ΟΙ ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΠΟΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ
Ανάμεσα στις προϋποθέσεις και τις ικανότητες που πρέπει να έχει κάποιος για να φτάσει στην απελευθέρωση πρωτεύοντα ρόλο έχουν η διάκριση (Viveka), η απόσπαση-απάθεια (Vairagya)) και ο διακαής πόθος για την απελευθέρωση. Χωρίς αυτά η απελευθέρωση είναι αδύνατος.
Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ (Viveka)
Είναι η ικανότητα να διακρίνουμε ανάμεσα στο ορθό και στο λάθος, στο ωφέλιμο και στο βλαβερό, στο αληθινό και στο απατηλό, στο εφήμερο και στο μόνιμο, ανάμεσα στον Εαυτό (Άτμαν, Συνειδητότητα) και στον μη-εαυτό (Σώμα, πράνα, νους, διάνοια). Η διάκριση πρέπει να αναπτυχθεί στον ύψιστο βαθμό. Κάποιος θα πρέπει να εδραιωθεί στην διάκριση. Ο ανώτερος νους ανοίγει διάπλατα όταν αφυπνιστεί η ικανότητα της διάκρισης μέσα μας.
Η διάκριση αναπτύσσεται με την άσκηση, με την συναναστροφή με σοφούς, την μελέτη ιερών κειμένων και διδασκαλιών μεγάλων δασκάλων και με την χάρη του Θεού. Η χάρη του Θεού έρχεται όταν αφιερώνουμε την ζωή μας στο Θεό, όταν προσφέρουμε τις δράσεις μας στο Θεό και όταν κάνουμε ανιδιοτελή υπηρεσία με το αίσθημα ότι είμαστε ένα όργανο στα χέρια του Θεού.
Όταν αποκτήσουμε πλήρη επίγνωση του μεγέθους της ανθρώπινης δυστυχίας σε αυτόν τον σχετικό κόσμο των μορφών, της γέννησης και του θανάτου θα αναπτυχθεί μέσα μας η απόσπαση και η απάθεια για τις αισθητηριακές απολαύσεις και η διάκριση ανάμεσα στον αληθινό (Θεϊκή Συνειδητότητα) και το απατηλό (Κόσμος, νους, εγώ, σώμα).
ΑΠΟΣΠΑΣΗ - ΑΠΑΘΕΙΑ (Vairagya)
Είναι το αντίθετο της προσκόλλησης, του πόθου και του πάθους. Είναι η μη-προσκόλληση και η απάθεια για τα αντικείμενα των αισθήσεων, δηλαδή η αδιαφορία για αισθητηριακές απολαύσεις εδώ και τώρα και στο μέλλον. Είναι η απάθεια για τις απολαύσεις αυτού του κόσμου αλλά και των ανώτερων διαστάσεων. Μόνο η απόσπαση-απάθεια η γεννημένη από την διάκριση είναι σταθερή και διαρκεί. Μόνο όταν έχεις σταθερή και διαρκή απόσπαση-απάθεια μπορείς να προχωράς στην άσκηση σου και στον διαλογισμό.
Αν σκεπτόμαστε και επιθυμούμε τα αντικείμενα των αισθήσεων ο νους κινείται συνεχώς και στρέφεται προς τα έξω οπότε είναι αδύνατος ο διαλογισμός και η απορρόφηση του στην πηγή του, την αιώνια αμετάβλητη Συνειδητότητα, πάντα ειρηνική και ευδαιμονούσα.
Η έντονη διαρκής απόσπαση-απάθεια είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την απελευθέρωση. Η απόσπαση θα πρέπει να είναι έντονη σε όλη την διάρκεια της άσκησης μέχρι να επιτευχθεί η φώτιση που συνεπάγεται την διάλυση του εγώ, των επιθυμιών και του κατώτερου νου.
Μαζί με την έντονη και διαρκή απόσπαση θα πρέπει να υπάρχει διακαής πόθος για την απελευθέρωση και ικανότητα για άσκηση (Σάντανα). Τότε μόνο μπορεί να επιτευχθεί ο βαθύς διαλογισμός και τελικά το Νιρβικάλπα Σαμάντι και η απελευθέρωση.
Ο ΔΙΑΚΑΗΣ ΠΟΘΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ (Mumukshutva)
Δεν είναι αρκετή η περιέργεια ή μια απλή επιθυμία να γνωρίσουμε την αλήθεια ή να πετύχουμε την φώτιση. Απαιτείται ειλικρινής διακαής πόθος για την αλήθεια και την απελευθέρωση. Μόνο όταν αυτός ο πόθος είναι δυνατότερος από οποιαδήποτε άλλη επιθυμία είναι δυνατή η φώτιση. Ο πόθος για την απελευθέρωση αυξάνεται και γίνεται έντονος σύμφωνα με το πόσο αναπτύσσονται η διάκριση και η απόσπαση και το πόσο εξαγνίζεται ο νους.
