ΦΟΒΟΣ, ΘΥΜΟΣ, ΣΤΕΝΑΧΩΡΙΑ
Αυτά τα τρία
συναισθήματα είναι η κύρια δυστυχία μας. Ο φόβος, ο θυμός και η στεναχώρια (και
οι παραλλαγές τους), είναι τα κύρια συναισθήματα που μας φέρνουν την περισσότερη
μιζέρια και δυστυχία από κάθε τι άλλο και γίνονται και η αιτία
άλλων αρνητικών συναισθημάτων.
Οι θεμελιώδεις αιτίες τους είναι η άγνοια της αληθινής μας φύσης, η επιθυμία,η ταύτιση και οι προσκολλήσεις.
Στεναχωριόμαστε
κατά βάση επειδή δεν αποκτήσαμε ή δεν έγινε αυτό που θέλαμε ή επειδή χάσαμε
αυτό που είχαμε (και το οποίο προφανώς θέλαμε να έχουμε).
Ο θυμός μας στρέφεται
ενάντια σε οποιονδήποτε και οτιδήποτε
μας εμποδίζει να αποκτήσουμε ή να κάνουμε αυτό που θέλουμε, ή γίνεται
αιτία να χάσουμε αυτό που έχουμε.
Φοβόμαστε
(ανησυχούμε, αγωνιούμε, αγχωνόμαστε), μήπως κάτι δεν πάει καλά, μήπως κάποιος
ή κάτι μας εμποδίσει να πετύχουμε ή να αποκτήσουμε αυτό που θέλουμε, και επίσης
ανησυχούμε, φοβόμαστε αγχωνόμαστε μήπως κάτι γίνει αιτία να χάσουμε αυτό που
έχουμε.
Αυτά τα τρία κύρια συναισθήματα δεν εκδηλώνονται μόνο σε σχέση με τις επιθυμίες και τα θέλω μας, αλλά επίσης σε σχέση με την αυτοεικόνα μας, την
υπόληψη, την αυτοαξία μας και τις ανάγκες μας.
Όσο
μεγαλύτερη είναι η επιθυμία, η ταύτιση και η προσκόλληση μας στο σώμα μας, στην
ψευδαισθησιακή εικόνα που έχουμε με τον εαυτό μας, σε πρόσωπα, σε αντικείμενα,
συλλογικές οντότητες και καταστάσεις τόσο μεγαλύτερη θα είναι και ένταση
εκδήλωσης της στεναχώριας, του θυμού και του φόβου.
Τι επιθυμείτε
πολύ; Με τι είστε ταυτισμένοι και προσκολλημένοι περισσότερο; Με τι έχετε
συνδυάσει την αυτοεικόνα σας και την αξίας σας;
Οι επιθυμίες, οι ταυτίσεις και οι προσκολλήσεις μας σχετίζονται με την άνεση, τα χρήματα, το σεξ, τις
σχέσεις, τους φίλους, την διασκέδαση, τις διακοπές, την δόξα, την φήμη, την
ομάδα μας, το κόμμα μας, την θρησκεία μας κ.λπ., το αυτοκίνητο μας, το κινητό μας,
το ρολόι μας, το στυλό μας, την τσάντα μας, τα ρούχα μας, την κολόνια μας, τις απόψεις
μας, θέλουμε να επιβάλλουμε την άποψη μας,
να έχουμε δίκιο, να μας αναγνωρίζουν, να μας επιβραβεύουν, να μας αποδέχονται,
να αποδέχονται τις απόψεις μας, τις ιδέες μας,
τα πιστεύω μας, το ντύσιμο μας, τις επιλογές μας, να μας ακούνε, να μας δίνουν
προσοχή, να ακούνε τις συμβουλές μας, να συμφωνούν μαζί μας, να δέχονται με ευχαρίστηση τα δώρα μας... προσθέστε τον δικό σας κατάλογο, με πράγματα που αφορούν τον εαυτό σας.
Βρείτε τις
επιθυμίες, τις ταυτίσεις, τις προσκολλήσεις σας, αυτά στα οποία στηρίζετε την αυτοεικόνα και την αυτοαξία σας, και θα ανακαλύψετε πότε,
τι, και γιατί φοβάστε, πότε, με τι και γιατί θυμώνετε, πότε, με τι και γιατί
στεναχωριέστε.
