουαλική απόλαυση είναι ένα μεγάλο εμπόδιο στο πνευματικό μονοπάτι. Ο πειρασμός της σάρκας είναι ο άτρωτος εχθρός σας, ο οποίος εμποδίζει καθοριστικά τις πνευματικές σας πρακτικές. Η σεξουαλική ορμή πρέπει να ελέγχεται με την καλλιέργεια των υψηλών φωτεινών και θεϊκών σκέψεων και μέσω του διαλογισμού. Πρέπει να υπάρχει μια πλήρης εξάχνωση (μεταστοιχείωση, μετατροπή) της σεξουαλικής ενέργειας, γιατί μόνο τότε είναι ασφαλής ο πνευματικός μαθητής. Η ολική εξάλειψη της σεξουαλικής επιθυμίας είναι το ύψιστο πνευματικό ιδεώδες. Γι’ αυτό να καλλιεργείτε πάντοτε υψηλές και θεϊκές σκέψεις. Οι σεξουαλικές και αρνητικές σκέψεις που μέχρι τώρα είχατε θα εξασθενίσουν βαθμιαία.

Ο μαθητής της γιόγκα θα πρέπει να είναι αγνός στην σκέψη, στα λόγια και στην πράξη. Τέλεια εξάχνωση (μετατροπή της σεξουαλικής ενέργειας) δύσκολα μπορεί να επιτευχθεί σε μία ή δύο ημέρες. Απαιτεί συνεχή αγώνα, με υπομονή και επιμονή, για αρκετό χρονικό διάστημα. Ακόμη και οι άνθρωποι της ζωής θα έπρεπε να έχουν το ίδιο ιδανικό (να μετατρέψουν την σεξουαλική τους ενέργεια) και να προσπαθήσουν να το πραγματοποιήσουν σταδιακά. Όταν επιτευχθεί η κατάσταση της τέλειας εξάχνωσης, επιτυγχάνεται η αγνότητα στη σκέψη, στα λόγια και στην πράξη. Από εκεί και πέρα, καμία σεξουαλική σκέψη δεν θα επανεμφανιστεί ξανά. Η σεξουαλική ορμή είναι μια δημιουργική δύναμη. Κατευθύνετε τη σεξουαλική ενέργεια προς το ανώτερο πνευματικό κανάλι. Με αυτόν τον τρόπο θα εξαχνωθεί και θα μετατραπεί σε πνευματική ενέργεια. Αν δεν εμπνευστείτε από τα πνευματικά ιδεώδη, θα σας είναι πολύ δύσκολο να συγκρατήσετε το σεξουαλικό ένστικτο.

Η σεξουαλική ενέργεια πρέπει να μετατραπεί σε πνευματική ενέργεια (Ότζας Σάκτι-Ojas Shakti) με πρακτικές όπως η τζάπα (νοερή επανάληψη μάντρα), η προσευχή, ο διαλογισμός, η μελέτη πνευματικών βιβλίων, η πραναγιάμα και οι ασάνας (Χάθα γιόγκα ασκήσεις). Θα πρέπει να αναπτύξεις την αφοσίωση και την διακαή επιθυμία για την απελευθέρωση. Θα πρέπει συνεχώς να διαλογίζεσαι στον αγνό, αθάνατο, χωρίς φύλο, χωρίς σώμα και χωρίς επιθυμίες Άτμαν (Πνεύμα, Συνειδητότητα). Τότε μόνο η σεξουαλική επιθυμία θα αφανιστεί (εξαλειφθεί).

Αν η σεξουαλική ενέργεια μετουσιώνεται σε Ότζας (πνευματική ενέργεια) μέσα από τις αγνές σκέψεις, αυτό λέγεται σεξουαλική εξάχνωση (Sublimation) στη δυτική ψυχολογία. Η εξάχνωση δεν είναι θέμα καταστολής ή καταπίεσης (της σεξουαλικής ενέργειας και ορμής), αλλά μια θετική, δυναμική διαδικασία μετατροπής. Είναι η διαδικασία ελέγχου της σεξουαλικής ενέργειας, διατήρησης της, στη συνέχεια εκτροπής της σε ανώτερα κανάλια και τέλος, μετατροπής της σε πνευματική ενέργεια ( Ότζας Σάκτιi).

Όποιος έχει εξαλείψει εντελώς το σεξουαλικό πάθος του και έχει εδραιωθεί στην νοητική Μπραχματσάρια (τέλεια αγνότητα του νου), είναι το ίδιο το Μπράμαν (Θεός).

ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ~ Atman Nityananda

ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

Τι είναι ο χρόνος; Υπάρχει χρόνος;

Ο χρόνος υπάρχει, αλλά είναι κάτι διαφορετικό από αυτό που νομίζουμε ότι είναι. Ο χρόνος δεν έχει σχέση με τα ρολόγια, αλλά με τον ρυθμό (ταχύτητα) μεταβολής ή αλλαγής των μορφών και των φαινομένων και τον νου.

 Ο χρόνος είναι η ταχύτητα ή ρυθμός μεταβολής  των φαινομένων και τα ρολόγια έχουν ρυθμιστεί να κινούνται (να μεταβάλλεται η κατάσταση τους) σύμφωνα με την ταχύτητα κίνησης της γης και του ήλιου. Ο νους αντιλαμβάνεται αυτήν  την μεταβολή να συμβαίνει αργά ή  γρήγορα ανάλογα με την κατάσταση του. Ο παρατηρητής είναι έξω από το χρόνο, είναι η άχρονη, αμετάβλητη, ακίνητη, Συνειδητότητα.

Ο χρόνος είναι σχετικός και έχει να κάνει με την ταχύτητα κίνησης και αλλαγής ή μεταβολής των μορφών και των φαινομένων. Η μεταβολή σχετίζεται με την ταχύτητα κίνησης. Ο χρόνος είναι η αλλαγή (μεταβολή) που συμβαίνει σε όλα όσα υπάρχουν στο σύμπαν που είναι αποτέλεσμα της κίνησης. Η αλλαγή και η κίνηση πάνε μαζί. Το καθετί στο σύμπαν, το κάθε φαινόμενο, ανάλογα με την φύση του και την θέση που έχει στο σύμπαν έχει ένα ρυθμό (ταχύτητα) μεταβολής. Αυτός ο ρυθμός αλλαγής ή μεταβολής, μας δημιουργεί στον νου (που είναι επίσης φαινόμενο) την αίσθηση του χρόνου.

Δεν μπορούμε να αντιληφθούμε τον χρόνο αυτόν καθεαυτόν, γιατί δεν υπάρχει κάτι τέτοιο ως χρόνος στον εαυτό του, ως κάτι ανεξάρτητο από την ταχύτητα μεταβολής των φαινομένων. Αν υπήρχε τέλεια ακινησία και καμιά αλλαγή (μεταβολή) στο σύμπαν δεν θα υπήρχε χρόνος.

Πόσο διαρκεί μία μέρα; δηλαδή πόσος χρόνος περνάει από την ανατολή ως την δύση του ηλίου. Αυτό εξαρτάται από την ταχύτητα περιστροφής της γης γύρω από τον εαυτό της, αφού η περιστροφή δημιουργεί το φαινόμενο της ανατολής και της δύσης του ηλίου. Αν αυξηθεί η ταχύτητα περιστροφής της γης η μέρα θα μικρύνει και αντίστροφα αν επιβραδυνθεί η ταχύτητα η μέρα θα διαρκέσει περισσότερο. Παρά ταύτα η αίσθηση χρόνου (διάρκειας του φαινομένου ανατολής και δύσης του ηλίου) είναι υποκειμενική και σχετίζεται με την ψυχολογική και συνειδησιακή μας κατάσταση.

Η αντίληψη ή η αίσθηση που έχουμε για τον χρόνο, δηλαδή του πόσο γρήγορα ή αργά μεταβάλλονται οι μορφές ή τα φαινόμενα είναι κάτι υποκειμενικό.  Ο χρόνος μας φαίνεται να περνά γρήγορα ή αργά ανάλογα με την ψυχολογική μας κατάσταση. Στα ευχάριστα νοιώθουμε συνήθως ότι περνά γρήγορα η ώρα και στα δυσάρεστα αργά. Όταν βιαζόμαστε, ανυπομονούμε να συμβεί κάτι, ο χρόνος μας φαίνεται ότι δεν περνάει με τίποτα.
Όταν είμαστε απορροφημένοι πολύ σε κάτι, τότε χάνουμε τελείως την αίσθηση του χρόνου, ζούμε στο άχρονο τώρα. Αν σταματήσουμε την κίνηση  του νου, αν σταματήσουν  οι σκέψεις και καταλαγιάσουν τα συναισθήματα δεν υπάρχει αίσθηση χρόνου. Απλά αντιλαμβανόμαστε φαινόμενα να εκτυλίσσονται μπροστά μας. Δηλαδή βλέπουμε να εναλλάσσονται εικόνες και ήχοι σε ένα άχρονο τώρα. Αυτό το άχρονο τώρα είναι η Σεινηδητότητα που είμαστε και είναι η άχρονη, ακίνητη, αμετάβλητη, πηγή, αναίτια αιτία, υπόβαθρο και στήριγμα όλων των φαινομένων.

