Ενδοσκόπηση και Αυτοέρευνα για την Εξάλειψη των Εγωϊκών
Τάσεων
Λέξεις κλειδιά: Ενδοσκόπηση, αυτοπαρατήρηση, προσοχή, αποδοχή, επίγνωση,
έρευνα, αυτεπίγνωση, απόσπαση, μη-ταύτιση, στοχασμός, κατανόηση, προσευχή,
οραματισμός, θετικές επιβεβαιώσεις.
Θυμίζω πως η
εξάλειψη των εγωϊκών τάσεων είναι αποτέλεσμα του συνόλου της πνευματικής άσκησης,
των αυτοπειθαρχιών και του τρόπου ζωής μας, αλλά υπάρχουν και μέθοδοι με τις
οποίες μπορούμε να διαλύσουμε άμεσα την ενέργεια των εγωϊκών τάσεων και μας
βοηθούν να προχωρήσουμε πιο
αποτελεσματικά στην εξάλειψη τους.
Η πρακτική της
ενδοσκόπησης και αυτοέρευνας είναι από τις σημαντικές πρακτικές για την
εξάλειψη των εγωϊκών τάσεων και μπορεί να εφαρμοστεί για την εξάλειψη όλων των
απόψεων και εκφράσεων του εγώ, (δηλαδή
για τις επιθυμίες, προσκολλήσεις, συναισθήματα, συνήθειες, ανάγκες, προγραμματισμούς,
εθισμούς, μηχανικές συμπεριφορές, υπερηφάνεια, θυμό, ζήλια κ.λπ.).
Σημαντικές γνώσεις για την έρευνα, την μελέτη και την
κατανόηση του εγώ
Πριν ξεκινήσω την
εξήγηση της πρακτικής θα ήθελα να κάνω μερικές σημαντικές νύξεις σχετικά με την
φύση του εγώ και την αποδοχή. Η γνώση σχετικά με αυτά θα σας βοηθήσουν να
κάνετε την εργασία της εξάλειψης των εγωϊκών τάσεων πιο αποτελεσματικά, με την
προϋπόθεση βέβαια ότι θα εργαστείτε συστηματικά με την εξάλειψη τους..
Σχετικά με την φύση του εγώ
Όλες οι απόψεις
του εγώ σχετίζονται με την 1. επιθυμία
(για απόλαυση, άνεση, χρήματα, δόξα, φήμη, αποκτήματα, επιτυχίες), 2. την
υπερηφάνεια και την υπόληψη (τι γνώμη θα
έχουν οι άλλοι για εμάς), 3. την επιβεβαίωση, την αποδοχή και την
αναγνώριση από τους άλλους, 4. την αυτοαξία μας, 5. την αυτοεικόνα μας, 6. την
ασφάλεια μας (σώματος και ψυχολογική).
Όλες αυτές οι
απόψεις του εγώ σχετίζονται με κάποιο τρόπο μεταξύ τους και κύρια σχετίζονται
όλες οι απόψεις του εγώ με τον μηχανισμό της επιθυμίας. Για παράδειγμα, μπορεί
να επιθυμούμε τα χρήματα για να νοιώθουμε ασφαλείς ή για να ικανοποιήσουμε
κάποια επιθυμία που σχετίζεται με την απόλαυση, την άνεση, την αναγνώριση ή την
αξία μας. Συνήθως επιθυμούμε τα χρήματα για όλους αυτούς τους λόγους, με κάποιο
(ή κάποιους) από αυτούς να προεξέχουν
περισσότερο ή λιγότερο από τους άλλους. Ο φόβος (αγωνία, άγχος, ανησυχία) μπορεί να έχει ως αιτία κάποια επιθυμία ή
προσκόλληση (για
απόλαυση-άνεση-χρήματα-αποκτήματα κ.λπ.), την ασφάλεια (σωματική ή συναισθηματική), την υπόληψη ή την αξία μας. Πίσω από
τον θυμό βρίσκεται επίσης κάποια επιθυμία (για
απόλαυση-άνεση-χρήματα-αποκτήματα), η ασφάλεια (σωματική ή συναισθηματική), η υπόληψη, η υπερηφάνεια, η αξία και ο
φόβος. Θυμίζω όμως πως πίσω από το φόβο βρίσκεται κάποια επιθυμία, προσκόλληση,
η ανάγκη για ασφάλεια, η υπόληψη, η αυτοεικόνα και η αξία. Αλλά ακόμη και η
ανάγκη για ασφάλεια, η υπόληψη, η αυτοεικόνα και η αξία είναι στην ουσία
επιθυμία να νοιώθουμε ασφαλείς, επιθυμία να έχουν καλή εικόνα για εμάς, να λένε
καλά λόγια για εμάς, επιθυμία να μας αποδέχονται και να μας αναγνωρίζουν και να
μας επιβραβεύουν για να νοιώθουμε ότι αξίζουμε ή ότι είμαστε σπουδαίοι.
Συνεπώς στην βάση
όλων των εγωϊκών τάσεων και των αρνητικών συναισθημάτων είναι η επιθυμία (η επιθυμία για οτιδήποτε), η υπερηφάνεια, ο θυμός και ο φόβος, που είναι τα δύο
πρωταρχικά συναισθήματα και τα οποία επίσης προέρχονται από την επιθυμία.
Επισημαίνω όμως πως ακόμη και η υπόληψη και η υπερηφάνεια στην ουσία είναι η
επιθυμία να έχουν οι άλλοι καλή γνώμη για εμάς και η επιθυμία να νοιώθουμε
σπουδαίοι και να μας αναγνωρίζουν ως σπουδαίους.
Γνωρίζοντας ότι
όλες οι συμπεριφορές, οι μηχανικές αντιδράσεις, τα συναισθήματα, οι παρορμήσεις
και οι σκέψεις σας σχετίζονται κατά βάση με την επιθυμία, την υπερηφάνεια και
την υπόληψη (τι γνώμη θα έχουν οι άλλοι
για εμάς), την επιβεβαίωση, την αποδοχή και την αναγνώριση από τους άλλους,
την αυτοαξία μας, την αυτοεικόνα μας, την ασφάλεια μας (σώματος και ψυχολογική) θα μπορείτε πιο εύκολα να κατανοείτε τι
συμβαίνει μέσα σας και την συμπεριφορά σας και ποια μπορεί να είναι η αιτία
τους. Μετά την ανακάλυψη και την κατανόηση των εγωϊκών τάσεων περνάμε στην
εξάλειψη τους μέσα από την προσευχή, το θετικό οραματισμό ή άλλη μέθοδο.
Ήδη αυτές οι
λίγες αλλά κεφαλαιώδους σημασίας πληροφορίες για το εγώ μπορούν να σας βοηθήσουν να ανακαλύψετε και να
κατανοήσετε πιο εύκολα και καλύτερα τις διάφορες εκδηλώσεις του εγώ.
Η αποδοχή
Η μη αποδοχή, η
άρνηση, η αυτοδικαιολόγηση και η απώθηση των αρνητικών συναισθημάτων και
σκέψεων, σχετίζονται με τον φόβο και την άγνοια και είναι μηχανισμοί του εγώ
που μας εμποδίζουν να συνειδητοποιήσουμε τι συμβαίνει μέσα μας και να
απελευθερωθούμε από τα αρνητικά συναισθήματα, τις εγωϊκές τάσεις και τους
προγραμματισμούς.
Η παραδοχή και η
αποδοχή είναι σημαντικοί παράγοντας της εργασίας με τον εαυτό μας και την
εξάλειψη των εγωϊκών τάσεων. Είναι αναγκαίο να αντιληφθούμε και να παραδεχτούμε
ότι υπάρχουν μέσα μας οι διάφορες εγωϊκές τάσεις, οι προγραμματισμοί, οι
προσκολλήσεις, οι αδυναμίες και οι επιθυμίες παρότι αυτό δεν μας αρέσει. Για να
τις εξαλείψουμε είναι επίσης απαραίτητο να αποταυτιστούμε από αυτές, να τις
ερευνήσουμε και να τις κατανοήσουμε.
