Η ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΥ ~ Άτμαν Νιτυανάντα

Η ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΥ

Μόνο όταν έχεις εξαγνίσει την καρδιά (Chitta), έχεις σιωπήσει το νου, έχεις σταματήσει τις σκέψεις και τα υπέρμετρα συναισθήματα, έχεις παραιτηθεί από τις εξωτερικές αισθήσεις, έχεις απαλλαχθεί από τις επιθυμίες, μπορείς να δεις (να βιώσεις, να έχεις επίγνωση) τον ένδοξο Άτμαν κατά την διάρκεια βαθύ διαλογισμού.

~ Σρι Σουάμι Σιβανάντα

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΣ

Σε μια πιο ελεύθερη απόδοση θα λέγαμε ότι διαλογισμός είναι η φυσική μας κατάσταση, δηλαδή να είμαστε φυσικά και αυθόρμητα σε επίγνωση του Είναι μας. Εξ αιτίας όμως του εγώ ταυτιζόμαστε με το σώμα και το νου και νομίζουμε ότι είμαστε το σώμα. Αυτή η ταύτιση με το σώμα και το πέπλο που δημιουργεί η ταμασική φύση του εγώ έχουν σαν συνέπεια να μην είμαστε συνειδητοί του αληθινού μας Εαυτού (Συνειδητότητα, Ψυχή, Άτμαν) και να λειτουργούμε μέσα από το επίπλαστο εαυτό, το εγώ. Η αποξένωση από τον αληθινό μας Εαυτό και η λειτουργία μέσα από ένα περιορισμένο μηχανικό και ασυνείδητο εγώ, προκαλεί ανισορροπίες και δυσαρμονίες στην ψυχολογία μας οι οποίες τελικά καταλήγουν σε εξωτερικά προβλήματα και δυστυχία.

Ο διαλογισμός ως πρακτική είναι το μέσο για να αποταυτιστούμε από το σώμα και το νου, να επαναφέρουμε την αρμονία στην ψυχολογία μας,  και να επιστρέψουμε στην φυσική μας κατάσταση. Να είμαστε δηλαδή φυσικά και αυθόρμητα εδραιωμένοι στην αληθινή μας φύση.

Διευκρινίζω ότι λέξη διαλογισμός χρησιμοποιείται με δύο έννοιες:

Αναφερόμαστε με τη λέξη διαλογισμό είτε
1. στην πρακτική του διαλογισμού (δηλαδή στη διαδικασία με την οποία θα ησυχάσουμε το νου και θα έλθουμε σε συνειδητή ένωση με το Είναι μας) είτε
2. στην κατάσταση του διαλογισμού που είναι η συνειδητή επαφή με το Είναι μας, (Συνειδητότητα, η ζωντανή σιωπηλή  παρουσία - η εσωτερική σιωπή).

Ο διαλογισμός σαν  πρακτική (τα βήματα της πρακτικής αναλύονται παρακάτω) είναι η διαδικασία με την οποία προσπαθούμε να ησυχάσουμε το νου, να τον στρέψουμε μέσα μας  και να πετύχουμε την αυθόρμητη προσήλωση και απορρόφηση του στην πηγή του, την Συνειδητότητα που είναι ο αληθινός μας Εαυτός και να έχουμε εμπειρία της ειρήνης και της  μακαριότητας  του Θεού (Συμπαντική Συνειδητότητα), αφού ο Θεός είναι ταυτόσημος με το Είναι μας (ατομική Συνειδητότητα).

Βρισκόμαστε σε κατάσταση Διαλογισμού όταν υπάρχει πλήρης απουσία όλων των άλλων σκέψεων, και ο νους (χωρίς προσπάθεια) είναι απορροφημένος στην πηγή του, (Συνειδητότητα, η ζωντανή σιωπηλή  παρουσία,  Άτμαν).

Για να φτάσουμε σε αυτή την κατάσταση μπορεί να χρησιμοποιήσουμε κάποιο στήριγμα στην αρχή (ένα μάντρα, την αναπνοή κ.λπ.) ως σημείο συγκέντρωσης. Καθώς συγκεντρωνόμαστε όλο και περισσότερο  ο νους και η προσοχή μένουν αβίαστα εστιασμένα, υπάρχει  συνεχής ροή της σκέψης με ενατένιση προς το αντικείμενο του διαλογισμού και ο νους γίνεται όλο και πιο ήρεμος, διαυγής και σταθερός και γίνεται επίσης φανερό το υπόβαθρο του νου, η σιωπηλή ζωντανή παρουσία (εσωτερική σιωπή). Όταν ο νους γίνει ήρεμος και σταθερός και η εσωτερική σιωπή έντονα φανερή εγκαταλείπουμε την συγκέντρωση στο μάντρα ή όπου άλλου είχαμε συγκεντρωθεί και κάθε νοητική δραστηριότητα και παραμένουμε σε επίγνωση της εσωτερικής σιωπής.

Τα όρια ανάμεσα στην βαθιά συγκέντρωση, τον διαλογισμό και το σαμάντι (τέλεια απορρόφηση του νου) είναι δυσδιάκριτα. Δεν μπορούμε να πούμε με σιγουριά πότε περνάμε από τη συγκέντρωση στο διαλογισμό και από το διαλογισμό στο σαμάντι.
 Αλλά αυτό δεν είναι κάτι που θα πρέπει να μας απασχολεί. Το ζητούμενο είναι να πετύχουμε την βαθιά προσήλωση και απορρόφηση του νου στο κέντρο της ύπαρξης μας το Είναι μας, την σιωπηλή ζωντανή παρουσία.

Ο Σουάμι Σιβανάντα αναφέρει αν συγκεντρώσεις το νου σε ένα σημείο για 12 δευτερόλεπτα, αυτό είναι Νταράνα (συγκέντρωση). Δώδεκα συνεχόμενα Νταράνας θα είναι Ντυάνα (διαλογισμός) 12Χ12=144 δευτερόλεπτα. Δώδεκα συνεχόμενα Ντυάνας θα είναι Σαμάντι: 25 λεπτά και 28 δευτερόλεπτα. Αυτό είναι σύμφωνα με το Κούρμα Πουράνα

Το αντικείμενο του διαλογισμού είναι η Θεϊκή μας φύση, το Είναι μας (Άτμαν, Συνειδητότητα) και ο Θεός που είναι ταυτόσημος με το Είναι μας. Σκοπός του διαλογισμού είναι να συνειδητοποιήσουμε την θεϊκή μας φύση, και να απορροφηθούμε σε αυτή στρέφοντας το νου και την προσοχή μας στην καρδιά μας, το κέντρο της ύπαρξης μας. Σκοπός του διαλογισμού είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι το Είναι μας  (Άτμαν, Συνειδητότητα, Ψυχή κ.λπ.) και ο Θεός είναι ένα και το αυτό.

Στο διαλογισμό περνάμε βαθμιαία από τη συγκέντρωση σε κάποιο μάντρα ή σε κάποια ρήση (π.χ. Είμαι Μπράμαν - Αχάμ Μπράμασμι)  στην ενατένιση και επίγνωση του Είναι μας. Εγκαταλείπουμε την τεχνική που χρησιμοποιήσαμε και παραμένουμε προσηλωμένοι στην εσωτερική σιωπή. Καθώς βυθιζόμαστε μέσα μας, στο κέντρο της ύπαρξης μας θα ξεθωριάζει η επίγνωση του σώματος και των εξωτερικών ερεθισμάτων μέχρι που θα χαθούν εντελώς από την επίγνωση μας. Ο νους είναι τελείως αποσπασμένος από το σώμα και τους ήχους. Ο νους γίνεται ακίνητος, γαλήνιος και ειρηνικός. Η επίγνωση του εγώ μας εξασθενίζει βαθμιαία και στην πιο βαθιά κατάσταση θα χαθεί τελείως, όπως στον βαθύ ύπνο, (η διαφορά με τον ύπνο είναι ότι στο διαλογισμό έχουμε επίγνωση του Είναι μας ενώ στον βαθύ ύπνο όχι). Στο βαθύ διαλογισμό θα έχεις απορροφηθεί στην βαθιά σιωπή, που είναι κενής περιεχομένου αλλά πλήρης και φωτεινή. Σε βαθιά απορρόφηση στο Είναι σου θα έχεις εμπειρία βαθιάς ειρήνης, ελευθερίας, πληρότητας, και απερίγραπτης μακαριότητας ή ευδαιμονίας.