Φαινόμενα  είναι επίσης και τα συναισθήματα μας. Εμφανίζονται μέσα μας, παραμένουν  λιγότερο ή περισσότερο και καταλαγιάζουν. Τα κατώτερα συναισθήματα που μας προκαλούν πόνο, μας δημιουργούν την αίσθηση ότι δεν περνάει ο χρόνος, ότι παραμένουν πολύ, ενώ τα ευχάριστα το αντίθετο, ότι διαρκούν λίγο ότι περνά ο χρόνος γρήγορα.

Η τέλεια ακινησία του νου και η ταύτιση του με την άχρονη Συνειδητότητα επιτυγχάνεται συνειδητά στο βαθύ διαλογισμό και το σαμάντι. Στην τέλεια απορρόφηση του νου στο κέντρο του (την Συνειδητότητα) δεν υπάρχει αίσθηση χρόνου, ούτε φαινόμενα. Αυτό δειχνει ότι η Συνειδητότητα είναι πέρα από τα φαινόμενα, ότι για την Συνειδητότητα δεν υπάρχει χρόνος και ότι ο χρόνος σχετίζεται με τις μορφές, την ύλη και την ενέργεια (ο νους είναι επίσης υλοενέργεια), αφού η υλοενέργεια είναι που μεταβάλλεται συνεχώς, ενώ η Συνειδητότητα είναι ακίνητη και αμετάβλητη.

Επίσης δεν είμαστε σε θέση να αντιληφθούμε τις μεταβολές των φαινομένων σε όλες  τις περιπτώσεις.
Δηλαδή δεν αντιλαμβανόμαστε  για παράδειγμα όλες τις αλλαγές που γίνονται στο σώμα μας καθημερινά. Δεν γίνεται δηλαδή αντιληπτή η γήρανση του σώματος (που είναι μεταβολή ή αλλαγή της κατάστασης του σώματος) κατά μία μέρα. Πρέπει να συμβούν πολλές και μεγάλες αλλαγές στο σώμα μας, για να αντιληφθούμε ότι το σώμα μας άλλαξε.

Αποφασίσαμε να υπολογίζουμε τον χρόνο σύμφωνα με την κίνηση της γης, γύρω από τον ήλιο και γύρω από τον εαυτό της. Τα ρολόγια μας μετράνε το χρόνο με μια συγκεκριμένη μονάδα μέτρησης που συμφωνήσαμε για να μπορούμε να συνεννοηθούμε. Θα μπορούσε να είναι διαφορετική όπως είναι και στην μέτρηση αποστάσεων, βάρους και θερμοκρασίας. Ευτυχώς στο χρόνο αποφασίσαμε να έχουμε κοινή μονάδα μέτρησης σε όλες τις χώρες και έτσι κάναμε την ζωή μας πιο εύκολη.

Το καθετί έχει ένα ρυθμό αλλαγής και αυτό είναι ο χρόνος. Αν κοιμηθούμε την νύχτα μόνο 2 ώρες (που αντιστοιχεί σε μια συγκεκριμένη απόσταση που ταξίδεψε η γη) το σώμα δεν μπορεί να ανακτήσει τη ζωτικότητά του. Αν κοιμηθούμε 8 ώρες, το σώμα ξυπνάει ξεκούραστο και δυνατό. Αν δεν υπήρχε χρόνος, τότε ανεξάρτητα με το πόσες ώρες θα κοιμόμασταν και πόσο θα έδειχναν τα ρολόγια μας θα έπρεπε το σώμα να ξεκουράζεται. Πράγμα που δεν ισχύει.

Επισημαίνω επίσης ότι οι μεταβολές και η κίνηση και συνεπώς και ο χρόνος έχουν να κάνουν με το συγκεκριμένο τόπο που βρισκόμαστε. Η ταχύτητα αλλαγής σε κάτι μπορεί να αλλάξει όταν αλλάξουν οι συνθήκες. γι’ αυτό για παράδειγμα όταν βάλουμε ένα φαγητό στην κατάψυξη, αλλάζει ο χρόνος που αποσυντίθεται. Όλα είναι σχετικά στο εκδηλωμένο σύμπαν.

