ΟΙ ΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΝΥΧΤΕΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ
Όπως συμβαίνει
στην φύση να εναλλάσσονται οι μέρες και οι νύχτες, έτσι και στην πνευματική μας
πορεία περνάμε από μέρες και νύχτες δουλειάς όπως λέγονται. Οι μέρες και οι
νύχτες δουλειάς είναι αναπόφευκτες, και θα πρέπει να το αποδεχτούμε
ως μέρος της πνευματικής διαδικασίας. Δεδομένου ότι θα έρθουν οι νύχτες στην
προσπάθεια μας, θα πρέπει όταν έρθουν να το αποδεχτούμε, να κάνουμε ότι
καλύτερο μπορούμε για να μείνουμε σταθεροί στην προσπάθεια μας και να πάρουμε
μέτρα για να την συντομεύσουμε (όσο είναι δυνατόν) και να
μπούμε ξανά σε μια καινούργια μέρα δουλειάς. Στις νύχτες πνευματικής άσκησης
είναι που το εγώ, μας επιτίθεται ποικιλοτρόπως προσπαθώντας να μας απογοητεύσει
και να μας κάνει να εγκαταλείψουμε τον πνευματικό δρόμο. Είναι σε
μια νύχτα δουλειάς που οι αναζητητές εγκαταλείπουν τον πνευματικό δρόμο και
ξαναγυρίζουν στην μηχανική ζωή.
Η μέρα δουλειάς
στην πνευματικής άσκησης, είναι η περίοδος όπου, υπάρχει ροή, όρεξη, διάθεση,
ενθουσιασμός, αισιοδοξία, εμπειρίες θετικές, νέες ανακαλύψεις, πρόοδος στον
διαλογισμό, καλή διάθεση γενικότερα, δημιουργικότητα, ικανοποίηση, χαρά, ηρεμία
κ.λπ.. Τα πράγματα πάνε καλά όταν είμαστε σε μια
πνευματική μέρα και φαίνεται ότι έτσι θα είναι πάντα, παρά ταύτα, έρχεται η
στιγμή που η κατάσταση αλλάζει και όλο αυτό που φαινόταν ότι θα διαρκούσε
φεύγει και μια πνευματική νύχτα κάνει την εμφάνιση της.
Οι νύχτες
πνευματικής άσκησης είναι η περίοδος (μπορεί να είναι μέρες ή και πολλές
βδομάδες) που χάνουμε τον ενθουσιασμό και την διάθεση να κάνουμε την άσκηση, όταν βρίσκουμε δικαιολογίες για να μην κάνουμε άσκηση, όταν
υπάρχει τεμπελιά, αντίσταση και δυσαρέσκεια να κάνουμε τις πρακτικές μας. Είναι
η περίοδος που έχουμε αμφιβολίες για το αν θα συνεχίσουμε τον πνευματικό δρόμο,
για το αν έχει νόημα να στερούμαστε τις απολαύσεις, ή τις παρέες και τους
φίλους που χαιρόμασταν μέχρι πρότινος για κάτι που είναι αβέβαιο, αμφιβολίες
για το αν μπορούμε να τα καταφέρουμε, είναι περίοδος που χάνουμε την
καθαρότητα σκέψης και αντίληψης, που δεν έχουμε εσωτερικές εμπειρίες, έμπνευση και
ενθουσιασμό. Βέβαια όσο προχωράμε στον δρόμο και ελευθερωνόμαστε από τις
εγωϊκές τάσεις και τις ράτζας και τάμας ποιότητες, οι νύχτες δουλειάς είναι πιο
απαλές και δεν επηρεάζουν την εσωτερική μας κατάσταση, την προσπάθεια και την άσκηση
μας με την ίδια ένταση που την επηρεάζουν όταν είμαστε στην αρχή του δρόμου και για όσο κυριαρχούν στον ψυχισμό μας, οι εγωϊκές
τάσεις και οι ράτζας και τάμας ποιόητητες.
