Απόσπασμα από
το βιβλίο ‘Το κόσμημα της Διάκρισης’ ( Vivekachudamani) του Σανκαρατσάρια -Shankaracharya
124. Τώρα θα σας μιλήσω για τον φύση του υπέρτατου Εαυτού
(Άτμαν), τον οποίο αν συνειδητοποιήσει κάποιος ελευθερώνεται από τα δεσμά (του
νου, της γέννησης και του θανάτου) και πετυχαίνει την απελευθέρωση.
125. Υπάρχει κάποιο Απόλυτο Ον (το Άτμαν), που είναι το
αιώνιο υπόστρωμα της συνειδητότητας του εγώ, που είναι ο μάρτυρας* των τριών
καταστάσεων συνείδησης (ξύπνιος, ύπνος με όνειρα, βαθύς ύπνος) και είναι
διαφορετικό από τα πέντε επικαλύμματα*.
Σχόλια
ο μάρτυρας (ο παρατηρητής)*
Η Συνειδητότητα (Άτμαν, ο εσώτερος Εαυτός)
είναι ο παρατηρητής, είναι αυτό που κάνει δυνατή την επίγνωση κάθε εμπειρίας
μέσα από τις αισθήσεις και κάθε σωματικής, ενεργειακής, συναισθηματικής
και νοητικής κατάστασης.
τα πέντε επικαλύμματα ή κόσας ξεκινώντας από το πιο χονδροειδές
προς το πιο λεπτοφυές είναι:
1. Αναμάγια
κόσα - Annamaya Kosha (το κόσα της τροφής)
2. Πραναμάγια
κόσα - Pranamaya kosha ( το κόσα της ενέργειας)
3. Μανόμαγια
κόσα - Manomaya kosha ( το κόσα του μάνας, ο εξωτερικός νους)
4. Βιγκναμάγια
κόσα - Vijnanamaya kosha ( το κόσα της Διάνοιας)
5. Ανανταμάγια
κόσα - Anandamaya kosha ( το κόσα της Ευδαιμονίας).
126. Αυτό που γνωρίζει οτιδήποτε συμβαίνει στην κατάσταση του ξύπνιου, του ονείρου και του βαθύ ύπνου, το οποίο έχει επίγνωση της παρουσίας ή της απουσίας του νου και των λειτουργιών του, και το οποίο είναι η ουσία και το φόντο πίσω από το εγώ, Αυτό είναι Εκείνο (Το Απόλυτο Ον, το Άτμαν, η Συνειδητότητα).
127. Αυτό που τα βλέπει όλα, αλλά το οποίο δεν το βλέπει κανείς, το οποίο φωτίζει την διάνοια (Μπούντι) και τα λοιπά (μάνας-εξωτερικός νους, αισθήσεις, πράνα, σώμα, τα εξωτερικά αντικείμενα), αλλά τα οποία δεν μπορούν να το φωτίσουν, Αυτό είναι Εκείνο (Το Απόλυτο Ον, το Άτμαν, η Συνειδητότητα).
128. Αυτό από το οποίο όλο το σύμπαν διαποτίζεται, αλλά
το οποίο δεν διαποτίζεται από τίποτα, το οποίο με το να λάμπει κάνει να
λάμπει όλο το σύμπαν σαν μια αντανάκλαση Του, Αυτό είναι Εκείνο (Το Απόλυτο Ον,
το Άτμαν, η Συνειδητότητα).
129. 130. Αυτό, που χάρις στην παρουσία του, το σώμα, τα όργανα των αισθήσεων, ο νους (μάνας) και η
διάνοια (Μπούντι), εκτελούν τα αντίστοιχα καθήκοντα τους σαν υπηρέτες, Αυτό,
που εξ αιτίας του τα πάντα, - το εγώ, το σώμα, τα αισθητηριακά αντικείμενα,
οι απολαύσεις τους, κ.λπ., είναι εμφανώς γνωστά ως ένα δοχείο*, είναι της φύσης της Αιώνιας γνώσης
(επίγνωσης, Συνειδητότητας).