Το παρελθόν και το μέλλον είναι και τα δύο παρόντα στο παρόν ως εξής: Αυτό που συμβαίνει στο τώρα και η κατάσταση που βρίσκεται το καθετί τώρα, είναι το αποτέλεσμα αυτών που συνέβησαν μέχρι τώρα και τα οποία αποκαλούμε παρελθόν. Το μέλλον υπάρχει στο τώρα σε λανθάνουσα κατάσταση. Η δυναμική που υπάρχει σε όλα τώρα και η οποία είναι το αποτέλεσμα του παρελθόντος, θα δημιουργήσει τα μελλοντικά συμβάντα και καταστάσεις, τα οποία θα συμβούν σε ένα «μελλοντικό» τώρα, γιατί όλα συμβαίνουν σε ένα άχρονο τώρα.

Το μόνο 'πράγμα' που είναι απόλυτο, ακίνητο και αμετάβλητο και έξω από το χωροχρόνο, την αιτία και το αποτέλεσμα είναι η Συνειδητότητα, που είναι η αληθινή μας φύση. Η Συνειδητότητα είναι η αιτία και το υπόβαθρο του σύμπαντος και οτιδήποτε συμβαίνει στο σύμπαν και ως εκ τούτου η αιτία και το υπόβαθρο της φαινομενικής ύπαρξης μας.

Τα πάντα συμβαίνουν μέσα στην άχρονη Συνειδητότητα, συνεπώς στο άχρονο τώρα που είναι η Συνειδητότητα. Η αίσθηση χρόνου δημιουργείται από την ταχύτητα μεταβολής των μορφών και των φαινομένων και σχετίζεται με την κατάσταση του νου, ο οποίος είναι επίσης ένα φαινόμενο.

Θυμίζω πως είμαστε η Συνειδητότητα που εκφράζεται μέσα από το σώμα και το νου, αλλά εξ αιτίας της άγνοιας και της ταύτισης μας με το σώμα, ξεχάσαμε ότι είμαστε η Συνειδητότητα (Θεϊκό πνεύμα) και ζούμε ως σώματα.

Όντας ταυτισμένοι με το σώμα και τον νου ζούμε την ψευδαίσθηση των φαινομένων και του χρόνου και δεν βιώνουμε με καθαρότητα την άχρονη Συνειδητότητα που είναι η μόνη αλήθεια, πάντα παρούσα, ειρηνική, ελεύθερη και ευδαιμονούσα.

Ευχαρίστηση – Απόλαυση - Χαρά – Ευτυχία - Ευδαιμονία ~ Atman Nityananda,

 Ευχαρίστηση – Απόλαυση - Χαρά – Ευτυχία - Ευδαιμονία

Η Ευχαρίστηση 

Ευχαρίστηση είναι η εμπειρία που βιώνουμε όταν ερχόμαστε σε επαφή με τα αντικείμενα των αισθήσεων (απαλό, ζεστό, δροσερό, ευχάριστο, ήχοι, εικόνες, μυρωδιές κ.λπ.). Το αντίθετο είναι η δυσαρέσκεια (δεν αναφέρομαι στην ψυχολογική δυσαρέσκεια). Για παράδειγμα όταν τρώμε κάτι πολύ στυφό ή πικρό βιώνουμε μια δυσάρεστη αίσθηση.

Η ευχαρίστηση είναι παράγωγο της αλληλεπίδρασης του νου και των αισθήσεων με το συγκεκριμένο αντικείμενο. Δεν εξαρτάται πάντα αποκλειστικά από το ίδιο το αντικείμενο. Γι' αυτό το ίδιο αντικείμενο δεν ευχαριστεί όλους το ίδιο και επίσης το ίδιο αντικείμενο που μας δίνει ευχαρίστηση σε διαφορετικές συνθήκες (π.χ. Ασθένεια) μπορεί να μας είναι απεχθές.

Μπορεί στην ευχαρίστηση να συμμετέχουν περισσότερες από μια αισθήσεις και μπορεί να συνοδεύεται με χαρά (πχ. στην περίπτωση του φαγητού για παράδειγμα απολαμβάνουμε και την μυρουδιά και την γεύση και την θέα του φαγητού).