Αν θέλεις να βιώσεις την αληθινή σου φύση ο διαλογισμός είνια το μέσο. Κάθισε σε μια άνετη σταθερή στάση με ένα ήσυχο νου. Κυριάρχησε στο σώμα και το νου. Μπες βαθιά στην κάμαρα της καρδιάς σου και βυθίσου στον απέραντο ωκεανό της Συνειδητότητας. Άκουσε την φωνή της σιωπής. 

 ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΩΦΕΛΗ

Ο βασικός λόγος που κάνουμε διαλογισμό είναι να συνειδητοποιήσουμε την αληθινή μας φύση και να πετύχουμε την ένωση μας με το Θεό (ακριβέστερα να συνειδητοποιήσουμε την ενότητα μας με τον Θεό). Μέσα από τον διαλογισμό βαθμιαία πετυχαίνουμε να αποταυτιστούμε από τα αντικείμενα των αισθήσεων, το νου και το σώμα, και να ταυτιστούμε με το Είναι μας.

Με τον διαλογισμό πετυχαίνουμε την φώτιση,  αποκτούμε σοφία, γινόμαστε μακάριοι, φθάνουμε στην απελευθέρωση.

Ο διαλογισμός έχει πολλές θετικές επιδράσεις στο νου και το σώμα μας. Βελτιώνει την ψυχική και σωματική υγεία, μας δίνει πνευματική και νοητική δύναμη, καθαρότητα και  οξύνοια του νου, βελτιώνει τη μνήμη, τονώνει το νευρικό μας σύστημα, φέρνει εσωτερική γαλήνη και ειρήνη, αυξάνει την  κατανόηση μας, την διάκριση, την ικανότητα να παίρνουμε αποφάσεις κ.λ.π.

Εάν μπορείς να διαλογιστείς (να διαλογιστείς πραγματικά, και όχι να σκέφτεσαι όλη την ώρα της πρακτικής) για μισή ώρα καθημερινά πρωί και βράδυ, θα είσαι ικανός να διατηρήσεις τον εαυτό σου σε ειρήνη και πνευματική δύναμη στην διάρκεια της ημέρας. 

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΥ

Ο διαλογισμός μπορεί να γίνει χρησιμοποιώντας ως στήριγμα για συγκέντρωση, κάποιο εξωτερικό αντικείμενο ή κάτι πιο λεπτοφυές όπως είναι η αναπνοή ή κάποια σκέψη. Μερικά παραδείγματα για συγκέντρωση είναι κάποια μορφή του Θεού (Κρίσνα, Σίβα, Ιησούς Χριστός) στην αρχή σε μια εξωτερική εικόνα και αργότερα στην νοερή απεικόνιση της, η συγκέντρωση στην αναπνοή, σε ένα μάντρα (Ομ, Ομ ναμά Σιβάϊ, Χάρε Κρίσνα χάρε Ράμα, Ομ Ιησού Χριστέ ναμαχά), συγκέντρωση σε κάποια μεγάλη ρήση (Μαχαβάκια) των Ουπανισάδων όπως Αχάμ Μπράμασμι (Είμαι Μπράμαν), συγκέντρωση σε κάποιο τσάκρας (συνήθως στο μεσόφρυδο ή της καρδιάς) η οποία μπορεί να συνοδεύεται με επανάληψη ενός μάντρα, επίσης συγκέντρωση στο άπειρο. Αν έχουμε ένα νου, αγνό, ήσυχο, εστιασμένο και σταθερό, μπορούμε να εστιαστούμε άμεσα στο κέντρο της ύπαρξης μας χρησιμοποιώντας την ερώτηση «Ποιός Είμαι;». ή μένοντας απλά σε σιωπή. Ανάλογα την ικανότητα, την αγνότητα και την κλίση του ο καθένας θα βρει τον τρόπο που του ταιριάζει.

Σε αυτό το άρθρο αναφέρομαι στο διαλογισμό με μάντρα. Τα βασικά όμως βήματα για να κάνουμε διαλογισμό είναι τα ίδια ανεξάρτητα από την μέθοδο που χρησιμοποιούμε. Τελικά όμως ο καθένας θα βρει μέσα από την άσκηση το δικό του προσωπικό τρόπο και διαδικασία για να κάνει διαλογισμό. Εδώ δίνονται οι βασικές κατευθύνσεις αλλά θα πρέπει να τις εξασκήσετε να τις αναπτύξετε και να τις εφαρμόσετε με τον δικό σας μοναδικό τρόπο. Δεν υπάρχουν αυτόματες συνταγές επιτυχίας. Οι οδηγίες διαλογισμού δεν είναι όπως μια ιατρική συνταγή. Πάρε το τάδε φάρμακο και θα γίνεις καλά.  Για να προοδεύσουμε στον πνευματικό δρόμο και τον διαλογισμό, όπως συμβαίνει και σε όλες τις άλλες επιδεξιότητες, σωματικές ή νοητικές, πρέπει να είμαστε ερευνητικοί, εφευρετικοί και να ασκούμαστε με σταθερότητα, συνέπεια και ειλικρίνεια.

Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΥ

Παίρνουμε μια άνετη, σταθερή και χαλαρή στάση. Στην διάρκεια του διαλογισμού το σώμα μας θα πρέπει να είναι τελείως ακίνητο και χαλαρό για να μην μας ενοχλεί και μας αποσπά την προσοχή για όση ώρα θα κάνουμε διαλογισμό. Αφού πάρουμε την θέση μας, ‘σκανάρουμε’ το σώμα μας με την προσοχή, νοιώθουμε το σώμα μας (αποκτάμε επίγνωση του σώματος μας) και το αφουγκραζόμαστε. Αποκτάμε μια πιο συνειδητή επαφή με το σώμα μας γιατί στην διάρκεια της ημέρας καθώς ο νους είναι συνήθως εξωστρεφής, διασπασμένος, ταραγμένος και ταυτισμένος με σκέψεις, συναισθήματα και εξωτερικές καταστάσεις δεν έχουμε πλήρη επίγνωση του σώματος μας (τι ακριβώς συμβαίνει στο σώμα μας). Στόχος μας είναι επίσης να διαπιστώσουμε αν υπάρχουν σφιξίματα και να τα χαλαρώσουμε. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να χαλαρώσουμε το σώμα μας. Με την εξάσκηση αυτό θα γίνεται όλο και πιο εύκολα και πιο γρήγορα. Επίσης σταδιακά θα αισθανόμαστε όλο και πιο άνετα στην στάση που θα έχουμε επιλέξει να κάνουμε διαλογισμό και θα μπορούμε να καθόμαστε όλο και περισσότερη ώρα χωρίς να μας ενοχλεί το σώμα.

Στη συνέχεια ερχόμαστε σε επαφή με την αναπνοή μας, την νοιώθουμε και την παρατηρούμε. Διαπιστώνουμε αν είναι ήρεμη, ρυθμική, ακανόνιστη, ρηχή, βαθιά; Μπορούμε να μείνουμε για 2-3 λεπτά νοιώθοντας την αναπνοή μας. Η χαλάρωση του σώματος και το να μείνουμε για λίγο σε επίγνωση της αναπνοής ήδη μας φέρνουν πιο πολύ στον εαυτό μας, σε μια κατάσταση επαγρύπνησης και προσοχής.