Δεν γίνεται να
ελευθερωθούμε από κάτι που δεν γνωρίζουμε ότι το έχουμε, που αρνούμαστε ότι το
έχουμε, από κάτι που δεν παραδεχόμαστε ότι το έχουμε, από κάτι που φοβόμαστε να
το δούμε και το απωθούμε στο υποσυνείδητο. Είναι αναγκαίο να αναγνωρίσουμε μέσα
μας τις εγωϊκές τάσεις, να αποδεχτούμε ότι υπάρχουν, να τις βιώσουμε χωρίς όμως
να ταυτιζόμαστε με αυτές, να τις παρατηρήσουμε προσεκτικά, ώστε να γνωρίσουμε
ποια είναι η φύση τους και πως λειτουργούν μέσα μας, να τις ερευνήσουμε για να
βρούμε την αιτία που εκδηλώνονται, να συνειδητοποιήσουμε πως δεν μας ωφελούν,
ότι διαστρεβλώνουν την αντίληψη μας και μας περιορίζουν, ότι δεν είμαστε αυτές
και ότι εγκλωβίζουν την συνείδηση μας και μας εμποδίζουν να ζούμε ειρήνη,
αγάπη, πληρότητα και ελευθερία.
Είναι σημαντικό
κάθε φορά που εκδηλώνεται οποιαδήποτε εγωϊκή τάση μέσα μας (στο ενεργειακό επίπεδο, στην σκέψη ή στο συναίσθημα), να μάθουμε
να μην αντιδρούμε με δυσαρέσκεια, θυμό, ενοχές, κ.λπ., ούτε να την κρίνουμε ή
να την σχολιάσουμε με αρνητικό τρόπο, αλλά να στοχεύουμε να μην ταυτιστούμε με
αυτήν, να την παρατηρήσουμε προσεκτικά, με σκοπό να την γνωρίσουμε και να την
κατανοήσουμε και τελικά να την εξαλείψουμε με την προσευχή, το όνομα του Θεού ή
άλλη μέθοδο..
Το γεγονός ότι
μπορούμε να αποσπαστούμε από το συναίσθημα ή τις σκέψεις και να τα παρατηρούμε
όπως παρατηρούμε ένα εξωτερικό αντικείμενο (ένα
τραπέζι για παράδειγμα), είναι απόδειξη ότι δεν είμαστε οι ενεργειακές,
νοητικές και συναισθηματικές εκδηλώσεις. Επίσης το γεγονός ότι τα συναισθήματα
και οι σκέψεις έρχονται και φεύγουν, ενώ εμείς παραμένουμε ως παρατηρητές πριν
εκδηλωθούν, κατά την διάρκεια της εκδήλωση τους και μετά την εκδήλωση τους,
είναι μια άλλη απόδειξη ότι δεν είμαστε ούτε οι σκέψεις, ούτε τα συναισθήματα
αλλά είμαστε αυτό που τα αντιλαμβάνεται και τα παρατηρεί, αυτό που τα βλέπει να
εμφανίζονται και να εξαφανίζονται μέσα μας.
Σκοποί της ενδοσκόπησης και της αυτοέρευνας
Πριν αναλύσω τα
βήματα της πρακτικής θα ήθελα να έχετε ξεκάθαρο ποιοι είναι οι στόχοι, τι
θέλουμε να πετύχουμε μέσα από αυτήν την διαδικασία ενδοσκόπησης και
αυτοέρευνας. Κατά την άποψη μου αυτοί οι στόχοι που αναφέρω παρακάτω είναι
θεμελιώδεις για την εξάλειψη των εγωϊκών τάσεων και θα σας χρησιμεύσουν σαν
ένας χάρτης για να εργαστείτε συστηματικά και αποτελεσματικά με την εξάλειψη
τους, ακόμη και αν δεν ακολουθήσετε αυτήν την διαδικασία που προτείνω εδώ.
Κεφαλαιώδους
σημασίας για την εξάλειψη των εγωϊκών τάσεων, προσκολλήσεων, προγραμματισμών,
κατώτερων συναισθημάτων, επιθυμιών, κ.λπ., είναι να φτάσουμε σε μια βαθύτερη
επίγνωση και κατανόηση τους. Πιο συγκεκριμένα να φτάσουμε στις παρακάτω
επιγνώσεις:
1.
Επίγνωση, συνειδητοποίηση της φύσης της εγωϊκής τάσης και του πως λειτουργεί
μέσα μας.
2.
Επίγνωση, συνειδητοποίηση, κατανόηση του ότι είμαστε εγκλωβισμένοι σε αυτήν και
του ότι επαναλαμβάνεται μηχανικά μέσα μας και παρά την θέληση μας.
3.
Επίγνωση, συνειδητοποίηση, κατανόηση των βλαβερών συνεπειών που μας προκαλεί
(στο σώμα, στην ψυχολογία, στις σχέσεις κ.λπ.),
ότι μας προκαλεί μιζέρια, πόνο, δυστυχία και ότι μας εμποδίζει να
βιώσουμε την ειρήνη, την πληρότητα και την ευδαιμονία της αληθινής μας φύσης.
4.
Επίγνωση, συνειδητοποίηση, κατανόηση ότι δεν μας ωφελεί και δεν μας βοηθάει να
λύσουμε την κατάσταση που αντιμετωπίζουμε, αλλά αντίθετα δυσχεραίνει την λύση
της.
5.
Επίγνωση, συνειδητοποίηση, κατανόηση της αιτίας που βρίσκεται πίσω από την
συμπεριφορά μας, τις σκέψεις και τα συναισθήματα μας, (δηλαδή, ποια επιθυμία,
ανάγκη, προγραμματισμός, πεποίθηση, προσκόλληση είναι η αιτίας που σκεπτόμαστε
έτσι, που νοιώθουμε έτσι, που συμπεριφερόμαστε έτσι.).
6.
Επίγνωση, συνειδητοποίηση ότι δεν είμαστε η εγωϊκή τάση (η οποιαδήποτε τάση).
Αυτό προϋποθέτει το να αποταυτιστούμε από αυτή.
7. Επίγνωση της εσωτερικής σιωπηλής παρουσίας
που είναι η αληθινή μας φύση.
Η παραπάνω
επιγνώσεις και η κατανόηση μας σχετικά με τις εγωϊκές τάσεις και τις
ψυχολογικές καταστάσεις βαθαίνουν σύμφωνα με την γνώση μας, με την άσκηση μας (ποιότητα και ποσότητα άσκησης), την
αγνότητα του νου, την ανάπτυξη ικανοτήτων όπως η συγκέντρωση, η αποσπασμένη
παρατήρηση, η διάκριση και την ικανότητα μας να παραμένουμε σε επαφή μας με την
εσωτερική σιωπηλή παρουσία και να εμβαθύνουμε σε αυτήν.
Για να
εμβαθύνουμε στις παρακάτω επιγνώσεις και στην κατανόηση της ψυχολογίας μας,
πέρα από την διαδικασία που προτείνω παρακάτω, είναι αναγκαίο και απαραίτητο να
είμαστε σε επαγρύπνηση, αυτεπίγνωση και αυτοπαρατήρηση από στιγμή σε στιγμή και
κάθε στιγμή σε όλη την διάρκεια της ημέρας. Θα πρέπει να προσπαθούμε να
αντιλαμβανόμαστε και να παρατηρούμε προσεκτικά την κάθε στιγμή τι συμβαίνει
μέσα μας και να μην ταυτιζόμαστε με ότι εκδηλώνεται μέσα μας (σκέψεις, συναισθήματα, παρορμήσεις, κ.λπ.).
Είναι απαραίτητο επίσης να σταματάμε την ταύτιση με τις νοητικές και συναισθηματικές
εκδηλώσεις του εγώ μας (όταν ήδη έχει
συμβεί) και να τις παρατηρούμε
προσεκτικά.
Επισημαίνω επίσης
ότι η ενδοσκόπηση και αυτοέρευνα που προτείνω εδώ, δεν είναι μια διανοητική
ανάλυση της ψυχολογικής μας κατάστασης σε σχέση με το συμβάν που εξετάζουμε,
αλλά η εμβάθυνση στην επίγνωση και την κατανόηση των ψυχολογικών καταστάσεων
και συμπεριφορών μας, μέσω της ήρεμης παρατήρησης, της βαθιάς επίγνωσης, της
διάκρισης και του αυτοστοχασμού.
Η γνώση και η
διανοητική κατανόηση είναι απαραίτητα σε κάποιο βαθμό και γι‘ αυτό θα πρέπει να αφιερώσουμε χρόνο
στο να μελετήσουμε κείμενα σχετικά με τη φύση των εγωϊκών τάσεων και
προγραμματισμών του νου, να στοχαστούμε σε αυτά που διαβάζουμε ή ακούμε σε διαλέξεις
και σεμινάρια, χρησιμοποιώντας ως υλικό στοχασμού τις προσωπικές μας εμπειρίες.