Η απόλαυση 

Αν και η λέξη απόλαυση χρησιμοποιείται ποικιλοτρόπως, εδώ θα αναφερθώ σε μια συγκεκριμένη της άποψη. Στην απόλαυση που βιώνουμε όταν τρώμε κάτι, πίνουμε κάτι, την ερωτική απόλαυση και άλλες παρόμοιες απολαύσεις οι οποίες είναι τελείως διαφορετικές από απολαύσεις όπως η απόλαυση του ηλιοβασιλέματος, του μπάνιου στην θάλασσα, του περίπατου στο δάσους κ.λπ..

Η απόλαυση στην οποία αναφέρομαι είναι κρυσταλλωμένη ενέργεια στο αστρικό μας σώμα και συγκεκριμένα στο ψυχικό πράνα και είναι άμεσα συνδεδεμένη με την επιθυμία και τον πόθο για απόλαυση. Η απόλαυση αυτή χρειάζεται φαντασία, ταύτιση και προβολή για να βιωθεί. Μπορείς να σταματήσεις την απόλαυση αν σταματήσεις την ταύτιση αλλά μπορεί να συνεχίζεις να βιώνεις την ευχαρίστηση.

Η απόλαυση στην οποία αναφέρομαι είναι επίσης κάτι διαφορετικό από την ευχαρίστηση. Η απόλαυση είναι κάτι που σχετίζεται με το κατώτερο εγώ μας και προβάλλεται επάνω στα αντικείμενα. Δηλαδή η απόλαυση δεν προέρχεται από τα αντικείμενα, αλλά είναι μια δόνηση της ψυχικής ζωτικής ενέργειας η οποία ενεργοποιείται κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες. Γι' αυτό και το ίδιο αντικείμενο ή η ίδια εμπειρία μπορεί σε κάποιους να τους δίνει απόλαυση και σε άλλους όχι και επίσης και για το ίδιο πρόσωπο, το ίδιο το αντικείμενο ή εμπειρία κάποιες φορές μπορεί να του δώσει λιγότερη,  περισσότερη ή και καθόλου απόλαυση ανάλογα την κατάσταση του νου του και τις συνθήκες. Για παράδειγμα η απόλαυση του έρωτα δεν είναι πάντοτε της ίδιας ποιότητας και έντασης για διάφορους λόγους.

Αν δεν επιθυμούμε κάτι δεν μπορούμε να το απολαύσουμε. Το ίδιο αντικείμενο,  ένα γλυκό για παράδειγμα, αν το φάμε όταν το επιθυμούμε έντονα θα μας δώσει πολύ μεγάλη απόλαυση, από ότι σε άλλη περίπτωση. Υπενθυμίζω πως δεν αναφέρομαι στην ευχαρίστηση που βιώνουμε όταν τρώμε ένα γλυκό, αλλά στην απόλαυση που βιώνει το εγώ μας.

Η μόνη απόλαυση που δεν είναι προβολή είναι η σεξουαλική απόλαυση. Η σεξουαλική ενέργει όταν ενεργοποιηθεί βιώνουμε απόλαυση η οποία εξαρτάται από το πόσο πολύ ενέργεια έχουμε και το πόσο πολύ ενεργοποιήσαμε την σεξουαλική ενέργεια. Αλλά ακόμη και στην περίπτωση της σεξουαλικής απόλαυσης εξ αιτίας της λαγνείας μέρος της απόλαυσης που βιώνουμε οφείλεται στην προβολή  της λαγνείας στο αντικείμενο  της απόλαυσης. Άλλο πράγμα δηλαδή είναι η φυσιολογική να το πω έτσι απόλαυση που μας δίνει η σεξουαλική ενέργεια και άλλο πράγμα είναι η απόλαυση που προέρχεται από την λαγνεία, που είναι αποκρυσταλλωμένη ενέργεια στο ψυχικό πράνα και ενεργοποιείται με την φαντασία, την προβολή και την ταύτιση, όπως συμβαίνει και στην περίπτωση του φαγητού.

Αυτή η απόλαυση η αποκρυσταλλωμένη στο ψυχικό πράνα που έχει την ρίζα της στην σεξουαλική απόλαυση, είναι που δημιουργεί την επιθυμία, την παρόρμηση για απόλαυση ( τις προσκολλήσεις και τους εθισμούς και η αιτία της δυστυχίας  μας.

