Η ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ. ~ Ατμαν Νιτυανάντα

Η ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ

Χωρίς πειθαρχία, αφιέρωση και καθημερινή ειλικρινή και συστηματική άσκηση η αυτοπραγμάτωση (απελευθέρωση, φώτιση) είναι αδύνατη. 

Για να γίνει κανείς ολυμπιονίκης ή νούμερο ένα στον κόσμο στο τένις χρειάζεται ατέλειωτες ώρες καθημερινής άσκησης, μεθοδολογία, γνώση, πειθαρχία, αντοχή στις δυσκολίες, αυτοπεποίθηση, δυνατή θέληση στερήσεις πολλών απολαύσεων υπομονή και επιμονή. Πόσο μάλλον κάποιος που θέλει να πετύχει την Αυτοπραγμάτωση του Είναι ή φώτιση όπως λέμε συνήθως. Το να αφιερώνει κάποιος μερικές ώρες την εβδομάδα ή ακόμη και την ημέρα δεν είναι αρκετό για να φτάσει στην Απελευθέρωση και την ενότητα με τον Θεό. Μπορεί να νομίζει κανείς (είχα και εγώ αυτήν την εντύπωση), ότι επειδή συμμετέχει στις δραστηριότητες κάποιου πνευματικού κέντρου κ.λπ. και κάνει κάποιες ώρες πρακτική ότι είναι πνευματικός ασκητής με όλη την σημασία της λέξεως (δεν εννοώ μοναχούς αλλά αφιερωμένους στην πνευματική άσκηση. Στην πραγματικότητα είναι μόνο σε μια διαδικασία προετοιμασίας για να μπει στον πνευματικό δρόμο επί της ουσίας. Αυτό βέβαια είναι μια φυσική και απαραίτητη διαδικασία. Στην φύση όλα χρειάζονται το χρόνο τους για να γεννηθούν, να αναπτυχθούν και να ωριμάσουν.

Είναι βέβαιο ότι δεν μπορούμε να ξεκινήσουμε απότομα την πνευματική πειθαρχία με πολύωρη καθημερινή άσκηση. Χρειάζεται μια προετοιμασία για αυτό. Όπως και ένας ολυμπιονίκης ξεκίνησε την καριέρα του με το να προπονείται στην παιδική του ηλικία για λίγες ώρες την εβδομάδα και κατέληξε σε πολλές ώρες την ημέρα, έτσι και ένας εσωτερικός αθλητής ξεκινάει σταδιακά από λίγο χρόνο και στο τέλος αφιερώνει όλο του το χρόνο στην πνευματική του τελείωση.  Το πόσο γρήγορα θα εξελιχθεί κάποιος στην άσκηση αλλά και στην διάλυση του εγώ και τον διαλογισμό είναι άμεσα σχετιζόμενο με την ωριμότητας της ψυχής .

ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΑΣΚΗΣΗΣ

Οποιαδήποτε προσπάθεια μας για να στεφτεί με επιτυχία πρέπει να έχει ικανή ποσότητα και ποιότητα. Από μόνο του κανένα από τα δύο δεν είναι αρκετό. Βέβαια η ποιότητα δεν μπορεί να έρθει χωρίς την ποσότητα. Δεν μπορεί να αποκτήσει δηλαδή κανείς μεγάλη ικανότητα συγκέντρωσης όσο καλά κι αν προσπαθεί αν ασκείται για παράδειγμα μόνο για δύο λεπτά την ημέρα. Από την άλλη ακόμη και αν ασκείται κάποιος στην συγκέντρωση καθημερινά για δύο ή τρεις ώρες αλλά την περισσότερη ώρα της πρακτικής σκέπτεται και φαντάζεται, επίσης δεν πρόκειται να αναπτύξει την ικανότητα της συγκέντρωσης όσο χρόνο κι αν ασκηθεί με αυτό τον τρόπο.

ΤΟ ΚΙΝΗΤΡΟ

Σε καθετί που θέλουμε να κάνουμε και να πετύχουμε είναι θεμελιώδες να έχουμε επάνω από όλα υψηλό κίνητρο να πετύχουμε τον στόχο μας, Χωρίς υψηλό κίνητρο και αγάπη για αυτό που κάνουμε οι προσπάθειες μας θα είναι ασταθείς, ασυνεχείς και μισόκαρδες. Και φυσικά χωρίς σταθερότητα και αφοσίωση στο σκοπό μας δεν μπορούμε να περιμένουμε σοβαρά αποτελέσματα.  