 Στη συνέχεια στόχος μας είναι να διαπιστώσουμε πως είμαστε ενεργειακά, συναισθηματικά και νοητικά. Αν διαπιστώσουμε ότι υπάρχουν θέματα (είτε κάτι σχετικά με την εργασία μας, τις σχέσεις κ.λπ. είτε κάτι με την ψυχολογική μας κατάσταση) να εξετάσουμε τα σημειώνουμε σε ένα ημερολόγιο ή το τετράδιο που πάντα έχουμε δίπλα μας, για να τα εξετάσουμε κάποια άλλη στιγμή. 

Σημαντικό: Πάντα έχουμε ένα τετράδιο δίπλα μας για να σημειώνουμε σημαντικά πράγματα που αφορούν την πρακτική, εκφράσεις του εγώ, θέματα που μας απασχολούν και εμπνεύσεις. Αυτό είναι πολύ σημαντικό να το κάνετε.

Είναι σημαντικό να αποκτήσουμε καθαρή εικόνα της συναισθηματικής και νοητικής μας κατάστασης. Να δούμε τι διάθεση ή συναισθήματα έχουμε εκείνη τη στιγμή. Είμαστε θυμωμένοι; Ανήσυχοι; Βαριόμαστε ή υπάρχει αρνητική διάθεση να κάνουμε διαλογισμό, κ.λπ.

Εξετάζουμε την νοητική μας κατάσταση. Είναι ο νους σε κατάσταση ράτζας, τάμας ή σάττβα; Νυστάζουμε; Είναι ο νους αεικίνητος; Είναι θολωμένος; Διαυγής; Ήρεμος; Ανήσυχος; Τον απασχολεί κάποιο θέμα;

 Στην συνέχεια για να φέρουμε το νου μας σε μια ανώτερη κατάσταση και δόνηση και να αποτραβηχτούμε από τις αισθήσεις και τις σκέψεις για τα γήινα. Λέμε κάποια προσευχή και επαναλαμβάνουμε κάποιους ύμνους που έχουμε μάθει από έξω (μέχρι να  μάθουμε τους διαβάζουμε ή τους ακούμε). Σκοπός μας είναι να φύγουμε από τις σκέψεις για εξωτερικά θέματα και να μπούμε σε σάττβα νοητική κατάσταση, γιατί όταν κυριαρχούν η ράτζας ανήσυχος νους) ή η τάμας (ληθαργικός νους) γκούνας στο νου ο διαλογισμός είναι αδύνατος.

Στην συνέχεια ξεκινάμε την συγκέντρωση μας σε ένα μάντρα. Το μάντρα μπορεί να γίνει με διαφορετικές παραλλαγές: Συγκέντρωση στον ήχο και την δόνηση του μάντρα. Συγκέντρωση στο νόημα του μάντρα. Να το λέμε με αγάπη και αφοσίωση συγκεντρωμένοι στην καρδιά. Να το λέμε και να παραμένουμε παρατηρητές.

Μπορούμε άλλοτε να δοκιμάζουμε τον ένα τρόπο και άλλοτε τον άλλο, ανάλογα την κατάσταση του νου, την προδιάθεση μας και την κλίση μας. Αν πετύχουμε να συγκεντρωθούμε και μείνουμε σε συγκέντρωση για κάποιο χρονικό διάστημα τότε σταδιακά μπαίνουμε σε κατάσταση διαλογισμού. Δηλαδή ο νους με ελάχιστη ή καθόλου προσπάθεια παραμένει εστιασμένος και έχει γίνει πολύ ήρεμος και επίσης μια βαθιά ησυχία (εσωτερική σιωπή πέρα από το νου) εμφανίζεται μέσα στο πεδίο της επίγνωσης μας. Όσο συνεχίζουμε με το νου ήρεμο και εστιασμένο η παρουσία αυτής της σιωπής γίνεται πιο φανερή. Τότε μπορούμε να εγκαταλείψουμε το μάντρα και να μείνουμε σε επίγνωση αυτής της βαθιάς σιωπής. 

Να θυμάστε ότι δεν πρέπει να προσπαθείτε για να μείνετε σε επίγνωση. Η προσπάθεια θα σας ξαναβγάλει στην επιφάνεια του νου και θα κάνει το νου να προβάλει σκέψεις. Φυσικά αν  ο νους δεν μπορεί να μείνει ήσυχος μπορούμε να ξαναρχίσουμε το μάντρα. Ή αν προέκυψε κάποια έντονη νοητική ή συναισθηματική κατάσταση να την καταγράψουμε για να την εξετάσουμε αργότερα ή ακόμη και εκείνη τη στιγμή αν το θεωρούμε σκόπιμο. 

Σημαντικό: Ποτέ δεν προσπαθούμε με τη βία και με τη δύναμη της θέλησης να υποτάξουμε το νου και να τον βάλουμε να συγκεντρωθεί και να διαλογιστεί. Αυτό φέρνει ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα. Η προσπάθεια θα σας ξαναβγάλει στην επιφάνεια του νου και θα κάνει το νου να προβάλει σκέψεις.

Στο σημείο αυτό  επανέρχομαι σε αυτό που σας έλεγα και πρωτύτερα.  Έχοντας κατά νου τις βασικές αρχές και βήματα του διαλογισμού είστε εσείς που θα πρέπει να αποφασίσετε για το πώς θα δράσετε κάθε στιγμή. Η ζωή, ο διαλογισμός και κάθε άλλη πρακτική είναι κάτι δυναμικό, και εσείς είστε αυτοί που πρέπει να βρείτε τις λύσεις, να ψάξετε να ερευνήσετε να χρησιμοποιήσετε την ευφυΐα σας, να πάρετε αποφάσεις για το κάθε τι και να προχωρήσετε.  Πάρτε λοιπόν όλα αυτά που διαβάζετε σε αυτό τα κείμενο μόνο ως μια βάση και τίποτα παραπάνω. Ασκηθείτε, ερευνήσετε ελεύθερα χωρίς νοητικούς περιορισμούς και βρείτε το δικό σας τρόπο να ξεπεράσετε το νου σας και να απορροφηθείτε στο Είναι σας. Ασκηθείτε, ασκηθείτε, ασκηθείτε, ερευνείστε, ερευνείστε, ερευνείστε, ακούραστα και μεθοδικά. Αυτό είναι το μυστικό της επιτυχίας. 

Αν καταφέρουμε να ξεπεράσουμε το νου και να φτάσουμε σε πλήρη απορρόφηση του νου στη σιωπή της Ύπαρξης, βιώνουμε την αιώνια, άχρονη, αληθινή μας φύση (Συνειδητότητα, Πνεύμα), που είναι ένα με το Θεό. Αντιλαμβανόμαστε από άμεση εμπειρία ότι δεν είμαστε το σώμα και ο νους που νομίζαμε ως τώρα αλλά η άμορφη και άχρονη Συνειδητότητα και ότι ο υλικός κόσμος είναι μια ψευδαίσθηση που εμφανίζεται ως όνειρο μέσα, εξ αιτίας και χάρη της Συνειδητότητας.  Σκοπός βέβαια της πνευματικής άσκησης και του διαλογισμού δεν είναι να έχουμε περιστασιακά αυτό το βίωμα αλλά να διαλύσουμε το εγώ και να εδραιωθούμε στην αληθινή μας φύση, την Συνειδητότητα (Άτμαν).