Η χαρά και η ευτυχία

Η χαρά είναι μια κατάσταση σαττβικής δόνησης της ψυχικής ενέργειας και του νου και την  βιώνουμε σε καταστάσεις που θεωρούμε ευχάριστες ή σημαντικές για εμάς.  (πχ. όταν είμαστε ερωτευμένοι, ικανοποίηση κάποιας επιθυμίας, κάποιο γεγονός που θεωρούμε σημαντικό όπως τη γέννηση κάποιου παιδιού, την ίαση από ασθένεια, κ.λπ.). Όταν η χαρά είναι έντονη την ονομάζουμε ευτυχία. Η χαρά και η ευτυχία εκδηλώνονται όταν ο νους βρίσκεται στην σαττβική του κατάσταση. Το αντίθετο της χαράς είναι η στεναχώρια, η θλίψη. 

Επισημαίνω πως η χαρά και η ευτυχία που βιώνουμε στο επίπεδο του νου και του συναισθήματος (ψυχικής ενέργειας) σχετίζεται κυρίως με την κατάσταση του νου μας και όχι με τα εξωτερικά αντικείμενα ή τις εξωτερικές καταστάσεις. Όταν ο νους ησυχάσει και προσλάβει την σαττβική του κατάσταση τότε η ευδαιμονία του θεϊκού μας Είναι εκδηλώνεται στο επίπεδο του νου και της ψυχικής ενέργειας ως χαρά ή ευτυχία (εκδηλώνεται σε διάφορες διαβαθμίσεις της χαράς ή της ευτυχίας ανάλογα με την περίσταση). Ο νους ησυχάζει και προσλαμβάνει την σαττβική του κατάσταση για διάφορους λόγους και ένας από αυτούς είναι ότι η εκπλήρωση κάποιας επιθυμίας ή κάποιου συμβάντος που θεωρούμε σημαντικό για εμάς.

Η ευδαιμονία  

Η ευδαιμονία είναι μια κατάσταση πέρα από την ευχαρίστηση, την απόλαυση, την χαρά και την ευτυχία του νου. Η ευδαιμονία σχετίζεται με την θεϊκή μας φύση, είναι πέρα από τον νου, αλλά για να βιωθεί απαιτείται ένας αγνός, διαυγής, φωτεινός, σταθερός νους. Η ευδαιμονία είναι μια κατάσταση απερίγραπτη, αλλά παρά ταύτα για να δώσουμε μια ιδέα για αυτήν την κατάσταση, αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι είναι μια κατάσταση πληρότητας, ειρήνης, βαθιά ικανοποίησης, ελευθερίας, όλα αυτά σαν μια ενιαία κατάσταση.   Σε βαθύ διαλογισμό βιώνουμε την ευδαιμονία του θεϊκού μας Είναι που δεν εξαρτάται από τις εμπειρίες του νου και των αισθήσεων. Καμία ευτυχία του νου και των αισθήσεων δεν μπορεί να συγκριθεί με την ευτυχία που βιώνουμε σε κατάσταση διαλογισμού.

Σε βαθύ Σαμάντι κατά το οποίο η αίσθηση εγώ έχει χαθεί τελείως, βιώνουμε την ευδαιμονία στην πιο καθαρή της μορφή.

Μια σύνοψη για την χαρά και την ευδαιμονία

Η χαρά ή η ευτυχία που βιώνουμε εξ αιτίας κάποιας εμπειρίας δεν οφείλεται στην εμπειρία αυτή καθεαυτή αλλά στην στάση μας απέναντι στην εμπειρία και στο ότι ο νους γίνεται ήρεμος στην ιδέα ότι απέκτησε ή βίωσε αυτό που ποθούσε. Όταν ο νους ηρεμεί, αποκτά την σαττβική του κατάσταση και στην σαττβική κατάσταση αντανακλά σε αυτόν σε κάποιο βαθμό ευδαιμονία του θεϊκού μας Είναι ως χαρά ή ευτυχία, αναλόγως την περίσταση.

Αυτό όμως δεν γίνεται αντιληπτό σε εμάς λόγω της άγνοιας, της εξωστρέφειας του νου, της έλλειψης διάκρισης και καθαρότητας αντίληψης.

Η χαρά ή η ευτυχία που σχετίζεται με τον νου και τις αισθήσεις είναι προσωρινή, έχει αρχή και τέλος και ακολουθείται  ή συνοδεύεται από  πόνο.

Η ευδαιμονία του Είναι μας είναι αιώνια, χωρίς αρχή κα τέλος, αμιγής, απεριόριστη.