Για να ξεπεράσετε
την κατάσταση κατ’ αρχάς, συνεχίστε το καθημερινό πρόγραμμα άσκησης, με κάποιες
ίσως διαφοροποιήσεις, ακόμη και αν δεν έχετε την διάθεση που είχατε μέχρι τώρα.
Με αυτόν τον τρόπο δυναμώνει η θέληση, η αποφασιστικότητα μας, αλλά
και η αντοχή στις δυσκολίες, που είναι τρεις από τις
σημαντικότερες αρετές για να προχωρήσουμε στον πνευματικό δρόμο. Προσευχηθείτε
καθημερινά για προσανατολισμό, καθοδήγηση και δύναμη. Ζητείστε (αν είναι
δυνατόν) καταφύγιο στην συντροφιά φωτισμένων, δασκάλων, αφυπνισμένων ή
προχωρημένων μαθητών. Πηγαίνετε και κάντε άσκηση (Σάντανα) όσες περισσότερες
μέρες μπορείτε σε πνευματικά κέντρα (άσραμ) μεγάλων δασκάλων ή προχωρημένων
μαθητών και αν αυτό δεν είναι δυνατόν πηγαίνετε για δύο τρεις ημέρες όσο το
δυνατόν συχνότερα. Αποκτείστε σταθερή επαφή με κάποιο κέντρο στην περιοχή σας,
και συμμετέχετε τακτικά μέσα στην εβδομάδα στα προγράμματα του.
Αν δεν μπορείτε να
κάνετε καθημερινά όλο το πρόγραμμα άσκησης όπως το κάνατε μέχρι τώρα, κάντε
κάποιες τροποποιήσεις και βάλτε οπωσδήποτε ένα μίνιμουμ το οποίο θα εφαρμόζετε
με συνέπεια. Δώστε όμως ακόμη μεγαλύτερη έμφαση στην προσπάθεια από στιγμή σε
στιγμή σε όλη την διάρκεια της ημέρας. Προσπαθήστε να είσαστε σε επίγνωση της εσωτερικής σιωπηλής παρουσίας, (αυτεπίγνωση), όλη την ημέρα, την κάθε
στιγμή, οτιδήποτε και αν κάνετε. Όταν βουρτσίζετε τα δόντια σας, όταν
σκουπίζετε το πάτωμα, όταν τρώτε πρωινό, όταν τρώτε, όταν περπατάτε, όταν
ακούτε μουσική, όταν είστε με φίλους, όταν είστε στο μπάνιο, ότι κι αν
κάνετε. Θα σας βοηθήσει σε αυτό να επαναλαμβάνετε ένα μάντρα, το όνομα του
Θεού, (Ομ ναμά Σιβάϊ), μια αλήθεια, όπως, ‘Είμαι αγνή
Συνειδητότητα’, ‘Είμαι φως και αγάπη’,’ Είμαι η σιωπηλή παρουσία΄. Κ.λπ..
Για να πάρετε
κουράγιο και έμπνευση και να ποτιστείτε από θετικές δονήσεις μπορείτε να
αφιερώσετε καθημερινά αρκετό χρόνο (δύο, τρεις, … ώρες) στην
μελέτη ιερών κειμένων (όπως η Μπαγκαβάτ Γκίτα για παράδειγμα), πνευματικά
βιβλία δασκάλων, βιβλία και κείμενα που σχετίζονται με την πνευματικότητα και
την αυτογνωσία. Μπορείτε να βλέπετε επίσης ομιλίες πνευματικών δασκάλων στο
διαδίκτυο (υπάρχει πληθώρα πια βίντεο στο youtube και άλλες ιστοσελίδες). Καθώς
θα διαβάζετε τα κείμενα, ή θα βλέπετε τα βίντεο με προσοχή, είναι περισσότερο
από σημαντικό να είστε ταυτόχρονα σε αυτεπίγνωση, να θυμάστε δηλαδή να είσαστε
σε επίγνωση της εσωτερικής σιωπηλής παρουσίας (που είναι ο αληθινό σας Εαυτός),
που είναι το κέντρο της πνευματικής ζωής και άσκησης.