Να θυμάστε ότι οτιδήποτε μελετάμε στα βιβλία, θα πρέπει να το εξετάζουμε σε
σχέση με τον εαυτό μας και τις εμπειρίες μας και όχι απλά να τα καταλαβαίνουμε
διανοητικά. Διαβάζοντας παραδείγματος
χάρι σε ένα βιβλίο για την ζήλια θα πρέπει να αναζητήσουμε πως δρα η ζήλια μέσα
μας, ψάχνοντας περιστατικά του βιώσαμε ζήλια και παρατηρώντας τον εαυτό μας από
στιγμή σε στιγμή για να δούμε πότε και πως εκδηλώνεται η ζήλια μέσα μας. Η
θεωρητική γνώση δεν είναι αρκετή για να εμβαθύνουμε στην γνώση του εαυτού μας,
ούτε βέβαια να επιτύχουμε την εξάλειψη των εγωϊκών τάσεων. Η αυτογνωσία και η
εξάλειψη των εγωϊκών τάσεων στηρίζεται κατά βάση στην άσκηση και στην άμεση
εμπειρία μέσα από την επίγνωση και την
παρατήρηση της δράσης των εγωϊκών τάσεων μέσα μας. Όπως για να μάθει κάποιος
τένις δεν του είναι αρκετή η γνώση από τα βιβλία ή τους δασκάλους, αλλά θα
πρέπει να εξασκηθεί και να βάλει σε δράση την γνώση που έμαθε, παρόμοια και
ένας μαθητής της αυτογνωσίας και της πνευματικότητας θα πρέπει να εφαρμόσει και
να εξασκήσει συστηματικά την γνώση που απέκτησε
με διάφορους τρόπους. Απαραίτητη η γνώση αλλά αυτή η θεωρητική γνώση
πρέπει να γίνει πράξη ώστε να αποκτήσουμε άμεση εμπειρική γνώση.
Τα βήματα της πρακτικής
Παρατήρηση: Σημειώνω πως για να εξηγήσω πως εφαρμόσουμε την μέθοδο
θα χρησιμοποιήσω ως παράδειγμα τον θυμό.
Άνετη στάση, αυτεπίγνωση
Καθόμαστε σε μια
άνετη στάση και αφουγκραζόμαστε τον εαυτό μας. Στην αρχή απλά αντιλαμβανόμαστε
πως νοιώθουμε σωματικά, ενεργειακά και συναισθηματικά και σε ποια κατάσταση
είναι ο νους μας. Στη συνέχεια αφιερώνουμε λίγο χρόνο να χαλαρώσουμε το σώμα
και κάνουμε μερικές χαλαρωτικές αναπνοές ή παρακολουθούμε την αναπνοή για 2’-3’
λεπτά. Σκοπός αυτού του πρώτου μέρους είναι να έρθουμε σε μια κατάσταση ήρεμης
αντιληπτικότητας και προσοχής και σε επίγνωση της σιωπηλής παρουσία μέσα μας.
Για να το επιτυγχάνουμε αυτήν την κατάσταση σχετικά εύκολα θα πρέπει να εξασκούμαστε καθημερινά, πρωί και βράδυ στο
διαλογισμό ή την αυτοέρευνα (Βιτσάρα: η
έρευνα της αληθινής μας φύσης). Ο πρωινός και βραδινός διαλογισμός και η
προσπάθεια να παραμένουμε σε αυτεπίγνωση (επίγνωση
της εσωτερικής σιωπηλής παρουσίας) σε όλη την διάρκεια της ημέρας είναι το
κέντρο της πνευματικής άσκησης και χωρίς αυτά δεν μπορούμε να προχωρήσουμε
ουσιαστικά στον πνευματικό δρόμο και στην εξάλειψη των εγωϊκών τάσεων.
Προσευχή
Στη συνέχεια
κάνουμε μια μικρή προσευχή για να
ζητήσουμε καθαρότητα αντίληψης, διάκριση, δύναμη για να φέρουμε σε πέραση αυτή
την εργασία. Στη προσευχή ζητάμε από τον απρόσωπο Θεό ή την Θεϊκή Μητέρα, τον
Χριστό ή από οποιαδήποτε εκδήλωση του Θεού νοιώθουμε στην καρδιά μας να μας βοηθήσει
να κατανοήσουμε την κατάσταση και να εξαλείψουμε τις εγωϊκές τάσεις ή αρνητικά
συναισθήματα που μας προκαλούν πόνο και δυστυχία και μας στερούν την βίωση της
αγάπης, της ειρήνης, της ελευθερίας και της ευδαιμονίας της αληθινής μας φύσης.
Ενθύμηση του
συμβάντος και της ψυχολογικής μας κατάστασης σε σχέση με το συμβάν
Φέρνουμε στον νου
μας το γεγονός κατά το οποίο εκδηλώθηκε
η εγωϊκή τάση που θέλουμε να εξετάσουμε, (
π.χ. επιθυμία, προσκόλληση, θυμός, ζήλια, φόβος, στεναχώρια, ανυπομονησία,
υπόληψη, πίκρα, κ.λπ.). Προσπαθούμε να θυμηθούμε όσο γίνεται με ακρίβεια τι
συνέβη και να θυμηθούμε ποια ήταν η ψυχολογική μας στάση (σκέψεις, συναισθήματα, κ.λπ.), η συμπεριφορά μας, καθώς και ποια
ήταν η συμπεριφορά του άλλου (αν
σχετίζεται το γεγονός με κάποιο πρόσωπο).
Την στιγμή που
σκεφτόμαστε την σκηνή και προσπαθούμε να θυμηθούμε τι συνέβη, συνήθως
αναδύονται αυθόρμητα μέσα μας τα συναισθήματα, η παρόρμηση ή η επιθυμία που
βιώσαμε εκείνες τις στιγμές και κάποιες σκέψεις που κάναμε εκείνη την στιγμή (αναδύονται συνήθως πολύ πιο ήπια από ότι
την στιγμή του συμβάντος. ‘Όμως σε περιπτώσεις που είμαστε έντονα
συναισθηματικά φορτισμένοι και το γεγονός είναι πολύ πρόσφατο, στην ενθύμηση
του γεγονότος μπορεί να εκδηλωθούν τα συναισθήματα ή η επιθυμία πάλι με μεγάλη
ένταση). Καθώς όμως είμαστε ήρεμοι και συγκεντρωμένοι και χωρίς εξωτερικούς
περισπασμούς, μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε την κατάσταση καλύτερα και να
εμβαθύνουμε στην επίγνωση και την κατανόηση σχετικά με τα συναισθήματα, τις
σκέψεις, τις προσκολλήσεις, τις επιθυμίες, τους προγραμματισμούς μας.
Χρήση ερωτήσεων για να ερευνήσουμε, να αντιληφθούμε και
να κατανοήσουμε την φύση των εγωϊκών τάσεων
Για να
ερευνήσουμε την φύση της ψυχολογικής τάσης/ων που θέλουμε να εξετάσουμε κάνουμε
διάφορες ερωτήσεις. Κάποιες ερωτήσεις μπορούν να μας βοηθήσουν να αντιληφθούμε
με μεγαλύτερη σαφήνεια την φύση της εγωϊκής τάσης (προγραμματισμού, συναισθήματος, συνήθειας, κ.λπ.) και κάποιες
άλλες να συνειδητοποιήσουμε την μηχανικότητα, το παράλογο και το μη ωφέλιμο των
ψυχολογικών μας αντιδράσεων καθώς και τον εγκλωβισμό μας σε αυτές.
Για να
αντιληφθούμε και να καταλάβουμε την φύση της εγωϊκής τάσης ή κάποιου αρνητικού
συναισθήματος, όπως για παράδειγμα του θυμού, μπορούμε να κάνουμε ερωτήσεις του
τύπου:
·
‘Τι ακριβώς νοιώθω;’
Αν εξακριβώσουμε πως πρόκειται για θυμό ρωτάμε:
·
‘Που ακριβώς νοιώθω το
θυμό μέσα μου;’ ‘Πως λειτουργεί η ενέργεια μέσα μου;’
·
‘Τι γεύση έχει;’
Αφού κάνω την
ερώτηση/εις, νοιώθω πλήρως το συναίσθημα εστιάζοντας την προσοχή μου πλήρως σε
αυτό. Μέσω της πλήρους προσοχής, της επίγνωσης και της διάκρισης προσπαθούμε να
διευκρινίσουμε τι ακριβώς είναι η ενέργεια του θυμού, τι γεύση έχει, σε ποιο
μέρος του σώματος εκδηλώνεται και τι επίδραση έχει στο σώμα και στον νου.