Σχόλιο
είναι γνωστά εμφανώς ως ένα δοχείο*: Όπως ένα δοχείο δεν μπορεί να γνωρίζει ότι
υπάρχει από μόνο του, διότι δεν έχει Συνείδηση, αλλά χρειάζεται ένα υποκείμενο
συνειδητό να το γνωρίσει, παρόμοια τα πάντα, το σώμα, τα όργανα των αισθήσεων,
ο νους (μάνας) και η διάνοια (Μπούντι), το εγώ, το σώμα, τα αισθητηριακά
αντικείμενα, οι απολαύσεις κ.λπ., δεν έχουν την ικανότητα να γνωρίζουν τον
εαυτό τους από μόνα τους (δεν μπορούν να έχουν επίγνωση της ύπαρξης τους).
Είναι το Άτμαν, (Απόλυτο Ον, Συνειδητότητα) που κάνει δυνατή την επίγνωση τους
καθώς αντανακλά στην διάνοια (Μπούντι).
131. Αυτό, είναι ο εσώτατος Εαυτός, ο πρωταρχικός
(πανάρχαιος, αρχέγονος) Πουρούσα*, του οποίου η ουσιαστική φύση είναι η σταθερή
εμπειρία της άπειρης (χωρίς όρια) ευδαιμονίας, που είναι πάντα
αμετάβλητος. Παρά ταύτα, αντανακλώμενος στις διάφορες νοητικές
μορφοποιήσεις (τροποποιήσεις), και με εντολή του, τα όργανα των αισθήσεων και
τα πράνα* εκτελούν τις λειτουργίες τους.
Σχόλια
Πράνα*: Υπάρχει
ένα πράνα (ζωτική ενέργεια), αλλά επειδή έχει πέντε απόψεις (Πράνα, Απάνα,
Σαμάνα, Ουντάνα, Βιάνα), το κείμενο αναφέρεται εδώ στον πληθυντικό, (τα πράνα).
Αναφέρεται δηλαδή στις λειτουργίες του κάθε ένα από τις πέντε απόψεις του
πράνα.
Πουρούσα*: Ο
Πουρούσα είναι όρος που χρησιμοποιείται στην φιλοσοφία της Σάνκυα, για να
αναφερθεί στο Υπέρτατο Ον, από το οποίο πηγάζουν όλα. Οι όροι Μπράμαν,
Παραμπράμαν, Παραμάτμαν, Πνεύμα, Απόλυτη Συνειδητότητα είναι συνώνυμοι όροι με
τον Πουρούσα και αναφέρονται στο πρωταρχικό Εν από το
οποίο πηγάζουν όλα.
Ο όρος Άτμαν αναφέρεται στην ίδια αρχή, όταν εκφράζεται μέσα από τον άνθρωπο.
Ο όρος Άτμαν αναφέρεται στην ίδια αρχή, όταν εκφράζεται μέσα από τον άνθρωπο.
Ο όρος Πουρούσα στην Ινδουιστική παράδοση
χρησιμοποιείται επίσης και με διαφορετικούς τρόπους, αλλά αυτό χρήζει
μεγαλύτερης ανάλυσης η οποία ξεφεύγει από την ουσία του κειμένου αυτού.
132. Μέσα σε αυτό το σώμα, σε ένα νου που είναι γεμάτος
σάττβα (χωρίς καθόλου ράτζας και τάμας), στην μυστική σπηλιά της διάνοιας (στην
καρδιά), στο εσωτερικό διάστημα (χώρο, Ακάσα) γνωστό ως το Ανεκδήλωτο, το Άτμαν
του οποίου το μεγαλείο (η λαμπρότητα) σε μαγεύει, λάμπει σαν το ήλιο ψηλά στον
ουρανό, φωτίζοντας το σύμπαν δια της λαμπρότητας Του.