Η ΠΟΣΟΤΗΤΑ 

Η ποσότητα σε σχέση με την πνευματική άσκηση σχετίζεται με το πόσο χρόνο αφιερώνουμε καθημερινά σε ασκήσεις που σχετίζονται με την εσωτερική μας μεταμόρφωση και την συνειδητοποίηση της αληθινής μας φύσης.  Η ποσότητα σχετίζεται με την συχνότητα και την διάρκεια των πρακτικών. Η ποσότητα αυξάνεται με δύο τρόπους: με το να αυξήσουμε την διάρκεια των πρακτικών και την συχνότητα που τις κάνουμε. Βέβαια στην πνευματική άσκηση δεν νοείται να μην ασκούμαστε καθημερινά. Μπορεί να ξεκινήσει κανείς την άσκηση του με μια συνεδρία κάθε βράδυ, στην συνέχεια να τις κάνει δύο, μία το πρωί και μία το βράδυ, (που είναι και το ιδανικότερο αν θέλει κανείς να κάνει μια σοβαρή προσπάθεια). Από εκεί και πέρα σταδιακά αυξάνουμε το χρόνο της άσκησης κάθε συνεδρίας και μπορούμε αν υπάρχει δυνατότητα να κάνουμε και μία ή δυο μικρότερες συνεδρίες στη διάρκεια της ημέρας (να αφιερώσουμε λίγα λεπτά για λίγο διαλογισμό για παράδειγμα). Η απογευματινή συνεδρία θα πρέπει να είναι πιο μεγάλη για να έχουμε χρόνο να κάνουμε  πράγματα που δεν μπορούμε ή δεν προλαβαίνουμε να κάνουμε το πρωί.  Εκτός από αυτές τις περιόδους άσκησης που κάνουμε συγκεκριμένες ώρες το πρωί και το βράδυ, κάποιες απόψεις της εργασίας συνεχίζονται σε όλη την διάρκεια της ημέρας.

Έτσι για παράδειγμα (ανάλογα με το επίπεδο του καθένα και τις συνθήκες ζωής του)  μπορούμε αρχικά να αφιερώσουμε από 30 λεπτά το πρωί για ορισμένες ασκήσεις, όπως προσευχή, θετικές επιβεβαιώσεις, πραναγιάμα και επανάληψη μάντρα, και το βράδυ αρκετά  περισσότερο για να μελετήσουμε κάποιο πνευματικό βιβλίο και να κάνουμε ορισμένες ασκήσεις χάθα γιόγκα, τραγούδισμα μάντρα και εξέταση και διάλυση κάποιων εγωικών τάσεων που εμφανίστηκαν στην διάρκεια της ημέρας.  

Την ποσότητα άσκησης την αυξάνουμε ανά δίμηνο ή τρίμηνο αυξάνοντας το συνολικό χρόνο άσκησης μέσα από την αύξηση του χρόνου κάθε  πρακτικής. Για παράδειγμα τα 30 λεπτά το πρωί είναι αφιερωμένα σε 5 λεπτά προσευχής, 5 ασκήσεις χάθα γιόγκα, 5 λεπτά πραναγιάμα, 10 επανάληψη μάντρα και 5 λεπτά βιώνουμε την εσωτερική σιωπή. Στο επόμενο δίμηνο ή τρίμηνο αυξάνουμε το συνολικό χρόνο σε 35 λεπτά αυξάνοντας το χρόνο κάποιας ή κάποιων από τις πρακτικές.

Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΒΗΜΑ- ΒΗΜΑ 

Η βασική ιδέα σε σχέση με την ποσότητα άσκησης είναι να μην αυξάνουμε το χρόνο άσκησης απότομα. Θα πρέπει πρώτα να νοιώθουμε άνετοι με το χρόνο άσκησης που ήδη αποφασίσαμε, να γίνει μέρος της καθημερινότητας μας όπως το φαγητό και μετά να αυξήσουμε πολύ λίγο το χρόνο. Είναι ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος για να παραμείνουμε σταθεροί στην συστηματική άσκηση. Απότομες αλλαγές στην αύξηση χρόνου πρακτικής ή κατ' ευθείαν πολύς χρόνος άσκησης το πιθανότερο είναι να επιφέρουν το σταμάτημα της συστηματικής άσκησης. Και εκεί που πηγαίναμε για πολλά να χάσουμε και τα λίγα.