Καθώς με την ενθύμηση
του γεγονότος αναδύεται μέσα μας το συναίσθημα, (είτε από μόνο του καθώς θυμόμαστε το γεγονός, είτε επειδή εμείς
σκόπιμα το επαναφέραμε στον νου μας) το επιτρέπουμε να εκδηλωθεί ώστε να τα
νοιώσουμε πλήρως και να αποκτήσουμε βαθιά επίγνωση του τι ακριβώς νοιώθουμε,
πως λειτουργεί αυτή η ενέργεια μέσα μας και σε ποια μέρη του σώματος κινείται.
Παρατηρούμε τον νου μας και το
ενεργειακό πεδίο πως λειτουργούν όταν εκδηλώνεται αυτή η ενέργεια του θυμού (ή οποιαδήποτε άλλη συγκινησιακή
κατάσταση), παρατηρούμε τι σκέψεις συνοδεύουν το συναίσθημα και αν υπάρχουν
σωματικές-ενεργειακές αντιδράσεις (σφιξίματα
στο σώμα, ενεργειακή ένταση, κ.λπ.).
Αν υπάρχει
αντίσταση μέσα μας να βιώσουμε το συναίσθημα μπορούμε να κάνουμε την εξής
αναρώτηση: ‘Μπορώ να αποδεχτώ ότι υπάρχει μέσα μου;’ ‘Μπορώ να το επιτρέψω να
είναι εδώ;’
Αυτό μας βοηθάει
να αποδεχτούμε αυτό που νοιώθουμε, να χαλαρώσουμε, να αποταυτιστούμε σε κάποιο
βαθμό από αυτό και έτσι να μπορούμε να το παρατηρήσουμε και να το γνωρίσουμε
καλύτερα.
Μπορούμε επίσης
να παρατηρήσουμε ότι το συναίσθημα (η
επιθυμία ή οτιδήποτε άλλο εξετάζουμε ή εκδηλώνεται μέσα μας) απορροφάει την
προσοχή μας και μας εμποδίζει να συνειδητοποιήσουμε και να βιώσουμε την ειρήνη,
την ελευθερία και την πληρότητα που είναι συνεχώς παρόντα μέσα μας.
Σκοπός μας σε
αυτό το βήμα της διαδικασίας είναι να αποκτήσουμε όσο γίνεται πληρέστερη
επίγνωση αυτού που νοιώθουμε.
Ερωτήσεις για να αποκτήσουμε επίγνωση της μη-ωφελιμότητας
της εγωϊκής τάσης
Για να
συνειδητοποιήσουμε την μηχανικότητα, το μη ωφέλιμο και τον εγκλωβισμό μας στις
εγωϊκές τάσεις, προγραμματισμούς, αρνητικά συναισθήματα, κ.λπ. μπορούμε να
κάνουμε ερωτήσεις όπως οι παρακάτω:
(κάνω τις ερωτήσεις σε σχέση με τον θυμό, αλλά το ίδιο
μπορείτε να κάνετε με οποιαδήποτε ψυχολογική κατάσταση).
·
‘Με ωφελεί με κάποιο να αντιδρώ με θυμό;’
·
‘Μπορώ να ελέγξω τις
σκέψεις μου όταν υπάρχει θυμός;’
·
‘Τι προκαλεί στον νου και
το σώμα μου ο θυμός;’
·
‘Με κάνει ο θυμός μου πιο
ευτυχή;’
·
‘Νοιώθω καλά,
ευτυχισμένος όταν βιώνω θυμό;’
·
‘Μπορώ να βιώνω ειρήνη
και αγάπη όταν αντιδρώ με θυμό;’
Κάνουμε την
ερώτηση (την κάθε ερώτηση) και σε
σιωπηλά στοχαζόμαστε σε αυτή για να συνειδητοποιήσουμε όσο γίνεται πιο βαθιά
αυτό για το οποίο αναρωτιόμαστε. Θυμίζω πως ο σκοπός δεν είναι να απαντήσουμε
στις ερωτήσεις απλά με ένα ναι ή ένα όχι ή να σκεφτούμε σε τι μας βλάπτει, αλλά
να συνειδητοποιήσουμε ότι πράγματι δεν μας ωφελεί ο θυμός σε τίποτα, να
συνειδητοποιήσουμε ότι μα βλάπτει, να συνειδητοποιήσουμε ότι μας εμποδίζει να
βιώνουμε αγάπη, ειρήνη και χαρά. Για να φτάσουμε στην συνειδητοποίηση μένουμε
σε σιωπηλή επίγνωση και αναρώτηση και μέσα στην σιωπηλή επίγνωση συμβαίνει η
συνειδητοποίηση.
Ερωτήσεις για να αποκτήσουμε επίγνωση ότι δεν μας βοηθάει
ο θυμός να καταλάβουμε την κατάσταση, να πάρουμε κατάλληλες αποφάσεις και δράσεις και να λύσουμε με τον καλύτερο τρόπο
αυτό που μας απασχολεί
·
Το να αντιδρώ με θυμό
όταν κάποιος απορρίπτει ή νομίζω ότι απορρίπτει τις ιδέες μου (όταν μου μιλάει
υποτιμητικά, όταν με ειρωνεύεται,
κ.λπ.), με βοηθάει με κάποιο τρόπο;’
·
‘Μπορώ να σκεφτώ με
νηφαλιότητα όταν είμαι θυμωμένος;’
·
‘Με βοηθάει ο θυμός να
αντιμετωπίσω την κατάσταση καλύτερα;’
·
‘Μπορώ να βρω την
καλύτερη δυνατή λύση όταν είμαι κάτω από την επήρεια του θυμού;’
Έρευνα για την αιτία των συναισθημάτων, σκέψεων,
συμπεριφορών, επιθυμιών
Είναι σημαντικό
και απαραίτητο να ψάξουμε τι βρίσκεται πίσω από τα συναισθήματα, τις σκέψεις,
τις παρορμήσεις, τις επιθυμίες, την συμπεριφορά μας. Θυμίζω ότι οι βασικές
αιτίες πίσω από κάθε ψυχολογικό προγραμματισμό και συμπεριφορά μας είναι: η
επιθυμία, η ασφάλεια, η αυτοαξία, η αυτοεικόνα, η υπερηφάνεια, η υπόληψη, η
ανάγκη αναγνώρισης και επιβεβαίωσης. Μαζί με αυτά υπάρχουν επίσης λανθασμένες
ιδέες και πεποιθήσεις που έχουμε σχετικά με την αυτοεικόνα μας, την αξία μας
και τον εαυτό μας γενικότερα, την ζωή, τον κόσμο και τον Θεό, τις οποίες επίσης
πρέπει να ερευνήσουμε και να τις αλλάξουμε. Συνήθως αυτές οι λανθασμένες
αντιλήψεις, πηγάζουν από τα παιδικά μας χρόνια, από τους γονείς πρωτίστως, τους
συγγενείς, τους δασκάλους, αλλά και το κοινωνικό περιβάλλον γενικότερα. Στην
εποχή μας η τηλεόραση και τα ηλεκτρονικά μέσα στο σύνολο τους διαμορφώνουν
επίσης λανθασμένα πρότυπα και λανθασμένες πεποιθήσεις στα παιδιά. (Μια από τις θεμελιώδεις λανθασμένες
πεποιθήσεις είναι ότι η ευτυχία σχετίζεται με τις αισθητηριακές απολαύσεις, τις
επιτυχίες, την αναγνώριση, τα χρήματα, κ.λπ.)
Για να
ανακαλύψουμε τι βρίσκεται πίσω από τα συναισθήματα, τις σκέψεις μας και την
συμπεριφορά μας, κάνουμε μερικές ερωτήσεις. Κάνουμε τις ερωτήσεις και μένουμε
σε σιωπηλή αναρώτηση-στοχασμό, με σκοπό
να αντιληφθούμε ποια επιθυμία, ανάγκη, προγραμματισμός ή πεποίθηση
σχετίζεται με τα συναισθήματα τις
σκέψεις, την αντίδραση ή τη στάση μας που εκδηλώθηκαν στο γεγονός που
εξετάζουμε.