Συναισθήματα και ανάγκες
Θυμώνουμε, φοβόμαστε, στεναχωριόμαστε, (ανάλογα την περίσταση), όταν εμποδίζεται η ικανοποίηση κάποιας ανάγκης μας που
σχετίζεται με την επιβίωση (για παράδειγμα, εργασία, τροφή, ρούχα, χρήματα,
κ.λπ.), όταν υπάρχει αμφιβολία στο αν θα εκπληρωθεί ή θα συνεχίσει να εκπληρώνεται
κάποια ανάγκη μας, και όταν δεν ικανοποιείται ή ικανοποιείται πλημμελώς η ανάγκη
μας.
Τα συναισθήματα σε σχέση με την αυτοεικόνα, την υπόληψη και την αυτοαξία
Επιθυμούμε,
προσκολλόμαστε, συμπαθούμε,
οποιονδήποτε και οτιδήποτε ενισχύει και κολακεύει την αυτοεικόνα μας και ανεβάζει
την αξία μας και την υπόληψη μας στα μάτια μας και στα μάτια των άλλων (δηλαδή
οποιονδήποτε και οτιδήποτε μας κάνει να νοιώθουμε σημαντικοί και σπουδαίοι).
Φοβόμαστε,
ανησυχούμε, αγχωνόμαστε και λαμβάνουμε σαν απειλή οποιονδήποτε και οτιδήποτε
μπορεί να μειώσει ή υπάρχει πιθανότητα να
μειώσει ή νομίζουμε ότι μπορεί να μειώσει, την αξία μας και την υπόληψη μας,
και επίσης οποιονδήποτε η οτιδήποτε μπορεί να χαλάσει, ή υπάρχει πιθανότητα να
χαλάσει ή νομίζουμε ότι μπορεί να χαλάσει, την καλή εικόνα που
έχουμε εμείς ή οι
άλλοι για τον εαυτό μας.
Θυμώνουμε με οποιονδήποτε ή οτιδήποτε
μειώνει ή νομίζουμε ότι μειώνει την αξία μας, την υπόληψη μας και την
αυτοεικόνα μας, στα μάτια μας ή στα μάτια των άλλων.
Στεναχωριόμαστε (πληγωνόμαστε ή ντρεπόμαστε επίσης) όταν θεωρούμε ότι με τις πράξεις
ή τα λόγια τους μας έχουν μειώσει, μας έχουν
θίξει την εικόνα μας, την υπόληψη μας και την αξία μας στα μάτια μας ή στα μάτια
των άλλων.
Ανάλογα με το
τι έχουμε συνδέσει την αυτοαξία μας και την αυτοεικόνα μας, εκδηλώνονται και τα
τρία αυτά συναισθήματα.
Αν για
παράδειγμα συνδέουμε την αυτοεικόνα μας και την αυτοαξία μας με το ντύσιμο μας,
νοιώθουμε μειωμένοι, όταν δεν εγκρίνουν, όταν
κριτικάρουν το ντύσιμο μας και θυμώνουμε (εκνευριζόμαστε, δυσαρεστούμαστε) με αυτόν που μας κάνει κριτική, φοβόμαστε μην μας ξανακάνει κριτική ή μας
απορρίψει και μάλιστα μπροστά σε πρόσωπα σημαντικά για εμάς και επίσης
ντρεπόμαστε και στεναχωριόμαστε γι' αυτό.
Ερευνήστε τον
εαυτό σας και βρείτε με τι έχετε ταυτίσει την αυτοεικόνα σας και την αυτοαξία
σας και θα ανακαλύψετε: πότε, τι, και γιατί φοβάστε, πότε, με τι και γιατί
θυμώνετε, πότε, με τι και γιατί στεναχωριέστε.
Συνδυασμός
των επιθυμιών, προσκολλήσεων, αναγκών κα αυτοαξίας με αυτά τα συναισθήματα.
Το να θυμώνουμε, να φοβόμαστε ή να
στεναχωριόμαστε επειδή μειώνουν την αξία μας μπορεί να συνδυάζεται ταυτόχρονα
με τις ανάγκες επιβίωσης, την εκπλήρωση επιθυμιών, τις ταυτίσεις και προσκολλήσεις
μας με πρόσωπα και συλλογικότητες.
Δύο παραδείγματα για να γίνω περισσότερο
κατανοητός
Αν προσπαθεί κάποιος συνάδελφος
στην δουλειά μας, να μειώσει την αξία μας με κάποιο τρόπο, θυμώνουμε με αυτό (ο θυμός σχετίζεται με την αυτοαξία
μας), αλλά ταυτόχρονα φοβόμαστε μήπως ο προϊστάμενός
μας αποκτήσει κακή εικόνα για εμάς και αυτό έχει δυσάρεστες συνέπειες για την
θέση μας στη εταιρεία (ο φόβος σχετίζεται με την ανάγκη μας).