Μόνο όταν μοναδικός μας σκοπός είναι η απελευθέρωση θα είμαστε σταθεροί στην άσκηση μας και θα κάνουμε τα πάντα για να το πετύχουμε. Μόνο όταν υπάρχει έντονος διακαής πόθος για την αλήθεια όλες οι άλλες επιθυμίες χάνουν την γοητεία επάνω μας, χάνουν δύναμη και ξεθωριάζουν.
Ο μεγάλος δάσκαλος της Αντβάϊτα Βεδάντα Αντισάνκαρατσaρυα γράφει στο φημισμένο βιβλίο του την Vivekachudamani- Βιβεκατσουνταμανί (Το κόσμημα της διάκρισης):
318. «Όταν η επιθυμία να συνειδητοποιήσουμε την Υπέρτατη Αλήθεια (Μπράμαν) εκδηλωθεί σε ένα υψηλό επίπεδο, οι εγωϊστικές επιθυμίες εύκολα εξαφανίζονται, όπως το έντονο σκοτάδι εξαφανίζεται από την λάμψη του ανατέλλοντος ήλιου.»
275. « Η επιθυμία για την απελευθέρωση σκιάζεται από τις αναρίθμητες επιθυμίες για τα όλα τα άλλα πράγματα πλην του αληθινού Εαυτού (Άτμαν). Όταν καταστραφούν από την συνεχή προσκόλληση του νου στον Άτμαν, τότε ο Άτμαν εκδηλώνεται με καθαρότητα από μόνος του.»
276. «Καθώς ο νους εδραιώνεται στον εσώτατο Εαυτό (Άτμαν), στον βαθμό που εδραιώνεται εγκαταλείπει τις επιθυμίες για τα εξωτερικά αντικείμενα. Και όταν όλες οι επιθυμίες εξαλειφθούν, τότε συμβαίνει η αβίαστη συνειδητοποίηση του Άτμαν.»
277. «Ο νους του Γιόγκι πεθαίνει εξ αιτίας της συνεχούς και σταθερής προσήλωσης του στον Άτμαν. Ως εκ τούτου ακολουθεί η κατάπαυση των επιθυμιών.»
Τελικά επιτυγχάνεται η απελευθέρωση με την πλήρη και ολοκληρωτική διάλυση του εγώ και των επιθυμιών σε βαθύ Νιρβικάλπα Σαμάντι. Δηλαδή όλη η πορεία που κάναμε όλες οι πειθαρχίες και οι ασκήσεις είχαν σαν τελικό σκοπό να πετύχουνε το Νιρβικάλπα Σαμάντι που είναι η κορύφωση του διαλογισμού και στο οποίο διαλύεται τελείως και για πάντα ο εγωϊκός νους και επιτυγχάνεται αυτό που λέμε απελευθέρωση (ή αλλιώς Φώτιση, Αυτοπραγμάτωση, Θέωση, Γιόγκα). Χωρίς διακαή πόθο για την απελευθέρωση, διάκριση και απόσπαση δεν είναι δυνατός ο διαλογισμός και χωρίς διαλογισμό δεν είναι δυνατό το Νιρβικάλπα Σαμάντι και χωρίς αυτό δεν είναι δυνατή η διάλυση του εγώ και συνεπώς η απελευθέρωση.
363. «Με το Νιρβικάλπα Σαμάντι διαλύονται όλες οι επιθυμίες οι οποίες είναι σαν κόμποι, όλη η προσπάθεια φτάνει στο τέλος της, και μέσα και έξω, παντού και πάντοτε, συμβαίνει η αυθόρμητη εκδήλωση της αληθινής μας φύσης.
365. «Με το Νιρβικάλπα Σαμάντι συνειδητοποιείται οριστικά και καθαρά η Απόλυτη Αλήθεια του Μπράμαν, αλλά όχι αλλιώς, γιατί τότε (χωρίς το Νιρβικάλπα σαμάντι) ο νους όντας ασταθής από τη φύση του είναι ικανός να αναμειχτεί με άλλες αντιλήψεις (σκέψεις, φαντασίες, συναισθήματα, κ.λπ.).
~~~ ~~~ ~~~
" Η εξάλειψη και εξαφάνιση των επιθυμιών οδηγεί στην μεγαλειώδη κατάσταση της ύψιστης ευδαιμονίας και της τέλειας ελευθερίας."
~ Swami Sivananda
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
Προτεινόμενα βιβλία στα αγγλικά