Παραδείγματα
ερωτήσεων σε σχέση με τον θυμό:
·
‘Πίσω από τον θυμό είναι
η αυτοαξία μου, η αυτοεικόνα μου, η υπόληψη μου;’
·
‘Θυμώνω επειδή κινδυνεύει
ή νομίζω ότι κινδυνεύει η αυτοαξία μου;’
·
‘Θυμώνω γιατί με μειώνουν
ή νομίζω ότι με μειώνουν;’
·
‘Θυμώνω γιατί με
καταπιέζουν ή νομίζω πως με καταπιέζουν;’
·
‘Θυμώνω γιατί με
απορρίπτουν ή νομίζω ότι με απορρίπτουν;’
·
‘Θυμώνω γιατί με αδικούν
ή νομίζω ότι με αδικούν;’
·
‘Θυμώνω επειδή οι
καθηγητές με βάζουν (ή εγώ νομίζω έτσι) χαμηλότερους βαθμούς από ότι αξίζω;’
‘Πίσω από τους βαθμούς είναι η αυτοαξία μου, ή η υπερηφάνεια μου;’
·
‘Θυμώνω επειδή δεν μου
δίνουν προαγωγή; Πίσω από την προαγωγή είναι η αυτοαξία μου, η ζήλια, η
ματαιοδοξία μου, οι επιθυμίες απόλαυσης;’
Με αυτές τις
ερωτήσεις στοχεύουμε να αντιληφθούμε και να κατανοήσουμε τι βρίσκεται πίσω από
την συμπεριφορά μας, τα λόγια μας τις σκέψεις και τα συναισθήματα μας. Αφού
πρώτα ολοκληρώσουμε την εργασία με αυτό
που εξετάζουμε τώρα (τον θυμό στην
προκειμένη περίπτωση), θα πρέπει να εξετάσουμε επίσης και την αιτία που
βρίσκεται πίσω από τον θυμό με την ίδια διαδικασία, ώστε να γίνουμε πιο
συνειδητοί από αυτό και να το κατανοήσουμε. Στο τέλος της διαδικασίας το
εξαλείφουμε με την δύναμη της προσευχής. Θα ασχοληθούμε όμως διεξοδικά με την
αιτία αφού πρώτα ολοκληρώσουμε την εργασία με το συγκεκριμένο συναίσθημα,
επιθυμία, προσκόλληση κ.λπ. που εξετάζουμε τώρα. Θα ολοκληρώσουμε δηλαδή την
διαδικασία σε σχέση με τον θυμό και μετά θα ασχοληθούμε με την επιθυμία ή τον
προγραμματισμό που βρίσκεται πίσω από τον θυμό.
Ερωτήσεις για να αποκτήσουμε επίγνωση ότι ο θυμός
επαναλαμβάνεται μηχανικά μέσα μας και παρά την θέληση μας.
·
‘Είναι ο θυμός θεληματική μου αντίδραση ή μια
αυτόματη αντίδραση;’
·
Είναι συνειδητή μου
επιλογή να νοιώθω θυμό ή μια αυτόματη αντίδραση;’
·
Επιλέγω πότε θα θυμώσω
και πότε όχι ή αυτό συμβαίνει από μόνο του;’
·
‘Αν αποφασίσω αυτήν την στιγμή να μην
ξαναθυμώσω, είναι αλήθεια ότι δεν θα θυμώσω ξανά;’
Ερωτήσεις για να αποκτήσουμε επίγνωση ότι δεν είμαστε ο θυμός (ή οποιαδήποτε άλλη
εγωϊκή τάση εξετάζουμε).
Για να
συνειδητοποιήσουμε ότι δεν είμαστε ο θυμός, ότι ο θυμός είναι κάτι που
συμβαίνει μέσα μας, αλλά είμαστε κάτι διαφορετικό από τον θυμό*, είναι
απαραίτητο να αποταυτιστούμε (να
αποκτήσουμε απόσταση) από τον θυμό ή
οποιαδήποτε εγωϊκή τάση εξετάζουμε.
Σχόλιο
ο θυμός*: την ίδια διαδικασία με ανάλογες ερωτήσεις
ακολουθούμεe για όλα τα συναισθήματα, τις εγωϊκές τάσεις,
προγραμματισμούς, επιθυμίες, παρορμήσεις, κ.λπ.
Για
να σταματήσουμε να ταυτιζόμαστε με τον θυμό μας βοηθούν οι αμέσως παραπάνω
ερωτήσεις-στοχασμοί μαζί με την όσο δυνατόν βαθύτερη επίγνωση της εσωτερικής
σιωπηλής παρουσίας που είναι ανέγγιχτη από τις εγωϊκές τάσεις (διάβασε λίγο παρακάτω για την επαφή με την εσωτερική σιωπηλή παρουσία).
·
‘Είμαι ο θυμός, ή ο θυμός συμβαίνει σ’ εμένα;’
·
‘Είμαι ο θυμός ή αυτό που
έχει επίγνωση και παρατηρεί τον θυμό;’
·
‘Αφού υπάρχω πριν
εκδηλωθεί ο θυμός και θα συνεχίσω να υπάρχω όταν φύγει ο θυμός, μπορεί να είμαι
ο θυμός;’
·
‘Μπορεί να είμαι κάτι που
έρχεται και φεύγει, κάτι που μεταβάλλεται συνεχώς;’
·
‘Αν είμαι ο θυμός, όταν
φύγει ο θυμός παύω να υπάρχω;’ ‘Ποιος είμαι όταν φεύγει ο θυμός;’
Θα πρέπει να
στοχαστούμε πολλές φορές επάνω σε αυτές τις ερωτήσεις και κάθε φορά που
εξετάζουμε τον θυμό και οποιαδήποτε άλλη εγωϊκή τάση. Θα πρέπει να φτάσουμε όχι
μόνο στην κατανόηση αλλά και στην συνειδητοποίηση (την συναίσθηση) ότι δεν μπορεί να είμαστε κάτι που έρχεται και
φεύγει, κάτι που μεταβάλλεται συνεχώς.
Θυμίζω πως ο
στοχασμός στις ερωτήσεις δεν είναι μια διανοητική διαδικασία, αλλά μια
διαδικασία, επίγνωσης, παρατήρησης και διάκρισης.
Η βαθιά επίγνωση της εγωϊκής τάσης (συγκίνησης, επιθυμίας, παρόρμησης) και της εσωτερικής σιωπής
Ένα πολύ
αποτελεσματικός τρόπος (από τους
αποτελεσματικότερους) να αποταυτιστούμε από τον θυμό είναι να βάζουμε
εναλλακτικά όλη την προσοχή μας στον θυμό και να αποκτούμε πλήρη επίγνωση του
θυμού και μετά πλήρως στην εσωτερική σιωπή. Μετακινούμε δηλαδή την προσοχή μας
εναλλάξ, μια στην ψυχολογική τάση που εξετάζουμε και μια στην εσωτερική σιωπή.
Αφού το κάνουμε μερικές φορές μπορούμε μετά να παραμείνουμε σε επίγνωση της
εσωτερικής σιωπής και όντας σε επίγνωση της εσωτερικής σιωπής βιώνουμε το
συναίσθημα ή οποιαδήποτε άλλη τάση εκδηλώθηκε μέσα μας όντας σε επίγνωση της
εσωτερικής σιωπής. Αυτή η διαδικασία μας μας επιτρέπει να αποκτήσουμε άλλη
θέαση της εγωϊκής τάσης και επίσης αδυνατίζει ή σταματάει εντελώς την ταύτιση
μας με αυτήν και διευκολύνει την εξάλειψη της μέσω της προσευχής. Αυτή η
διαδικασία μας βοηθά επίσης να διαπιστώσουμε ότι στο κέντρο μας είμαστε πάντα
ελεύθεροι και ανεπηρέαστοι από ότι συμβαίνει στο σώμα, στον νου και στο
συναίσθημα και ότι όλα αυτά (σκέψεις,
συναισθήματα, φαντασίες, επιθυμίες, παρορμήσεις) έρχονται και φεύγουν άλλα
το κέντρο μας παραμένει αμετάβλητο, πάντα παρών και πάντα πλήρες και ειρηνικό.
Η επίγνωση της εσωτερικής σιωπηλής παρουσίας
Εκτός από το να
αποκτήσουμε βαθιά επίγνωση αυτού που νοιώθουμε είναι επίσης σημαντικό να έχουμε
επίγνωση της εσωτερικής σιωπής και της ειρήνης που είναι πάντα παρούσα ως το
υπόβαθρο κάθε εμπειρίας μας και αγκαλιάζει αυτό που νοιώθουμε (σκεπτόμαστε, βλέπουμε, ακούμε, κ.λπ.).