Αν μας μειώνει κάποιος μπροστά σε αυτόν
που φλερτάρουμε και επιθυμούμε να κάνουμε σχέση, θυμώνουμε με αυτόν (ο θυμός σχετίζεται με την αυτοαξία μας) αλλά φοβόμαστε και θυμώνουμε
επιπλέον γιατί σκεπτόμαστε ότι αυτό μπορεί να γίνει αιτία να μην προχωρήσει η σχέση με το
άτομο αυτό (ο θυμός και ο φόβος σχετίζεται με την επιθυμία).
Βλέπουμε ότι τα συναισθήματα του
θυμού και του φόβου εκδηλώνονται και στις δύο περιπτώσεις, και σε σχέση με την
αυτοαξία μας, και ταυτόχρονα σε σχέση με μια ανάγκη μας στην πρώτη περίπτωση και με μια επιθυμία στην δεύτερη
περίπτωση.
Μπορείτε να βρείτε πολλά παραδείγματα
για τον εαυτό σας όπου ο φόβος, ο θυμός
και η στεναχώρια εκδηλώνονται ταυτόχρονα σε σχέση με κάποια επιθυμία, με την αυτοαξία
ή κάποια ανάγκη.
Τέλος τα
συναισθήματα αυτά σχετίζονται και με την ελευθερία μας (με το αν
καταπιεζόμαστε) να ικανοποιήσουμε τις
ανάγκες μας, τα θέλω μας, τις επιθυμίες μας, να εκφράσουμε
τα ταλέντα μας, να ζήσουμε όπως θέλουμε.
Φοβόμαστε ή
θυμώνουμε κατά περίπτωση, με οποιονδήποτε ή οτιδήποτε μας καταπιέζει ή
νομίζουμε ότι μας καταπιέζει και δεν μπορούμε να κάνουμε αυτό που θέλουμε. Και
βέβαια στεναχωριόμαστε αν τελικά δεν
μπορέσαμε να κάνουμε αυτό που θέλουμε.
Η στεναχώρια
μπορεί να γίνει, απάθεια, μελαγχολία, κατάθλιψη, παραίτηση,
Ο θυμός
μπορεί να γίνει οργή, μίσος, κακία, μνησικακία, εκδικητικότητα.
Ο φόβος,
δειλία, ατολμία, φοβία, αναποφασιστικότητα, ντροπή, ενοχές, παραίτηση.
Όλα τα παραπάνω,
μας απομακρύνουν από την αρμονία, την ενότητα, την αγάπη, την χαρά της ζωής,
την ειρήνη και την ευδαιμονία της αληθινής
μας φύσης και οδηγούν στην ασθένεια.
Συναισθήματα και πεποιθήσεις
Όλα τα παραπάνω συναισθήματα
εκτός του ότι έχουν βάση τις επιθυμίες, τις ταυτίσεις, τις προσκολλήσεις και
την αυτοαξία μας, σχετίζονται και με διάφορες
πεποιθήσεις που έχουμε για τον εαυτό μας, τους άλλους, την ζωή, τον κόσμο και
τον Θεό. Οι λανθασμένες πεποιθήσεις στηρίζουν τις ταυτίσεις, τις προσκολλήσεις,
τις επιθυμίες, την ψευδαισθησιακή αυτοεικόνα
που έχουμε για τον εαυτό μας και τον
τρόπο που αξιολογούμε τον εαυτό μας.
Για να απαλλαγούμε-ελευθερωθούμε από τον θυμό, τον φόβο και την στεναχώρια και όλες τις
παραλλαγές τους, θα πρέπει να κάνουμε εργασία και άσκηση με αυτά καθαυτά,
αλλά επίσης εργασία και άσκηση να ελευθερωθούμε από τις προσκολλήσεις, τις
ταυτίσεις, τις επιθυμίες, και τις περιοριστικές και λανθασμένες
πεποιθήσεις που είναι οι αιτίες τους. Κύρια ταύτιση, προσκόλληση και πεποίθηση
είναι αυτή που σχετίζεται με το σώμα μας, Η ψευδαίσθηση ότι είμαστε το σώμα
γεννάει όλες τις υπόλοιπες μιζέριες και τις δυστυχίες μας.