Σημαντικό: Ο διαλογισμός δεν τελειώνει με το τέλος της πρακτικής. Σκοπός είναι να διατηρούμε την διαλογιστική κατάσταση συνεχώς (δηλαδή, την ειρήνη, την καθαρότητα και διαύγεια του νου, την απόσπαση από τα συναισθήματα και τις σκέψεις, την αυτεπίγνωση κ,λπ.). Δεν γίνεται βέβαια όταν είμαστε σε δράση να έχουμε όλη μας την προσοχή απορροφημένη μέσα αλλά σκοπός είναι να διατηρούμε την επαφή με την εσωτερική σιωπή. Διότι αν κάνουμε μισή ή μια ώρα προσπάθεια για  διαλογισμό και την υπόλοιπη ώρα αφηνόμαστε στην ταύτιση και την εξωτερίκευση του νου είναι αδύνατον να προχωρήσουμε βαθύτερα στον διαλογισμό και να απαλλαγούμε από την τυραννία του εγώ. 

    Διάβασε σχετικά το Γιόγκα είναι η κάθε στιγμή 

ΒΗΜΑΤΑ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ: Στάση σώματος, χαλάρωση, συγκέντρωση, διαλογισμός, σαμάντι

Κατ' αρχάς είναι σημαντικό να μην έχουμε το στομάχι γεμάτο. Θα πρέπει να έχουμε φάει ελαφριά δύο με τρεις ώρες πριν τον διαλογισμό για να νοιώθουμε ελαφρείς και να μη νυστάζουμε.

Επίσης προτείνεται πριν τα διαλογισμό να κάνουμε μερικές ασάνας της χάθα γιόγκα και μερικά λεπτά πραναγυάμα για να προετοιμάσουμε το σώμα και το νου για διαλογισμό. Οι ασάνας και οι αναπνοές βοηθούν το σώμα να ‘ξυπνήσει’, να χαλαρώσει, να υπάρχει ομαλή ροή στην ζωτική ενέργεια και επίσης να φύγει ο λήθαργος από το νου, να γίνει χαλαρός, συγκεντρωμένος και ήρεμος.

Τα βήματα του διαλογισμού

1. Καθόμαστε σε μια άνετη στάση (με την σπονδυλική στήλη όρθια) ώστε να μπορούμε να καθίσουμε για αρκετή ώρα ακίνητοι χωρίς να μας ενοχλεί το σώμα. Η ικανότητα να καθόμαστε ακίνητοι και αποσπασμένοι από το σώμα αυξάνεται σταδιακά με την εξάσκηση. Θεωρείται ότι κάποιος έχει αποκτήσει έλεγχο στην στάση διαλογισμού όταν μπορεί να κάθεται στην ίδια ακριβώς θέση χωρίς να κουνηθεί και χωρίς να τον ενοχλεί το σώμα για τρεις συνεχόμενες ώρες.

2. Χαλαρώνουμε όλο το σώμα από τις εντάσεις για να μην μας ενοχλεί και μας αποσπά την προσοχή. Μπορούμε να το κάνουμε αυτό περνώντας την προσοχή μας από τα πόδια μέχρι το κεφάλι σιγά-σιγά (συνειδητοποιούμε κατά σειρά, τις πατούσες, τους αστραγάλους τις κνήμες, τα γόνατα, τους μηρούς και τα υπόλοιπα κατά σειρά μέρη του σώματος μέχρι το κεφάλι). Καθώς συνειδητοποιούμε τα διάφορα μέρη του σώματος μας, φεύγει η ένταση από αυτά. Μπορούμε επίσης να κάνουμε μερικές βαθιές αναπνοές και καθώς εκπνέουμε να νοιώθουμε όλες οι εντάσεις να μας εγκαταλείπουν και να μένουμε ήρεμοι και χαλαροί. Μετά τις βαθιές αναπνοές συνεχίζουμε για λίγο να αναπνέουμε χαλαρά και να παραμένουμε εστιασμένοι στην κίνηση της αναπνοής. Αδιαφορούμε για όλες τις εγκόσμιες σκέψεις που μπορεί να συνεχίζουν να εμφανίζονται στο νου. Δεν προσπαθούμε να τις διώξουμε με τη δύναμη της θέλησης μας. Απλά γινόμαστε όλο και περισσότερο επάγρυπνοι και προσεκτικοί για να μη χανόμαστε σε αυτές (ταυτιζόμαστε με αυτές και αφαιρούμαστε ή ξεχνιόμαστε) και ξεχνάμε το αντικείμενο διαλογισμού μας.  Χαλαρώνοντας το σώμα και ρυθμίζοντας το πράνα με την αναπνοή ο νους χαλαρώνει και αυτός με τη σειρά του και γίνεται πιο ήρεμος.

3. Προσευχόμαστε στο θεϊκό για να βρεθούμε σε καλύτερη εσωτερική κατάσταση, και να φέρουμε την προσοχή μας περισσότερο προς τα μέσα. Προσευχόμαστε για την παγκόσμια ειρήνη, ευτυχία και ευημερία όλων των όντων.  Μπορούμε επίσης να έχουμε και μια ρουτίνα από ιερούς ύμνους, οι οποίοι μας εμπνέουν και μας βοηθούν να κάνουμε το νου να έρθει σε σαττβική κατάσταση και να μπούμε σε μια βαθύτερη εσωτερική κατάσταση.

4. Στη συνέχεια ξεκινάμε να λέμε το μάντρα και συγκεντρωνόμαστε στον ήχο του μάντρα. Το λέμε με ένα ήρεμο τρόπο προσπαθώντας να το λέμε και να το ακούμε καθαρά. Είναι σημαντικό να το λέμε καθαρά και να το ακούμε καθαρά ώστε να μείνει ο νους μας συγκεντρωμένος σε αυτό. 

Αν έχουμε πολλές σκέψεις μπορούμε στην αρχή να λέμε το μάντρα μεγαλόφωνα στην συνέχεια ψιθυριστά και τέλος νοητικά. Αν κάποιες σκέψεις απασχολούν το νου ας αφήσουμε το νου για λίγο να τρέξει μαζί τους (αλλά παραμένουμε πάντα επάγρυπνοι, ώστε να μην ταυτιστούμε πλήρως με τις σκέψεις) αυτές θα χάσουν δύναμη και θα επαναφέρουμε τον νου και την προσοχή στο αντικείμενο διαλογισμού. Αν είναι κάτι που μας απασχολεί πολύ, είναι σημαντικό να έχουμε δίπλα μας ένα μπλοκάκι με στυλό να γράψουμε δύο λόγια για αυτό και έτσι ο νους θα απαγκιστρωθεί εύκολα από αυτές τις σκέψεις

Για να βοηθήσουμε την συγκέντρωση μπορούμε επίσης να εστιαστούμε με πολύ προσοχή πως χάνετε το μάντρα στη σιωπή και να εστιαστούμε σε αυτή την σιωπή μεταξύ της κάθε επανάληψης του μάντρα.

Αν υπάρχει ένταση στο νου και πολλές σκέψεις, μπορούμε να λέμε το μάντρα και να νοιώθουμε την καρδιά μας. Ιδιαίτερα αν από φύση μας νοιώθουμε αγάπη και αφοσίωση για τον Θεό, είναι προτιμότερο να λέμε το μάντρα με συναίσθημα εστιαζόμενοι στην καρδιά (νοιώθουμε την καρδιά καθώς λέμε το μάντρα).

Αν το μάντρα είναι το όνομα κάποιου Θεού ή μεγάλου δασκάλου (Κρίσνα, Ιησού Χριστού κ.λπ.) μπορεί να συγκεντρωνόμαστε στην εικόνα του (εξωτερικά) και αργότερα νοερά. Μπορούμε να οραματιστούμε την μορφή της θεότητας που αναφέρεται το μάντρα στην περιοχή του μεσόφρυδου ή στην καρδιά.

Ένας άλλος τρόπος είναι να συγχρονίσουμε το μάντρα με την αναπνοή μας. Για παράδειγμα αν λέμε το μάντρα Ομ ναμά Σιβάϊ, στην εισπνοή λέμε το Ομ και στην εκπνοή το ναμά Σιβάϊ. 