Αυτή η εσωτερική σιωπή που είναι το υπόβαθρο στο οποίο εμφανίζονται όλες οι
εμπειρίες (σκέψεις, συναισθήματα,
αισθητηριακές εντυπώσεις κ.λπ.)
είναι ο πραγματικός μας εαυτός, πάντοτε γαλήνιος, πλήρης, μακάριος και
ειρηνικός.
Θυμίζω πως η
εμβάθυνση στην επίγνωση της εσωτερικής σιωπής, είναι κάτι που πρέπει να
εξασκούμε καθημερινά πρωί και βράδυ μέσα από την πρακτική του διαλογισμού και
της αυτοέρευνας (Βιτσάρα), ώστε κατά
την διάρκεια της πρακτικής της εξάλειψης
του εγώ, να μας είναι εύκολο να είμαστε και να παραμένουμε σε επίγνωση της
εσωτερική σιωπής.
Μας βοηθάει στο
να έρθουμε σε επίγνωση τα εσωτερικής σιωπής το να κάνουμε ερωτήσεις του τύπου:
·
‘Μπορώ να αντιληφθώ την
σιωπή μέσα μου;’
·
‘Μπορώ να βιώσω την σιωπή
μέσα μου;’
·
‘Υπάρχει κάτι μέσα μου,
που παραμένει ανεπηρέαστο από τις σκέψεις (τα συναισθήματα, παρορμήσεις,
επιθυμίες, κ.λπ.), που παραμένει πάντα
το ίδιο ανεξάρτητα από το πώς νοιώθω και τι σκέπτομαι;’
·
‘Με εμποδίζει ο θυμός να
βιώσω την σιωπή μέσα μου;’
Αποκτάμε επίσης
επίγνωση τα εσωτερικής σιωπής, όταν νοιώσουμε πλήρως στο συναίσθημα (παρόρμηση, επιθυμία κ.λπ. ), βάζοντας
όλη μας την προσοχή στο συναίσθημα. Στην πλήρη συνειδητή προσοχή και επίγνωση
δεν δίνουμε χώρο στο εγώ να μας κλέψει την προσοχή (όπως συμβαίνει συνήθως λόγω της απροσεξίας μας) και να
δημιουργήσει ταυτίσεις με τις σκέψεις, τις συγκινήσεις και τα εξωτερικά
αντικείμενα. Σε πλήρη προσοχή και επίγνωση οποιουδήποτε αντικειμένου (είτε εξωτερικού είτε ψυχολογικού: σκέψη,
συναίσθημα, παρόρμηση επιθυμία) η σιωπηλή παρουσία έρχεται στο προσκήνιο.
Μερικοί ακόμη σημαντικοί στοχασμοί που μπορούμε να
κάνουμε
·
Μπορούμε να στοχαστούμε για λίγο στο ότι η αληθινή μας
φύση είναι πέρα από όλες τις νοητικές και συναισθηματικές καταστάσεις και από
τις αρνητικές και τις θετικές. Να στοχαστούμε στο ότι η εσωτερική σιωπηλή
παρουσία είναι συνεχώς παρούσα και παρατηρεί οτιδήποτε συμβαίνει στο σώμα, στην
ενέργεια, στο συναίσθημα και στον νου και ότι η φύση της είναι ειρήνη,
πληρότητα, αγάπη, μακαριότητα.
·
Μπορούμε επίσης να στοχαστούμε για λίγο στα προβλήματα,
στον πόνο και στην δυστυχία που μας προκαλούν οι εγωϊκές ψυχολογικές
καταστάσεις καθώς και οι συμπεριφορές και οι πράξεις που πηγάζουν από αυτές.
·
Μπορούμε επίσης να αναρωτηθούμε και να σκεφτούμε ποια θα
μπορούσε να ήταν η συμπεριφορά μας, αν δεν αντιδρούσαμε μέσα από το εγώ αλλά
μέσα από την ηρεμία, την αγάπη και τη διάκριση. Αυτό θα μας βοηθήσει να
συνειδητοποιήσουμε ότι η αρνητική εγωϊκή αντίδραση δεν είναι μονόδρομος και ότι
ο νους μας είναι προγραμματισμένος να αντιδρά μηχανικά με ένα συγκεκριμένο
τρόπο.
Ο στοχασμός στην
αληθινή μας φύση, στο εγώ και στην πιθανή θετική αντίδραση, αυξάνει την
διάκριση και την κατανόηση μας και γεννά μέσα μας την θέληση να απελευθερωθούμε
από τα αυτού του εγώ και κάθε άλλου εγώ.
Η θέληση να ελευθερωθούμε
Η βαθύτερη
επίγνωση και κατανόηση* της ψυχολογικής τάσης που αποκτήσαμε μέσα από την
έρευνα και τον στοχασμό, αυξάνει μέσα μας την θέληση να ελευθερωθούμε την
εγωϊκή τάση που εξετάσαμε, (που μπορεί να
είναι παρόρμηση, επιθυμία, αρνητικό συναίσθημα, προγραμματισμός, κ.λπ.
Σχόλιο
επίγνωση και
κατανόηση*: αποκτάμε επίγνωση και κατανόηση ότι
δρα ανεξάρτητα από την θέληση μας, ότι μας βλάπτει σωματικά, ψυχικά, υλικά, ότι
μας χαλάει τις σχέσεις, ότι μας στερεί την ευτυχία, την αρμονία και ειρήνη, ότι
δεν είμαστε αυτή, ότι μας εμποδίζει επάνω από όλα να ζούμε σε συνειδητή επαφή
με την αληθινή μας φύση και να φτάσουμε στην απελευθέρωση.
Μας βοηθάει να
τονώσουμε την θέληση μας να ελευθερωθούμε από τον θυμό (ή οποιαδήποτε εγωϊκή τάση εξετάζουμε) και επίσης μας προδιαθέτει
να αφήσουμε τον θυμό το να κάνουμε τις παρακάτω ερωτήσεις-στοχασμούς:
·
‘Θέλω να αφήσω τον θυμό να φύγει από μέσα μου;’
·
‘Προτιμώ να παραμείνω
εγκλωβισμένος στον θυμό (ή ότι εξετάσατε) ή να είμαι ελεύθερος;’
·
‘Θέλω να είμαι ελεύθερος
από θυμό;’
Αυτές οι
ερωτήσεις μας θυμίζουν την ελευθερία και αυτή η ενθύμηση της ελευθερίας
προκαλεί μια εσωτερική χαλάρωση και μια αυθόρμητη διάθεση να αφήσουμε τον θυμό
και να βιώσουμε ελευθερία. Ιδιαίτερα όταν έχει ‘κολλήσει’ (‘μαγκώσει’) μέσα μας το συναίσθημα, η ερώτηση-στοχασμός ‘Προτιμάω
να παραμείνω εγκλωβισμένος σε αυτό ή να είμαι ελεύθερος;’ μας θυμίζει το άρωμα και την γεύση της ελευθερίας
και έτσι αυθόρμητα ανοιγόμαστε και επιλέγουμε την ελευθερία παρά το να μείνουμε
μαγκωμένοι και κρατημένοι στο εγώ και τον θυμό μας.
Ολοκλήρωση της εργασίας με την εξάλειψη της εγωϊκής τάσης
Το τελικό στάδιο
αυτής της διαδικασίας είναι η εξάλειψη του θυμού (ή οποιασδήποτε εγωϊκής τάσης εξετάσαμε) με την προσευχή, τον
θετικό οραματισμό και τις θετικές επιβεβαιώσεις.
Στην προσευχή
ζητάμε από τον Θεό (από τον απρόσωπο Θεό
ή την Θεϊκή Μητέρα, τον Χριστό ή από οποιαδήποτε εκδήλωση του Θεού νοιώθουμε στην
καρδιά μας) να εξαλείψει την εγωϊκή ενέργεια και να μας ελευθερώσει από το
εγωϊκό στοιχείο που ερευνήσαμε και κατανοήσαμε (π.χ. υπερηφάνεια, ζήλεια, απληστία, φόβος, θυμός κ.λπ.). Μπορούμε
καθώς κάνουμε την προσευχή να οραματιστούμε φωτιά ή φως να διαποτίζουν και να
διαλύουν την εγωϊκή ενέργεια.