Με αυτούς τους
τρόπους και άλλους τρόπους που θα βρείτε εσείς θα μείνετε σταθεροί στην
προσπάθεια σας και θα έχετε δυναμώσει ακόμη περισσότερο. Η νύχτα θα περάσει
κάποια στιγμή και θα έρθει κάποια καινούρια μέρα άσκησης, όπου θα υπάρχει ξανά
διάθεση, ενθουσιασμός, αισιοδοξία, εμπειρίες θετικές, νέες ανακαλύψεις, πρόοδος
στον διαλογισμό, καλή διάθεση γενικότερα, δημιουργικότητα, ικανοποίηση, χαρά,
ηρεμία κ.λπ..
Μια μορφή που
παίρνει η επίθεση του εγώ μας, στην προσπάθεια του να μας απογοητεύσει και να
μας κάνει να εγκαταλείψουμε το πνευματικό μονοπάτι είναι να μας πιπιλίζει συνέχεια το νου, με διάφορα ψευδή επιχειρήματα του τύπου: δεν έχουμε καταφέρει τίποτα σπουδαίο μέχρι τώρα,
ότι δεν θα καταφέρουμε να προχωρήσουμε στο δρόμο, ότι
χάνουμε τον χρόνο μας και τις απολαύσεις της ζωής, ενώ όλος ο κόσμος
χαίρεται (υποτίθεται ότι χαίρεται σύμφωνα με τα ψέματα του
εγώ, γιατί ποιος κοσμικός άνθρωπος χαίρεται πραγματικά την ζωή του;) και άλλα παρόμοια. Και αν τύχει να βρισκόμαστε σε
μια νύχτα δουλειάς, τότε είμαστε πολύ πιο ευάλωτοι σε αυτές τις επιθέσεις.
Ένας
αποτελεσματικός τρόπος να αντιμετωπίσουμε αυτές τις επιθέσεις που μας κάνει τον
εγώ είναι η ιδέα της επανεκκίνησης. Μπορούμε να ξεπεράσουμε τα παραπάνω
επιχειρήματα του εγώ κάνοντας μια επανεκκίνηση της
προσπάθειας μας, μια νέα αρχή στο πνευματικό μας ταξίδι. Ξεκινάμε το πνευματικό
μας ταξίδι ξανά τώρα, σαν να ήταν η πρώτη φορά που ξεκινάμε. Αυτή η ιδέα της
επανεκκίνησης λειτουργεί αποτελεσματικά, γιατί καθώς ξεκινάμε μόλις τώρα την προσπάθεια
μας, δεν τίθεται θέμα προόδου, έτσι δεν δίνουμε πάτημα στο εγώ για να μας
απογοητεύσει, λέγοντας μας ότι δεν έχουμε προχωρήσει πολύ (καθώς αρχίζουμε τώρα την προσπάθεια μας, αλλά έχοντας και την εμπειρία
από την μέχρι τώρα προσπάθεια μας), ότι άδικα χάνουμε τον χρόνο
μας και άλλα παρόμοια. Καθώς ξεκινάμε τώρα την πνευματική ζωή και άσκηση δεν τίθεται θέμα προόδου ή μη προόδου. Έτσι
ακυρώνουμε κάθε προσπάθεια του εγώ να μας κάνει να νοιώσουμε αδύναμοι, ότι δεν
μπορούμε να τα καταφέρουμε και τα παρόμοια. Στα πρώτα χρόνια ίσως χρειαστεί να
κάνουμε αρκετές φορές την επανεκκίνηση, για να ακυρώνουμε την προσπάθεια του
εγώ να μας απογοητεύσει με το να μας λέει ξανά και ξανά, ότι δεν καταφέραμε
τίποτα σπουδαίο και ότι μάταια είναι η προσπάθεια και οι κόποι μας.