Αν ο νους μας είναι πολύ άστατος μπορούμε στην αρχή να  λέμε το μάντρα εξωτερικά ή ψιθυριστά, και καθώς ησυχάζει μπορούμε να το λέμε νοερά.

 

Ο ρυθμός μπορεί να είναι μέτριος ή μπορεί να  γίνει πιο γρήγορος αν  ο νους είναι πολύ ανήσυχος (ο καθένας να ερευνήσει τι τον βοηθάει περισσότερο). Μπορούμε να λέμε επίσης το μάντρα με μια μελωδία που μας αρέσει, κάποιο ρυθμό δηλαδή, γιατί ο νους ησυχάζει ευκολότερα και δεν βαριέται από την μονότονη επανάληψη.

Αν είμαστε πιο κοντά στην αφηρημένη έννοια του Θεού παρά σε κάποια μορφή του, μπορούμε να συνδυάσουμε το μάντρα με την απειροσύνη, την Ειρήνη, ή την αγάπη του Θεού.

Ένας άλλος τρόπος που ταιριάζει περισσότερο σε αυτούς που ακολουθούν το Γκιάνα γιόγκα είναι να λέμε το μάντρα και να παραμένουμε ως παρατηρητές. Αυτό θα μας βοηθήσει και στο να αναπτύξουμε την ικανότητα της αποσπασμένης παρατήρησης των περιεχομένων του νου (σκέψεις, εικόνες, φαντασίες) των συναισθημάτων αλλά και των σωματικών αντιδράσεων και εξωτερικών αντικειμένων.

Το σταμάτημα της αναπνοής επίσης είναι πολύ αποτελεσματικό στον να ησυχάσουμε  το νου. Μπορούμε να λέμε το μάντρα και να κάνουμε αργές βαθιές εισπνοές και καθώς σβήνει η εισπνοή να σβήνει ταυτόχρονα και το μάντρα, στη συνέχεια να σταματάμε την αναπνοή μας μαζί και το μάντρα για όσο διάστημα νοιώθουμε ότι δεν πιεζόμαστε και μετά εκπνέουμε αργά. Στην εισπνοή και την εκπνοή λέμε το μάντρα. Στο κράτημα της αναπνοής μένουμε σε εσωτερική σιωπή, και αφουγκραζόμαστε την σιωπή.

Η αναπνοή, το πράνα και ο νους είναι πολύ στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους. Ελέγχοντας την αναπνοή ελέγχουμε το πράνα και μέσω αυτού το νου. Η ενέργεια που κινεί το νου είναι το πράνα. Αν το πράνα κινείται ήρεμα κινείται και ο νους ήρεμα, και το αντίστροφο. Τα  συναισθήματα και οι επιθυμίες αναστατώνουν το πράνα και το νου. Οπότε κατευνάζοντας τα συναισθήματα ησυχάζει και το πράνα και ο νους και το αντίστροφο, ησυχάζοντας το νου ή το πράνα μπορούμε να ησυχάσουμε τα συναισθήματα.

 Σημαντικό: Ξαναθυμίζω ότι δεν προσπαθούμε με τη βία και με τη δύναμη της θέλησης να υποτάξουμε το νου και να τον βάλουμε να συγκεντρωθεί και να διαλογιστεί. Αυτό φέρνει ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα.

Προσπαθούμε να συγκεντρωθούμε με ήρεμο και απαλό τρόπο χωρίς βία. Αν προσπαθήσουμε να συγκεντρώσουμε το νου μας με τη βία θα φέρουμε αντίθετα αποτελέσματα. Είναι μέρος της πρακτικής να δεχτούμε την ψυχολογική μας κατάσταση, ότι έχουμε έντονα συναισθήματα, ότι έχουμε πολλές σκέψεις και ότι δεν μπορούμε βίαια να την αλλάξουμε. Η αποδοχή της κατάστασης είναι σημαντική σε κάθε περίπτωση.

Τραγούδισμα του μάντρα και περιπατητικός διαλογισμός

Αν ο νους είναι πολύ ανήσυχος μπορούμε αντί για νοερή επανάληψη του μάντρα να συνεχίσουμε να τραγουδάμε το μάντρα (κίρταν) είτε καθισμένοι είτε να χορεύουμε για 15 ή 30 λεπτά, ή αν υπάρχει δυνατότητα να βγούμε έξω και να κάνουμε περιπατητικό διαλογισμό συνδυάζοντας την επανάληψη του μάντρα με τα βήματα.

Αν έρχονται αρνητικές σκέψεις μπορούμε να τις παρατηρήσουμε χωρίς να δείχνουμε ενδιαφέρον για αυτές. Αλλά αν οι σκέψεις είναι επίμονες και εμφανίζονται με έντονο συναίσθημα, π.χ. θυμός, φόβος, δυσαρέσκεια, κ.λπ. και μας τραβούν έντονα το ενδιαφέρον και την προσοχή, μπορούμε να τις ερευνήσουμε λίγο για να κατανοήσουμε την αιτία, ή μπορούμε να καταγράψουμε σχετικά με αυτά στο μπλοκάκι μας και να ασχοληθούμε περισσότερο με αυτά κάποια άλλη στιγμή. Μπορούμε όμως εκείνη τη στιγμή να προσευχηθούμε στην Θεϊκή Μητέρα ή στο Θεό να διαλύσει το ελάττωμα το οποίο δημιουργεί αυτές τις αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα και να συγκεντρωθούμε στην αντίστοιχη θετική ιδιότητα (πίσω από τις σκέψεις πάντα υπάρχει κάποιο ελάττωμα ή συναίσθημα. Π.χ. ζήλια, φόβος, θυμός, απληστία, λαιμαργία, λαγνεία, φιλαργυρία, τεμπελιά κ.λπ.). Οπότε μπορούμε να πούμε "Η αγάπη του Θεού εξαλείφει αυτό το ελάττωμα, συναίσθημα κ.λπ. και με πλημμυρίζει με αγάπη και φως όλη μου την ύπαρξη".

Για αυτές τις επίμονες σκέψεις και τα συναισθήματα που συνδέονται με κάποιο εγώ μέσα μας (υπερηφάνεια, ζήλεια, ματαιοδοξία, απληστία, λαιμαργία, λαγνεία κ.λπ.) είναι πολλά που έχουμε να πούμε.  Αλλά αυτό απαιτεί μια εκτενέστερη ανάλυση που ξεφεύγει από το σκοπό αυτού του άρθρου.

Θυμίζω για μια άλλη μια φορά ότι δεν πρέπει να μάχεστε για να τις διώξετε βίαια τις σκέψεις, ιδιαίτερα αυτές που είναι επίμονες γιατί θα χάσετε άσκοπα ενέργεια και θα δημιουργήσετε μεγαλύτερη ένταση παρά χαλάρωση και ηρεμία που είναι απαραίτητα για τον διαλογισμό. Αν είναι αναγκαίο μπορούμε να σταματήσουμε την πρακτική και να κάνουμε ένα περίπατο, λέγοντας το μάντρα ή να προσευχόμαστε, να τραγουδήσουμε κάποια μάντρα ή ιερά τραγούδια, ή απλά να μένουμε σε συνεχή επίγνωση των σκέψεων και συναισθημάτων προσπαθώντας να αποκτήσουμε όλο και μεγαλύτερη επίγνωση από αυτά, χωρίς να αντιδρούμε επειδή δεν σταματούν.

Ανεξάρτητα με το πόσο καλά συγκεντρωθήκαμε στο τέλος μένουμε για μερικά λεπτά χωρίς να προσπαθούμε να κάνουμε απολύτως τίποτα. Απλά αφουγκραζόμαστε τον εαυτό μας, βιώνοντας τον όπως ακριβώς είναι, με ότι συναισθήματα και σκέψεις μπορεί να αναδύονται εκείνες τις στιγμές χωρίς να προσπαθούμε να αλλάξουμε τίποτα, χωρίς να προσπαθούμε να συγκεντρωθούμε.