Είναι πολύ πιο σημαντική η σταθερότητα και η συνέχεια στην άσκηση παρά το να κάνουμε μία μέρα πολλή άσκηση, μετά καθόλου, μετά λίγο και ούτω καθ εξής, αυτό δεν οδηγεί πουθενά.

Η ΜΕΘΟΔΟΣ ΤΗΣ ΕΛΑΧΙΣΤΗΣ ΠΟΣΟΤΗΤΑΣ ΑΣΚΗΣΗΣ

Αρχικά βάζουμε ως στόχο ένα μίνιμουμ χρόνο άσκησης τον οποίο ακολουθούμε ευλαβικά και με συνέπεια χωρίς να χάσουμε ούτε μια ημέρα (εκτός ανωτέρας βίας, όπως ασθένεια  για παράδειγμα), μέχρι αυτό να γίνει όπως προείπα μέρος της ζωή μας και να μην υπάρχει μεγάλη αντίσταση στο να το κάνουμε καθημερινά. Βέβαια αν κάποια μέρα έχουμε όρεξη να κάνουμε παραπάνω πρακτική το κάνουμε. Όμως το ζητούμενο είναι να μην συμβεί να κάνουμε λιγότερο ή καθόλου.

Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ 

Η ποιότητα σχετίζεται με το πόσο συγκεντρωμένα κάνουμε την άσκηση,  με το ενδιαφέρον και την αφοσίωση που ασκούμαστε, με το να ερευνούμε τον τρόπο που εφαρμόζουμε τις ασκήσεις ώστε να βελτιώσουμε την αποτελεσματικότητα τους, με το να είμαστε συνεχώς σε εγρήγορση για να βελτιώνουμε το καθετί που κάνουμε,  με το να αντιμετωπίζουμε επαρκώς τα εμπόδια και να τα ξεπερνούμε.

Στην ποιότητα επίσης συμπεριλαμβάνονται και η σταθερότητα, η συνέπεια, η συνέχεια σκοπών και στόχων, η περιοδική εξέταση της αποτελεσματικότητας της άσκησης μας και ο επαναπροσδιορισμός στόχων και σκοπών. 

Διαβάστε πως βάζουμε στόχους στα αρθρα :
Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ Ο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΜΕ ΣΤΟΧΟΥΣ 

Με την ποιότητα σχετίζεται και η ανάπτυξη αρετών και ικανοτήτων που είναι σημαντικές για την καλύτερη εφαρμογή των ασκήσεων, την διάλυση των ελαττωμάτων, την αποτελεσματικότητα του διαλογισμού και την επίτευξη ανώτερων καταστάσεων συνείδησης. Για παράδειγμα το να μάθουμε να αποδεχόμαστε τα πράγματα όπως έρχονται αλλά και τον εαυτό μας με τις ατέλειες του είναι σημαντική ικανότητα η οποία μας βοηθάει στο να εργαστούμε αποτελεσματικά με την διάλυση του εγώ αλλά και να έρθουμε σε επαφή με το Είναι μας. 

Υπάρχουν τεχνικές που είναι σχετικά εύκολες και άλλες που είναι πιο πολύπλοκες και δυσκολότερες. Υπάρχουν πρακτικές (π.χ. πραναγιάμα, διαλογισμός κ.λπ.) που η ανάπτυξη τους είναι στενά συνδεδεμένη με διάφορες ικανότητες. Οπότε για να αναπτύξουμε αυτές τις πρακτικές θα πρέπει να αναπτυχθούν και άλλες ικανότητες του σώματος και του νου. Στην πραγματικότητα στην πνευματική άσκηση τα πάντα συνδέονται μεταξύ τους με κάποιο τρόπο, και το ένα βοηθάει το άλλο. Από την διατροφή μέχρι και τον διαλογισμό όλα έχουν την θέση τους και επηρεάζουν το τελικό αποτέλεσμα της άσκησης και της μεταμόρφωσης μας.