Ένας άλλος τρόπος
για να αντιμετωπίσουμε την προσπάθεια του εγώ μας να μας
απογοητεύσει και να μας κάνει να εγκαταλείψουμε την άσκηση και τον δρόμο, είναι
να του απαντάμε αποφασιστικά ότι θα παραμείνουμε σταθεροί στην προσπάθεια
μας, ακόμη και αν κάνουμε μικρή πρόοδο μέχρι να
πεθάνουμε. Κάθε φορά που θα μας λέει να τα παρατήσουμε, ή ότι χάνουμε αδιάκοπα
τον χρόνο μας το αντίδοτο είναι: Αν τώρα βρίσκομαι στο 1
(υποθέτοντας ότι το τέλος του δρόμου είναι το 100), πριν πεθάνω θα
είμαι τουλάχιστον στο 1,1 του δρόμου και με αυτήν την ελάχιστη πρόοδο θα είμαι ικανοποιημένος/η. Ακόμη και αν δεν καταφέρω να φτάσω στην
απελευθέρωση, ακόμη και αν δεν προχωρήσω πολύ στον δρόμο,
δεν θα μείνω στο 1, θα προχωρήσω έστω και κατά 0,1, και αυτό θα είναι επιτυχία. Για πολλούς μήνες το εγώ μου, προσπαθούσε να με απογοητεύσει με τα
παραπάνω επιχειρήματα, αλλά η αποφασιστική μου απάντηση ήταν, ότι οι κοσμικοί
άνθρωποι είναι μίζεροι και δυστυχισμένοι κατά κύριο λόγο, και ότι ακόμη και 0,1
πρόοδο να κάνω μέχρι να πεθάνω αυτό θα είναι επιτυχία, ότι δεν θα παραμείνω
στην ίδια κατάσταση έστω και αν η πρόοδος είναι ελάχιστη. Επίσης υπενθύμιζα
στον εαυτό μου ότι συνεχίζοντας την άσκηση σταθερά, δεν θα υπάρχει οπισθοδρόμηση και εγκλωβισμός στο εγώ, αφού αυτό είναι το μόνο σίγουρο
ότι θα συμβεί αν εγκαταλείψουμε την άσκηση και ακολουθήσουμε ένα εξωτερικό,
τρόπο ζωής. Ταυτόχρονα, συνέχιζα σταθερά την καθημερινή μου άσκηση και τις
αυτοπειθαρχίες. Κάποια στιγμή το εγώ αφού είδε ότι ήμουν
αποφασισμένος να συνεχίσω τον δρόμο μου πάση θυσία, σταμάτησε να μου επιτίθεται
με αυτού του είδους τις σκέψεις.
Το εγώ έχει
πολλούς τρόπους και μηχανισμούς να μας βγάλει από την πρακτική ή να μας κάνει
να μην ασκούμαστε με σταθερότητα και ενδιαφέρον, με τελικό σκοπό να μας κρατά
τελικά δέσμιους του. Αλλά αν είμαστε αποφασισμένοι για όλα, αν είμαστε δοσμένοι
στην αλήθεια, είναι βέβαιο ότι δεν πρόκειται, πάρα τις προσπάθειες του εγώ, να
μετακινηθούμε ούτε ένα εκατοστό από τον δρόμο μας. Είναι βέβαιο ότι αργά ή
γρήγορα θα πετύχουμε την ελευθερία και την συνειδητή ένωση μας με
την αληθινή μας φύση (Συνειδητότητα), που είναι ένα με τον Θεό.
Αναφέρω μερικούς
ακόμα τρόπους και μηχανισμούς που χρησιμοποιεί το εγώ για να μας εξαπατήσει και
να μας κρατάει υπό τον έλεγχο του:
· Φαντασίες και φαντασιώσεις
για τον εαυτό μας, την άσκηση, τον δρόμο , την ζωή κ.λπ.