Μπορούμε να κάνουμε την
προσευχή με δύο τρόπους
Πρώτος τρόπος
Μαζεύουμε την
προσοχή μέσα μας και έχοντας επίγνωση
της εσωτερικής σιωπής, του κέντρου της ύπαρξης μας, λέμε από καρδιάς: Θεϊκή
μου Μητέρα (ή Χριστέ, ή Θεέ μου, κ.λπ.)
εξάλειψε με την δύναμη σου την ενέργεια του θυμού (ή οποιαδήποτε
άλλη εγωϊκή τάση θέλουμε να εξαλείψουμε),
ελευθέρωσε τον νου μου από το συναίσθημα του θυμού και πλημμύρισέ με φως,
ειρήνη κι αγάπη. Προτείνω να συνεχίστε με τις παρακάτω επιβεβαιώσεις
για να δημιουργήσετε φωτεινές σαττβικές δονήσεις και να εμβαθύνετε στην
επίγνωση της εσωτερικής σιωπής. Οι φωτεινές δονήσεις τρέφουν τον νου και τον
μετατρέπουν σε σάττβα και μας εστιάζουν στο φως και την αλήθεια μέσα μας.
‘Είμαι φως, ειρήνη, αγάπη’, ‘Είμαι φως, ειρήνη, αγάπη’, ‘Όλα είναι φως ειρήνη,
αγάπη’, ‘Μόνο φως, ειρήνη, αγάπη υπάρχει’. ‘Οοομμμ φως, ειρήνη, αγάπη’, ‘Οοομμμ
φως, ειρήνη, αγάπη’, ‘Οοομμμ, ‘Οοομμμ, ‘Οοομμμ’. Καθώς λέμε αυτά
τα λόγια εμβαθύνουμε στην σιωπηλή παρουσία μέσα μας. Τονίζω πως είναι σημαντικό να νοιώθουμε αυτά που λέμε και
όχι απλά να λέμε λόγια ξερά και να είμαστε σε βαθιά επίγνωση της εσωτερικής
σιωπής μας.
Δεύτερος τρόπος
Μαζεύουμε την προσοχή μέσα μας και έχοντας επίγνωση της εσωτερικής σιωπής, του κέντρου
της ύπαρξης μας, λέμε από καρδιάς: ’Το φως και η
αγάπη του Θεού με πλημμυρίζουν και εξαλείφουν την ενέργεια του θυμού (ή οτιδήποτε άλλο
εξετάσαμε) και με ελευθερώνουν από τον θυμό’. ‘Το φως και η αγάπη του Θεού με
πλημμυρίζουν και με μετατρέπουν σε φως και αγάπη.' Προτείνω να συνεχίστε με τις παρακάτω επιβεβαιώσεις για
να δημιουργήσετε φωτεινές σαττβικές δονήσεις και να εμβαθύνετε στην επίγνωση
της εσωτερικής σιωπής. Οι φωτεινές δονήσεις τρέφουν τον νου και τον μετατρέπουν
σε σάττβα και μας εστιάζουν στο φως και την αλήθεια μέσα μας. 'Είμαι φως και
αγάπη’, ‘Είμαι φως και αγάπη', ‘Όλα είναι φως κι αγάπη’, ’Μόνο φως κι αγάπη
υπάρχει’, 'Ομ φως και αγάπη, Ομ φως και αγάπη, Ομ φως
και αγάπη’, ‘Οοομμμ, ‘Οοομμμ,
‘Οοομμμ’. Καθώς λέμε αυτά τα λόγια εμβαθύνουμε στην σιωπηλή παρουσία μέσα μας. Τονίζω πως είναι σημαντικό να νοιώθουμε αυτά που λέμε και
όχι απλά να λέμε λόγια ξερά και να είμαστε σε βαθιά επίγνωση της εσωτερικής
σιωπής μας.
Μπορείτε να παραλλάξετε τα λόγια και να προσευχηθείτε
όπως εσείς το νοιώθετε καλύτερα.
Αν έχουμε
επίγνωση και της αιτίας του θυμού προσευχόμαστε επίσης για να
διαλυθεί και η αιτία ξεχωριστά από τον θυμό. Για παράδειγμα αν αιτία του θυμού
είναι η ζήλια, προσευχόμαστε να διαλυθεί η ζήλια, αν είναι η υπερηφάνεια
προσευχόμαστε να διαλυθεί η υπερηφάνεια, αν είναι η λαγνεία, προσευχόμαστε να
διαλυθεί η λαγνεία και ούτω καθεξής. Είναι απαραίτητο να διερευνήσετε και την
ζήλια (ή οτιδήποτε άλλο είναι η αιτία του
θυμού), αλλά αν δεν έχετε χρόνο να το εξετάσετε εκείνη την στιγμή, απλά
ζητάτε την εξάλειψη του με την προσευχή και κάνετε την έρευνα κάποια άλλη
στιγμή.
Θετικός οραματισμός
Σε περίπτωση που
ασχοληθήκαμε με την διάλυση του θυμού, μπορούμε να κάνουμε τον οραματισμό ως
εξής: Βλέπουμε τον εαυτό μας να παραμένει ήρεμος και να δρα με αγάπη και
ειρήνη, ανεξάρτητα από το πως συμπεριφέρεται ο άλλος. Όχι μόνο το βλέπουμε,
αλλά νοιώθουμε την γαλήνη και την αγάπη να μας πλημυρίζουν (είναι πολύ σημαντικό να το νοιώθουμε).
Επιβεβαιώσεις
Μαζί με τον
οραματισμό κάνουμε επιβεβαιώσεις σχετικά με το συγκεκριμένο πρόσωπο που
εκδηλώθηκε ο θυμός μας. Φανταζόμαστε το πρόσωπο και λέμε νοερά:
·
‘Αγαπώ τον Γιάννη, την
Μαρία, κ.λπ. ανεξάρτητα από το πως μου συμπεριφέρεται ή ανεξάρτητα αν με έχει
βλάψει θεληματικά ή αθέλητα’ και νοιώθουμε την αγάπη μας να τον ‘αγκαλιάζει’, δηλαδή
όχι μόνο λέμε τα λόγια αλλά του στέλνουμε την αγάπη μας.
Μπορούμε να το κάνουμε και σε πρώτο πρόσωπο
σαν να τον έχουμε μπροστά μας:
·
‘Σ' αγαπώ και σου εύχομαι
ολόκαρδα φως και αγάπη ανεξάρτητα από τη συμπεριφορά σου, τα λόγια σου και τις
πράξεις σου προς εμένα’ και νοιώθουμε την αγάπη μας να τον ‘αγκαλιάζει’, δηλαδή
όχι μόνο λέμε τα λόγια αλλά του στέλνουμε την αγάπη μας.
Επίσης
επαναλαμβάνουμε αρκετές φορές επιβεβαιώσεις με την αλλαγή που θέλουμε να
εδραιώσουμε. Σε σχέση με τον θυμό για παράδειγμα επαναλαμβάνουμε και νοιώθουμε:
·
‘Είμαι ήρεμος, γαλήνιος,
ειρηνικός ανεξάρτητα από το τι συμβαίνει’.
·
‘Είμαι ήρεμος γαλήνιος
και ειρηνικός’
·
‘Είμαι φως, ειρήνη, αγάπη’.
Τελικός οραματισμός
Στο τέλος
μπορούμε να δούμε τον εαυτό μας μαζί με τον άλλον/άλλους μέσα σε φως,
χαρούμενους και με καλή διάθεση ο ένας προς τον άλλο, και τέλος βλέπουμε το
πρόσωπο μέσα σε φως και του ευχόμαστε ευημερία, ειρήνη, υγεία και ευτυχία.
Όλα αυτά τα
κάνουμε με συγκέντρωση και μέσα στο φως της ήρεμης τρυφερής επίγνωσης.
Μερικές ακόμη οδηγίες
Η εξάλειψη των
εγωϊκών τάσεων είναι μια διαδικασία που θέλει χρόνο, υπομονή, επιμονή, δυνατή
θέληση, σταθερή αποφασιστικότητα και βέβαια καθημερινή συστηματική άσκηση. Στις αρχές του δρόμου που ακόμη μαθαίνουμε
τις πρακτικές και δεν έχουν αναπτυχθεί αρκετά οι ικανότητες και οι αρετές, η
διαδικασία εξάλειψης των εγωϊκών τάσεων συνήθως προχωρά πιο αργά.