Η ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ

 Η συγκέντρωση είναι θεμελιώδης ικανότητα απαραίτητη για την αποτελεσματική εφαρμογή κάθε πρακτικής και τεχνικής και για αυτό δίνεται μεγάλη έμφαση από την αρχή για την ανάπτυξη της. Αλλά και η ικανότητα της συγκέντρωσης σχετίζεται με την αγνότητα του νου, με την ικανότητα της μη ταύτισης και προσκόλλησης με τα περιεχόμενα του νου και τα αντικείμενα των αισθήσεων.

ΕΠΙΕΔΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ & ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ

Η κάθε ικανότητα ή τεχνική ξεκινούν από ένα αρχικό επίπεδο ικανότητας εκτέλεσης ή ανάπτυξης και φτάνουν στο επίπεδο αυτοματοποίησης και της τελειοποίησης. 

Χοντρικά χωρίζουμε την ανάπτυξη σε 5 στάδια:

Αρχικό επίπεδο

Βασικό επίπεδο

Ενδιάμεσο επίπεδο

Προχωρημένο επίπεδο

Αυτοματοποίησης

Τελειοποίησης

Είναι δύσκολο να προσδιορίσει κανείς με ακρίβεια πότε περνάμε από το ένα επίπεδο στο άλλο κα δεν είναι και απαραίτητο. Αυτό απλά είναι ένας τρόπος να έχουμε ένα μέτρο για να καταλάβουμε που περίπου βρισκόμαστε και όχι για να ταυτιστούμε με αυτό και να το κάνουμε ένα πρόβλημα ούτε για να υπερηφανευόμαστε ότι είμαστε προχωρημένοι. Η υπερηφάνεια είναι από τα μεγαλύτερα εμπόδια μαζί με την επιθυμία για απόλαυση στην πνευματική μας τελείωση. Και το εγώ της υπερηφάνειας εύκολα μετατρέπει και την πνευματική άσκηση ως μέσο  για να νοιώσει σπουδαίο και τρανό. Το εγώ είναι πολυδαίδαλο και πολυμήχανο και χρειάζεται μεγάλη ικανότητα διάκρισης για να καταλάβει κανείς τα παιχνίδια του κι να απελευθερωθεί από αυτά.

ΑΡΧΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ

Σ’ αυτό το στάδιο ξεκινάμε από το ότι δεν γνωρίζουμε, περνούμε στην θεωρητική γνώση, αποκτάμε μια πρώτη κατανόηση και κάνουμε τις πρώτες προσπάθειες να εφαρμόσουμε στην πράξη την γνώση και την κατανόηση που έχουμε. Τη γνλωση μπορέι να την πάρουμε από κάποιο βιβλίο, σεμινάριο, κ.λπ.

ΒΑΣΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ

Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα εφαρμογής και μελέτης της πρακτικής, στο οποίο συνεχίζουμε να μαθαίνουμε γύρω από την πρακτική αλλά και την εφαρμόζουμε καθημερινά αποκτούμε το βασικό επίπεδο στο οποίο έχουμε πλέον την απαραίτητη βασική γνώση σχετικά με την πρακτική για να μπορούμε να την εφαρμόζουμε και να εξασκούμε επαρκώς. Σε αυτό το στάδιο μπορεί να υπάρχει ακόμη αντίσταση στο να κάνουμε την πρακτική, τεμπελιά, αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα της κ.λπ. Σε αυτό το στάδιο χρειαζόμαστε ακόμη πληροφορίες και βοήθεια από εξωτερικές πηγές (βιβλία, δασκάλους κ.λπ.). 

ΕΝΔΙΑΜΕΣΟ ΣΤΑΔΙΟ

Στο ενδιάμεσο στάδιο που έρχεται μετά από αρκετό διάστημα εξάσκησης υπάρχει μια άνεση στην εφαρμογή της άσκησης, αλλά την εφαρμόζουμε καλύτερα στο δικό μας χώρο όπου έχουμε συνηθίσει και οι συνθήκες μας είναι γνωστές και συνηθισμένες. Ήδη έχουμε δει αποτελέσματα και έτσι έχουν φύγει οι περισσότερες αμφιβολίες. Αυξήθηκε επίσης η ικανότητα να διακρίνουμε πιο καθαρά τι μας εμποδίζει να την εφαρμόσουμε σωστά και να βρούμε λύσεις, αλλά ακόμη χρειαζόμαστε κάποια εξωτερική βοήθεια και καθοδήγηση.

ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΟ ΣΤΑΔΙΟ

Στο προχωρημένο στάδιο έχουμε πλέον μεγάλη ικανότητα και άνεση στην εκτέλεση της άσκησης, η ανάγκη για εξωτερική βοήθεια και πληροφόρηση είναι πολύ μικρή. Η συγκέντρωση μας και η αποτελεσματικότητα εφαρμογής είναι υψηλές καθώς επίσης και η ικανότητα να αναγνωρίζουμε τις ατέλειες και τα εμπόδια αλλά και η ικανότητα να βρίσκουμε λύσεις και τρόπους αποτελεσματικούς να ξεπερνάμε τα εμπόδια και να βελτιωνόμαστε όλο και περισσότερο. Επίσης μπορούμε να κάνουμε την άσκηση αποτελεσματικά και σε συνθήκες διαφορετικές από αυτές που συνήθως ασκούμαστε.

ΣΤΑΔΙΟ ΑΥΤΟΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ

 Το στάδιο της αυτοματοποίησης στη ουσία ήδη ξεκίνησε κάποια στιγμή από το προηγούμενο στάδιο και θα έλεγα ότι είναι η κορύφωση του προηγούμενου σταδίου. Σε αυτό η τεχνική εκτελείται με ακρίβεια και χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια. Η ικανότητα μας στο να εφαρμόζουμε την τεχνική ή την ικανότητα δεν επηρεάζεται (ή επηρεάζεται ελάχιστα) από τις εξωτερικές συνθήκες. Η ικανότητα να χειριζόμαστε το νου ή το σώμα (ανάλογα με τη φύση της άσκησης) είναι άριστη, καθώς επίσης και η ικανότητα να βρίσκουμε λύσεις σε σχέση με αυτό. Δεν χρειαζόμαστε πλέον ανατροφοδότηση, πληροφόρηση ή βοήθεια από έξω (ποτέ όμως να μην είμαστε απόλυτοι, αν κρίνουμε ότι χρειαζόμαστε βοήθεια δεν διστάζουμε να τη ζητήσουμε).  Όσον αναφορά τις ικανότητες ή τις αρετές, αυτές έχουν γίνει δεύτερη φύση μας, τις εκδηλώνουμε αυθόρμητα και φυσικά. Όπως για παράδειγμα μιλάμε με άνεση τη μητρική μας γλώσσα έτσι γίνεται και με μια ικανότητα για την οποία εργαστήκαμε συστηματικά για πολλά χρόνια. Αυτό που είναι άσκηση για ένα μαθητή είναι αρετή για τον σοφό ή τον άγιο. 

ΣΤΑΔΙΟ ΤΕΛΕΙΟΠΟΙΗΣΗΣ

Σε σχέση με τις αρετές, αυτές τελειοποιούνται με την διάλυση του εγώ και την φώτιση.  Χωρίς το εγώ και σε πλήρη ένωση με το Είναι μας, όλες οι αρετές τελειοποιούνται και εκδηλώνονται φυσικά αφού εκδηλώνεται μέσα μας χωρίς παραμόρφωση το Πνευματικό Φως και η θέληση του Πνεύματος.

Όσον αφορά τις πρακτικές ή τις τεχνικές, η ικανότητα μας να τις εφαρμόζουμε φτάνει στο ύψιστο δυνατόν επίπεδο. Σχετικά με την ικανότητα μας να διαλογιζόμαστε (που είναι και η πιο σημαντική πρακτική και αυτή που αφιερώνουμε σχεδόν όλο μας το χρόνο στο αποκορύφωμα της πνευματικής μας πορείας) αυτή φτάνει στο αποκορύφωμα της και ολοκληρώνεται με το Νιρβικάλπα Σαμάντι και την τέλεια απορρόφηση του νου στο Είναι μας. Σε βαθύ συνεχές Νιρβικάλπα Σαμάντι επιτυγχάνεται η πλήρης διάλυση του εγώ και η τέλεια ενότητα και εμπειρία της Πνευματικής μας φύσης.

Τέλος να θυμίσω ότι οι ασκήσεις είναι μέσο και όχι αυτοσκοπός. Το εγώ από την φύση του ταυτίζεται και προσκολλάται σε οτιδήποτε και έτσι πρέπει πάντοτε να είμαστε σε εγρήγορση και να μην ξεχνάμε  το σκοπό που είναι η απελευθέρωση από το εγώ και η πλήρη συγχώνευση του νου μας με την Πνευματική μας φύση.