· Οι δικαιολογίες,
· Ο φόβος και η ενοχή,
· Να μας διασπά την
προσοχή αναζητώντας απολαυστικές εμπειρίες και βάζοντας διάφορους
στόχους εφήμερους,
· Να μας κάνει να
κολλήσουμε σε λανθασμένες ή ψεύτικες ιδέες,
· Να κατηγορούμε ή
να επικρίνουμε τους άλλους,
· Ο φανατισμός,
· Η ακαμψία στην σκέψη,
· Η αναβλητικότητα
· Αύριο θα είναι καλύτερα τα
πράγματα ή οι συνθήκες για πρακτική,
· Η τακτική, λίγο είναι δεν
πειράζει,
· Να θεωρούμε υπεύθυνους τους
άλλους (ή την ζωή) για τα βάσανα και τα προβλήματά μας,
· Να αρνηθούμε να
δούμε τι συμβαίνει, είτε μέσα μας, είτε στην ζωή μας
· Να παίζει τους αδύναμους
ή τους ανίκανους, δηλώνοντας ότι «δεν μπορούμε»,
· Να πιστεύουμε ότι έχουμε
δίκιο,
· Να επιβεβαιώνουμε ότι δεν
είμαστε σε θέση να επιτύχουμε μια ριζική αλλαγή,
· Να αμφιβάλουμε
για την προσπάθεια που κάνουμε και την βελτίωση που έχουμε επιτύχει
μέχρι στιγμής. Το εγώ συνήθως υποεκτιμά ή υπερεκτιμά τα πράγματα. Τα
μεγαλοποιεί ή τα κάνει ασήμαντα ενώ δεν είναι.
Πρέπει να είστε
πολύ προσεκτικοί για να αναγνωρίσετε αυτούς τους μηχανισμούς και οποιοδήποτε
άλλον που μπορεί να εφεύρει το εγώ για να μας πολεμήσει
και να βρείτε τα κατάλληλα μέσα και τρόπους για να τους ξεπεράσετε.
Θα πρέπει να
χρησιμοποιείτε συνεχώς την ευφυΐα σας, την διάκριση σας και την δύναμη της
θέλησης σας για να ξεπεράσετε όλα τα τεχνάσματα που χρησιμοποιεί το
εγώ, για να σας εξαπατήσει και να σας κάνει να εγκαταλείψετε πνευματική ζωή για
μερικές φευγαλέες αισθητηριακές απολαύσεις, οι οποίες συνοδεύονται από μιζέρια,
πόνο και δυστυχία.
Όλοι οι άγιοι και
οι φωτισμένοι είχαν δυσκολίες και αντιξοότητες, αλλά τις ξεπέρασαν χάρη στην
υπομονή, την επιμονή, την αποφασιστικότητα τους, την πίστη στον εαυτό τους και
τον Θεό και την δύναμη της θέληση τους. O Ηρακλής, ο Περσέας, ο Ιησούς Χριστός,
ο Φραγκίσκος της Ασίζης, ο Βούδας και πολλοί άλλοι περάσαν δύσκολες δοκιμασίες
αλλά κατάφεραν τελικά να τις ξεπεράσουν και να πετύχουν την απελευθέρωση
(φώτιση, αυτοπραγμάτωση).
Ποτέ μην
απελπίζεστε, αν και μπορεί να εμφανιστούν σκέψεις και συναισθήματα απελπισίας.
Πάρτε θάρρος ξανά και ξανά, προσευχηθείτε ειλικρινά από καρδιάς, ζητείστε από
το Εσώτερο Είναι σας, το Θεό ή την Θεϊκή Μητέρα (Συμπαντική ενέργεια και σοφία)
και θα σας δοθεί ότι χρειάζεστε για να ξεπεράσετε τις νύχτες δουλειάς και κάθε
αντιξοότητα και δυσκολία που μπορεί να παρουσιαστεί στον δρόμο σας. Πάρτε
κουράγιο μέσα από την προσευχή, την επαφή με δασκάλους, την μελέτη βίων αγίων
και φωτισμένων, συνεχίστε την άσκηση σας καθημερινά παρά τις
δυσκολίες και την αντίσταση του εγώ, είναι βέβαιο ότι στο τέλος θα πετύχετε την
απελευθέρωση και θα ζήσετε την ελευθερία, την ειρήνη και την ευδαιμονία της
θεϊκής σας φύσης.