Μπορούμε να κλείσουμε με κάποια προσευχή και κάποια υπενθύμιση σε σχέση με αυτό που κάνουμε πρακτική σε όλη την διάρκεια της ημέρας, Θυμίζω ότι η πρακτική γι αυτόν που έχει σκοπό ζωής να πετύχει την απελευθέρωση και την φώτιση συνεχίζεται σε όλη την διάρκεια της ημέρας. Με λίγες ώρες πρακτική την ημέρα δεν μπορούμε να προοδεύσουμε πολύ.

ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΟΔΕΥΣΟΥΜΕ ΣΤΟΝ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟ

1. · Βήμα-βήμα προσέγγιση
2. · Ανάπτυξη σταθερής άνετης θέσης
3. · Σταδιακή αύξηση του χρόνου
4. · Σταθερότητα άσκησης καθημερινά πρωί-βράδυ
5. · Εργασία για την διάλυση των εγωϊκών τάσεων (επιθυμίες, θυμό, ζήλια, μίσος, απληστία, τεμπελιά, λαιμαργία, κενοδοξία, υπερηφάνεια κ.λπ.
6. · Ανάπτυξη των αρετών όπως η υπομονή, η αντοχή στις δυσκολίες, το θάρρος, η αυτοπεποίθηση, η καλοσύνη, η συμπόνια, η φιλαλήθεια, η ειλικρίνεια, κ.λπ.)
7. · Εξαγνισμός του νου από το ράτζας και το τάμας και αύξηση του σάττβα
8. · Έλεγχος του νου και των αισθήσεων
9. · Ανάπτυξη της αυτοπαρατήρησης και της αυτεπίγνωσης και εξάσκηση από στιγμή σε στιγμή
10. · Ανάπτυξη της διάκρισης, της απόσπασης και της μη προσκόλλησης

 ΩΡΑ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΥ

Το πρωί την αυγή μία με μιάμιση ώρα πριν την ανατολή του Ηλίου (5 με 5.30 το πρωί) είναι η καλύτερη ώρα καθώς επίσης και στη δύση του Ήλιου διότι οι ενέργειες που ρέουν τότε μας βοηθούν περισσότερο να έχουμε ένα νου ήρεμο και συγκεντρωμένο. Για να ξυπνάμε όμως πρωί και να είμαστε ξεκούραστοι, και αυτό απαιτεί να μην χάνουμε άσκοπα την ενέργεια μας στην διάρκεια της ημέρας και να κοιμόμαστε νωρίς κάθε βράδυ και σταθερή ώρα. Χωρίς αυτή την πειθαρχεία δύσκολα θα προχωρήσουμε στον διαλογισμό και τον πνευματικό δρόμο.

Αν για κάποιους σοβαρούς λόγους δεν μπορούμε αυτές τις ώρες πρέπει να βρούμε πότε είναι καλύτερο για μας. Είναι σημαντικό όμως να κάνουμε τον διαλογισμό τις ίδιες ώρες, στην ίδια θέση, με την ίδια διαδικασία καθημερινά διότι είναι πιο εύκολο να ησυχάζουμε το σώμα και το νου και να συγκεντρωνόμαστε. Είναι ενδεδειγμένο για καλύτερα αποτελέσματα να κάνουμε δύο φορές την ημέρα ή και τρεις ή τέσσερις αν είναι δυνατόν.

Σημαντικό: Είναι σημαντικό να κάνουμε διαλογισμό καθημερινά, στην ίδια θέση, την ίδια ώρα και να έχει την ίδια διάρκεια.

 Για να έχουμε αποτελέσματα πρέπει να ασκούμαστε καθημερινά χωρίς να χάνουμε ούτε μια μέρα. Στην αρχή μπορεί να μας φαίνεται κουραστικό επειδή πιθανότητα να μας ενοχλεί το σώμα μας καθώς δεν είναι εξασκημένο να κάθεται ακίνητο και χαλαρό για αρκετή ώρα, και επειδή ακόμη η ικανότητα για συγκέντρωση να είναι μικρή και να είμαστε συνεχώς σε μια προσπάθεια να μαζέψουμε και να ησυχάσουμε το νου που συνεχώς τρέχει πέρα δώθε. 

 Έτσι είναι φυσικό να μην κάνουμε κάθε φορά την πρακτική με όρεξη και κέφι. Να θυμόμαστε όμως πάντα ότι όταν αποκτήσουμε κάποιο  έλεγχο στο νου, ο διαλογισμός θα μας δίνει βαθιά ικανοποίηση και γαλήνη και θα ανυπομονούμε να έλθει η ώρα να κάνουμε διαλογισμό. Όπως ένας αθλητής για να ξεπεράσει την κούραση και την ανία της προπόνησης, θυμάται την χαρά του αγώνα και αυτό του δίνει κουράγιο και δύναμη να προσπαθήσει περισσότερο, έτσι κι εμείς μπορούμε να θυμόμαστε ξανά και ξανά τα οφέλη που θα αποκτήσουμε όταν σταδιακά θα αναπτύξουμε  την ικανότητα μας να παραμένουμε εστιασμένοι στο κέντρο της ύπαρξης μας και να απολαμβάνουμε την βαθιά ειρήνη και πληρότητα του Είναι μας.. 

ΧΡΟΝΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ- ΣΤΑΔΙΑΚΗ ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

Αυξάνουμε σταδιακά τον χρόνο που κάνουμε διαλογισμό. Δεν πιέζουμε το εαυτό μας να αυξήσει το χρόνο πολύ απότομα χωρίς να είμαστε ικανοί για αυτό. Αυτό θα καταλήξει να έχουμε ένταση και δυσαρέσκεια και τελικά να εγκαταλείψουμε την προσπάθεια. Το να θέλουμε γρήγορα να κάνουμε πολύ ώρα διαλογισμό είναι ένα από τους τρόπους του εγώ να μας κάνει να απογοητευτούμε και να εγκαταλείψουμε τον διαλογισμό ώστε να συνεχίσει ανενόχλητο να μας ελέγχει. 

Στόχος είναι να φτάσουμε να διαλογιζόμαστε τρεις συνεχόμενες ώρες (θα ήταν το ιδανικό) αλλά για αυτούς που δεν μπορούν είναι επίσης αρκετό από μία έως δύο ώρες. Ξεκινάμε με λίγο χρόνο 15-20 λεπτά και αυξάνουμε σταδιακά το χρόνο. Δεν πρέπει να αυξήσουμε το χρόνο πιεστικά. Όταν εξασκούμαστε για κάποιο χρονικό διάστημα π.χ. για 2-3 μήνες για 20 λεπτά μπορούμε  να αυξήσουμε λίγο το χρόνο, π.χ. κατά 5 λεπτά. Μπορούμε βέβαια να δοκιμάσουμε να αυξάνουμε το χρόνο και κάθε μήνα (2-3 λεπτά) αν θεωρούμε ότι μπορούμε να το κάνουμε.  Αυτό  εξαρτάται από την προσπάθεια που κάναμε αλλά και από τις δυνατότητες του καθενός.

Αλλά να θυμάστε ότι είναι πιο σημαντική η σταθερότητα από το να κάνουμε γρήγορη αύξηση του χρόνου χωρίς να είμαστε έτοιμοι για αυτό και να μην διαλογιζόμαστε σταθερά καθημερινά. Είναι σημαντικό να τηρούμε το χρόνο που έχουμε βάλει σαν όριο καθημερινά. Αν κάποια μέρα ρέει ο διαλογισμός και θέλουμε να κάνουμε περισσότερο μπορούμε να το κάνουμε, αλλά ποτέ  λιγότερο από αυτό που έχουμε αποφασίσει εκτός αν υπάρχει κάποιος λόγος σοβαρός. Η σταθερή καθημερινή άσκηση θα κάνει το διαλογισμό μέρος της καθημερινότητας μας όπως είναι το πρωινό φαγητό για παράδειγμα. Όταν ο χρόνος που αφιερώνουμε στον διαλογισμό μας φαίνεται πολύ άνετος (νοιώθουμε ότι περνάει εύκολα και χωρίς δυσαρέσκεια) τότε μπορούμε να αυξήσουμε τον χρόνο αλλά πολύ λίγο όπως είπα, 5 λεπτά για παράδειγμα είναι μια καλή αύξηση. Με την εξάσκηση όλα αυτά θα μπορούμε να τα καταλαβαίνουμε πιο ξεκάθαρα.