Η εξάλειψη των
εγωϊκών τάσεων δεν ολοκληρώνεται σε μια συνεδρία. Με κάθε συνεδρία αλλά και με
όλη την προσπάθεια που κάνουμε από στιγμή σε στιγμή στην διάρκεια της ημέρας,
οι εγωϊκές τάσεις χάνουν σταδιακά δύναμη και μικραίνουν. Επίσης σταδιακή είναι
και η εξάλειψη των διάφορων απόψεων της κάθε εγωϊκής τάσης σε σχέση με
συγκεκριμένα πρόσωπα, καταστάσεις κ.λπ. (η
κάθε εγωϊκή τάση έχει παρακλάδια). Η κάθε εγωϊκή τάση σε κάποιες εκδηλώσεις
της αδυνατίζει σχετικά εύκολα και σε άλλες που είναι πιο ισχυρές η δύναμη της
μειώνεται με πιο αργά βήματα.
Κάθε εγωϊκή τάση
έχει τις ιδιαιτερότητες της, και διάφορες απόψεις. Άλλη δυσκολία για παράδειγμα έχει η λαγνεία
και άλλη έχουν οι ενοχές ή η τεμπελιά. Η δυσκολία είναι διαφορετική σε κάθε
περίπτωση και διαφορετική για τον καθένα. Αν και όλοι έχουμε όλες τις εγωϊκές
τάσεις, κάποιοι μπορεί να έχουν περισσότερο δυσκολία με τον θυμό, άλλοι με τον
φόβο ή τις ενοχές, άλλοι με την υπερηφάνεια, άλλοι με την λαγνεία και ούτω
καθεξής. Βεβαίως μπορεί να έχουμε δυσκολίες σε περισσότερες από μία εγωϊκές
τάσεις. Με την άσκηση και την εμπειρία θα μαθαίνουμε σιγά-σιγά να χειριζόμαστε
τις μεθόδους και να χρησιμοποιούμε αποτελεσματικά τις ικανότητες μας, σύμφωνα
με τις απαιτήσεις της κάθε αδυναμίας και εγωϊκής τάσης.
Όσο περισσότερο
μειώνουμε την δύναμη (την ενέργεια)
των εγωϊκών τάσεων, τόσο περισσότερο εξαγνίζεται ο νους μας και εναρμονιζόμαστε
με τον αληθινό μας εαυτό και μαζί με την εμπειρία και την κατανόηση που
αποκτάμε με την εργασία, θα γινόμαστε όλο και πιο ικανοί στην εξάλειψη των
εγωϊκών τάσεων.
Επισημαίνω επίσης
ότι καμία πρακτική ή μέθοδος δεν
λειτουργεί και δεν δίνει αποτελέσματα από μόνη της. Εμείς δίνουμε ζωή στην κάθε
πρακτική και μέθοδο. Κανείς δεν μπορεί να γίνει μεγάλος πιανίστας επειδή
αγόρασε ένα καλό πιάνο ή επειδή πήγε σε ένα καλό δάσκαλο. Από εμάς εξαρτάται αν
θα πετύχουμε ή όχι. Η δίκη μας δίψα για την αλήθεια και την ελευθερία και επίσης η ειλικρινής φιλόπονη και αφοσιωμένη
προσπάθεια μας, είναι που δίνουν ζωή στις τεχνικές και στις μεθόδους και τις
κάνουν αποτελεσματικά εργαλεία για να πετύχουμε τους στόχους μας.
Αν είμαστε
αποφασισμένοι, ειλικρινείς και αφοσιωμένοι στην άσκηση μας, θα προχωράμε και
στην εξάλειψη των εγωϊκών τάσεων και θα βιώνουμε περισσότερη ελευθερία, ειρήνη,
ικανοποίηση, ευτυχία και αρμονία. Με τον καθημερινό διαλογισμό και την συνεχή
από στιγμή σε στιγμή επαγρύπνηση θα αυξάνεται και η ικανότητα της αυτεπίγνωσης
και της αποσπασμένης αυτοπαρατήρησης και έτσι θα αυξάνεται η ικανότητα να
αντιλαμβανόμαστε καθαρότερα τι συμβαίνει μέσα μας, να αποταυτιζόμαστε από τις
εγωϊκές τάσεις και να τις εξαλείφουμε.
Με την καθημερινή
εξάσκηση, η προσευχή, ο οραματισμός και οι επιβεβαιώσεις θα γίνονται όλα και
πιο φυσικά και αποτελεσματικά. Οι νοητικές και συναισθηματικές αρετές και
ιδιότητες θα αποκτούν δύναμη και οι αρνητικές ιδιότητες και τάσεις θα
αδυνατίζουν μέχρι που κάποια στιγμή θα εξαλειφθούν.
Το σημαντικότερο
αποτέλεσμα της εργασίας που κάνουμε για την εξάλειψη των εγωϊκών τάσεων αλλά
και όλων των άλλων ασκήσεων και πειθαρχιών που κάνουμε, είναι ότι αυξάνεται
σταδιακά η ικανότητα να παραμένουμε στο κέντρο της ύπαρξης μας και να βιώνουμε
την ελευθερία, την γαλήνη, την ειρήνη και την μακαριότητα δίχως όρια. Με τον
καιρό (με την προϋπόθεση ότι ασκούμαστε
ειλικρινά και συστηματικά), η ικανότητα να παραμένουμε προσηλωμένοι στην
εσωτερική σιωπή, θα γίνεται, όλο περισσότερο αβίαστα, φυσικά και με την
λιγότερη δυνατή προσπάθεια. Επίσης οι εξωτερικές συνθήκες, τα συμβάντα και οι συμπεριφορές
των άλλων δεν θα έχουν τόση δύναμη επάνω μας και δεν θα χάνουμε εύκολα την
ειρήνη και την θετική μας κατάσταση.
Όταν όλες οι
νοητικές, συναισθηματικές και νοητικές ‘τοξίνες’ (εγωϊκές τάσεις, επιθυμίες, συνήθειες και προγραμματισμοί),
διαλυθούν, θα παραμένουμε χωρίς προσπάθεια, εδραιωμένοι στο κέντρο μας, και θα
βιώνουμε αδιάλειπτα την ειρήνη και την μακαριότητα του αληθινού μας Εαυτού,
ανεξάρτητα από τις εξωτερικές συνθήκες και το πως μας φέρονται οι άλλοι. Αυτό
είναι φώτιση και απελευθέρωση από τα δεσμά των μορφών, αυτό είναι παντοτινή
ειρήνη και ευδαιμονία.
Επίλογος
Προτείνω να
πάρετε αυτές οι γνώσεις ως ένα σημείο
εκκίνησης σε αυτήν την εργασία για την εξάλειψη
των εγωϊκών τάσεων. Μελετήστε την πρακτική, εφαρμόστε την, ξαναμελετήστε
την ξανά και ξανά και εξασκήστε την σταθερά και συστηματικά.
Μέσα από την
πράξη θα βρείτε τον δικό σας μοναδικό τρόπο να την εφαρμόσετε και να την
προσαρμόσετε σύμφωνα με την δική σας κατανόηση και αντίληψη. Κατανοήστε τα
ουσιαστικά μέρη αυτής της διαδικασίας και μέσω της άσκησης αναπτύξτε την
πρακτική με τον δικό σας τρόπο.
Υπενθυμίζω πως η
εξάλειψη των εγωϊκών τάσεων δεν είναι το αποτέλεσμα μιας μόνο πρακτικής, όπως
αυτής που προτείνω εδώ, αλλά το αποτέλεσμα όλων των πρακτικών, τεχνικών,
αυτοπειθαρχιών και του τρόπου ζωής μας γενικότερα.
Τέλος να θυμάστε
πως η εργασία της εξάλειψης των εγωϊκών τάσεων, χρειάζεται αποφασιστικότητα,
θέληση, πολύ υπομονή, επιμονή και αντοχή στις δυσκολίες. Μην βιάζεστε να έχετε
εντυπωσιακά αποτελέσματα γιατί θα απογοητευτείτε. Χρειάζεται (ειδικά στην αρχή) αρκετός χρόνος για να
αποκτήσουμε καθαρή θέαση του ψυχολογικού μας κόσμου, να αποταυτιστούμε από τις
σκέψεις και τα συναισθήματα και να καταλάβουμε τι συμβαίνει μέσα μας. Σταθερή
ειλικρινής, αποφασιστική και αφοσιωμένη άσκηση μαζί με βαθιά δίψα για την
ελευθερία, την αλήθεια και την συνειδητή ένωση μας με την θεϊκότητα, είναι το
‘μυστικό’ της επιτυχίας.