Σημαντικό: Να θυμάστε ότι πάντα αυξάνουμε σταθερά και βήμα-βήμα. Το να κάνουμε μια ή δύο μέρες πολύ και τις επόμενες καθόλου δεν μας επιτρέπει να κάνουμε ουσιαστική πρόοδο. Η σταθερότητα είναι βασική προϋπόθεση γενικότερα για την πνευματική άσκηση.

ΤΟΠΟΣ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΥ

Διαλογισμό μπορούμε να κάνουμε σε ένα ήσυχο μέρος στο σπίτι μας, στο δωμάτιο διαλογισμού ή στην φύση κοντά σε ένα ποτάμι, σε ένα δάσος, σε μια ιερή τοποθεσία με θετικές δονήσεις. Συνήθως το σπίτι μας είναι ο κύριος χώρος που κάνουμε διαλογισμό και θα πρέπει να ετοιμάσουμε ένα μέρος που θα είναι κατάλληλο για αυτό. Αφιερώνουμε ένα δωμάτιο για να κάνουμε διαλογισμό και άλλες πρακτικές αν είναι δυνατόν ή αλλιώς μια συγκεκριμένη γωνία του δωματίου μας.

 ΔΩΜΑΤΙΟ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΥ

Αν στο σπίτι μας έχουμε ένα επιπλέον δωμάτιο μπορούμε να το κάνουμε δωμάτιο διαλογισμού, αλλιώς μπορούμε να χρησιμοποιούμε μια γωνιά του υπνοδωματίου μας ή κάποιου άλλου δωματίου αλλά πρέπει να συμπεριφερόμαστε όταν είμαστε σε αυτό σαν να ήταν δωμάτιο διαλογισμού. Στο μέρος αυτό πηγαίνουμε μόνο για τις πνευματικές μας ασκήσεις και όχι για άλλες δραστηριότητες. Είναι απαραίτητο το σημείο αυτό να ποτιστεί με τις θετικές δονήσεις που παράγονται μέσα από τις πρακτικές. Μετά από έξι μήνες ή ένα χρόνο οι δονήσεις θα ποτίσουν ενεργειακά το χώρο και θα μπορούμε να συγκεντρωνόμαστε πολύ πιο εύκολα. Το δωμάτιο μας θα είναι μια όαση γαλήνης και ειρήνης και όταν έχουμε προβλήματα, μπαίνοντας εκεί θα νοιώθουμε ανακούφιση.

Οδηγίες για το δωμάτιο διαλογισμού.  Να έχουμε ένα τραπεζάκι με εικόνες μεγάλων πνευματικών δασκάλων, για παράδειγμα του χριστού, του Βούδα, του Κρίσνα κ.λπ. ( όποιον έχουμε στην καρδιά μας), και μια εικόνα της Θεϊκής Μητέρας. Είναι καλό να έχουμε αναμμένη μια μικρή φωτιά (κερί, καντήλι κ.λπ.). και να καίμε καθημερινά λιβάνι. Μπορούμε να έχουμε λίγα λουλούδια και νερό καθώς και ημιπολύτιμους λίθους που εκπέμπουν θετικές δονήσεις Αυτό το μικρό βωμό μπορούμε να τον χρησιμοποιήσουμε για να κάνουμε κάποιες προσφορές προ στον Θεό και να ασκήσουμε οποιαδήποτε μορφή λατρείας και προσευχής. Γενικά ο χώρος πρέπει να είναι διαμορφωμένος έτσι που να δημιουργεί μια κατάλληλη για μας ατμόσφαιρα που θα μας επιτρέπει να ξεχνάμε για λίγο τις γήϊνες σκέψεις και ασχολίες μας και θα μας βοηθάει να μπούμε στα βαθύτερα επίπεδα της ύπαρξης μας. Δεν θα πρέπει να κάνουμε τίποτε άλλο στο χώρο αυτό εκτός από τις πνευματικές μας ασκήσεις, ούτε να επιτρέπουμε σε άλλα άτομα να μπουν γιατί θα διαταράξουν τις δονήσεις που έχουμε δημιουργήσει με πολύ κόπο.

ΒΟΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟ 

Η Σαντάνα (πνευματική άσκηση, το καθημερινό πρόγραμμα) που ακολουθούμε καθημερινά μας βοηθάει να προοδεύσουμε στον διαλογισμό. Η πραναγιάμα, η διατροφή, η νηστεία, η απομόνωση, η τήρηση σιωπής στη διάρκεια της ημέρας, ο έλεγχος των αισθήσεων, η απάρνηση των επιθυμιών, η αποχή από την τηλεόραση, το ιντερνέτ, τα περιοδικά, τις εφημερίδες και τον κινηματογράφο, μας βοηθούν ιδιαίτερα στην άσκηση του διαλογισμού. Έτσι αν θέλουμε να δώσουμε έμφαση στον διαλογισμό μπορούμε για κάποιο διάστημα να απομονωθούμε κάπου στην φύση ή ακόμη και στο σπίτι μας, να  τρώμε πολύ ελαφριά, να σταματήσουμε τις επαφές και κάθε είδους ομιλίες.   

ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΝΥΞΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟ 

Δέξου την κατάσταση όπως είναι. 

Καμία προσπάθεια δεν χάνεται.

Η αλλαγή έρχεται σιγά-σιγά.

Έχε πίστη, θάρρος και αποφασιστικότητα.

Περιόρισε το χρόνο αποσυγκέντρωσης. Βήμα –βήμα

Μην απογοητεύεσαι.

Δείξε σταθερότητα, υπομονή, επιμονή και έντονη επιθυμία να το πετύχεις.

Αύξησε την αγνότητα, ευσπλαχνία, αγάπη, συγχώρεση και όλες τις αρετές. Κάνουν το νου ήρεμο και γαλήνιο.

Δούλεψε όλη μέρα στην απόσπαση, και την τζάπα-μάντρα (νοερή επανάληψη του μάντρα)

Κάνε κίρταν πριν τον διαλογισμό.

Η διάλυση των ελαττωμάτων δυναμώνουν το νου και τη θέληση, κάνουν το νου αγνό και εστιασμένο.

Αφαίρεσε υπομονετικά ένα-ένα τα εμπόδια για το διαλογισμό.

Μόνο η πρακτική φέρνει την αλλαγή, όχι οι θεωρίες και οι συζητήσεις. 

Σημαντικό: Όταν κάνετε συγκέντρωση ή διαλογισμό μην "προσπαθείτε" να συγκεντρωθείτε. Θα πετύχετε ακριβώς το αντίθετο. Επιπλέον να μην προσδοκάτε ή να μην ανυπομονείτε να πετύχετε την συγκέντρωση ή τον διαλογισμό. Είναι και αυτά σοβαρά εμπόδια στον να πετύχουμε τον διαλογισμό. 

Αν προσπαθούμε με ένταση και με πίεση να συγκεντρώσουμε την προσοχή μας δεν θα μπορέσουμε να φτάσουμε στην ήρεμη κατάσταση της συγκέντρωσης. Επιπλέον αυτό θα μας κουράσει και θα δημιουργήσει μια αντίσταση στο να κάνουμε την πρακτική της συγκέντρωσης και του διαλογισμού.  Θα μου πείτε, χωρίς προσπάθεια πως θα πετύχω την συγκέντρωση; Θα έλεγα ότι η "προσπάθεια" που κάνουμε είναι τόσο απαλή και ήρεμη όπως η κίνηση του πούπουλου που αφήνουμε να πέσει στο κενό. 

Θα σας έχει  πιθανότατα συμβεί να έχετε συγκεντρωθεί αυθόρμητα χωρίς κανενός είδους προσπάθεια όταν διαβάζατε κάποιο βιβλίο που σας συνάρπαζε, όταν βλέπατε κάποια ενδιαφέρουσα  ταινία ή σε κάποια άλλη δραστηριότητα, όπως κάποιο σπορ, χορό κ.λπ. χωρίς να έχετε καμία ιδιαίτερη πρόθεση να συγκεντρωθείτε. Αυτό συνέβη αυθόρμητα και φυσικά χωρίς καμία προσπάθεια ή έγνοια από μέρους σας να συγκεντρωθείτε. Ο κύριος παράγοντας στις περιπτώσεις αυτές ήταν ότι είχατε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για αυτό που κάνατε, σας συνάρπαζε πολύ αυτή η εμπειρία, κάτι που πιθανότατα δεν συμβαίνει με τις πρακτικές συγκέντρωσης και διαλογισμού. Οι πνευματικές πρακτικές κινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση από αυτά που επιθυμεί και αρέσκεται να απολαμβάνει το εγώ μας και αυτό κάνει τα πράγματα εξαιρετικά δύσκολα στην αρχή.

Κάτι άλλο που μας δυσκολεύει να πετύχουμε την συγκέντρωση θεληματικά είναι το γεγονός ότι δεν γνωρίζουμε καλά το πως λειτουργεί ο νους, η προσοχή και ο ψυχισμός μας γενικότερα, αλλά και οι λανθασμένες αντιλήψεις που έχουμε σε πολλά πράγματα σχετικά με αυτά.

Επίσης είναι πολύ αποτελεσματικό και απαραίτητο ιδιαίτερα στην αρχή να λέμε το μάντρα με συναίσθημα και αφοσίωση. Εκεί που είναι η καρδιά μας είναι και ο νους μας. Αυτό βέβαια αναπτύσσεται σε εμάς σταδιακά με την άσκηση, εκτός και αν το έχουμε αποκτήσει σε προηγούμενες υπάρξεις.

Η επίγνωση δεν ανήκει ούτε στα αντικείμενα, ούτε στις σκέψεις, ούτε στα συναισθήματα, ούτε στο εγώ. Αυτά για να υπάρξουν χρειάζεται να κλέψουν την προσοχή μας, την επίγνωση μας (η προσοχή είναι η αντανάκλαση της επίγνωση στο νου) για να εκδηλωθούν. Γι αυτό είναι πολύ σημαντικό επάνω από όλα να σταματάμε την ταύτιση με το νου και το εγώ ώστε να μην μπορούν να μας κλέψουν την προσοχή και την επίγνωση και να την κατευθύνουν αυτόματα και ασυνείδητα εκεί που το αυτά θέλουν αλλά εκεί που εμείς θέλουμε (στην καρδιά μας, στο Είναι μας).

Επισημαίνω τέλος ότι η επίτευξη της τέλειας συγκέντρωσης είναι θέμα πολλών χρόνων συστηματικής προσπάθειας και άσκησης. Η ικανότητα συγκέντρωσης εξαρτάται και από άλλες ικανότητες όπως ο έλεγχος των αισθήσεων και του νου, η διάκριση, η απόσπαση και η μη προσκόλληση στα αντικείμενα των αισθήσεων, αλλά και η διάλυση των επιθυμιών για απολαύσεις και εγκόσμια αποκτήματα αλλά και όλων των εκφράσεων του εγώ, όπως θυμός, φόβος, απληστία, ζήλεια, υπερηφάνεια κ.λπ..

 ΕΜΠΟΔΙΑ 

 Πολλή ομιλία, λαιμαργία τεμπελιά, αδράνεια, φιληδονία, απογοήτευση, αρρώστια, κακή τροφή, κακές παρέες και παρέες με υλιστές, διακοπή στη Σαντάνα (πνευματική άσκηση), διακοπές στην άσκηση, κακό περιβάλλον, κριτική στους άλλους και τα λάθη τους, φιλοδοξία, πνευματική υπερηφάνεια, μη εγκράτεια, αρνητικό περιβάλλον, θλίψη, απελπισία, κουτσομπολιό, κακές σκέψεις, φόβος, μίσος, κακία, ανησυχία, ταραχή, αδράνεια, αδιαφορία, πόθος για ηδονές των αισθήσεων, οι επιθυμίες, παλιές εντυπώσεις, απληστία, ανυπομονησία, ζήλια, εγωισμός,  το ονειροπόλημα,  μνήμες της ημέρας ή παλιές, νοητική ομιλία, ξεμυάλισμα, ύπνος στην διάρκεια του διαλογισμού, το τάμας κα το ράτζας.

Διαβάστε επίσης το άρθρο: ΤΑ ΕΜΠΟΔΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΥ

ΣΑΜΑΝΤΙ 

Όλες οι προσπάθειες και οι ασκήσεις έχουν σαν σκοπό να φθάσουμε στην κατάσταση Σαμάντι κατά την οποία βιώνεται άμεσα η Αλήθεια. Στην κατάσταση του Σαμάντι ο νους είναι ολοκληρωτικά και αυθόρμητα απορροφημένος στο αντικείμενο της συγκέντρωσης (το Είναι μας), βρίσκεται σε μια κατάσταση τέλειας ακινησίας και ησυχίας.

Είδη Σαμάντι

Υπάρχουν  διαφορετικά είδη σαμάντι αλλά εδώ θα αναφέρω τις δύο βασικές διαφοροποιήσεις που υπάρχουν.

Το Σαβικάλπα σαμάντι 

 Το Σαβικάλπα σαμάντι είναι το κατώτερο σαμάντι. Σε αυτή την κατάσταση υπάρχει ακόμη η τριαδικότητα. Ο γνώστης, η γνώση και το αντικείμενο της γνώσης. Ο μαθητής δεν φθάνει στον τελικό στόχο που είναι η πλήρης απελευθέρωση από το εγώ του και η τέλεια ενότητα με το Είναι του. Οι Σαμσκάρας (οι αισθητηριακές εντυπώσεις) και οι Βάσανας (εγωϊστικές τάσεις, και (λεπτοφυείς επιθυμίες) που είναι καταγραμμένες στο υποσυνείδητο δεν διαλύονται.

 Το  Νιρβικάλπα σαμάντι
 
Στο Νιρβικάλπα σαμάντι  ο γνώστης, η γνώση και το αντικείμενο της γνώσης συγχωνεύονται στην κατάσταση της τέλειας ενότητας η μη-δυαδικότηας.  Ο γνώστης γίνεται ένα με το αντικείμενο της γνώσης, δηλαδή άνθρωπος και Θεός γίνονται ένα. Στο βαθύ παρατεταμένο Νιρβικάλπα σαμάντι το ατομικό εγώ διαλύεται και ο νους συγχωνεύεται  πλήρως στο συμπαντικό πνεύμα της ζωής, όλες οι Σαμσκάρας  και οι βάσανας διαλύονται ολοκληρωτικά.
Με την διάλυση του εγώ ελευθερωνόμαστε από την γέννηση και το θάνατο,  τον πόνο και τη δυστυχία. Ζούμε στον ωκεανό της συμπαντικής Συνειδητότητας που είναι η εσωτερική μας αλήθεια, η πηγή μας και ο τελικός μας προορισμός.

Η αληθινή σου φύση είναι αθάνατη!
Είσαι ύπαρξη- Συνειδητότητα-ευδαιμονία!  
Συνειδητοποίησε το μέσω του βαθύ διαλογισμού